KONCEPCJA PROGRAMUPlan wynikowy – klasa I
advertisement
KONCEPCJA PROGRAMU Plan wynikowy – klasa I Numer i temat lekcji Wymagania podstawowe Uczeń: Plan wynikowy – klasa I Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: I. BIOLOGIA – NAUKA O ŻYCIU 1. Biologia jako nauka • wyróżnia elementy przyrody ożywionej • • i nieożywionej określa cechy organizmów wymienia czynniki niezbędne do życia • porównuje różnorodne organizmy • podaje przykłady zastosowania w życiu wiedzy biologicznej • poprawnie używa nazw podstawowych działów biologii • przejawia gotowość poszerzania wiedzy biologicznej 2. Badanie świata organizmów • wskazuje źródła wiedzy biologicznej • określa, jakiego sprzętu można użyć • tłumaczy wartość doświadczeń • • • • • • • 3. Obserwacje mikroskopowe do danej obserwacji przedstawia etapy obserwacji i doświadczenia planuje prostą obserwację i doświadczenie formuuje problem badawczy i hipotezę badawczą przeprowadza samodzielnie zaplanowane doświadczenie i obserwację dokumentuje wyniki doświadczenia i obserwacji wnioskuje na podstawie doświadczenia i obserwacji • przedstawia budowę mikroskopu • wyjaśnia, jak się oblicza powiększenie • • • mikroskopu poprawnie posługuje się mikroskopem wykonuje preparat mikroskopowy graficznie dokumentuje obserwacje i obserwacji jako bezpośredniego sposobu zdobywania wiedzy wykazuje konieczność przeprowadzania próby kontrolnej • określa funkcje części mikroskopu optycznego • porównuje mikroskop świetlny • • ze skaningowym mikroskopem elektronowym oblicza rzeczywistą wielkość obiektu w jednostkach miary samodzielnie przeprowadza obserwacje mikroskopowe II. JEDNOŚĆ ORGANIZMÓW 5. Komórki zwierzęce • wymienia komórki jako elementy budowy • wykazuje zależność między budową • • przedstawia funkcje poszczególnych • • 6. Komórki roślinne i bakteryjne organizmów wyróżnia elementy budowy komórki zwierzęcej wymienia przykłady różnych komórek zwierzęcych i ludzkich sprawnie posługuje się mikroskopem • wyróżnia elementy budowy komórki • • • • roślinnej i bakteryjnej rozpoznaje elementy budowy komórek na rysunkach i schematach porównuje budowę komórek roślinnych, zwierzęcych i bakteryjnych wykonuje preparat ze świeżego materiału roślinnego sprawnie posługuje się mikroskopem komórki zwierzęcej a jej funkcją składników komórki zwierzęcej • dostrzega zależności między budową • • komórek roślinnych i bakteryjnych a ich funkcjami przedstawia funkcje poszczególnych składników komórek roślinnych i bakteryjnych wskazuje cechy pozwalające na rozróżnienie komórek: zwierzęcej, roślinnej i bakteryjnej © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2009 - 2011 1 Plan wynikowy – klasa I Numer i temat lekcji 7. Komórki, tkanki, narządy i organy Wymagania podstawowe Uczeń: • wykazuje złożoność budowy organizmów • podaje przykłady tkanek zwierzęcych i ich • • • 8. Sposoby odżywiania się organizmów narządów i układów narządów • wykazuje różnorodność tkanek budujących dany narząd • podaje znaczenie próby kontrolnej • • wyciąga wnioski z wyników doświadczeń • wyjaśnia pojęcie trawienie • • • • organizmów wymienia przykłady organizmów odżywiających się różnymi sposobami wyjaśnia sposoby trawienia pokarmu przez organizmy cudzożywne określa substraty i produkty fotosyntezy planuje doświadczenia wykazujące wpływ warunków zewnętrznych na przebieg fotosyntezy przeprowadza samodzielnie zaplanowane doświadczenie dokumentuje wyniki doświadczenia • wyjaśnia proces oddychania • dostrzega różnicę między oddychaniem • • • • • • 10. Sposoby rozmnażania się organizmów • uzasadnia konieczność współdziałania • przedstawia różnorodność odżywiania się • 9. Sposoby oddychania organizmów funkcji w organizmie określa lokalizację i rolę tkanek zwierzęcych wyjaśnia zależność między komórką, tkanką, narządem i układem sprawnie posługuje się mikroskopem Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: a wymianą gazową podaje przykłady wykorzystania energii przez organizm wyróżnia oddychanie tlenowe i beztlenowe przedstawia narządy wymiany gazowej różnych organizmów planuje doświadczenia wykrywające produkty oddychania roślin przeprowadza samodzielnie zaplanowane doświadczenie dokumentuje wyniki doświadczenia w doświadczeniach pozakomórkowe • dostrzega rolę chlorofilu • określa warunki przebiegu fotosyntezy • wykazuje znaczenie fotosyntezy dla istnienia życia na Ziemi • określa warunki oddychania tlenowego, jego substraty i produkty • określa warunki przebiegu procesu • • • fermentacji oraz jego substraty i produkty porównuje substraty i produkty oddychania tlenowego i beztlenowego wymienia przykłady wykorzystania fermentacji przez człowieka interpretuje wyniki doświadczeń • wymienia sposoby rozmnażania się • wyróżnia typy rozmnażania • • wymienia korzyści z rozmnażania • • • organizmów przedstawia różnice między rozmnażaniem płciowym i bezpłciowym wymienia różnice między rozwojem prostym a złożonym wymienia przykłady organizmów o rozwoju prostym i złożonym definiuje pojęcia zapłodnienie i zygota bezpłciowego płciowego • wykazuje związek między środowiskiem życia a rodzajem zapłodnienia • wymienia przykłady organizmów obupłciowych i rozdzielnopłciowych • dowodzi znaczenia rozmnażania dla gatunku, a nie dla pojedynczego osobnika III. RÓŻNORODNOŚĆ ORGANIZMÓW III.1. Klasyfikacja organizmów 12. Zasady klasyfikacji organizmów • definiuje pojęcie klasyfikacja • przedstawia kryteria klasyfikacji • uzasadnia potrzebę klasyfikacji • podaje różnorodność sposobów • posługuje się prostym, dwudzielnym • posługuje się prostymi kluczami do organizmów kluczem do oznaczania gatunku • konstruuje dwudzielny klucz do klasyfikacji oznaczania różnych grup organizmów oznaczania kilku organizmów © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2009 - 2011 2 Plan wynikowy – klasa I Numer i temat lekcji 13. Systematyka organizmów Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: • posługuje się słownikiem i encyklopedią • wykazuje, że podstawową jednostką • wyjaśnia zależność między • • • • • • klasyfikacji jest gatunek wyjaśnia dwuczłonowe nazewnictwo gatunków wymienia w kolejności jednostki systematyczne przedstawia pięć królestw organizmów • pozycją systematyczną a stopniem pokrewieństwa między organizmami określa, co to jest gatunek wyjaśnia pojęcie układ hierarchiczny wymienia w kolejności jednostki systematyczne uzasadnia stosowanie języka łacińskiego w systematyce organizmów III.2. Królestwa: bakterii, protistów, grzybów 14. Bakterie. Wirusy 15. Protisty – charakterystyka 16. Protisty jednokomórkowe – przegląd • przedstawia budowę komórki bakteryjnej • wymienia czynności życiowe bakterii • wymienia przykłady pozytywnego • określa czynności życiowe bakterii • dowodzi wszechobecności bakterii • • • • rozpoznaje wirusy zwierzęce, roślinne w przyrodzie • porównuje wirusy z komórkami organizmów i bakteryjne • określa środowisko życia protistów • podaje przykłady jednokomórkowych • podaje znaczenie czynności życiowych • • protistów samożywnych i cudzożywnych przedstawia podstawowe czynności życiowe protistów protistów dla funkcjonowania organizmów wykazuje związek budowy protistów ze środowiskiem życia • opisuje budowę wybranych • uzasadnia przynależność różnorodnych • • • wykazuje podobieństwa i różnice między • • 17. Grzyby i negatywnego znaczenia bakterii uzasadnia potrzebę przestrzegania higieny uzasadnia, że wirusy nie są organizmami podaje przykłady chorób wirusowych i bakteryjnych jednokomórkowych protistów przedstawia różnorodność protistów określa pozytywne i negatywne znaczenie protistów w przyrodzie i życiu człowieka przeprowadza obserwacje mikroskopowe i makroskopowe protistów graficznie przedstawia wyniki obserwacji • wymienia cechy wspólne wszystkich • • • • • • • grzybów wymienia przedstawicieli grzybów świadczące o różnorodności królestwa grzybów określa sposoby odżywiania się grzybów rozpoznaje podstawowe gatunki grzybów jadalnych i trujących wyjaśnia budowę porostu jako organizmu symbiotycznego wyjaśnia, dlaczego porosty są organizmami pionierskimi przedstawia znaczenie grzybów wymienia zasady postępowania w razie zatrucia grzybami organizmów do królestwa protistów organizmami tego królestwa • określa rolę porostów w przyrodzie i jako bioindykatorów czystości powietrza III.3. Królestwo zwierząt 19. Charakterystyka zwierząt. Parzydełkowce • wymienia wspólne cechy zwierząt • określa środowisko życia parzydełkowców • charakteryzuje budowę i czynności życiowe parzydełkowców • korzysta z różnych źródeł wiedzy • uzasadnia przynależność różnorodnych zwierząt do typu parzydełkowców • porównuje polipa i meduzę • omawia powstawanie rafy koralowej © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2009 - 2011 3 Plan wynikowy – klasa I Numer i temat lekcji 20. Płazińce. Nicienie Wymagania podstawowe Uczeń: • wykazuje na przykładach różnorodność • • • • 21. Pierścienice środowisk i trybu życia płazińców i nicieni wymienia cechy przystosowujące tasiemca do pasożytnictwa wyjaśnia pojęcia żywiciel pośredni i żywiciel ostateczny określa sposoby zakażenia się pasożytami wymienia sposoby zapobiegania zakażeniom pasożytami • • wskazuje związek między budową względu na środowisko i tryb życia • charakteryzuje osiągnięcia ewolucyjne pierścienic a trybem życia mięczaków • porównuje budowę ślimaka, małża i głowonoga • konstruuje dwudzielny klucz do oznaczania gatunków • wymienia charakterystyczne cechy • uzasadnia przynależność różnorodnych • • • ocenia wpływ stawonogów na życie • wszystkich stawonogów wykazuje różnorodność stawonogów wymienia środowiska życia skorupiaków i pajęczaków wymienia główne różnice między gromadami stawonogów wyjaśnia rolę stawonogów w przyrodzie i życiu człowieka • wykazuje różnorodność owadów • • • • • 25. Charakterystyka kręgowców. Ryby • • wymienia przedstawicieli mięczaków • określa środowisko i tryb życia mięczaków • rozpoznaje ślimaki, małże i głowonogi • wskazuje cechy odróżniające • 24. Owady – najliczniejsza grupa stawonogów • • pasożytów do środowiska życia pod względem wybranych cech przedstawia cykl rozwojowy tasiemca dowodzi większego zagrożenia dla żywiciela pośredniego na przykładzie włośnia krętego porównuje budowę wewnętrzną płazińców i nicieni porównuje cykl rozwojowy pasożytniczego płazińca i nicienia • opisuje budowę wewnętrzną pierścienic • wykazuje różnorodność pierścienic ze przedstawicieli mięczaków 23. Stawonogi • uzasadnia rolę przystosowania się • wymienia przedstawicieli pierścienic • określa środowisko życia pierścienic • opisuje budowę zewnętrzną dżdżownicy • uzasadnia pozytywną rolę dżdżownic w przyrodzie, w gospodarstwie człowieka 22. Mięczaki Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: w przyrodzie określa wspólne cechy zwierząt należących do stawonogów wyróżnia cechy owadów będące przystosowaniem do życia na lądzie przedstawia różnorodność cech owadów i ich znaczenie w przystosowaniu się do środowiska życia opisuje rodzaje rozwoju złożonego owadów przedstawia znaczenie owadów w przyrodzie i życiu człowieka zwierząt do typu stawonogów na Ziemi • wskazuje zależność między budową • owadów a możliwością zasiedlania różnych środowisk i przystosowania się do życia w tych środowiskach wymienia przykłady modyfikacji odnóży i aparatów gębowych u różnych owadów • wymienia charakterystyczne cechy • porównuje budowę bezkręgowców • • dowodzi, że zróżnicowanie kształtów • • • kręgowców przedstawia przystosowania ryb do życia w wodzie wyjaśnia pojęcia związane z rozmnażaniem się ryb dostrzega przyczyny zagrożenia różnorodności gatunkowej ryb wymienia formy ochrony ryb i kręgowców ryb jest przystosowaniem do trybu życia • porównuje ryby kostne i chrzęstne • uzasadnia konieczność ochrony gatunkowej ryb © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2009 - 2011 4 Plan wynikowy – klasa I Numer i temat lekcji 26. Płazy Wymagania podstawowe Uczeń: • porównuje warunki życia w środowisku • • • • 27. Gady • określa środowisko występowania gadów • identyfikuje przedstawiciela gadów • • • 28. Ptaki wodnym i lądowym wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do płazów identyfikuje przedstawiciela płazów na podstawie charakterystycznych cech tej grupy zwierząt wymienia przystosowania żaby do życia w środowisku wodnym i lądowym przedstawia różnorodność płazów i ich znaczenie w przyrodzie na podstawie charakterystycznych cech tej grupy przedstawia różnorodność gadów uzasadnia, że gady są zwierzętami typowo lądowymi wymienia przykłady gatunków gadów chronionych w Polsce, ich znaczenie oraz przyczyny zagrożenia wyginięciem • uzasadnia znaczenie • charakterystycznych cech płazów w przystosowaniu się do środowiska życia uzasadnia konieczność ochrony płazów • uzasadnia znaczenie cech gadów • • w przystosowaniu się do środowiska życia wyjaśnia pojęcie owodniowce wykazuje osiągnięcia ewolucyjne gadów w porównaniu z płazami • wyjaśnia pojęcie stałocieplność • wykazuje przystosowania ptaka do lotu • charakteryzuje przystosowania wybranych • wyjaśnia znaczenie stałocieplności • opisuje budowę jaja • wymienia przykłady gniazdowników • określa rolę różnych rodzajów piór • wyjaśnia, na czym polega podwójne • podaje przykłady gatunków ptaków • wykazuje zależności między budową ptaków do życia w różnych środowiskach i zagniazdowników chronionych w Polsce, ich znaczenie oraz przyczyny zagrożenia wyginięciem 29. Ssaki Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: • prezentuje różnorodność ssaków • wyjaśnia znaczenie stałocieplności • • • w zasiedlaniu różnorodnych środowisk wyróżnia charakterystyczne cechy ssaków podaje przykłady ssaków chronionych i przyczyny zagrożenia ich życia przedstawia znaczenie ssaków w zasiedlaniu różnorodnych środowisk • charakteryzuje budowę wewnętrzną ptaka oddychanie dzioba a rodzajem pokarmu ptaka • uzasadnia potrzebę ochrony ptaków • podaje przykłady różnego rodzaju uzębienia ssaków • wykazuje rolę łożyska w rozwoju ssaków • analizuje związek budowy kończyn z trybem życia • określa znaczenie różnych rodzajów gruczołów skórnych • wymienia przykłady modyfikacji kończyn ssaków wynikających ze sposobu poruszania się © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2009 - 2011 5
