choroby przewlekłe (2)

W szkole, w domu, na ulicy….
Od kilku bądź kilkunastu lat jesteś uczniem. Szkoła stała się miejscem, w którym
spędziłeś i spędzasz dużą część swojego życia. Może wiążesz swoją dalszą przyszłość z
pracą w szkole. Myślisz o niej zazwyczaj jako o miejscu podporządkowanym planom i
regułom... Lecz czy zawsze wszystko jest tak oczywiste i przewidywalne?
Wśród nas istnieją i funkcjonują ludzie chorzy, którzy mogą być świadomi lub nie
świadomi swoich przypadłości. Może już kiedyś spotkałeś się z nieoczekiwanym
zdarzeniem kiedy na przykład twój kolega zemdlał nagle na przerwie lub zaczęło się z
nim dziać coś dziwnego, niezrozumiałego dla ciebie jeszcze jako dziecka?
Może nigdy tego nie doświadczyłeś ani nie doświadczysz w przyszłości, ale…
Bądź świadomy obecności uczniów chorych na- astmę,
cukrzycę, epilepsję czy narkolepsję!!!
Astma oskrzelowa
Astma oskrzelowa jest najczęstszą przewlekłą chorobą układu oddechowego u dzieci i młodzieży. Istotą
astmy jest przewlekły proces zapalny toczący się w drogach oddechowych, który prowadzi do
zwiększonej skłonności do reagowania skurczem na różne bodźce i pojawienia się objawów
choroby.
Astma oskrzelowa objawia się:
•
•
•
•
dusznością
świszczącym oddechem
uczuciem ucisku w klatce piersiowej
kaszlem
Zaostrzenie astmy może być wywołane przez: kontakt z alergenami, na które uczulony jest uczeń,
kontakt z substancjami drażniącymi drogi oddechowe, wysiłek fizyczny, zimne powietrze,
dym tytoniowy, infekcje.
Tak postępuj:
• często wietrz sale lekcyjne
• ćwiczenia fizyczne
rozpoczynaj zawsze
rozgrzewką
• unikaj nadmiernego
wysiłku fizycznegodostosowuj rodzaj ćwiczeń
do stanu zdrowia
Tak nie postępuj:
• unikaj uczestnictwa w pracach
porządkowych
• nie ćwicz na wonnym powietrzu
w czasie wzmożonego pylenia
określonych roślin
• nie bierz udziału w zawodach
sportowych tj. biegi
długodystansowe
• nie przebywaj w
pomieszczeniach, salach
lekcyjnych, w których znajdują
się zwierzęta futerkowe
Jeżeli masz napad astmy - nie kładź się!
Pozycja leżąca znacznie utrudnia oddychanie, dlatego dobrze jest stać i podpierać się
łokciami np. o stół lub siedzieć.
Jeśli uczeń jest świadomy swojej choroby powinien posiadać przy sobie lek w areozolu.
W przypadku wystąpienia duszności należy podać wziewnie lek rozkurczający oskrzela
zgodnie z zaleceniem lekarza. W przypadku objawów ciężkiej duszności należy podać
jednocześnie 2 dawki leku w aerozolu w odstępie 10-20 sekund. Po wykonaniu
pierwszej inhalacji, w przypadku ucznia niepełnoletniego, należy powiadomić rodziców
dziecka o wystąpieniu zaostrzenia. W razie duszności o dużym nasileniu powinno się
wezwać Pogotowie Ratunkowe. W czasie oczekiwania na przyjazd karetki pogotowia
uczeń wymaga ciągłego nadzoru osoby dorosłej. Dodatkowo bardzo ważne jest
zapewnienie spokoju oraz odizolowanie od osób trzecich.
• Widząc osobę z atakiem astmy nie panikuj!
• W miarę możliwości staraj się pomóc i poproś o to innych!
• Zawiadom nauczyciela prowadzącego lekcję bądź sprawującego dyżur o zdarzeniu!
• Być może od ciebie zależy zdrowie, a nawet życie twojego kolegi!
Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (wysoki
poziom glukozy we krwi - większy od 250mg%). Obecnie w Polsce wśród dzieci i młodzieży
dominuje cukrzyca typu 1 – ten typ cukrzycy ma podłoże genetyczne i autoimmunologiczne.
Cukrzyca nie jest chorobą zakaźną, nie można się nią zarazić przez kontakt z osobą chorą.
Cukrzyca nie jest chorobą, która powinna ograniczać jakiekolwiek funkcjonowanie ucznia,
tylko wymaga właściwej samokontroli i obserwacji. Ćwiczenia fizyczne, sport i rekreacja
połączone z ruchem są korzystne dla dzieci chorych na cukrzycę. Wspierają prawidłowy
rozwój emocjonalny i społeczny, pomagają rozwijać samodyscyplinę, gratyfikują, dają
przyjemność i satysfakcję. Najważniejszym problemem przy wykonywaniu wysiłku fizycznego
u dzieci z cukrzycą jest ryzyko związane z wystąpieniem hipoglikemii (niedocukrzenia stężenie
glukozy we krwi mniejsze niż 60 mg%).
Cukrzyca typu I
(INSULINOZALEŻNA)
 Czynniki genetyczne
 Czynniki środowiskowe
 Niektóre infekcje
wirusowe- głównie
enterowirusy
 Znaczny deficyt witaminy
D związany m.in. ilością
dni słonecznych w danym
kraju
 Nieprawidłowa dieta (
dotyczy przede wszystkim
karmienia noworodków i
dzieci)
Cukrzyca typu II
 BMI powyżej 25
 Otyłość skoncentrowana
wokół talii – tak zwana otyłość
brzuszna
 Nieprawidłowa dieta
 Brak aktywności fizycznej
 Historia cukrzycy w rodzinie
 Leki i inne schorzenia
 Brak snu, stres, zmęczenie
OBJAWY HIPOGLIKEMII - niedocukrzenia:
1. Bladość skóry, nadmierna potliwość, drżenie rąk.
2. Ból głowy, ból brzucha.
3. Szybkie bicie serca.
4. Uczucie silnego głodu/wstręt do jedzenia.
5. Osłabienie, zmęczenie.
6. Problemy z koncentracją, zapamiętywaniem.
7. Chwiejność emocjonalna, nietypowe zachowanie dziecka.
8. Napady agresji lub wesołkowatości.
9. Ziewanie/senność.
1 0. Zaburzenia mowy, widzenia i równowagi.
1 1. Zmiana charakteru pisma.
1 2. Uczeń nielogicznie odpowiada na zadawane pytania.
1 3. Kontakt ucznia z otoczeniem jest utrudniony lub traci przytomność.
1 4. Drgawki.
POSTĘPOWANIE PRZY HIPOGLIKEMII LEKKIEJ – uczeń jest przytomny, w pełnym kontakcie,
współpracuje z nami, spełnia polecenia:
1. Sprawdzić poziom glukozy we krwi potwierdzając niedocukrzenie.
2. Podać węglowodany proste (sok owocowy, coca-cola, cukier spożywczy rozpuszczony w wodzie lub
herbacie, glukoza w tabletkach, płynny miód).
POSTĘPOWANIE PRZY HIPOGLIKEMII CIĘŻKIEJ – uczeń jest nieprzytomny, nie ma z
nim żadnego kontaktu, nie reaguje na żadne bodźce, może mieć drgawki. Uczniowi, który jest
nieprzytomny NIE WOLNO podawać niczego do picia ani do jedzenia do ust!!!:
1. Układamy chorego na boku.
2. Wzywamy pogotowie ratunkowe.
3. Kontaktujemy się z rodzicami dziecka- obowiązek nauczyciela w przypadku ucznia
niepełnoletniego
4. Dopiero gdy uczeń odzyska przytomność (po podaniu glukagonu powinien odzyskać
przytomność po kilkunastu minutach) i jeżeli chory będzie w dobrym kontakcie
można mu podać węglowodany doustnie (sok, cola, tabl. glukozy).
Glukometr to urządzenie służące do szybkiego, precyzyjnego pomiaru i
bieżącego odczytu poziomu cukru we krwi wykorzystujące specjalne
paski testowe z wtopionymi elektrodami lub odczynnikiem chemicznym.
Dokładny wynik uzyskujemy w ciągu kilku sekund.
Nakłuwacz do glukometru umożliwia komfortowe i szybkie pobranie próbki
krwi praktycznie w każdych warunkach. Nowoczesne nakłuwacze
charakteryzują się indywidualnym dopasowaniem do głębokości iniekcji.
Nakłuwacze dzielą się na te dla dzieci, dla dorosłych i dla tych obdarzonych
nieco grubszą tkanką podskórną. Niektóre nakłuwacze wyposażone są w
wielostopniową regulację głębokości wkłucia.
Peny- są półautomatycznymi urządzeniami pozwalającymi
na wielokrotne, podskórne podawanie insuliny. Umożliwiają
dokładne ustawienie zaplanowanej dawki i niemal
bezbolesne, szybkie i precyzyjne wkłucie.
OBJAWY HIPERGLIKEMII
1. Wzmożone pragnienie, potrzeba częstego oddawania moczu.
2. Rozdrażnienie, zaburzenia koncentracji.
3. Złe samopoczucie, osłabienie, przygnębienie, apatia.
Jeżeli do ww. objawów dołączą:
• ból głowy, ból brzucha
• nudności i wymioty
• ciężki oddech
może to świadczyć o rozwoju kwasicy cukrzycowej.
Należy wtedy bezzwłocznie:
1. Zbadać poziom glukozy.
2. Powiadomić nauczyciela, który powinien skontaktować się z
rodzicami lub wezwać pogotowie.
1. Glukometr z zestawem pasków oraz gazików.
2. Nakłuwacz z zestawem igieł.
3. Pen – „wstrzykiwacz” z insuliną.
4. Pompę insulinową, jeżeli jest leczone przy pomocy pompy.
5. Plastikowy pojemnik na zużyte igły i paski.
6. Drugie śniadanie lub dodatkowe posiłki przeliczone na wymienniki np. przeznaczone
na „zabezpieczenie” zajęć wf w danym dniu.
7. Dodatkowe produkty – soczek owocowy, tabletki z glukozą w razie pojawienia się
objawów hipoglikemii.
8. Telefon do rodziców.
9. Informację w postaci kartki lub bransoletki na rękę, która informuje, że
choruje na cukrzycę ( o chorobie powinna być powiadomiona szkoła, wychowawca,
pielęgniarka szkolna oraz zespół uczący)
1 0. Glukagon (zestaw w pomarańczowym pudełku).
Padaczką określamy skłonność do występowania nawracających, nie prowokowanych
napadów. Napadem padaczkowym potocznie nazywamy napadowo występujące zaburzenia
w funkcjonowaniu mózgu objawiające się widocznymi zaburzeniami, zwykle ruchowymi.
Niekiedy jedynym widocznym objawem napadu są kilkusekundowe zaburzenia świadomości.
Napady padaczkowe dzieli się na napady pierwotne uogólnione oraz napady częściowe
(zlokalizowane).
Na podstawie różnych badań naukowcy podają, że ryzyko rozwoju padaczki u dzieci z
cukrzycą typu 1 jest 2 – 3 razy wyższe niż u dzieci bez cukrzycy, w przypadku wczesnej
cukrzycy – u dzieci poniżej 6 roku życia – nawet sześciokrotnie. Jeszcze większe ryzyko
rozwinięcia się padaczki występuje u dzieci, które wymagały hospitalizacji z powodu
ciężkiego niedocukrzenia.
Naukowcy nie do końca potrafią wyjaśnić przyczyny zauważonego związku. Wśród
możliwych hipotez wymienia się zaburzenia immunologiczne i metaboliczne,
uszkodzenia mózgu czy czynniki genetyczne. Wiadomo, że zbyt niski poziom cukru u
małych dzieci może powodować uszkodzenia mózgu.
Bardzo ważne jest wyzbycie się lęku przed udzielaniem pomocy
chorym na padaczkę
1. Zachowaj spokój. Większość napadów ustępuje samoistnie w ciągu 2-3 minut.
2. Jeżeli chory znajduje się w miejscu niebezpiecznym np. na ulicy, zapewnij mu
bezpieczeństwo. Aby uniknąć obrażeń połóż głowę na miękkim podłożu.
3. Ułóż chorego na boku - taka pozycja chroni przed zakrztuszeniem się, ale nie próbuj go
przytrzymywać.
4. Nigdy NIE WKŁADAJ choremu żadnych przedmiotów DO UST - to nie pomaga a może
doprowadzić do urazów podniebienia, ust i zębów.
5. Po napadzie chory może być zamroczony przez 5-30 min. Zostań przy nim tak długo, aż
jego stan wróci do normy.
6. Nie podawaj żadnych leków ani nic do picia i jedzenia.
7. Nie budź chorego po ataku, zapewnij mu spokój.
Sen po napadzie jest zjawiskiem naturalnym i korzystnym dla chorego.
8. Jeżeli napad przedłuża się dłużej niż 5-7 min. to zawiadom Pogotowie Ratunkowe
tel.999/112. Jeśli napad ustąpi, a chory jest leczony nie ma takiej potrzeby by wzywać
pogotowie.
Narkolepsja (ang. narcolepsy od gr. nárke – odrętwienie, kurcz oraz gr. lêpsis –
napad) – rzadkie zaburzenie snu, objawiające się przede wszystkim nadmierną
sennością w ciągu dnia i napadami snu oraz epizodami nagłej utraty napięcia
mięśniowego (katapleksją). Osoby z narkolepsją doświadczają również porażenia
przysennego i halucynacji (omamów) podczas budzenia się i zasypiania. Przebieg
choroby jest przewlekły, stosuje się leczenie objawowe.
Przyjmuje się, że podłożem tej choroby mogą być zaburzenia metaboliczne, dotyczące np.
nieprawidłowej gospodarki minerałami. Mogą to być również dysfunkcje w obrębie mózgu.
Narkolepsja dotyczy zarówno kobiet jak i mężczyzn. Czasem pojawia się już około 20. roku
życia. Napady nagłego snu trwają od 10 do 20 minut i mogą się powtarzać nawet kilka razy w
ciągu dnia w najmniej oczekiwanych momentach np. w czasie robienia zakupów, zdawania
egzaminu czy spaceru po mieście. Narkolepsja nie jest chorobą śmiertelną, ale stwarza
czasem dla narkoleptyka poważne zagrożenie, gdy np. prowadzi on samochód i może nie
zdążyć się zatrzymać, zanim zmorzy go sen.
Często, niestety, pacjenci muszą zrezygnować z normalnej etatowej pracy i znaleźć sobie inne
zajęcie. Ponadto zaleca im się 15-20 minutowe drzemki w celach profilaktycznych, aby
zmniejszyć częstotliwość nagłych ataków senności. Niczego więcej, w przypadku tej choroby,
medycyna, jak na razie, nie wymyśliła.
Pamiętaj !
W narkolepsji mózg chorej osoby w ciągu nocy wykazuje zaburzony rytm snu (zbyt mało snu REM,
czyli snu głębokiego). Dlatego mózg próbuje nadrobić jego niedobory w ciągu dnia. Narkoleptyczne
drzemki zazwyczaj dają uczucie wypoczęcia, jednak zaledwie na kilka godzin.
• Jeśli chorujesz na narkolepsję, powiadom o tym osoby
ze swojego otoczenia, by w razie ataku wiedziały i
pamiętały o tym, by ułożyć cię w bezpiecznej pozycji;
• Jeśli wiesz, że ktoś w twoim otoczeniu choruję na tą
chorobę obserwuj go;
• Pamiętaj, że nie wolno wybudzać osoby z
narkoleptycznej drzemki, zapewnij takiej osobę ciszę i
spokój;
W naszej szkole na przestrzeni lat pojawiały i pojawiają się przypadki osób z chorobami
przewlekłymi.
Według statystyk pani pielęgniarki, nie odnotowuje się wzrostu ilości przypadków tego
rodzaju. Na ok.600 osób przebadanych, choroby te wykryto u kilku.
Szkolne statystyki pokazują jednak znaczący wzrost liczby uczniów z chorobami oczu,
zaburzeniami w widzeniu oraz wzrost przypadków osób z nadciśnieniem tętniczym.
Zmiany dotyczą także ilości przypadków osób z nieprawidłową masą ciała. Coraz mniejszy
procent uczniów może cieszyć się z prawidłowej jej wartości. W roku szkolnym 2015/2016
odnotowano:
40 przypadków niedowagi;
42 przypadki nadwagi;
49 przypadków otyłości w naszej szkole.
W naszej szkole istnieją pojedyncze przypadki innych chorób przewlekłych tj. narkolepsja.
Będąc świadomym człowiekiem, nie bądź obojętny
na zdarzenia, które mają miejsce w twoim
otoczeniu- mogą spotkać Cię na przykład w szkole!!!
Twoja reakcja i pomoc mogą okazać się bezcenne!!!
Agata Zarzeczna- Uczennica kl. 4at –
Technikum Chemicznego w Lublinie
Literatura fachowa i źródła:
http://tliti.dlinkddns.com/dokumenty/pr5.pdf
http://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-oddechowego-ialergie,astma-oskrzelowa---przyczyny--objawy--leczenie,artykul,1579917.html
http://www.odetchnijspokojnie.pl/rozpoznanie-astmy-u-dzieci/
http://www.odetchnijspokojnie.pl/jakie-sa-objawy-astmy/
http://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,epilepsja---objawy-i-przyczynyataku-epilepsji--co-to-jest-,artykul,1651605.html
http://www.medonet.pl/magazyny/wszystko-o-cukrzycy,cukrzyca---przyczyny--objawy-ileczenie-cukrzycy-typu-1-i-2,artykul,1580080.html