POWÓDŹ 1. W czasie zagrożenia powodziowego zaopatrz się w: wodę, niezbędną ilość żywności o długotrwałej ważności do spożycia, środki higieniczne, odpowiednią odzież i koce latarki, inne źródła światła (świece, lampy naftowe, zapałki, zapalniczki) radioodbiornik bateryjny + zapasowe baterie, 2. Przygotuj w bezpiecznym miejscu lekarstwa, dowody tożsamości, kosztowności, pieniądze i papiery wartościowe, dokumenty dotyczące domu i posiadanych gruntów, dokumentację działalności gospodarczej i polisy ubezpieczeniowe, 3. Przenieś miejsca sypialne i wartościowe rzeczy na górne kondygnacje budynku, 4. Dbaj o to, by twój telefon komórkowy cały czas był w pełni naładowany, 5. Jeśli możesz - odeślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce np. do znajomych czy rodziny, 6. Jeśli nie masz takiej możliwości upewnij się, że wszyscy członkowie rodziny, zwłaszcza dzieci, wiedzą co robić w razie powodzi oraz naucz ich odłączania źródeł energii, gazu i wody, 7. Jeżeli w swoim gospodarstwie posiadasz chemiczne środki ochrony roślin lub inne substancje niebezpieczne dla środowiska – zabezpiecz je przed zalaniem!!!!!!!! 8. Pojazdy z terenu posesji przemieść w niezagrożone powodzią miejsca, zabezpiecz budynek, 9. Miej włączone radio na częstotliwości lokalnej stacji (Radio Kielce 101,4 MHz lub Radio Leliwa 104,7 MHz), albo TVP Kielce w celu wysłuchania komunikatów o zagrożeniu i sposobach postępowania, 10. PAMIĘTAJ ! będą stosowane różne sposoby alarmowania: komunikaty radiowe nadawane przez Radio „Leliwa” i Radio Kielce powiadomienia wysyłane przez Samorządowy Informator SMS komunikaty głosowe nadawane przez radiowozy Policji i Straży Pożarnej komunikaty głosowe nadawane przez system syren alarmowych, znajdujących się na terenie miasta. Sygnały alarmowe ogłasza się w następujący sposób: W trakcie powodzi: 1. Wyłącz instalację elektryczną i gazową oraz zabezpiecz sieć kanalizacyjną lub szambo, 2. Jeżeli masz możliwość natychmiast przemieść się na wyżej położone tereny, 3. Jeśli posiadasz telefon komórkowy, miej go zawsze przy sobie, 4. Włącz radioodbiornik zasilany bateriami na częstotliwość lokalnej stacji radiowej (Radio Kielce 101,4 MHz lub Radio Leliwa 104,7 MHz), aby uzyskać najnowsze informacje o sytuacji i sposobach postępowania, 5. Pamiętaj nie używaj wody ze studni ani wody gruntowej, ponieważ może być ona skażona!!!! 6. Przygotuj się do ewentualnej ewakuacji pamiętając o tym, że osoby dorosłe powinny mieć przy sobie nie więcej niż 50 kg bagażu. ZAWSZE STOSUJ SIĘ DO POLECEŃ PROWADZĄCYCH AKCJĘ RATUNKOWĄ!! 7. Miej przy sobie niezbędne, używane przez domowników leki, zapas jedzenia i wody pitnej, ciepłe ubrania, śpiwory i koce Przed opuszczeniem domu, dzieciom znajdującym się pod Twoją opieką przypnij do ubrań karteczkę z ich imieniem i nazwiskiem oraz kontaktem do ich opiekunów. WAŻNE INFORMACJE JEŚLI ZOSTAŁEŚ W GOSPODARSTWIE I POTRZEBUJESZ POMOCY WYWIEŚ MATERIAŁ O NASTĘPUJĄCYM KOLORZE: Flaga* koloru białego: potrzeba ewakuacji - oznacza, że chcesz opuścić miejsce, w którym jesteś. Flaga* koloru niebieskiego: potrzeba pomocy medycznej - prosisz o lekarza lub inną formę pomocy medycznej Flaga* koloru czerwonego: potrzeba wody i żywności - prosisz o jedzenie i wodę *za flagę może służyć jakikolwiek kawałek materiału bądź odzieży w odpowiednim kolorze LUB POWIADOM ZAŁOGĘ ŚMIGŁOWCA: PODSTAWOWE TELEFONY ALARMOWE Numer alarmowy 112 Pogotowie ratunkowe 999 Straż Pożarna 998 Policja 997 Pogotowie Wodociągowe 994 Pogotowie Cieplne 993 Pogotowie Gazowe 992 Pogotowie Energetyczne 991 Straż Miejska 986 LOKALNE TELEFONY ALARMOWE Straż Miejska 986 lub 15 644-01-26 Centrala Urzędu Miasta 15 644-01-00 Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego 15 832-28-08 Pogotowie Energetyczne al. 991, w godz. pracy 15 833 26 42, po godz. pracy 15 891 46 00 Pogotowie Gazowe al. 992 lub 15 833 61 00 Pogotowie Wodociągowe al. 994, 15 832-55-36 Zarząd Dróg Powiatowych w Sandomierzu 15 832 04 06 Dyżurny Zarządu Dróg Powiatowych 604 643 519 GWAŁTOWNE BURZE I HURAGANY Przygotuj się zanim zaskoczy Ciebie i Twoją rodzinę: Słuchaj prognoz pogody i komunikatów w telewizji i radiu. Upewnij się, czy wszyscy członkowie Twojej rodziny wiedzą, jak postępować w czasie burzy / huraganu, Zaopatrz się w latarki, świece i inne źródła światła oraz radioodbiornik bateryjny + zapasowe baterie, Sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne artykuły medyczne i leki, Naucz bliskich jak wyłączać gaz i elektryczność, Naucz dzieci, jak i kiedy wzywa się straż pożarną /998 lub 112/, pogotowie ratunkowe /999 lub 112/ lub policję /997 lub 112/ W trakcie burzy / huraganu: 1. Zabezpiecz swoje mieszkanie (dom): jeżeli wystosowane zostało ostrzeżenie przed gwałtownymi burzami lub huraganem uprzątnij z posesji przedmioty, które porwane przez wiatr mogłyby spowodować szkody, usuń z parapetów i balkonów przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom zamknij i zabezpiecz okna, nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych, na wypadek zerwania linii energetycznych miej przygotowane latarki oraz dodatkowe baterie, o zerwaniu linii niezwłocznie poinformuj pogotowie energetyczne ( al. 991 - w każdym czasie, 15 833-26-42 – w godz. pracy, 15 891 46 00 – po godz. pracy) w przypadku huraganu staraj się pozostawać w pomieszczeniach, które nie posiadają okien (łazienki, komórki) lub niższych partiach budynku np. piwnicach. Jeżeli podczas burzy / huraganu znajdujesz się poza domem, pozostań w bezpiecznym miejscu, aż zagrożenie przeminie. Nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi, drzewami itp. GRADOBICIE Podczas gradobicia: 1. Jeżeli znajdujesz się poza domem znajdź bezpieczne schronienie i pozostań w nim do czasu, aż zagrożenie przeminie, 2. Jeżeli jesteś w domu w miarę możliwości pozamykaj zwierzęta domowe i hodowlane, 3. Zamknij okna i nie pozostawaj w ich pobliżu, 4. Na wypadek zerwania linii energetycznych miej przygotowane latarki oraz dodatkowe baterie, o zerwaniu linii niezwłocznie poinformuj pogotowie energetyczne (al. 991 - w każdym czasie, 15 833-26-42 – w godz. pracy, 15 891 46 00 – po godz. pracy) ŚNIEŻYCE Co robić przed nadejściem dużych mrozów i śnieżyc? 1. Słuchaj prognoz pogody i komunikatów w telewizji i radiu. 2. Zgromadź środki przydatne w czasie zimy, przede wszystkim: zapasowe baterie do radia i do latarek; żywność, która nie wymaga gotowania; zapas wody pitnej; sól kamienną, piasek; zapas opału; zastępcze źródła światła i ogrzewania; niezbędne leki. W trakcie śnieżycy 1. Pozostań w domu. 2. Jeżeli musisz wyjść na zewnątrz ubierz się w ciepłą odzież wielowarstwową i powiadom kogokolwiek o docelowym miejscu podróży. 3. Jeżeli zbaczasz z głównej drogi, pamiętaj, że w czasie śnieżycy łatwo stracić orientację w terenie. 4. Zachowaj ostrożność poruszając się po zaśnieżonym i oblodzonym terenie, zwróć uwagę na zwisające sople, zwały śniegu na dachach budynków, itp. 5. Nie pozostawaj na zewnątrz dłużej niż jest to konieczne, gdyż mróz oraz silny wiatr towarzyszący burzom śnieżnym może spowodować wychłodzenie organizmu a nawet odmrożenia. Jazda samochodem podczas intensywnych opadów śniegu 1. Jeśli nie musisz wyjeżdżać pozostań w domu do czasu unormowania się sytuacji na drogach. 2. W przeciwnym wypadku przed wyjazdem sprawdź przejezdność dróg: W Zarządzie Dróg Powiatowych w Sandomierzu 15 832 04 06 U Dyżurnego Zarządu Dróg Powiatowych 604 643 519 3. Sprawdź następujące elementy Twojego samochodu: akumulator, płyn chłodzący, wycieraczki i płyn do spryskiwania szyb, układ zapłonowy, termostat, oświetlenie pojazdu, światła awaryjne, układ wydechowy, układ ogrzewania, układ hamulcowy, poziom oleju (jeśli jest taka potrzeba, wymień na olej zimowy). 4. Zaopatrz swoje auto w: migające światło przenośne z zapasowymi bateriami, apteczkę pierwszej pomocy oraz niezbędne leki, śpiwór lub koc, zapałki, małą łopatkę - saperkę, podręczne narzędzia - szczypce uniwersalne, klucz nastawny, śrubokręt itp., przewody do rozruchu silnika, łańcuchy lub siatki do opon, jaskrawo kolorową tkaninę do użycia, jako flagi sygnalizacyjnej. 5. Jeśli to możliwe podróżuj w ciągu dnia, w towarzystwie przynajmniej jednej osoby. 6. Ubierz się ciepło najlepiej w odzież wielowarstwową. 7. Na czas dłuższej podróży przygotuj wysokoenergetyczne, suche pożywienie, kilka butelek wody oraz termos z ciepłym napojem, najlepiej herbatą. 8. Jeżeli w czasie śnieżycy utknąłeś/łaś w drodze: Pozostań w samochodzie. Nie szukaj sam pomocy, chyba że pomoc jest widoczna w odległości 100 m. Umocuj na antenie lub dachu samochodu jaskrawą część ubrania (najlepiej koloru czerwonego) tak, aby widoczna była dla ratowników. Uruchamiaj silnik co godzinę na 10 minut. W czasie pracy silnika włącz ogrzewanie oraz zewnętrzne światła samochodu. Zachowaj ostrożność z uwagi na trujące działanie tlenku węgla w spalinach. Utrzymuj rurę wydechową wolną od śniegu. Wykonuj lekkie ćwiczenia dla utrzymania krążenia krwi. Od czasu do czasu klaskaj w dłonie, wykonuj wymachy ramionami. Staraj się nie przebywać w jednej pozycji zbyt długo. Jeśli w samochodzie jest więcej niż jedna osoba, należy spać kolejno, na zmianę. Dla utrzymania ciepła osoby powinny zgromadzić się koło siebie. Unikaj zbędnego lub nadmiernego wysiłku. Zimne otoczenie powoduje dodatkowe obciążenie dla serca. Nadmierny wysiłek, taki jak odgarnianie śniegu albo pchanie samochodu może spowodować wychłodzenie organizmu lub odmrożenie. Zwracaj uwagę na oznaki odmrożeń lub wychłodzenia organizmu. Nie podawaj osobie dotkniętej wychłodzeniem lub odmrożeniem alkoholu. Unikaj podawania kawy oraz leków. UPAŁY Bądź przygotowany na wystąpienie gwałtownego ocieplenia! 1. W czasie upałów jeśli to możliwe pozostań w domu, 2. Utrzymuj chłodne powietrze wewnątrz pomieszczeń poprzez stosowanie żaluzji w drzwiach i oknach. 3. Jeśli posiadasz urządzenia klimatyzacyjne, sprawdź czy są właściwie izolowane i szczelne. 4. Spożywaj zbilansowane, lekkie posiłki i regularnie pij duże ilości wody. 5. Jeżeli musisz wyjść na zewnątrz ubierz się w lekką odzież o jasnych kolorach, zakrywającą jak największą powierzchnię ciała, oraz zawsze noś nakrycie głowy. 6. Użyj środków ochrony przed promieniami słonecznymi i unikaj zbytniego nasłonecznienia. 7. Ogranicz przyjmowanie napojów alkoholowych, gdyż mogą one powodować odwodnienie organizmu. Pamiętaj, że podczas upałów występuje zwiększone zagrożenie pożarowe!! Przebywając w lesie, na podsuszonych łąkach, ścierniskach zachowaj szczególną ostrożność i staraj się nie zaprószyć ognia!! EPIDEMIE Epidemia to masowe szerzenie się określonej choroby zakaźnej, które stanowi duże zagrożenie dla naszego zdrowia i życia. Bakterie chorobotwórcze mogą przedostać się do naszego organizmu poprzez: spożycie zakażonej żywności i wody, kontakt z chorym człowiekiem lub zwierzęciem, wdychanie powietrza, w którym mogą być rozpylone niebezpieczne mikroby. PAMIĘTAJ!!! 1. Nie lekceważ ostrych objawów chorobowych, które wystąpiły nagle i skontaktuj się z lekarzem w celu przebadania. 2. Nie lekceważ sytuacji kiedy te same objawy chorobowe, w krótkim czasie wystąpiły u Ciebie i osoby lub osób, z którymi miałeś kontakt. 3. Przestrzegaj terminów szczepień ochronnych. 4. Skontaktuj się z lekarzem jeśli wystąpią u Ciebie nagłe nietypowe objawy chorobowe a Ty niedawno powróciłeś z egzotycznego kraju. Co robić w przypadku zagrożenia epidemiologicznego?: 1. Unikaj dużych zbiorowisk ludzkich. 2. Unikaj kontaktu z osobą chorą twarzą w twarz. 3. Jeśli wystąpiły u Ciebie objawy chorobowe lub kontaktowałeś się z osobą chorą załóż na twarz maskę z gazy lub bibuły co zmniejszy ryzyko zakażenia innych. 4. Przestrzegaj podstawowych zasad higieny osobistej. 5. Rygorystycznie przestrzegaj zaleceń, zakazów i nakazów wydawanych przez władze i służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo sanitarno-epidemiologiczne. Jeśli zauważysz oznaki epidemii niezwłocznie powiadom: Powiatowy Inspektorat Sanitarny w Sandomierzu ul. Frankowskiego 8 27-600 Sandomierz tel: (15) 832 22 63 Powiatowy Inspektorat Weterynarii w Sandomierzu ul. Frankowskiego 10 27-600 Sandomierz tel/fax: (15) 832 70 53 e-mail: [email protected] ZAGROŻENIA CHEMICZNE Najczęstszą przyczyną uwolnień niebezpiecznych środków chemicznych (NŚCh) są: awarie i katastrofy w obiektach przemysłowych, wypadki cystern kolejowych oraz autocystern, rozszczelnienia rurociągów przemysłowych, Jak się zachować podczas skażenia chemicznego?: 1. Jeśli przebywałeś w strefie skażonej, zdejmij ubranie, które uległo zanieczyszczeniu i zamień je na czyste oraz dużą ilością bieżącej wody przemyj oczy, usta, nos i weź prysznic. 2. Włącz radio lub telewizor na program lokalny (Radio Kielce 101,4 MHz lub Radio Leliwa 104,7 MHz, TVP Kielce) i stosuj się ściśle do poleceń, wydanych przez lokalne władze (służby ratownicze). Jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że niebezpieczne środki chemiczne przenikną do Twojego domu: 1. Uszczelnij wszystkie otwory okienne, wentylacyjne, drzwi - oklejając je taśmą klejącą, obkładając rulonami z mokrych ręczników czy prześcieradeł. 2. Oddychaj przez maseczkę wykonaną z gazy, waty, ręcznika itp. 3. Zadbaj o bezpieczeństwo swoich podopiecznych, dzieci, osób niepełnosprawnych, zwierząt domowych. 4. Pozostań w wewnętrznej części budynku przy zamkniętych drzwiach - w przypadku, gdy istnieje niebezpieczeństwo skażenia chlorem, udaj się na wyższe kondygnacje np. do sąsiadów. W przypadku amoniaku - kieruj się do pomieszczeń, położonych na niskich kondygnacjach. 5. Powiadom o zagrożeniu najbliższe otoczenie. 6. Wyłącz urządzenia elektryczne i gazowe z otwartym ogniem. 7. Nie jedz żywności i nie pij płynów, które mogły ulec skażeniu. Jeżeli jesteś świadkiem wypadku z udziałem NŚCh: 1. Powiadom natychmiast Straż Pożarną i Policję, jeśli jest potrzeba powiadom również Pogotowie Ratunkowe. 2. Podaj istotne dane: miejsce zdarzenia, charakter zdarzenia, swoje dane. 3. Nie zostawaj na miejscu zdarzenia, oddal się jak najszybciej, aby zminimalizować ryzyko zatrucia. 4. Opuść rejon zagrożony, kierując się pod wiatr. 5. Chroń swoje drogi oddechowe. W tym celu wykonaj filtr ochronny z dostępnych Ci materiałów (zwilżona w wodzie lub wodnym roztworze sody oczyszczonej chusteczka, szalik, ręcznik, itp.) i osłoń nim drogi oddechowe. 6. Jeśli jesteś w samochodzie zamknij okna i postaraj się jak najszybciej opuścić strefę skażenia. PAMIĘTAJ!!! Pojazdy samochodowe przewożące substancje niebezpieczne są oznakowane pomarańczowymi prostokątnymi tablicami z czarnymi napisami cyfrowymi, oznaczającymi rodzaj niebezpiecznej substancji oznaczeń, umieszczonymi z tyłu i przodu pojazdu. według międzynarodowych PODSUMOWANIE Pamiętaj! Warto ubezpieczyć swoje mieszkanie, dom, samochód, zwierzęta gospodarskie, uprawy od skutków powodzi, gradobicia, pożaru czy innych zagrożeń, gdyż zjawiska te są trudne do przewidzenia, a ich skutki mogą być bardzo dotkliwe i kosztowne!! Istotne jest aby każda rodzina posiadała w swoim wyposażeniu na czas klęski żywiołowej: żywność z długim terminem przydatności do spożycia oraz wodę, ciepłą odzież i rzeczy do spania, niezbędne przybory i narzędzia np. latarki, zapasowe baterie, artykuły higieny osobistej itp., apteczkę pierwszej pomocy zaopatrzoną w: gazę, sterylne bandaże, nożyczki, termometr, środki antyseptyczne i aseptyczne, środki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, rękawice gumowe, lekarstwa na przewlekłe choroby członków rodziny. Kilka uniwersalnych zasad, których warto przestrzegać: zachowaj spokój i prowadź możliwie normalne życie, zawsze słuchaj komunikatów radiowych i telewizyjnych, działaj szybko, ale bez paniki, rozsądnie korzystaj z zapasów staraj się udzielać pomocy ludziom poszkodowanym, w razie konieczności bezdyskusyjnie opuść miejsce zamieszkania, ewakuacja przeprowadzana jest wyłącznie dla Twojego bezpieczeństwa. Zawsze i w każdej sytuacji stosuj się do zaleceń władz lokalnych i służb ratunkowych!!!!!