HIV_a_uklad_odpornos..

advertisement
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej
Portalu www.szkolnictwo.pl
Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie
w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie
i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania
w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.
HIV A UKŁAD ODPORNOŚCIOWY
CZ. II
Sposoby zakażenia
Wirus HIV występuje głównie we krwi i nasieniu chorego
mężczyzny lub wydzielinie pochwy chorej kobiety. Aby doszło
do zainfekowania następnej choroby wirus musi wniknąć do jej
krwiobiegu. Najczęściej ma to miejsce podczas kontaktów
seksualnych. Drugim sposobem jest wprowadzenie do ustroju
zakażonej krwi, co może nastąpić podczas transfuzji krwi bądź
w trakcie przypadkowego skaleczenia narzędziami skażonymi
krwią chorego. Ten ostatni przypadek często zachodzi wśród
narkomanów. Najtragiczniejszymi ofiarami AIDS są dzieci
urodzone przez chore matki. Zarażają się one już podczas życia
płodowego lub podczas porodu czy karmienia mlekiem matki.
Zachorowania na AIDS rozpoznane
w latach 2002-2008, w Polsce, według grupy ryzyka.
NIE MOŻNA ZAKAZIĆ SIĘ HIV:
• przebywając w sąsiedztwie osoby zakażonej HIV (w
mieszkaniu, w pracy, w szkole, autobusie itp.)
• przez dotyk, uścisk dłoni
• korzystając z tych samych naczyń
• przez korzystanie ze wspólnych urządzeń sanitarnych
• podczas kąpieli na basenie
• po ugryzieniu lub użądleniu przez owady
• podczas oddawania krwi w stacji krwiodawstwa
CO ROKU, 1 GRUDNIA OBCHODZONY JEST ŚWIATOWY
DZIEŃ WALKI Z AIDS I HIV!!!
Historia "Czerwonej Wstążki"
„Czerwona wstążka” to symbol solidarności z osobami żyjącymi z HIV i
AIDS, ich rodzinami i przyjaciółmi. Symbolizuje poświęcenie i
zaangażowanie w walkę z AIDS.
Idea wstążki powstała w 1991 r. Pomysł znaku został zainspirowany żółtą
wstążeczką, upamiętniającą żołnierzy amerykańskich uczestniczących w
wojnie w Zatoce Perskiej. Czerwony kolor wybrano ze względu na
skojarzenia, jakie wywołuje: krew, namiętności (nie tylko gniew) walkę, ale i
miłość. Czerwona wstążka jest w kształcie odwróconego V, ponieważ jeszcze
nie odniesiono zwycięstwa nad epidemią HIV i AIDS.
. W Polsce, zgodnie z zasadami Regulaminu przyznawania „Czerwonej
Wstążki”, jest ona wyróżnieniem przyznawanym z okazji Światowego
Dnia AIDS. Wyróżnienie „Czerwoną Wstążką” otrzymują osoby, które w
szczególny sposób przyczyniły się do poprawy jakości życia osób
żyjących z HIV, chorych na AIDS, bądź też wniosły istotny wkład w
działania profilaktyczne w dziedzinie HIV i AIDS w Polsce.
Retrowirus HIV
Cząstkę wirusa nazywamy wirionem. Zbudowany jest on z kwasu
nukleinowego – dwóch nici RNA otoczonych białkowym
kapsydem. Nukleokapsyd (kapsyd + kwas nukleinowy) otacza
dodatkowa osłonka, zbudowana z lipidów pochodzących z błony
komórkowej gospodarza, wśród których zanurzone są
glikoproteiny kodowane przez geny wirusa. Glikoproteiny osłonki
(oznaczane symbolem gp160) umożliwiają wirusowi wniknięcie
do cytoplazmy komórki gospodarza, gdzie z wnętrza kapsydu
zostają uwolnione nici RNA i odwrotna transkryptaza.
Bezpośrednio pod lipidowo – glikoproteinową osłonką
zewnętrzną znajduje się białkowa ściana zbudowana z drobin
p17, która otacza stożkowaty kapsyd z białek p24.
Średnica wirusa HIV wynosi około 100nm.
Retrowirus HIV
1
2
1-RNA
2-glikoproteiny gp120
3-osłonka zbudowana z
białek p17
4-lipidowoglikoproteinowa
osłonka zewnętrzna
5-kapsyd utworzony z
białek p24
6-odwrotna
transkryptaza
3
4
5
6
Nobel dla odkrywców
wirusa HIV – 2008 rok
HIV W AKCJI
Glikoproteiny gp160 osłonki zewnętrznej retrowirusa HIV wykazują
powinowactwo do białek CD4, występujących na powierzchni
ludzkich limfocytów Th, na powierzchni monocytów/makrofagów.
W wyniku interakcji gp160-CD4 tworzy się kanał łączący komórkę
z wirionem, przez który wirus wnika do wnętrza komórki. Tam jego
materiał genetyczny zostaje uwolniony z osłonek, a do akcji
wkracza odwrotna transkryptaza.
HIV
CD4
gp160
ATAKOWANA
KOMÓRKA
Odwrotna transkryptaza – enzym, który przepisuje informację z
wirusowego RNA na nić DNA. Powstająca klasyczna, podwójna
helisa DNA nosi nazwę prowirusa i jest ekwiwalentem genomu
wirusowego. Prowirus zintegrowany z DNA komórki pozostaje w
formie uśpionej i dopiero w odpowiednich warunkach ulega
aktywacji. Wówczas na nici DNA powstają komplementarne nici
RNA, stanowiące matrycę do syntezy białek kapsydu, osłonki i
odwrotnej transkryptazy.
Wypączkowujący z komórki wirus otacza się lipidami jej błony
cytoplazmatycznej, w których zanurzają się trakcie tego procesu
glikoproteiny wirusa, formując charakterystyczna osłonkę
zewnętrzną. Wiriony potomne w trakcie opuszczania komórki
gospodarza również jako wrót używają białek CD4, uszkadzając
ją w ten sposób w wielu miejscach, co powoduje, że komórka
ginie.
Wirus HIV zabija limfocyty Th, natomiast makrofagi/monocyty– jako
komórki krążące - są głównie jego rezerwuarem i przenoszą go w
rozmaite rejony organizmu.
CD4
HIV
WIRUSOWE RNA
PROWIRUS
INTEGRACJA PROWIRUSA Z DNA
KOMÓRKI
JĄDRO KOMÓRKOWE
SYNTEZA BIAŁEK
WIRUSOWYCH
Zmienność wirusa HIV
Odwrotna transkryptaza wirusa HIV nie jest dokładnym enzymem i
często popełnia błędy w trakcie przepisywania informacji z RNA
wirusowego na DNA. Powstający wówczas prowirus nie jest
dokładnym odpowiednikiem materiału genetycznego danego
wirusa, a co za tym idzie wirusy potomne różnią się od wirusa
wyjściowego przynajmniej na poziomie materiału genetycznego, a
to z kolei może wpływać na kształt białek wirusowych.
Ogromna zmienność wirusów HIV jest przyczyną kłopotów z
diagnostyką i leczeniem choroby.
Testy na obecność wirusa HIV
Obecnie stosuje się trzy rodzaje testów na obecność wirusa HIV.
Wykrywa się przeciwciała anty-HIV, antygeny (białka) wirusa HIV
oraz materiał genetyczny wirusa.
Ogólna zasada testu na wykrywanie przeciwciał anty-HIV polega na
tym, że do antygenów wirusa dodaje się surowicę badanej krwi.
Jeżeli zawiera ona przeciwciała antywirusowe – zwiążą się one z
białkami wirusa. Wówczas wynik testu jest pozytywny. Gdy w
badanej krwi brak jest przeciwciał antywirusowych – wiązania nie
ma, wynik testu jest ujemny. Należy pamiętać jednak, że
negatywny wynik testu na obecność przeciwciał anty-HIV nie jest
wystarczającym dowodem braku wirusa w organizmie, gdyż
przeciwciała anty-HIV pojawiają się w kilka tygodni, a nawet
miesięcy po zakażeniu. Aby mieć pewność wykonuje się szereg
innych testów.
Zapobieganie AIDS
Wobec braku skutecznej szczepionki i leku przeciw wirusowi HIV
jedynym sposobem zahamowania pandemii jest unikanie
zarażenia. Polega to na rezygnacji z przypadkowych kontaktów
seksualnych oraz zabezpieczeniu przed krwią nosicieli wirusa.
Wirus poza ustrojem ludzkim przeżywa kilka dni. Zabijają go środki
stosowane powszechnie do dezynfekcji i temperatura 60°C, a
więc wirus ginie przy rutynowej sterylizacji narzędzi
medycznych.
Milowy krok w walce AIDS?
Niedawno (24.09.2009) media doniosły: „Mamy szczepionkę przeciw
AIDS”. To wielki sukces naukowców zajmujących się walką z AIDS.
Szczepionka zmniejsza groźbę zakażenia wirusem HIV o 31 proc. –
wynika z największego dotąd testu szczepionki przeciw AIDS.
Prowadzone w Tajlandii badania objęły ponad 16 tys. osób. Testy
prowadziło Ministerstwo Zdrowia Tajlandii i amerykańskie wojsko.
Mimo że poziom ochrony jest dość skromny, te wyniki to wielki postęp,
to dowód, że stworzenie szczepionki przeciw HIV jest możliwe.
Nowa szczepionka jest połączeniem dwóch starszych preparatów –
ALVAC i AIDSVAX. ALVAC korzysta z genetycznie modyfikowanego
wirusa ospy ptasiej wyposażonego w trzy geny charakterystyczne dla
HIV. AIDSVAX z kolei uczy organizm rozpoznawać białko na
powierzchni wirusa (gp120), które umożliwia mu przyklejanie się do
atakowanych komórek.
Milowy krok w walce AIDS?
W eksperymencie wzięli udział zdrowi mężczyźni i kobiety w wieku 18
– 30 lat. Połowę (prawie 8,2 tys.) zaszczepiono, w drugiej grupie
podawano placebo. Wszyscy zostali poinformowani o sposobach
zabezpieczania się przed HIV. Testy na obecność wirusa
przeprowadzano regularnie co sześć miesięcy przez trzy lata.
Odnotowano 74 infekcje w grupie placebo i 51 w grupie, której
podawano szczepionkę. Co prawda, liczby nie robią wrażenia, ale to
pierwsza dobra wiadomość w tej dziedzinie od przeszło dekady.
źródło: www.rp.pl
Milowy krok w walce AIDS?
Nie wszystko jest jeszcze dla naukowców jasne. Na przykład nie
wiadomo, dlaczego u osób, które mimo podania szczepionki i
tak się zakaziły HIV, wykryto dużą liczbę wirusów we krwi
(teoretycznie powinny mieć ich mniej niż ci niezaszczepieni).
Nie wiadomo też, czy szczepionka będzie działać na inne typy
wirusa HIV. Była testowana w Tajlandii i została przygotowana
specjalnie dla szczepów, które są w tym regionie obecne.
Szczepionka działa na podtypy z Azji Południowo-Wschodniej
oraz Europy i USA. Trudno też ocenić, jaka dawka szczepionki
jest najlepsza i jak długo trwa ochrona. Nie ma też
wystarczających danych na temat jej skuteczności wśród
narkomanów i homoseksualistów.
To nie koniec epidemii, ale wspaniały krok naprzód !!!
źródło: www.rp.pl
Literatura:
• Płytycz B., 1994. HIV a układ odpornościowy. Skrypt uczelniany
Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
• Wiśniewski H., 1998. Biologia dla klas III. Agmen, Warszawa
• www.aids.gov.pl
• www.pzh.gov.pl
• http://www.rp.pl/artykul/368224_Mamy_szczepionke_przeciw_AI
DS.html
Download