Przed wirusem HIV można chronić siebie i swoich bliskich W przeciwdziałanie zakażeniom HIV i ochronę przed zachorowaniem na AIDS włączyli się już wszyscy – instytucje i organizacje rządowe oraz pozarządowe, środki masowego przekazu, grupy społeczne i indywidualne osoby. Już wiele dokonano, jednak nadal – codziennie na świecie, co miesiąc w Polsce rejestruje się nowe przypadki zakażeń. HIV to ludzki wirus niedoboru odporności, który po wniknięciu do organizmu niszczy układ immunologiczny, co w następstwie powoduje spadek możliwości obronnych organizmu. Pojawienie się różnego rodzaju infekcji i zakażeń wirusowobakteryjnych o ciężkim i nawracającym przebiegu, a także nowotwory złośliwe, czy objawy uszkodzenia ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego wskazują na AIDS czyli zespół nabytego niedoboru odporności, zwany również zespołem wyniszczenia. Wirus HIV zakaża tylko ludzi, a do zakażenia dochodzi tylko 3 drogami: • poprzez seks - zakaźne są wszystkie wydzieliny układu płciowego męskiego i żeńskiego (preejakulat, nasienie, wydzielina pochwy), • poprzez krew, w tym poprzez dożylne wstrzykiwanie narkotyków, innych środków i zabiegi wiążące się z przerwaniem ciągłości tkanek (niesterylizowane ostrza), • z zakażonej wirusem HIV matki na jej dziecko - w czasie ciąży, podczas porodu oraz przy karmieniu piersią. W rozwijaniu się HIV znaczącą role odgrywają tzw. „wrota zakażenia” - ilość uszkodzonej tkanki, w tym: otwarte rany, uszkodzona skóra, błona śluzowa; czas ekspozycji wirusa pozwalający na przedostanie się wirusa do organizmu oraz „ilość wirusa” w zakażonej wydzielinie. Wbrew istniejącym obawom różnych grup społecznych do zakażenia wirusem HIV nie dochodzi w czasie – wizyty u stomatologa, ginekologa, w przychodni rejonowej; w czasie konieczności poddania się operacji, transfuzji krwi oraz transplantacji organów. Do zakażenia HIV nie dochodzi w sytuacji korzystania z basenu i toalet publicznych, ukąszenia przez komara czy innego owada. To wyłącznie nasze decyzje związane z aktywnością seksualno-towarzyską czy używkami decydują o życiu bez HIV. Poza organizmem ludzkim na żywotność wirusa HIV wpływają praktyki higieniczne: woda i mydło niszczą wirusa, ponadto wirus ginie po 30 minutach w 56o Celsjusza. Wiemy, że nie ma szczepionki zapobiegającej zakażeniu HIV – naszą bronią w ochronie przed zakażeniem jest m.in.: wiedza, stały partner, wzajemna wierność, czystość narkotykowa. Aktualnie zrobienie testu w kierunku HIV to jedyny sposób na poznanie swojego statusu serologicznego. Wiele centrów medycznych i laboratoriów oferuje możliwość badania. Ponadto w Polsce w miastach wojewódzkich działają punkty konsultacyjno-diagnostyczne, w których anonimowo i bezpłatnie przeprowadzane są próby testowe wykrywające obecność przeciwciał HIV wraz z poradą i wsparciem psychologicznym przed i po teście - adresy oraz informacje o godzinach otwarcia na stronie: www.aids.gov.pl. Nadal wiele jest niejasności, nieaktualnych już wiadomości w tej ważnej dla ludzkiego życia kwestii. Kiedyś funkcjonujące określenia takie jak: zarażony, nosiciel, test na AIDS to dzisiaj rażące błędy zastąpione bardziej odpowiadającymi określeniami – zakażony, seropozytywny czy test w kierunku przeciwciał HIV. Warto korzystać z wydawanej literatury czy publikatorów na ten temat oraz informacji upowszechnianych w Internecie przez Krajowe Centrum ds. HIV i AIDS oraz Wojewódzkie i Powiatowe Stacje Sanitarno-Epidemiologiczne. Dr Renata Straub-Pieczykolan, pedagog Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Brzegu