Uświęcenie czasu

Łukasz Włosek
Paweł Zawada
Uświęcenie czasu - Dzień Pański
„Dzień Pański- jak nazywano niedziele już w czasach apostolskich - cieszył się
zawsze w dziejach Kościoła szczególnym poważaniem ze względu na swą ścisłą więź z samą
istotą chrześcijańskiego misterium. W rytmie tygodnia wyznaczającym upływ czasu niedziela
przypomina bowiem dzień zmartwychwstania Chrystusa.” 1 Tymi słowami Jan Paweł II
rozpoczyna swój list apostolski o świętowaniu niedzieli. Jest to temat wciąż aktualny, będący
tematem licznych dyskusji. W tym referacie pragniemy pochylić się nad istotą dnia pańskiego
i sposobami jego uświęcania.
Historyczne podstawy świętowania Dnia Pańskiego odnajdujemy już w pismach
Starego Testamentu, gdzie dzień ten był nazywany szabatem w czasie którego żydzi
wspominali: stworzenie świata 2 , wyzwolenie z niewoli egipskiej 3 i przymierze Jahwe z
Izraelem4.
W Nowym Testamencie widzimy dzień szabatu w pełniejszym świetle dzięki
osobie Jezusa Chrystusa, który nie jest przeciwnikiem szabatu, przeciwnie, nawiedza
synagogi przy tej okazji głosząc Ewangelie. Sprzeciwia się jednak faryzejskiemu sposobowi
rozumienia tego dnia, gdyż jak sam głosi:” szabat został ustanowiony dla człowieka, a nie
człowiek dla szabatu” 5 Jezus kierując się tymi słowami wypełnia przykazanie miłości,
dokonując wielu uzdrowień przez co pokazuje wartość człowieka, na tle dnia szabatuwskazuje ze jest jego królem. Uczniowie Jezusa również przestrzegali szabatu. Nawet jeszcze
po Wniebowstąpieniu zabrania odbywające się w szabat były wykorzystywane do głoszenia
Ewangelii w środowiskach żydowskich. Z czasem jednak chrześcijanie dostrzegając
wyjątkowość nowo rozpoczętej przez Chrystusa epoki postanowili świętować pierwszy dzień
po szabacie gdyż tego dnia Pan zmartwychwstał 6 przyjęło ono nazwę Dnia Pańskiego –
1
2
3
4
5
6
Dies Domini nr 1
Por. Wj 28,11
Por. Pp 5,12-15
Por. Ez 20,20
Mk 2,27
Por. Dies Domini nr 18
Niedzieli7. Dla chrześcijan od samego początku stał się pierwszym świętem ze wszystkich
świąt. W „Liście do Barnaby” znajduje się około 98 określeń niedzieli na dzień ósmy: „Przez
to świętujemy radośnie dzień ósmy, w którym Chrystus powstał z martwych i w którym po
ukazaniu wstąpił do nieba”.8
Dla pełniejszego zrozumienia istoty i sensu niedzieli chrześcijańskiej jako Dnia Pańskiego
trzeba uwzględnić jej potrójny wymiar:
- Jest ona pamiątką dzieła zbawczego dokonanego w przeszłości przez Boga w Chrystusiezmartwychwstanie, jest antycypacją wydarzeń eschatycznych - zapowiada przyszłe
zbawienie, jest dniem świątecznego i uświęcającego spotkania z Bogiem i wspólnotą Nowego
Przymierza a zarazem włączeniem w dzieło Chrystusa i Kościoła.
Sobór Watykański II wskazuje w świętowaniu niedzieli na dwa zasadnicze obowiązki:
- Obowiązek uczestniczenia we Mszy Świętej
- Obowiązek odpoczynku niedzielnego.9
Trzecie Przykazanie Boże zostało wzmocnione pierwszym i drugim przykazaniem
kościelnym zobowiązującym wszystkich katolików do udziału we Mszy Świętej we wszystkie
niedziele roku oraz inne święta nakazane. Katechizm powołuje się na szczególne znaczenie
Eucharystii dla życia chrześcijańskiego. Stwierdza, że wszyscy dobrowolnie opuszczając
Mszę Świętą w dzień świąteczny popełniają grzech ciężki.
10
Zobowiązanie to jest
następstwem chrztu świętego, dzięki któremu otrzymaliśmy nowe życie w Chrystusie,
podtrzymywane dzięki eucharystii11.
Ojciec Święty w liście Apostolskim wzywa każdego chrześcijanina, aby na nowo
odkrył sens dnia Pańskiego. Pisze tak „Bliskość trzeciego tysiąclecia, skłania wiernych do
podjęcia refleksji nad historią w świecie Chrystusa, a zarazem zachęca ich, by z nową
gorliwością starali się odkrywać sens niedzieli: jej „tajemnicę”, cel jej świętowania, jej
znaczenie dla życia chrześcijańskiego i ludzkiego”12.
Papież dokonuje w tym Liście analizy dnia Pańskiego. Wychodząc od Szabatu,
poprzez czasy Jezusa dochodzi do niedzieli. Mówi, że niedziela jest „małą Paschą i
7
8
9
10
11
12
KKK 2174
List do Barnaby 15,8-9
Por. KL 106
Por. KKK 2177
Por. Encyklika Nauczania Moralnego s.531
Dies Domini. nr 3.
przypomina nam Paschę jaką dokonał Jezus Chrystus. Centrum niedzieli stanowi Eucharystia,
która ma znaczenie eklezjotwórcze . Przyczynia się do budowania wspólnoty i jedności13.
Ojciec Święty podaje wymagania dotyczące świętowania Dnia Pańskiego. Przypomina
o obowiązku świętowania tego dnia, ma się wyrażać w uczestnictwie we Mszy Świętej. Ale
na tym jak przypomina Ojciec Święty nie wyczerpuje się obowiązek świętowania. „Dzień
Pański jest bowiem dobrze przeżyty, jeżeli cały jest przeniknięty wdzięczną i czynną
pamięcią o zbawczych dziełach Boga14. Należy dążyć do tego, aby rodzice mieli czas dla
swoich dzieci, aby to przyczyniło się do ich formacji.
Niedziela winna być dniem, radości, odpoczynku solidarności i to wszystko powinno
prowadzić nas do Boga Stworzyciela i Zbawiciela. Papież pisze „Odpoczynek niedzielny
pozwala sprowadzić do właściwych proporcji codzienne treści i zajęcia: rzeczy materialne, o
które tak bardzo zabiegamy, ustępują miejsca wartościom duchowym; osoby wśród których
żyjemy, odzyskują prawdziwe oblicze, gdy się z nimi spotykamy i nawiązujemy spokojną
rozmowę15.
Poprzez ten list Ojciec Święty chce uświadomić każdemu chrześcijaninowi jak
również rozważyć, że sens niedzieli opiera się na Jezusie Chrystusie i zwrócić uwagę na
motywy dla których warto ją przeżywać jako prawdziwy dzień Pański, także w nowych
okolicznościach naszego czasu.
13
Dies Domini nr 44.
Por. tamże nr 352.
15
Por. tamże nr 67.
14
Bibliografia
1. Biblia Tysiąclecia, wyd. IV, PALLOTTINUM, Poznań – Warszawa 1984.
2. Katechizm Kościoła Katolickiego, wyd. II pop., PALLOTTINUM, Poznań 2012.
3. Dies Domini, Jan Paweł II, Drukarnia Tumska, Wrocław 2000.