Temat: Budowa i działanie narządu wzroku. Oko jest narządem wzroku. Umożliwia ono rozróżnianie barw i widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Oko jest umiejscowione w kostnym oczodole. Składa się z gałki ocznej, nerwu wzrokowego oraz narządów dodatkowych – aparatu ruchowego i aparatu ochronnego gałki ocznej. 1. Aparat ochronny. Powieki – chronią gałkę oczną i rozprowadzają na jej powierzchni łzy. Brwi i rzęsy – zatrzymują cząsteczki kurzu i pyłu. Spojówka – przezroczysta błona, pokrywająca wewnętrzną stronę powieki oraz część przedniej powierzchni gałki ocznej; wytwarza śluz nawilżający i chroniący gałkę oczną przed zanieczyszczeniami. Narząd łzowy – wytwarza łzy, płyn złożony z wody, soli mineralnych i substancji bakteriobójczej (lizozym); nawilża i oczyszcza spojówkę i powierzchnię oka. 2. Aparat ruchowy oka. Składa się z sześciu mięśni. Z jednej strony są one przyczepione do gałki ocznej, z drugiej – do ściany oczodołu. Mięśnie gałki ocznej umożliwiają ruch oka wewnątrz oczodołu. Są zbudowane z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej. Ich ruch jest zależny od naszej woli. Na rysunku jest uwidocznionych 5 mięśni aparatu oka. Szósty mięsień to mięsień prosty przyśrodkowy. 3. Budowa gałki ocznej Budowa gałki ocznej Gałka oczna – zasadnicza Przez źrenicę do oka wpada część narządu wzroku; światło. Mięśnie gładkie regulują wypełniona galaretowatym wielkość otworu w zależności od płynem – ciałem szklistym. natężenia światła – adaptacja. Ściana gałki ocznej – Ciało rzęskowe – otacza gałkę zbudowana z trzech warstw: oczną na kształt pierścienia. Zawiera mięsień zmieniający Twardówka (błona włóknista) kształt soczewki – akomodacja – odporna na uszkodzenia, oka. chroni gałkę oczną przed urazami. W przedniej części Siatkówka – wewnętrzna błona oka ma postać przezroczystej gałki ocznej wrażliwa na światło. rogówki, bardzo wrażliwej na Zawiera czopki i pręciki. dotyk. Czopki (ok. 6-7mln) – rejestrują Naczyniówka – zawiera naczynia barwę światła, jeden z trzech krwionośne, które zaopatrują kolorów: czerwony, zielony lub oko w tlen i substancje niebieski. Najwięcej czopków odżywcze. W przedniej części znajduje się w plamce (żółtej), oka naczyniówka przechodzi w której ostrość widzenia jest w tęczówkę o kształcie największa. pierścienia. W tęczówce jest Pręciki (ok. 120mln) - rejestrują otwór – źrenica. natężenie światła oraz ruch. Czopki i pręciki Budowa gałki ocznej Nerw wzrokowy – przekazuje do mózgu impulsy nerwowe - przetworzone w czopkach i pręcikach, bodźce świetlne. Nerw wzrokowy wychodzi z gałki ocznej w tzw. tarczy nerwu wzrokowego (średnica ok. 1,5mm). Dawniej miejsce to nazywano plamką ślepą, ponieważ nie ma tam komórek receptorowych – bodźce świetlne nie są odbierane. Soczewka – znajduje się tuż za tęczówką, ma kształt dysku i jest przezroczysta. Załamuje promienie świetlne i jest odpowiedzialna za zdolność ostrego widzenia. Komory oka – to przestrzenie wypełnione wodnistym płynem. 4. Jak powstaje obraz? Precyzyjne widzenie jest możliwe dzięki układowi optycznemu oka. Układ optyczny oka: • Rogówka. • Płyn komory przedniej oka. • Soczewka. • Ciało szkliste. Podczas przechodzenia światła przez układ optyczny oka, promienie zostają załamane. Obraz powstający na siatkówce jest: • Rzeczywisty. • Pomniejszony. • Odwrócony. Interpretacja wrażeń wzrokowych z siatkówki zachodzi w ośrodku wzroku, w korze mózgu. Widzenie przestrzenne (stereoskopowe) Gałki oczne są umieszczone obok siebie i skierowane w tym samym kierunku. W efekcie powstają dwa, bardzo podobne do siebie, obrazy otoczenia. Mózg składa je w jeden obraz. Na podstawie różnic w obrazach, mózg tworzy informacje o odległości przedmiotów (mózg oblicza odległość na podstawie informacji uzyskanych z obojga oczu) oraz ich właściwościach. Zakres widzenia stereoskopowego to około 10m. Przedmioty znajdujące się dalej mózg lokalizuje na podstawie cieni i praw perspektywy. Akomodacja oka Złudzenie optyczne