ARTYKUŁ 10 - PRAWO DO SZKOLENIA ZAWODOWEGO
advertisement
ARTYKUŁ 10 - PRAWO DO SZKOLENIA ZAWODOWEGO 1.ZAPEWNIĆ LUB POPIERAĆ, W MIARĘ POTRZEBY, SZKOLENIE TECHNICZNE I ZAWODOWE WSZYSTKICH OSÓB, W TYM OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH, W POROZUMIENIU Z ORGANIZACJAMI PRACODAWCÓW I PRACOWNIKÓW ORAZ UMOŻLIWIĆ OPARTY JEDYNIE NA KRYTERIUM UZDOLNIEŃ INDYWIDUALNYCH DOSTĘP DO WYŻSZEGO NAUCZANIA TECHNICZNEGO I UNIWERSYTECKIEGO 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku zostało ratyfikowane 2.Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej 3. Ocena wykonywania postanowienia Karty z 1961 roku W ocenie KNE Polska właściwie wypełnia to postanowienie. 4. Wniosek Ustawodawstwo polskie jest zgodne z tym postanowieniem Karty zrewidowanej. Ratyfikacja możliwa. 2.ZAPEWNIĆ LUB POPIERAĆ SYSTEM PRZYSPOSOBIENIA ZAWODOWEGO ORAZ INNE SYSTEMY SZKOLENIA MŁODYCH CHŁOPCÓW I DZIEWCZĄT W RÓŻNYCH ZAWODACH 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku zostało ratyfikowane 2. Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej 3. Ocena wykonywania postanowienia Karty z 1961 roku W ocenie KNE Polska właściwie wypełnia to postanowienie. 4. Wniosek Ustawodawstwo polskie jest zgodne z tym postanowieniem Karty zrewidowanej. Ratyfikacja możliwa. 3.ZAPEWNIĆ LUB POPIERAĆ, W MIARĘ POTRZEBY: A. ODPOWIEDNIE I DOSTĘPNE UŁATWIENIA W CELU SZKOLENIA DOROSŁYCH PRACOWNIKÓW, B. SPECJALNE UŁATWIENIA W CELU PRZESZKOLENIA DOROSŁYCH PRACOWNIKÓW, NIEZBĘDNEGO ZE WZGLĘDU NA POSTĘP TECHNICZNY LUB NOWE TENDENCJE NA RYNKU PRACY 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku nie zostało ratyfikowane 2.Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej 3. Ocena możliwości ratyfikacji W ustawie z 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wymienione są grupy osób, które mogą być objęte szkoleniami organizowanymi przez publiczne służby zatrudnienia: osoby bezrobotne, osoby poszukujące pracy, w tym: - będące w okresie wypowiedzenia z przyczyn dotyczących zakładu pracy, - zatrudnione u przedsiębiorcy wobec którego ogłoszono upadłość, lub który jest w stanie likwidacji, z wyłączeniem likwidacji w celu prywatyzacji, - otrzymujące świadczenie socjalne przysługujące na urlopie górniczym lub górniczy zasiłek socjalny, - uczestniczące w programie integracji społecznej, - żołnierze rezerwy, - pobierające rentę szkoleniową, 50 otrzymujące świadczenie szkoleniowe przyznane przez pracodawcę na udział w szkoleniu po rozwiązaniu stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, - podlegające ubezpieczeniu społecznemu rolników, - pracownicy oraz osoby wykonujące inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą, w wieku 45 lat i więcej, zainteresowane pomocą w rozwoju zawodowym. Z inicjatywą skierowania na szkolenie może wystąpić powiatowy urząd pracy lub bezrobotny. Powiatowe urzędy pracy organizują szkolenia grupowe według planów szkoleń sporządzanych z uwzględnieniem diagnozy potrzeb szkoleniowych na lokalnych rynkach pracy. Plany szkoleń zawierają informacje o tematyce szkoleń, terminach ich realizacji, wymaganiach stawianych kandydatom na szkolenie oraz zasadach rekrutacji uczestników szkolenia. Wywieszane są one w siedzibach urzędów pracy w miejscu ogólnie dostępnym oraz w przedsiębiorstwach planujących zwolnienia grupowe, ośrodkach pomocy społecznej i innych instytucjach świadczących pomoc osobom bezrobotnym. W siedzibach powiatowych urzędów pracy wywieszane są również informacje o poszczególnych, zakontraktowanych kursach i organizowane są spotkania z kandydatami zainteresowanymi podjęciem szkolenia, w trakcie których osoby zainteresowane uzyskują informacje o kryteriach i formach rekrutacji na szkolenie. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zobowiązuje ministra właściwego do spraw pracy do określania instrumentów stymulujących rozwój kształcenia ustawicznego oraz rozwoju zasobów ludzkich, między innymi poprzez: koordynowanie opracowania standardów kwalifikacji zawodowych dla zawodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie baz danych o standardach kwalifikacji (standardy kwalifikacji stanowią narzędzie do budowania programów kształcenia i szkolenia zawodowego oraz projektowania egzaminów), koordynowanie opracowywania i rekomendowanie modułowych programów szkoleń zawodowych oraz prowadzenie baz danych tych programów (programy modułowe zapewniają elastyczność kształcenia, obligują do stosowania zindywidualizowanych i aktywizujących metod nauczania, a jednolita metodologia pozwala utrzymać pożądany standard kształcenia), premiowanie wysokiej jakość pracy instytucji szkolących (starosta może przyznać instytucji szkolącej osoby bezrobotne nagrodę w wysokości do 50% minimalnego wynagrodzenia za każdego bezrobotnego uczestniczącego w szkoleniu, o ile w ciągu miesiąca podjął on zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą i wykonuje je co najmniej przez pół roku), wprowadzenie systemu ewidencji instytucji szkolących (ustawa uzależnia przyznanie środków publicznych na realizację szkoleń od wpisania się instytucji szkoleniowej do rejestru prowadzonego przez wojewódzki urząd pracy). W ramach programów Banku Światowego, Phare i POKL opracowano standardy kwalifikacji dla 253 zawodów i programy szkoleń modułowych, wraz z materiałami dydaktycznymi dla 255 zakresów pracy. Zaprojektowano także elektroniczne bazy danych dotyczących wszystkich standardów kwalifikacji i modułowych programów szkoleń oraz udostępniono instytucjom szkoleniowym oferty szkoleń modułowych dla pracowników urzędów pracy do realizacji w formie e-learningu. Bazy danych są udostępniane przez Internet (www.kwalifikacje.praca.gov.pl). Opracowywanie kolejnych standardów kompetencji zawodowych jest przewidziane w ramach projektu POKL. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zobowiązuje samorządy województw do koordynowania działań w zakresie kształcenia ustawicznego oraz współdziałania z organami oświatowymi w harmonizowaniu kształcenia ustawicznego z potrzebami rynku pracy, na samorządach województw i powiatów ciąży także obowiązek prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. - 51 Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przewiduje instrumenty stymulujące rozwój kształcenia i szkolenia pracowników. Podstawowe znaczenie ma fundusz szkoleniowy, z którego finansowane jest lub współfinansowane kształcenie ustawiczne pracowników i pracodawców w formach: refundacji kosztów szkolenia pracowników lub pracodawcy, job rotation, programów zwolnień monitorowanych, świadczeń szkoleniowych dla zwalnianych pracowników, którzy podejmą szkolenie. Ustawa określa zasady tworzenia i wykorzystywania funduszu szkoleniowego: tworzenie funduszu jest fakultatywne, fundusz może być tworzony przez kilku pracodawców, na zasadzie porozumienia, tworzenie, funkcjonowanie i likwidację funduszu reguluje układ zbiorowy lub regulamin funduszu szkoleniowego, dochodami funduszu są: - wpłaty pracodawców, zgodnie z postanowieniami układu zbiorowego pracy lub regulaminu funduszu szkoleniowego, w wysokości nie niższej niż 0,25% funduszu płac, - inne wpływy, wydatkowanie środków następuje na podstawie postanowienia pracodawcy w uzgodnieniu z pracownikiem skierowanym na szkolenie. pracodawcy, którzy utworzyli fundusz mogą otrzymać wsparcie ze środków Funduszu Pracy na: - refundację kosztów szkolenia pracowników lub pracodawcy do 50%, jednak nie więcej niż do wysokości przeciętnego wynagrodzenia na jedną osobę, w przypadku osób w wieku powyżej 45 lat – do 80%, nie więcej niż do 300% przeciętnego wynagrodzenia,, - refundację kosztów szkolenia (do 80% przeciętnego wynagrodzenia) pracowników skierowanych na szkolenie trwające co najmniej 22 dni robocze w ramach płatnego urlopu szkoleniowego, pod warunkiem, iż na okres szkolenia urlopowanego pracownika zostanie zatrudniony bezrobotny w ramach programu job rotation, - refundację wynagrodzenia i składek na ubezpieczenie społeczne od tego wynagrodzenia, w wysokości nie przekraczającej 40 % przeciętnego wynagrodzenia, za każdego skierowanego bezrobotnego w ramach programu job rotation, - refundację składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe pracowników korzystających ze świadczenia szkoleniowego w ramach programów zwolnień monitorowanych. Refundacja kosztów szkolenia Pracodawcy, którym przyznano refundację kosztów szkolenia Pracownicy, na których szkolenie przyznano pracodawcy refundację 2006 bd bd 2007 4 67 2008 0 0 2009 2 19 2010 10 443 2011 8 43 2012 12 19 Pracownicy oraz osoby wykonujące inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą w wieku 45 lat i więcej, zainteresowani rozwojem zawodowym, po zarejestrowaniu się w urzędzie pracy mogą skorzystać ze szkoleń grupowych lub indywidualnych organizowanych przez urząd pracy. Udział pracowników w wieku 45+ w szkoleniach na podstawie skierowania przez urzędy Liczba zarejestrowanych pracowników Liczba pracowników , którzy ukończyli szkolenie % pracowników, którzy ukończyli szkolenie w populacji pracowników w tym wieku 2006 bd bd bd 2007 bd bd bd 2008 bd bd bd 2009 bd bd bd 2010 3.598 295 8,2 2011 3.568 95 2,7 2012 2.532 70 2,8 52 Dostęp do szkolenia zawodowego organizowanego przez publiczne służby zatrudnienia mają obcokrajowcy mający kartę stałego pobytu. Karta stałego pobytu jest wydawana cudzoziemcom po upływie pięciu lat zamieszkania w Polsce (oraz po spełnieniu dodatkowych wymogów dotyczących związków z Polską, posiadania mieszkania oraz dochodu). Dostęp do szkolenia nie jest więc zapewniony obywatelom państw-stron Karty na takich samych warunkach jak obywatelom polskim. W latach 2006-2010 cudzoziemcy stanowili 0,1% uczestników szkoleń, a w latach 2011-2012 w zasadzie w ogóle nie byli szkoleni. rozpoczęli szkolenie 2006 Bezrobotni, którzy ukończyli szkolenie podjęli pracę w trakcie lub po ukończeniu szkolenia ogółem 139.328 63.577 cudzoziemcy 93 88 32 % bezrobotnych cudzoziemców do ogółu przeszkolonych bezrobotnych 0,1 0,1 0,1 ogółem 175.352 169.799 76.253 cudzoziemcy 174 67 % bezrobotnych cudzoziemców do ogółu przeszkolonych bezrobotnych 0,1 0,1 0,1 ogółem 168.336 163.261 64.048 cudzoziemcy 17 158 47 % bezrobotnych cudzoziemców do ogółu przeszkolonych bezrobotnych 0,1 0,1 0,1 ogółem 165.921 161.324 55.892 cudzoziemcy 242 235 51 % bezrobotnych cudzoziemców do ogółu przeszkolonych bezrobotnych 0,1 0,1 0,1 ogółem 182.363 178.582 65.583 cudzoziemcy 276 264 55 % bezrobotnych cudzoziemców do ogółu przeszkolonych bezrobotnych 0,2 0,1 0,1 ogółem 52.935 53.825 23.457 cudzoziemcy 0 0 0 % bezrobotnych cudzoziemców do ogółu przeszkolonych bezrobotnych 0 ogółem 79.640 78.012 33.505 cudzoziemcy 0 1 0 % bezrobotnych cudzoziemców do ogółu przeszkolonych bezrobotnych 0 143.865 2007 185 2008 2009 2010 2011 2012 4. Wniosek Jako naruszenie tego postanowienia może być oceniony przez KNE brak dostępu cudzoziemców legalnie zatrudnionych w Polsce do szkoleń organizowanych przez urzędy 53 pracy, na takich samych zasadach jak stosowane wobec obywateli polskich. Stanowisko w sprawie możliwości związania się tym postanowieniem – analogiczne jak w przypadku artykułu 1, ustęp 4. Ratyfikacja nie jest możliwa. 4.ZAPEWNIĆ LUB POPIERAĆ, W MIARĘ POTRZEBY, SZCZEGÓLNE ŚRODKI SZKOLENIA I REINTEGRACJI DŁUGOTERMINOWO BEZROBOTNYCH 1. Postanowienie nowe 2. Ocena możliwości ratyfikacji Osoby długotrwale bezrobotne to, zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, osoby zarejestrowane w urzędzie pracy przez ponad 12 miesięcy w ciągu ostatnich 2 lat. Osoby długotrwale bezrobotne mają prawo korzystać z udzielanej przez urzędy pracy podstawowej pomocy: pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, pomocy w poszukiwaniu pracy, usług szkoleniowych i programów przygotowania zawodowego dorosłych oraz staży u pracodawców. Dodatkowo, z tytułu posiadania statusu „osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy”, mogą korzystać z innych form pomocy, jak: prace interwencyjne, roboty publiczne, prace społecznie użyteczne, przyznanie dotacji na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej. Staż jest instrumentem pomagającym uzyskać bezrobotnemu tzw. nieformalne kwalifikacje i umiejętności praktyczne, w toku wykonywania zadań zawodowych na stanowisku pracy. Realizowany jest w oparciu o program, który ustala pracodawca i zgłasza do urzędu pracy. Pracodawca może też wskazać osobę (bezrobotną), którą chciałby przyjąć na staż. W programie stażu pracodawca wskazuje opiekuna stażysty oraz podaje nazwę zawodu, zakres zadań wykonywanych przez stażystę i uzyskiwane umiejętności lub kwalifikacje, a także sposób ich potwierdzania. Na zakończenie programu pracodawca wydaje opinię, a na jej podstawie urząd pracy wystawia bezrobotnemu zaświadczenie o ukończeniu stażu. Warunki realizacji stażu określa umowa między pracodawcą a starostą. Osobom bezrobotnym do 25 roku życia można zaoferować staż do 12 miesięcy, pozostałym do 6 miesięcy. Uczestnicy stażu otrzymują stypendium wypłacane z Funduszu Pracy w wysokości 120% zasiłku dla bezrobotnych. Przygotowanie zawodowe dorosłych jest instrumentem umożliwiającym zdobycie formalnych kwalifikacji (tytułu zawodowego lub tytułu czeladnika potwierdzonego świadectwem lub umiejętności zawodowych potwierdzonych zaświadczeniem). Ta forma aktywizacji realizowana jest na podstawie umowy zawieranej między starostą a pracodawcą i ewentualnie instytucją szkoleniową, w oparciu o program opracowany przez pracodawcę lub z udziałem instytucji szkoleniowej. Istnieją dwa warianty tej formy aktywizacji: „praktyczna nauka zawodu dorosłych”, trwająca od 12 do 18 miesięcy oraz „przyuczenie do pracy dorosłych”, trwające od 3 do 6 miesięcy. „Praktyczna nauka zawodu dorosłych” kończy się egzaminem potwierdzającym uzyskane kwalifikacje. Egzaminy na tytuł zawodowy lub na tytuł czeladnika i mistrza w zawodzie są organizowane przez kuratoria lub izby rzemieślnicze, w oparciu o istniejące przepisy oświatowe. „Przyuczenie do pracy dorosłych” kończy się egzaminem organizowanym przez kuratorium, izbę rzemieślnicza lub instytucję szkoleniową. Program przygotowania zawodowego dorosłych jest realizowany przede wszystkim u pracodawców i przewiduje poświęcenie co najmniej 80% czasu na nabywanie umiejętności praktycznych. Pozostałe 20% czasu to nauka teorii, która może być prowadzona u pracodawcy lub w instytucji szkoleniowej. Pracodawca ma obowiązek wyznaczenia opiekuna osoby uczącej się, o odpowiednich kwalifikacjach. Uczestnicy tej formy aktywizacji otrzymują stypendium ze środków Funduszu Pracy, w wysokości 120% kwoty zasiłku. 54 Oferta urzędu pracy w zakresie usług szkoleniowych obejmuje: skierowanie na szkolenie do instytucji szkoleniowej, opłacenie kosztów szkolenia i wypłacanie stypendiów uczestnikom szkoleń; w przypadku skierowania na szkolenie w wybrane przez klienta urzędu pracy z oferty rynkowej kursów możliwe jest sfinansowanie kosztów szkolenia do wysokości 300% przeciętnego wynagrodzenia, udzielenie pożyczki na sfinansowanie kosztów szkolenia - do wysokości 400% przeciętnego wynagrodzenia), sfinansowanie kosztów egzaminów oraz kosztów uzyskania licencji - do wysokości 300% przeciętnego wynagrodzenia, sfinansowanie kosztów studiów podyplomowych, do wysokości 300% przeciętnego wynagrodzenia. Bezrobotnemu uczestnikowi szkolenia skierowanemu przez urząd pracy przysługuje stypendium szkoleniowe, które wynosi 120% zasiłku dla bezrobotnych miesięcznie, pod warunkiem, że liczba godzin szkolenia wynosi nie mniej niż 150 godzin miesięcznie; w przypadku niższego wymiaru godzin szkolenia wysokość stypendium ustalana jest proporcjonalnie, z tym, że stypendium nie może być niższe niż 20% zasiłku. W przypadku podjęcia zatrudnienia przez uczestnika szkolenia, do zakończenia programu szkolenia przysługuje mu stypendium w wysokości 20% zasiłku. Bezrobotnemu, którego urząd pracy sfinansuje studia podyplomowe, przysługuje stypendium w wysokości 20% zasiłku, które wypłacane jest do końca realizacji programu studiów, nawet gdy uczestnik podejmie zatrudnienie w trakcie ich trwania. 2006 2007 2008 2009 2010 Liczba bezrobotnych ogółem, którzy 139.328 169.799 163.261 161.324 177.137 ukończyli szkolenie (w liczbach bezwzględnych) Liczba długotrwale bezrobotnych, którzy 56.268 66.799 60.593 48.337 62.658 ukończyli szkolenie (w liczbach bezwzględnych) % udział długotrwale bezrobotnych, którzy 40,4 39,3 37,1 30,0 35,4 ukończyli szkolenie w ogólnej liczbie bezrobotnych, którzy ukończyli szkolenie 1 2011 53.825 2012 78.012 21.293 31.894 39,6 40,9 Odsetek bezrobotnych uczestniczących w szkoleniach jest zróżnicowany przestrzennie, gdyż starostowie samodzielnie podejmują decyzję o sposobie wydatkowania środków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, w tym na szkolenie. Starostowie dokonują wyboru kierunków szkolenia kierując się potrzebami lokalnego rynku pracy. Osoby, które ukończyły szkolenie, według najpopularniejszych kierunków szkoleń Usługi transportowe, w tym kursy prawa jazdy Sprzedaż, marketing, public relations, handel nieruchomościami Zarządzanie i administrowanie Informatyka i wykorzystanie komputerów Architektura i budownictwo 2006 26.573 2007 34.626 2008 32.291 2009 27.900 2010 26.594 2011 10.771 2012 16.155 11.465 10.512 10.085 11.026 11.815 3.863 5.581 6.066 11.521 7.174 12.889 8.784 12.463 10.835 9.755 14.868 9.863 3.631 3.086 5.115 3.746 4.501 7.558 7.076 8.550 9.624 3.044 4.350 Miernikiem umożliwiającym dokonanie oceny efektywności prowadzonych szkoleń przez urzędy pracy jest wskaźnik zatrudnienia osób bezrobotnych po odbyciu szkolenia2. Inne grupy osób szkolonych przez urzędy pracy to: osoby poszukujące pracy, osoby niepełnosprawne nie pozostające w zatrudnieniu, pracownicy oraz osoby wykonujące inną pracę zarobkową lub działalność gospodarczą w wieku 45 lat i powyżej. 2 Przez wskaźnik zatrudnienia osób bezrobotnych po odbytym kursie szkoleniowym należy rozumieć odsetek osób, które podjęły pracę w ogólnej liczbie osób przeszkolonych w danym okresie. 1 55 Długotrwale bezrobotni, którzy podjęli pracę w trakcie lub po ukończeniu szkolenia 2006 22.733 2007 24.581 2008 17.468 2009 11.326 2010 15.939 2011 7.292 2012 11.787 Zatrudnienie socjalne jest zdefiniowane w ustawie z 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym jako zapewnianie osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym (w tym bezrobotnym pozostającym bez pracy powyżej 36 miesięcy) możliwości uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez centra integracji społecznej i zatrudnienia wspieranego. Centrum, jako jednostka organizacyjna realizująca reintegrację zawodową i społeczną, może prowadzić działalność wytwórczą, handlową lub usługową oraz działalność wytwórczą w rolnictwie, która nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej. Na realizację programów specjalnych zmierzających do reintegracji zawodowej i społecznej centrum może otrzymać dofinansowanie ze środków Funduszu Pracy. Uczestnik zajęć, po zakończeniu zajęć, może zostać skierowany przez powiatowy urząd pracy do zatrudnienia u pracodawcy. Istnieje również możliwość podjęcia wspólnej działalności gospodarczej przez członków centrum, na zasadach określonych w ustawie Prawo spółdzielcze. Ustawodawca wprowadził także pojęcie zatrudnienia wspieranego, to jest udzielanie pomocy w podjęciu pracy w ramach stosunku pracy lub podjęciu działalności gospodarczej (w formie spółdzielni). W ramach zatrudnienia wspieranego starosta zawiera umowę z pracodawcą, który zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika przez nie krócej niż 18 miesięcy. Do obowiązków starosty należy refundacja części wynagrodzenia przez pierwsze 12 miesięcy, ze środków Funduszu Pracy, w ramach prac interwencyjnych określonych w przepisach o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. 3. Wniosek Jako naruszenie tego postanowienia może być oceniony przez KNE brak dostępu cudzoziemców legalnie zatrudnionych w Polsce do szkoleń organizowanych przez urzędy pracy, na takich samych zasadach jak stosowane wobec obywateli polskich. Stanowisko w tej sprawie - patrz artykuł 1, ustęp 4. 5.POPIERAĆ PEŁNE WYKORZYSTYWANIE UŁATWIEŃ ZAPEWNIANYCH POPRZEZ ODPOWIEDNIE ŚRODKI, TAKIE JAK: A. OBNIŻENIE LUB ZNIESIENIE WSZELKICH KOSZTÓW LUB OPŁAT, B. PRZYZNANIE, W UZASADNIONYCH PRZYPADKACH, POMOCY FINANSOWEJ, C. WŁĄCZENIE DO ZWYKŁEGO CZASU PRACY CZASU SPĘDZANEGO NA ZAWODOWYM SZKOLENIU UZUPEŁNIAJĄCYM, PODJĘTYM W OKRESIE ZATRUDNIENIA PRZEZ PRACOWNIKA NA ŻYCZENIE JEGO PRACODAWCY, D. ZAPEWNIENIE, POPRZEZ ODPOWIEDNI NADZÓR, W POROZUMIENIU Z ORGANIZACJAMI PRACODAWCÓW I PRACOWNIKÓW, SKUTECZNEGO SYSTEMU PRZYSPOSOBIENIA ZAWODOWEGO I KAŻDEGO INNEGO SYSTEMU SZKOLENIA MŁODYCH PRACOWNIKÓW ORAZ, W SPOSÓB OGÓLNY, ODPOWIEDNIEJ OCHRONY MŁODYCH PRACOWNIKÓW. 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku nie zostało ratyfikowane 2.Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej (dawny ustęp 4) 3. Ocena możliwości ratyfikacji Opłaty z tytułu szkolenia zawodowego pracowników pokrywane są przez pracodawców, jeżeli pracownicy zostali skierowani na szkolenie przez pracodawców. Jeżeli pracownicy podjęli Do 1999 roku w statystyce publicznej badano, czy bezrobotny podjął zatrudnienie w czasie do 12 miesięcy po odbytym szkoleniu. Od 2000 roku okres ten wynosi co najwyżej 3 miesiące. 56 szkolenie z własnej inicjatywy lub za zgodą pracodawcy, ale bez skierowania na szkolenie – wówczas finansują szkolenie z własnych środków. Szkolenie bezrobotnych organizowane przez urzędy pracy finansowane jest ze środków Funduszu Pracy. Zasady finansowania szkolenia bezrobotnych określone są w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Bezrobotnemu uczestnikowi szkolenia skierowanemu przez urząd pracy przysługuje stypendium szkoleniowe, które wynosi 120% zasiłku miesięcznie, pod warunkiem, że liczba godzin szkolenia wynosi nie mniej niż 150 miesięcznie, w razie niższego wymiaru szkolenia wysokość stypendium jest ustalana proporcjonalnie, z tym że stypendium nie może być niższe niż 20% zasiłku. Osobom skierowanym na szkolenie przysługuje ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków powstałych w związku ze szkoleniem. Osoby pobierające stypendium mają prawo do ubezpieczenia wypadkowego na zasadach ogólnych, przewidzianych w przepisach o ubezpieczeniach społecznych Osoby bezrobotne i poszukujące pracy mogą też otrzymać: zwrot kosztów zakwaterowania i wyżywienia, jeżeli szkolenie odbywa się poza miejscem zamieszkania, zwrot całości lub części kosztów przejazdu na szkolenie, zwrot kosztów przejazdu na egzamin. zwrot kosztu egzaminów umożliwiających uzyskanie świadectw, dyplomów, zaświadczeń, określonych uprawnień zawodowych lub tytułów zawodowych, zwrot kosztu uzyskania licencji niezbędnych do wykonywania zawodu. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy określa zasady przyznawania świadczeń szkoleniowych zwalnianym pracownikom. Świadczenie takie może uzyskać pracownik zwolniony z przyczyn dotyczących zakładu pracy w ramach programu zwolnienia monitorowanego - na okres udziału w szkoleniu. Świadczenie szkoleniowe może przyznać pracodawca, który: zwolnił co najmniej 50 pracowników w ciągu 3 miesięcy, uzgodnił z powiatowym urzędem pracy program pomocy dla zwalnianych pracowników zwany programem zwolnień monitorowanych, utworzył fundusz szkoleniowy przeznaczony na finansowanie kosztów kształcenia ustawicznego pracowników. Świadczenie szkoleniowe przysługuje po rozwiązaniu przez pracownika stosunku pracy lub stosunku służbowego na czas udziału pracownika w szkoleniach, w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy. Świadczenia szkoleniowe przysługuje w wysokości równej wynagrodzeniu pracownika, obliczanemu jak za urlop wypoczynkowy, nie wyższej jednak niż 200% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przewiduje też stypendia na naukę w szkołach przeznaczone dla bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych z rodzin o niskich dochodach. Stypendium przysługuje pod warunkiem nieprzekroczenia dochodu na osobę w rodzinie w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej uprawniającego do świadczeń z pomocy społecznej. Aby uzyskać prawo do stypendium na naukę w szkole osoba bezrobotna powinna w ciągu 6 miesięcy od zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy podjąć dalszą naukę w: szkole ponadgimnazjalnej dla dorosłych będącej szkołą publiczną lub niepubliczną o uprawnieniach szkoły publicznej lub w szkole wyższej gdzie bezrobotny studiuje w systemie studiów niestacjonarnych. Stypendium przysługuje przez 12 miesięcy. Wypłata stypendium może zostać przedłużona do ukończenia nauki, zgodnie z programem nauczania. Wysokość stypendium wynosi 100% zasiłku dla bezrobotnych. W przypadku przerwania nauki stypendium nie przysługuje. W razie podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej przysługuje stypendium w wysokości 20% zasiłku. 57 Państwo wspiera realizację przygotowania zawodowego młodocianych przez pracodawców poprzez refundowanie ze środków Funduszu Pracy wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne. Refundacja przewidziana jest dla zawodów pożądanych na rynku pracy. Ustalanie listy zawodów objętych refundacją pozostaje w kompetencjach samorządu województwa i wojewódzkiej rady zatrudnienia. Podstawowe warunki przyznania refundacji to: - kształcenie w zawodzie poszukiwanym na rynku pracy (występującym na liście preferowanych zawodów, sporządzanej przez samorząd województwa), - spełnianie przez pracodawcę wymagań zawodowych i pedagogicznych, - złożenie deklaracji zatrudnienia młodocianego po zakończeniu przygotowania zawodowego. Takie rozwiązanie ma na celu zapewnienie zgodności kierunków przygotowania zawodowego młodocianych z potrzebami rynku pracy, podwyższenie jakości kształcenia zawodowego oraz zwiększenie efektywności wydatków z Funduszu Pracy ponoszonych na refundację wynagrodzeń młodocianych. Zobowiązania pracodawcy w zakresie kształcenia ustawicznego reguluje Kodeks pracy. Pracodawca powinien ułatwiać pracownikowi podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą. Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują: urlop szkoleniowy, zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć na obowiązkowe zajęcia oraz na czas ich trwania, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Pracodawca może przyznać pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe dodatkowe świadczenia, w szczególności pokryć opłaty za kształcenie, przejazd, podręczniki i zakwaterowanie. Pracownikowi zdobywającemu lub uzupełniającemu wiedzę i umiejętności na zasadach innych mogą być przyznane: zwolnienie z całości lub części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia, urlop bezpłatny, w wymiarze ustalonym w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i pracownikiem.” Współpraca z partnerami społecznymi w obszarze kształcenia ustawicznego pracowników i bezrobotnych odbywa się na forum rad zatrudnienia działających na wszystkich szczeblach administracji państwowej i samorządowej. Są to: Naczelna Rada Zatrudnienia – jako organ opiniująco-doradczy ministra do spraw pracy, wojewódzkie rady zatrudnienia - jako organy opiniująco-doradcze marszałków województw, powiatowe rady zatrudnienia – jako organy opiniująco-doradcze starostów powiatowych. Działalność rad zatrudnienia nie ma charakteru kontrolnego lub ocennego w stosunku do działań publicznych służb zatrudnienia w obszarze kształcenia ustawicznego, lecz opiniodawczy. Naczelna Rada Zatrudnienia inspiruje przedsięwzięcia zmierzające do pełnego zatrudnienia oraz opiniuje projekty planów działań na rzecz zatrudnienia, a także sprawozdania z realizacji Funduszu Pracy. Wojewódzkie rady zatrudnienia mają uprawnienia do składania wniosków i wydawania opinii w sprawach dotyczących kierunków kształcenia i szkolenia zawodowego w województwie oraz opiniują kryteria podziału środków Funduszu Pracy dla samorządów powiatowych danego województwa. 58 Powiatowe rady zatrudnienia mają uprawnienia do składania wniosków i wydawania opinii w sprawach dotyczących kierunków kształcenia, szkolenia zawodowego w powiecie oraz opiniowania kryteriów refundowania kosztów szkolenia. 4.Wniosek Jako naruszenie tego postanowienia może być oceniony przez KNE brak dostępu cudzoziemców legalnie zatrudnionych w Polsce do szkoleń organizowanych przez urzędy pracy, na takich samych zasadach jak stosowane wobec obywateli polskich. Ratyfikacja nie jest możliwa. 59
