164_Oazy - Szkolnictwo.pl

advertisement
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej
Portalu www.szkolnictwo.pl
Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie
w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne
odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne
oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.
Oasen
Oazy
Eine Oase (v. griech. óasis „bewohnter Ort“) ist ein Vegetationsfleck in der Wüste,
üblicherweise an einer Quelle oder Wasserstelle. Oasen können in der Größe und im
Charakter erheblich variieren. Sie können als der von Dattelpalmen umgebene
Teich oder als die ganzen Städten auftreten. Oaza (od greckiego óasis "zamieszkałe
miejsce") to enklawa na pustyni o bujnej roślinności położona przeważnie niedaleko
źródła lub zbiorników wodnych. Oazy mogą różnić się między sobą wielkością i
charakterem. Mogą występować jako małe stawy otoczone palmami lub całe miasta.
Eine Flusswasseroase
ist eine „unechte’’ Oase.
Sie liegt in Tälern
von Wüstenflüssen,
welche aus regenreichen Zonen
in die Wüste fließen.
Der sogenannte Fremdlingsfluss
bildet somit einen
besiedlungsfähigen Bereich
einer Wüste.
Der bekannteste
Fremdlingsfluss ist der Nil
( 6673km Länge).
Oaza nadrzeczna
jest "sztuczną" oazą.
Leży w dolinach rzek,
które wypływają
ze stref obfitujących w opady
deszczu. Tak zwana "obca rzeka"
tworzy tym samym na pustyni
obszary nadające
się do zamieszkania.
Najbardziej znaną „obcą rzeką”
jest Nil (6673 km długości).
Künstliche Oasen auf
der Grundlage artesischer
Brunnen dienen u. a. dem
Dattelanbau . Ein artesischer
Brunnen befindet in einer
Senke unterhalb
des Grundwasserspiegels.
Das Wasser steht hier unter
Überdruck. Dieses
„hydraulische Potential“
ist so hoch, dass das Wasser
von selbst, ohne Pumpen, bis
zur Erdoberfläche aufsteigt.
Sztuczne oazy na bazie studni
artezyjskiej są wykorzystywane
m.in. do uprawy palm
daktylowych. Studnia
artezyjska znajduje się
w niecce poniżej lustra wody.
Woda jest tutaj pod ciśnieniem.
Ten "hydrauliczny potencjał"
jest tak wysoki, że woda
samodzielnie, bez pomp,
wydostaje się na powierzchnię.
Die artesischen Brunnen waren schon viel
früher bekannt. Viele Jahrhunderte vor
Christi Geburt haben die Chinesen
sie gebohrt. Studnie artezyjskie znane już
były dużo wcześniej. Wiele wieków p.n.e.
wiercili je Chińczycy.
In der 350 Kilometer von Kairo gelegenen Oase El Baharija wurde
im Jahre 1999 ein Friedhof mit 105 vergoldeten Mumien entdeckt.
Im Jahre 2001 stießen Paläontologen auf die Überreste eines riesigen
Dinosauriers. Von den Pharaonen wurde die Oase wegen ihrer Weinproduktion
geschätzt. In der Oase gibt es auch eine Reihe von kalten und heißen Quellen.
W oazie El Baharija położonej 350 km od Kairu w roku 1999 odkryto cmentarz
ze 105 złoconymi mumiami. W roku 2001 paleontolodzy trafili na szczątki olbrzymiego
dinozaura. Za czasów faraonów oaza ta była słynna z powodu produkcji wina. Oaza ta
jest miejscem licznych zimnych i gorących źródeł.
Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty.
in der Wüste - na pustyni
üblicherweise - zazwyczaj
umgeben von… - otoczony…
der Teich - staw
auftreten - występować
unecht - nieprawdziwy
regenreich - deszczowy
bilden - tworzyć
in einer Senke – w zagłębieniu
eine Reihe - seria
Bei Regenfällen im Gebirge versickert das Wasser im Erdreich,
bis es auf eine wasserführende Schicht trifft. In ihr fließt es nun unterirdisch
weiter, bis es in der Wüste wieder an die Erdoberfläche tritt.
Bei der Grundwasseroase wird mit Hilfe einer Pumpe das Wasser aus der nächsten
wasserführenden Schicht an die Oberfläche transportiert. Podczas opadów
deszczu w górach woda przedostaje się do podłoża aż do warstwy wodonośnej ziemi.
Płynie tam dalej aż do warstwy ziemi na obszarze pustynnym. W przypadku oazy
zasilanej wodą gruntową, woda z warstwy wodonośnej za pomocą pompy jest
transportowana na powierzchnię.
Zagora ist
eine Oasenstadt
in Marokko.
Sie hat etwa 34.000
Einwohnern.
Seit 2003 finden hier
die Marathonläufe
in der Wüste rund
um die Stadt statt.
Zagora liegt auf
einer Flussoase.
Zagora jest miastem
leżącym na oazie
w Maroko. Liczy
ok. 34 tys. mieszkańców.
Od roku 2003
odbywają się tu
biegi maratońskie
przez pustynię
wokół miasta.
Zagora jest położona
na oazie nadrzecznej.
Okavango Delta ist
ein Phänomen seiner Art.
Statt ins Meer zu fließen,
ergießt sich der Fluss durch
die Kalahari-Wüste und bedeckt
15 000 km ² der Oberfläche.
Auf diese Weise ist die größte
Oase der Welt entstanden.
Der Wasserstand
im Delta erreicht dann seinen
Höhepunkt, wenn im Umland
Trockenzeit herrscht.
Delta Okawango
jest swojego rodzaju
fenomenem. Zamiast płynąć
do morza, rzeka rozlewa się po
Pustyni Kalahari pokrywając
15 000 km² powierzchni.
W ten sposób powstała
największa na świecie oaza.
Poziom wody w delcie osiąga
swój punkt kulminacyjny
kiedy w okolicy panuje susza.
Das Okavangodelta befindet sich
im Nordwesten Botswanas (Afrika).
Hier hat man etwa 1300 Pflanzenarten
444 Vogelarten und 122 Säugetierarten
identifiziert. Delta Okawango jest położona
w północno - zachodniej Botswanie (Afryka).
Zidentyfikowano tutaj ok. 1.300 gatunków roślin,
444 gatunki ptaków oraz 122 gatunki ssaków.
Die Liwa-Oase ist ein großes Gebiet im Abu Dhabi, das zu den Vereinigten
Arabischen Emiraten gehört. Da der Sandboden hier nicht versalzen und genügend
Grundwasser wenige Meter unter der Erdoberfläche vorhanden ist, deshalb bei
der künstlichen Bewässerung, ist die Wüste schnell grün.
Oaza Liwa jest dużym terenem leżącym w Abu Dabi należącym do Emiratów Arabskich.
Ponieważ piaszczysta gleba nie jest tutaj zbyt słona i jest wystarczająca ilość wody
parę metrów pod powierzchnią ziemi, dlatego też przy sztucznym systemie
nawadniania, pustynia szybko stała się zielona.
Die Oase Siwa (20 000
Einwohner), nahe der Grenze
zu Lybien gelegen, ist die
schönste Oase Ägyptens.
250 000 Dattelpalmen und
50 000 Olivenbäume wachsen
auf der "Insel der
Glücksseligen",
Sie ist von 200 Quellen
durchsetzt ist. Hier befinden
sich die zahlreichen Orangenund Zitronenbäume.
Oaza Siwa (20 tys.
mieszkańców), znajdująca się
na granicy z Libią jest
najpiękniejszą oazą Egiptu.
250 tys. palm daktylowych
i 50 tys. drzew oliwnych rośnie
na tej "wyspie szczęśliwych".
Jest ona zasilana wodą z
200 źródeł. Znajduje się tutaj
wiele drzew pomarańczowych
i cytrynowych.
Die wichtigste kulturelle Sehenswürdigkeit
ist der Tempel, den Alexander der Große
im Jahre 332 v. Chr. aufsuchte.
Główną atrakcją kulturalną jest świątynia , którą
odwiedził Aleksander Wielki w 332 roku p.n.e.
Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty.
im Erdreich - w podłoże
wasserführende Schicht - warstwa wodonośna
unterirdisch - pod ziemią
mit Hilfe - za pomocą
die Flussoase - oaza nadrzeczna
auf diese Weise - w ten sposób
der Sandboden - gleba piaszczysta
mittels - za pomocą
künstliche Bewässerung - sztuczne nawodnienie
ein großes Gebiet - duży obszar
El Faijum ist die größte
und ökonomisch wichtigste Oase
Ägyptens. Sie bietet einen wohltuenden
Kontrast zum Großstadtmoloch.
Etwa 100 Kilometer liegt die Oase
von der Hauptstadt entfernt.
Auf ihren satt-grünen Feldern,
die über einen Kanal mit Nilwasser
versorgt werden, wachsen zahlreiche
Blumen. El Faijum, auch "Garten
Kairos" genannt, ist seit dem Altertum
wegen seiner Fruchtbarkeit berühmt.
El Faijum jest największą
i najważniejszą pod względem
ekonomicznym oazą w Egipcie.
Tworzy ona przyjemny kontrast
z molochem dużego miasta.
Oaza jest oddalona 100 km od stolicy.
Na bujnych zielonych polach, które są
nawadniane wodą z Nilu rośnie wiele
kwiatów. El Faijum nazywana jest również
"Ogrodem Kairu" i od czasów
starożytnych słynie ze swojej płodności.
Die Oase Farafra
(20. 000 Einwohner)
ist die am weitesten vom Nil
entfernte Oase. Dattelpalmenund Olivenplantagen sowie
Apfel- und Aprikosengärten
und bunt bemalte Häusern
malerisch prägen
die Landschaft.
Die Oase grenzt direkt
an die große Wüste.
Oaza Fafara
(20 tys. mieszkańców)
jest najbardziej oddaloną
od Nilu oazą. Plantacje
palm daktylowych
i gaje oliwne oraz sady w których
rosną drzewa morelowe i jabłonie
oraz domy pomalowane na
kolorowo malowniczo
kształtują krajobraz.
Oaza graniczy bezpośrednio
z wielką pustynią.
Faszinierend ist Al-Beida (Weiße Wüste).
Die Winderosion hat hier aus hellem Sandstein
bizarre Skulpturen geschaffen.
Bei Vollmond erscheint die Landschaft wie
elektrisiert. Fascynującą jest Al-Beida (Biała
Pustynia). Erozja powietrzna stworzyła
tutaj z białego piasku dziwaczne rzeźby.
Przy pełni księżyca krajobraz wydaje się jakby
był podświetlany światłem elektrycznym.
Huacachina ist ein Ort
in der Provinz Ica in Peru.
Die Bevölkerung lag
im Jahre 1999 bei
ca. 200 Einwohnern.
Der Ort ist, aufgrund
einer Oase
(Laguna de Huacachina)
und den sie umschließenden
Dünen, eine der touristischen
Attraktionen Perus.
Huacachina
jest miejscowością
w prowincji Peru Ica.
Liczba ludności wynosiła
w roku 1999 ok. 200
mieszkańców. Miejscowość
dzięki znajdującej się tam oazie
(Laguna de Huacachina) oraz
otaczających ją wydmom
jest jedną z atrakcji
turystycznych Peru.
Die Dünen haben die Höhe von ca. 100 m.
Die Oase wird von einem unterirdischen
Andenfluss gespeist, der mineralhaltiges Wasser
mitführt. Wydmy mają ok. 100 m wysokości.
Oaza jest zasilana przez podziemną rzekę
wypływającą z And, w której płynie
zmineralizowana woda.
San Pedro de Atacama
ist eine Oase
auf 2443 m
über dem Meeresspiegel.
Der Ort liegt am nördlichen
Rand des Salar de Atacama,
einer großen Salzablagerung
und ist ein beliebtes Ziel
für Touristen aus aller Welt.
Das Wasser für diesen
grünen Fleck in der Wüste
liefert der Fluss
Rio San Pedro.
San Pedro de Atacama
jest oazą
na wysokości 2443 m n.p.m.
Miejscowość leży na północnym
brzegu Salar de Atacama miejscu wielkich pokładów soli
i jest atrakcją wycieczkową
dla turystów z całego świata.
To zielone miejsce na pustyni
nawadnia rzeka San Pedro.
Die Ureinwohner der Atacama-Wüste Oasen
glaubten an ein Leben nach dem Tod, deshalb
wurden die Toten mit Kleidung und Nahrung
begraben. Rdzenni mieszkańcy oaz Pustyni
Atakama wierzyli w życie po śmierci dlatego
chowali zmarłych w ubraniach i razem
z żywnością.
Kufra ist eine Oasengruppe im Südosten von Libyen. In der Wüste ist Kufra
eine notwendige Anlaufstelle für Flüchtlinge aus den südlichen Regionen Afrikas,
die auf dem Weg nach Europa sind. Ursprünglich waren die Oasen von
den Tubu-Beduinen bewohnt. Kufra to grupa oaz w południowo zachodniej Libii.
Na pustyni jest Kufra ważnym punktem przerzutowym dla uchodźców
z południowych regionów Afryki, udających się do Europy. Pierwotnie oazy te były
zamieszkiwane przez Beduinów Tubu.
Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty.
wohltuend - korzystny
entfernt - oddalony
er ist versorgt - jest zaopatrzony
zahlreiche Blumen - liczne kwiaty
entfernt - oddalony
bei Vollmond - podczas pełni księżyca
die Dünen - wydmy
die Ureinwohner - rdzenni mieszkańcy
glauben an - wierzyć w
die Flüchtlinge - uchodźcy
En Gedi („Quelle des Zickleins“)
ist eine wasserreiche Oase im
nördlichen Teil der israelischen
Wüste Negev. Sie liegt am
Westufer des Toten Meeres,
nur wenige Kilometer südlich
der Grenze zum Westjordanland.
Die Oase von En Gedi war
bereits im 4. Jahrtausend v. Chr.
besiedelt. Aus dieser Zeit
bestehen noch Überreste
eines Tempels.
En Gedi ('' źródło dziecka")
jest obfitującą w wodę oazą
w północnej części
pustyni Negev w Izraelu.
Znajduje się na zachodnim brzegu
Morza Martwego kilka kilometrów
na południe od granicy z
zachodnim brzegiem Jordanu.
Oaza En Gedi była już zasiedlona
w IV wieku p. n.e.
Z tego okresu pochodzą ruiny
świątyni.
Die Bibel sagt, daβ En Gedi wegen seiner
üppigen Vegetation und wegen seiner
Unzugänglichkeit für den von König Saul
verfolgten David ein ideales Versteck war.
Biblia mówi, że En Gedi ze względu na swoją
bujną roślinność oraz niedostępność była idealną
kryjówką dla Dawida prześladowanego przez
króla Saula.
Das Tafilalet ist die Gruppe
mehrerer Oasen
in der marokkanischen Sahara.
Się hat die Fläche von 1380 km²
und 150.000 Einwohnern.
Das ist die ausgedehnteste
Oasengruppe der Welt.
Im Zentrum liegt die Handelsund Universitätsstadt
Sidschilmasa.
Tafilalet jest grupą
kilku oaz na marokańskiej
Saharze.
Ma powierzchnię 1380 km²
i liczy 150 tys. mieszkańców.
To najbardziej rozległa
grupa oaz na świecie.
W centrum znajduje
się Sidschilmasa - miasto
handlowo - uniwersyteckie.
Der Handel mit gegerbten Fellen,
Straußenfedern, Salz und Goldstaub spielte
im Tafilalet bereits in der Antike eine große
Rolle. Handel skórami garbowanymi, piórami
strusimi, solą i złotym piaskiem już w czasach
starożytnych odgrywał dużą rolę w Tafilalet .
Djanet ist eine Oase
im Südosten Algeriens
in der Sahara.
Jedes Jahr wird am Beginn
des islamischen
Neujahrsmonats das zehntägige
Sebiba-Tanzfest veranstaltet.
Der Ort war bis
vor wenigen Jahren
nur durch den Luftverkehr
zu erreichen.
Djanet to oaza na Saharze
w południowo-wschodniej Algierii.
Każdego roku na początku
islamskiego miesiąca
rozpoczynającego Nowy Rok
odbywa się dziesięciodniowy
festiwal tańca Sebiba.
Miejsce to było dostępne
przed paroma laty tylko
dzięki komunikacji lotniczej.
Mittlerweile gibt es eine asphaltierte Straße.
Im Umfeld des Ortes gibt es viele
sehenswerte Felsmalereien. Obecnie istnieje
droga utwardzona. W okolicy znajduje się
wiele ciekawych malowideł ściennych.
Dachla (Ägypten) ist
die von Kairo am weitesten
Entfernte Oase. Sie befindet
sich in einer Senke umgeben
von Felsenformationen.
Sie besitzt etwa 30 000 ha
kultivierte Fläche.
Das ist ein Agrarland.
Hier baut man hauptsächlich
Datteln, Oliven, Hirse, Reis,
Weizen und Gerste an.
Dachla (Egipt)
jest najbardziej oddaloną
od Kairu oazą.
Znajduje się w dolinie
otoczonej skałami.
Posiada 30 tys. hektarów
powierzchni uprawnej.
To kraj rolniczy.
Uprawia się tu przede
wszystkim daktyle, oliwki,
proso, ryż, pszenica
i jęczmień.
Mit den anderen Senken der Libyschen
Wüste ist Dachla durch
Busverbindungen verknüpft.
Z innymi dolinami Pustyni Libijskiej,
Dachla jest połączona węzłem
komunikacji autobusowej.
Tata ist eine Oasenstadt
mit etwa 15.000 Einwohnern
(überwiegend Berber) im Süden
von Marokko. Sie liegt in etwa
950 m Höhe ü. d. M. am Rand
eines fruchtbaren Oasentals.
Tata gilt als Tor zur Sahara.
Hier versammeln und formieren
sich die Kamelkarawanen, bevor
sie nach Timbouctou aufbrechen.
Tata jest miastem
oazowym liczącym 15 tys.
mieszkańców (głównie Berberów)
na południu Maroka.
Leży na wysokości
ok. 950 m.n.p.m
na skraju urodzajnej oazy
mieszczącej się w dolinie.
Tata jest uważana za bramę
do Sahary. Tutaj gromadzą się
i tworzą karawany wielbłądów
zanim wyruszą do Timbouctou.
Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty.
wasserreich - obfitujący w wodę
am Westufer - na zachodnim brzegu
die Unzugänglichkeit - niedostępność
das Versteck - kryjówka
die gegerbte Fellen - garbowane skóry
die Straußenfeder - pióra strusie
der Luftverkehr - komunikacja lotnicza
kultivierte Fläche - powierzchnia uprawna
die Landwirtschaft - rolnictwo
sich versammelten - gromadzić się
Download