UZASADNIENIE

UZASADNIENIE
Uchwałą Nr 38/VII/2011 z dnia 03 czerwca 2011 r. Rada Powiatu Gorzowskiego
na podstawie art. 12 pkt 8 lit. „i” ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie
powiatowym (Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) oraz art. 36, art. 43 ust. 1, art. 60
ust. 3 i ust. 4 b pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.
U. z 2007 Nr 14, poz. 89 ze zm.), dokonała zmiany uchwały Rady Powiatu Nr
59/IX/2007 z dnia 25 lipca 2007r. w sprawie postawienia w stan likwidacji
Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kostrzynie nad Odrą poprzez
ustalenie terminu zakończenia czynności likwidacyjnych na dzień 31.12.2017 r. (uchwała
zmieniająca została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubuskiego
Nr 65 poz. 1258).
Uprzednio uchwała ta zmieniana była przez Radę Powiatu Gorzowskiego na mocy:
1) Uchwały Nr 282/XXXVI/2010 z dnia 22 października 2010 r.
2) Uchwały Nr 34/V/2011 z dnia 11 kwietnia 2011 r.
Dowód:
1. Uchwała Nr 59/IX/2007 z dnia 25 lipca 2007 r.
2. Uchwała Nr 38/VII/2011 z dnia 03 czerwca 2011 r.
3. Uchwała Nr 282/XXXVI/2010 z dnia 22 października 2010 r.;
4. Uchwała Nr 34/V/2011 z dnia 11 kwietnia 2011 r.
Pismem z dnia 16 lipca 2012 roku, otrzymanym dnia 23 lipca 2012 roku, Pan
XXXXXXX na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie
powiatowym (Dz.U. z 2001r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.), wezwał Radę Powiatu
Gorzowskiego do usunięcia naruszenia interesu prawnego i uprawnień poprzez uchylenie
uchwały Nr 38/VII/2011 Rady Powiatu Gorzowskiego z dnia 3 czerwca 2011 roku. W
uzasadnieniu wzywający wskazał, iż podjęcie uchwały, która przesunęła termin
zakończenia likwidacji SPZOZ w Kostrzynie nad Odrą do dnia 31 grudnia 2017 r.
pozbawiło wnioskodawcę możliwości realizacji uzasadnionych roszczeń i godzi w prawo
własności, mające źródło w art. 64 Konstytucji RP w zw. z art. 2, 7 i 8 Konstytucji RP.
Zdaniem wzywającego kwestionowana uchwała narusza zasadę hierarchicznej
struktury systemu źródeł prawa, gdyż jako akt prawa miejscowego winna być zgodna ze
wszystkimi aktami powszechnie obowiązującymi, w tym z Konstytucją RP. Zdaniem
wzywającego zmiana wprowadzona uchwałą Rady Powiatu Gorzowskiego Nr
38/VII/2011 z dnia 3 czerwca 2011 r. przesunęła termin zakończenia likwidacji SPZOZ
w Kostrzynie nad Odrą do dnia 31 grudnia 2017 r., co pozbawiło wzywającego
możliwości realizacji uzasadnionych roszczeń i godzi w prawo własności. Naruszone
przez Radę Powiatu Gorzowskiego uprawnienia wzywającego to, jego zdaniem, prawo
własności chronione przez art. 64 Konstytucji RP w zw. z art. 2, 7 i 8 Konstytucji RP.
Naruszenia interesu prawnego wzywający upatruje zaś w trwającym stanie, w którym brak
jest możliwości uzyskania przez wzywającego zakończenia przez Radę Powiatu
Gorzowskiego likwidacji SPZOZ w Kostrzynie nad Odrą w rozsądnym terminie. Za
niezgodne z ww. przepisami wzywający uznał prowadzenie procesu likwidacji przez
ponad 10 lat, albowiem powoduje to brak możliwości zaspokojenia wzywającego przez
Powiat Gorzowski, który po likwidacji ma przejąć długi SPZOZ w Kostrzynie and Odrą.
Zdaniem wzywającego roszczenie zasądzone przez Sąd Okręgowy w Warszawie XX
Wydział Gospodarczy prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 21.09.2008 r. (sygn. akt XX
GNc 344/08) jest częścią jego majątku i wchodzi w sferę jego własności chronionej przez
Konstytucję RP.
Zdaniem wzywającego przepisy art. 60 ust. 3, 4b i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia
1991r. o zakładach opieki zdrowotnej miały stanowić gwarancję spłaty długów
likwidowanych samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, nie zaś sposób
na uchylanie się przez samorządy od spłaty długów prowadzonych przez nie jednostek
służby zdrowia.
W ramach prawnego uzasadnienia swojego stanowiska skarżący powołał się na
orzeczenie NSA II OSK 1623/08 z 10.03.2009 r., w których wyprowadza się interes
prawny jednostki z preambuły Konstytucji RP oraz regulacji Konstytucji w zakresie
wolności i praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych oraz podkreśla się konieczność
respektowania przez organy władzy samorządowej zasady praworządności zgodnie z art. 7
Konstytucji RP.
Równocześnie w wyżej wymienionym piśmie z 16 lipca 2012 roku, otrzymanym
dnia 23 lipca 2012 roku, Pan XXXXXXXX w imieniu własnym, na podstawie art. 88 ust.
1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001r. Nr 142,
poz. 1592 ze zm.), wezwał Radę Powiatu Gorzowskiego do usunięcia naruszenia interesu
prawnego i uprawnień wnioskodawcy poprzez podjęcie czynności prawem nakazanych,
wynikających zdaniem wzywającego z art. 60 ust. 1, 2 i 4 w zw. z art. 206 ustawy z dnia
15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2011 r. Nr 112, poz. 654 ze zm.)
poprzez podjęcie nowej uchwały o likwidacji, która zakończy proces likwidacji
Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kostrzynie nad Odrą nie
później niż do dnia 1 lipca 2013 r. Jako uzasadnienie wezwania, wzywający wskazał na
wprowadzenie przez racjonalnego ustawodawcę w zgodzie z art. 32 ust. 1 i 64 Konstytucji
RP, rozsądnego limitu czasowego dla samorządów prowadzących likwidację
samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Z przepisu art. 60 ust. 4 cyt.
Strona 2 z 13
ustawy, który nakazuje okres likwidacji zakończyć w terminie 12 miesięcy od dnia jej
otwarcia, wzywający wyprowadza dodatkowy argument, iż likwidacja trwająca ponad 10
lat nie uwzględnia praw wierzycieli. Z brzmienia przepisu art. 206 cyt. ustawy,
dotyczącego dostosowania przez podmioty prowadzące zakłady opieki zdrowotnej swojej
działalności do przepisów ustawy w terminie 12 miesięcy, wzywający wyprowadza
konieczność dostosowania przez samorządy toczących się procesów likwidacyjnych do
nowych przepisów, poprzez podjęcie uchwały najpóźniej do dnia 1 lipca 2012 r.
określającą termin zakończenia likwidacji SPZOZ w Kostrzynie nad Odrą na dłuższy niż
12 miesięcy od dnia podjęcia uchwały. W braku podjęcia uchwały wzywający upatruje
naruszenia art. 60 ust. 1, 2 i 4 w zw. z art. 206 ustawy o działalności leczniczej, a także
naruszenia swojego interesu prawnego, czyli żądania podjęcia zgodnej z prawem uchwały
przez Radę Powiatu Gorzowskiego oraz uprawnienia, rozumianego jako chronione
konstytucyjnie prawo własności. Wzywający uważa także, że brak podjęcia uchwały
narusza zasadę równego traktowania przez samorządowe władze publiczne, a
wynikającego z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, poprzez nierówne traktowanie praw
własności wierzycieli samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej, w zależności od tego,
czy likwidacja rozpoczęła się przed, czy po1 lipca 2012 r.
Dowód: wezwanie do usunięcia naruszenia prawa z 16.07.2012 r. w aktach sprawy
Na mocy Uchwały Nr 112/XVI/2012 z dnia 25 września 2012 r. w sprawie
stanowiska dotyczącego wezwania do usunięcia naruszenia prawa, Rada Powiatu
Gorzowskiego nie uwzględniła wezwania XXXXXXXXXX do usunięcia naruszenia
prawa poprzez uchylenie uchwały Nr 38/VII/2011 z 3 czerwca 2011 r.
Uchwała ta została doręczona wzywającemu w dniu 5.10. 2012 r.
Dowód: Uchwała Nr 112/XVI/2012 z dnia 25 września 2012 r. wraz z dowodem
doręczenia – w aktach sprawy
Skargą z dnia 24 października 2012 r. (nadaną w dniu 29 października 2012 r. tj. z
zachowaniem 30 dniowego terminu do jej wniesienia), Pan XXXXXXXX złożył skargę
do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp, za pośrednictwem
organu, tj. Rady Powiatu Gorzowskiego na uchwałę Rady Powiatu Gorzowskiego nr
112/XVI/2012 r. z 25.09.2012 r. nie uwzględniającą wezwania do usunięcia naruszenia
interesu prawnego i uprawnienia. Uchwale tej skarżący zarzucił naruszenie art. 87 ust. 1
ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym oraz art. 64 Konstytucji RP
w zw. z art. 2, 7 i 8 Konstytucji RP i art. 60 ust. 3, 4b i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r.
o zakładach opieki społecznej.
Strona 3 z 13
Uchwale nr 112/XVI/2012 r. z 25.09.2012 r. zarzucił także naruszenie art. 88 ust.1
ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i art. 60 ust. 1, 2 i 4 w zw. z
art. 206 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej oraz art. 32 ust. 1 i 64
Konstytucji RP.
Skarżący wniósł o uchylenie uchwały Nr 112/XVI/2012 z dnia 25 września 2012
r. oraz uchwały Nr 38/VII/2011 Rady Powiatu Gorzowskiego z dnia 3 czerwca 2011
roku oraz o zobowiązanie Rady Powiatu Gorzowskiego do wydania w określonym
terminie uchwały o likwidacji SPZOZ w Kostrzynie nad Odrą, która zakończy się nie
później niż 1 lipca 2013 r.
Dowód: skarga z dnia 24.10.2012 r. – w aktach sprawy
Zdaniem skarżącego kwestionowana uchwała nr 38/VII/2011 narusza ustawę o
zakładach opieki zdrowotnej oraz Konstytucję RP, gdyż prowadzi do nieuzasadnionego
przedłużenia procesu likwidacyjnego SPZOZ w Kostrzynie nad Odrą. Narusza tym
samym interes wierzycieli Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej, w
tym interes skarżącego, poprzez brak zaspokojenia ich wierzytelności istniejących wobec
SP ZOZ, poprzez brak zaspokojenia istniejących wierzytelności zasądzonych
prawomocnym wyrokiem. Naraża także skarżącego jako wierzyciela na szkodę.
Jako bezsprzeczne skarżący podaje naruszenie jego interesu prawnego i uprawnień
polegające na niemożności zaspokojenia roszczeń skarżącego. W skardze skarżący
podtrzymał stanowisko wyrażone w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa. Nadto nie
zgodził się z uzasadnieniem uchwały Nr 112/XVI/2012 z 25 września 2012 r., gdyż
uważa, iż przedłużenie terminu likwidacji SPZOZ ma na celu opóźnienie przejścia
obowiązku spłaty długów na Powiat Gorzowski jako następcę prawnego szpitala, mimo,
iż skarżący posiada nakaz zapłaty wydany z dnia 21.09.2008 r. przez Sąd Okręgowy w
Warszawie ( sygn. akt XX GNc 344/08). W zasądzonym roszczeniu skarżący upatruje
części swego majątku, wchodzącego w sferę jego własności chronionej Konstytucją RP.
Naruszenie wskazanych przez wzywającego przepisów ustawy o zakładach opieki
zdrowotnej, w jego ocenie, polegało na wydaniu aktu prawa miejscowego, który w sposób
bezzasadny i niezgodny z tymi przepisami przedłuża dzień zakończenia czynności
likwidacyjnych Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej. Uzasadniając
swój interes prawny w kwestionowaniu przedmiotowej uchwały, skarżący wskazał na fakt,
iż jest wierzycielem likwidowanego SP ZOZ, którego wierzytelności nie mogą być
zaspokojone. W ramach prawnego uzasadnienia swojego stanowiska skarżący powołał się
na wskazane orzecznictwo i doktrynę, w których eksponuje się bezpośredniość,
konkretność i realny charakter interesu prawnego strony kształtowanego aktem
stosowania prawa materialnego.
Strona 4 z 13
Odnośnie żądania przez skarżącego podjęcia przez Radę Powiatu podjęcia nowej uchwały
likwidacyjnej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności
leczniczej, wskazuje, że przepisy nowej ustawy odnoszą się także do samorządów jako
organów założycielskich, które są w trakcie prowadzenia postępowania likwidacyjnego
szpitali. Wynika to z rozsądnego limitu czasowego wprowadzonego przez racjonalnego
ustawodawcę i zamiaru zlikwidowania niepewności, co do procesów likwidacji
rozpoczętych pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy o z.o.z.
Na mocy Uchwały Nr 116/XVI/2012 z dnia 27 listopada 2012 r. Rada Powiatu
Gorzowskiego nie uwzględniła skargi XXXXXXXXXX z dnia z dnia 24 października
2012 r. na Uchwałę Nr 112/XVI/2012 z dnia 25 września 2012 r. oraz na Uchwałę Nr
38/VII/2011 Rady Powiatu Gorzowskiego z dnia 3 czerwca 2011 r. w sprawie uchylenia
uchwały Nr 59/IX/2007 Rady Powiatu Gorzowskiego z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie
postawienia w stan likwidacji Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w
Kostrzynie nad Odrą.
Na mocy ww. Uchwały Nr 116/XVI/2012 z dnia 27 listopada 2012 r. Rada Powiatu
Gorzowskiego nie uwzględniła także skargi XXXXXXXX poprzez podjęcie nowej
uchwały o likwidacji, która zakończy proces likwidacji Samodzielnego Publicznego
Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kostrzynie nad Odrą nie później niż 1 lipca 2013 r.
Dowód: Uchwała Nr 116/XVII/2012 z dnia 27 listopada 2012 r. – w aktach sprawy.
Odnosząc się do poszczególnych zarzutów postawionych w treści skargi stwierdzić
należy, co następuje.
I. Naruszenie przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz brak
prawnych podstaw do przedłużenia okresu likwidacji
W kontekście postawionego zarzutu rzekomego naruszenia przez Radę Powiatu
powszechnie obowiązujących przepisów prawa, w tym Konstytucji RP, należy wskazać, iż
przedmiotowa uchwała została wydana w zgodzie z literą prawa i nie narusza
przywołanych przez skarżącego przepisów.
Działanie na podstawie i w granicach prawa, określone w art. 7 Konstytucji, to
działanie w granicach przyznanej kompetencji. Zgodnie z art. 60 ust. 4b pkt 5 powołanej
ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, obligatoryjnym elementem uchwały o likwidacji
zakładu opieki zdrowotnej jest określenie terminu likwidacji. Z tego rozwiązania
prawnego nie można wyprowadzić ograniczenia kompetencji Rady Powiatu jako organu
Strona 5 z 13
stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do dokonania zmiany uchwały o
likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Z przyznanej
kompetencji do podjęcia uchwały o likwidacji - wynika kompetencja do jej zmiany.
Przywołana wykładnia przedmiotowych przepisów jest głęboko ugruntowana w
orzecznictwie sądów administracyjnych (tak m.in. NSA w wyroku z dnia 9 lipca 2007 roku
w sprawie pod sygnaturą akt II OSK 1304/07, opubl. SIP Legalis oraz wcześniej w
wyroku z dnia 6 września 2007 roku, sygn. akt II OSK 784/07, opubl. w: Orzecznictwo w
Sprawach Samorządowych rok 2008, Nr 2, poz. 47, str. 91). Z kolei przywołana przez
skarżącego wykładnia, wprowadzająca zakaz zmiany uchwały, nie znajduje żadnego
oparcia w obowiązującym prawie. Przyjęcie tego rodzaju wykładni prowadziłoby do
bezwzględnego zakazu zmiany działalności władzy publicznej, co nie znajduje żadnych
podstaw w obowiązującym prawie. Kompetencja do zmiany uchwały w sprawie
postawienia w stan likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej
znajduje swoje potwierdzenie nie tylko w orzecznictwie sądów administracyjnych, ale
także w orzecznictwie Sądu Najwyższego (m.in. w uchwale z dnia 2005-07-14, III CZP
34/05, OSN Izba Cywilna 2006/6/97/16 oraz wyroku SN z dnia 2011-04-01, III CSK
181/10, Lex nr 864003) i Trybunału Konstytucyjnego (zob. uzasadnienie postanowienia
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 maja 2009 r., Ts 82/08, OTK-B 2009, nr 3, poz.
196).
II.
Naruszenie interesu prawnego lub uprawnień
W kontekście przywołanych przez wzywającego twierdzeń o rzekomym naruszeniu
jego interesu prawnego lub uprawnień przez kwestionowaną uchwałę, należy podkreślić,
iż uchwała o likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie tworzy
praw nabytych dla wierzycieli zakładów opieki zdrowotnej. Wbrew twierdzeniu
wzywającego, dokonane przedłużenie terminu zakończenia likwidacji SP ZOZ w
Kostrzynie nad Odrą nie narusza interesu prawnego lub uprawnień jego wierzycieli,
ponieważ nie pozbawia ich możliwości dochodzenia należnych wierzytelności z budżetu
powiatu, jeżeli w wyniku prowadzonego postępowania likwidacyjnego ich wierzytelności
nie zostaną zaspokojone. W tej kwestii należy także wskazać, iż zgodnie z utrwaloną linią
orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, upoważnienie wynikające z art. 87
ustawy o samorządzie powiatowym, na które powołuje się skarżący, nie ma charakteru
actio popularis. Wnoszący skargę w trybie tego artykułu musi wykazać, że istnieje prawnomaterialny związek pomiędzy jego prawnie gwarantowaną sytuacją, a zaskarżoną uchwałą,
polegający na tym, że uchwała narusza jego interes prawny lub uprawnienie albo jako
indywidualnego podmiotu, albo też jako członka wspólnoty samorządowej, „z zakresu
administracji publicznej”. W tym kontekście należy z kolei wyraźnie podkreślić, iż interesu
prawego z zakresu administracji publicznej nie można mylić z interesem cywilnym, który
Strona 6 z 13
dotyczy opisanej przez skarżącego sytuacji. Interes skarżącego jest wywodzony ze
stosunku cywilnoprawnego, poprzez wskazanie na fakt posiadana przez niego
wierzytelności w stosunku do SP ZOZ w Kostrzynie nad Odrą oraz niezaspokojenie jego
roszczeń cywilnoprawnych. Tego rodzaju interes cywilny znajduje swoją ochronę w
postępowaniu cywilnym i nie dotyczy sprawy „z zakresu administracji publicznej” (tak
m.in. NSA w wyroku z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie o sygnaturze akt GSK 637/04
oraz NSA w wyroku z dnia 22 marca 2007 roku, II OSK 1749/06). Powszechnie przyjęta
linia orzecznicza sądów administracyjnych potwierdza brak po stronie wierzycieli
likwidowanych samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej interesu
prawnego do zaskarżania uchwał w sprawie zmiany terminu zakończenia czynności
likwidacyjnych.
Niezależnie od powyższego podkreślić należy, iż art. 60 ustawy o zakładach opieki
zdrowotnej musi być interpretowany w związku z przepisami Konstytucji RP. Według art.
16 ust. 2 Konstytucji RP samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne w imieniu
własnym i na własną odpowiedzialność, w tym odpowiedzialność finansową. Podjęcie
uchwały o skróceniu likwidacji zakładu opieki zdrowotnej musi zatem uwzględniać
odpowiedzialność finansową jednostki samorządu terytorialnego. Przepisy art. 60
powołanej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej należy zatem interpretować z
uwzględnieniem odpowiednich przepisów ustawy o finansach publicznych.
III.
Naruszenie przepisów ustawy o działalności leczniczej oraz brak podjęcia
nowej uchwały o likwidacji z terminem jej zakończenia do 1 lipca 2013 r.
W kontekście postawionego zarzutu rzekomego naruszenia przez Radę Powiatu
Gorzowskiego przepisów ustawy o działalności leczniczej oraz Konstytucji RP, należy
wskazać, iż podjęcie nowej uchwały o likwidacji SPZOZ w Kostrzynie nad Odrą nie
znajduje podstaw prawnych w ustawie o działalności leczniczej i nie narusza
przywołanych przez skarżącego przepisów.
Z przepisu art. 60 ust. 1 i 4 ustawy o działalności leczniczej, trudno jest
wyprowadzić wniosek, że przepisy te należy stosować do samorządów, które już
prowadzą likwidację samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Podjęcie
uchwały, o której mowa w art.60 ust. 1 jest bowiem pierwszą uchwałą o likwidacji
działającego spzoz (w tym udzielającego świadczeń leczniczych i będącego wpisanym do
rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą). Powyższy wniosek wynika z
tego, iż nowa ustawa przewidziała szereg odmiennych uregulowań odnośnie
funkcjonowania tego typu podmiotów i w tej formie, pokrywania ich ujemnego wyniku
finansowego (w tym wprowadzając termin do pokrycia ujemnego wyniku finansowego
przez podmiot tworzący samodzielny publiczny zoz). W braku pokrycia ujemnego wyniku
Strona 7 z 13
finansowego w terminie 3 miesięcy od upływu terminu zatwierdzenia sprawozdania
finansowego, organ prowadzący w terminie 12 miesięcy wydaje rozporządzenie,
zarządzenie albo podejmuje uchwałę o zmianie formy organizacyjno-prawnej albo o
likwidacji samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Stanowi tak expressis
verbis art. 59 ustawy o działalności leczniczej. W dalszej kolejności art. 60 cyt. ustawy
podaje szczegółową postawę prawną do podjęcia uchwały, w tym do określenia terminu
zakończenia likwidacji nie dłuższego niż 12 miesięcy od jej otwarcia.
Zgodnie z art. 206 ustawy o działalności leczniczej: „Podmioty prowadzące
zakłady opieki zdrowotnej w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, dostosują swoją
działalność, w zakresie nieuregulowanym w art. 204 ust. 1-4, do przepisów ustawy w
terminie do dnia 31 grudnia 2012 r.” Co prawda w art. 204 ust. 1 – 4 regulującym sprawy
w toku, nie ma mowy o postępowaniu likwidacyjnych wprost, lecz stanowi o tym art. 204
ust. 5 korespondujący z nim wprost poprzez stwierdzenie, iż: „W zakresie
nieuregulowanym w ust. 4 do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.”
Powyższe wynika z niemożliwości ponownej restytucji samodzielnego publicznego
zakładu opieki zdrowotnej, w celu tylko i wyłącznie jego likwidacji, przeprowadzonej
według nowych i diametralnie odmiennych od dotychczasowych reguł postępowania.
Trzeba mieć na względzie, iż SPZOZ w Kostrzynie nie prowadzi już od dawna
działalności medycznej, do której dostosowania byłby zmuszony na podstawie art. 206
ustawy o działalności leczniczej. Jest również wykreślony z rejestru podmiotów
prowadzących działalność medyczną prowadzonego wówczas przez Wojewodę.
Powyższą niemożność widać także jaskrawo w kontekście istniejącej pod rządami
nowej ustawy możliwości przekształcenia samodzielnych publicznych zoz w spółki
komunalne. Analiza przepisów art. 68 do 82 ustawy o działalności leczniczej ukazuje, że
gdyby przyjąć konieczność dostosowania spzoz do nowej ustawy, to najbardziej korzystne
byłoby jego przekształcenie w spółkę komunalną, w celu uregulowania także zadłużenia
wobec wierzycieli. Ponownego wszczęcia działalności leczniczej w podmiocie w likwidacji
być jednak nie może. Tym samym podmioty już będące w likwidacji utraciły
bezpowrotnie możliwość przekształcenia i oddłużenia na podstawie przepisów nowej
ustawy.
Powyższe rozważania prowadzą wprost do konstatacji, iż nie ma możliwości
prawnych i faktycznych do dostosowania działalności SPZOZ w Kostrzynie nad Odrą do
przepisów nowej ustawy i to tylko w zakresie likwidacji, która miałaby się zakończyć do 1
lipca 2013 r. Nie podjęcie uchwały o ponownej likwidacji SPZOZ w Kostrzynie nad Odrą
nie jest sprzeczne z art. 60 ust. 1, 2 i 4 w zw. z art. 206 ustawy o działalności leczniczej,
Strona 8 z 13
lecz nie jest na gruncie tych przepisów możliwe. Właśnie podjęcie takiej uchwały jakiej
żąda skarżący byłoby sprzeczne z ww. przepisami.
Takie stanowisko reprezentuje także Minister Zdrowia (pismo z 21.07.2011 r. znak:
MZ-OZZ-075-24664-2/CP/11) oraz doktryna prawa medycznego (Maciej Dercz,
Tomasz Rek w: Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz. Wyd. ABC Warszawa 2012
str. 507).
Dowód: pismo Ministra Zdrowia z 21.07.2011 r. znak: MZ-OZZ-075-246642/CP/11.
Należy podkreślić, iż ustawa o działalności leczniczej weszła w życie z dniem 1 lipca
2011 roku. Zatem w dacie podejmowania przez Radę Powiatu Uchwały nr 38/VII/2011 z
dnia 3 czerwca 2011 roku (opublikowana w: Dz. Urzędowy Województwa Lubuskiego z
dnia 10 czerwca 2011 roku, Nr 65 poz. 1258) oraz jej wejścia w życie (25 czerwca 2011
roku, tj. 14 dni od dnia publikacji), obowiązywała ustawa z dnia 30 sierpnia 1991r. o
zakładach opieki zdrowotnej (tekst jednolity Dz.U. z 2007r., Nr 14, poz. 89 ze zm.), w
tym także przepisy stanowiące podstawę prawną przedmiotowej uchwały Rady Powiatu
(w tym art. 60 ust. 3 i ust. 4b pkt 5 u.z.o.z.). Z uwagi na powyższe uchwała z dnia 3
czerwca 2011 roku została ponad wszelką wątpliwość podjęta zgodnie z prawem
obowiązującym na dzień jej uchwalenia oraz na dzień jej wejścia w życie. Co więcej,
wbrew twierdzeniom skarżącego, także po dniu wejścia w życie nowej ustawy o
działalności leczniczej (1 lipca 2011 roku) status przedmiotowej uchwały nie uległ
zmianie. Wbrew twierdzeniom skarżącego ustawa o działalności leczniczej zawiera
przepis przejściowy regulujący przedmiotową kwestię. Zgodnie z art. 204 ust. 5
cytowanej ustawy „w zakresie nieuregulowanym w ust. 4 do postępowań wszczętych i
niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy
dotychczasowe”. W doktrynie powszechnie przyjmuje się, iż na podstawie przepisów
intertemporalnych zawartych w samym akcie lub zgodnie z zasadą tempus regit factum
formalnie uchylone przepisy aktów prawnych mogą być nadal stosowane i wyzwalać
skutki prawne.1 Tak też ma się sprawa w odniesieniu do przedmiotowej uchwały Rady
Powiatu, albowiem - jak zgodnie przyjmuje się w piśmiennictwie - „zakres nieuregulowany
w ust. 4 to np. rozpoczęte, a niezakończone kontrole, postępowania likwidacyjne,
postępowania dotyczące połączenia, ale i rozdzielenia SPZOZ-ów. Do tych postępowań
stosuje się ma mimo utraty mocy (art. 220 pkt 1) ustawę o zakładach opieki zdrowotnej” 2
M. Kamiński, Prawo administracyjne intertemporalne, Warszawa 2011.
M. Dercz, T. Rek, Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz., ABC, 2012, Komentarz do art. 204 ustawy o
działalności leczniczej, teza 5., Lex nr 116605.)
1
2
Strona 9 z 13
Rzeczone stanowisko znajduje swoje wyraźne odzwierciedlenie w piśmiennictwie
przedmiotu, którego przykładem jest cytowany wyżej pogląd autora komentarza do nowej
ustawy o działalności leczniczej. Z tego względu próba podważania aktu prawa
miejscowego nie zasługuje na uwzględnienie, z uwagi na istnienie normy zawartej w
przepisie art. 204 ust. 5 ustawy o działalności leczniczej, która utrzymuje w mocy
dotychczas obowiązujące przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej.
W uzupełnieniu stwierdzić należy, iż w 2006 roku Rada Powiatu Gorzowskiego
dokonała szczegółowej analizy sytuacji finansowej Samodzielnego Publicznego Zakładu
Opieki Zdrowotnej w Kostrzynie nad Odrą. Stwierdzono ogromne zadłużenie szpitala,
wynoszące na dzień 31.12.2006 r. 63 mln 298 tys. 903 zł. i prawie dwukrotnie
przekraczające roczny budżet Powiatu Gorzowskiego. SP ZOZ znajdował się w fazie
restrukturyzacji na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 roku o pomocy publicznej i
restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej.
Przygotowano program naprawczy dla Powiatu na lata 2006-2011. Miał on na celu
osiągnięcie poprawy w zakresie wskaźników obsługi zadłużenia, m.in. poprzez zdobycie
źródeł finansowania programu restrukturyzacji szpitala. Wojewoda Lubuski nie wniósł
zastrzeżeń do rozwiązań naprawczych. Na tej podstawie Powiat wystąpił o pożyczkę z
budżetu państwa. Komisja do spraw Gwarancji i Poręczeń Ministerstwa Finansów
rozpatrzyła wniosek negatywnie.
Rozważana była także możliwość zaciągnięcia długoterminowego kredytu w celu
uregulowania zobowiązań SPZOZ. W lutym 2007 r. obliczono, że kwota kredytu, która
mogłaby rozwiązać kwestię zobowiązań i uwolnić Zakład od zajęć komorniczych,
powinna wynosić ponad 45 mln zł. Przeprowadzone symulacje rat kredytu uwidoczniły,
że spłata będzie dla Zakładu niemożliwa. Ponadto kredyt proponowano w transzach, co
nie dawało gwarancji uzyskania całej kwoty. Zabezpieczenie na majątku było
niewystarczające, a Powiat miał wysoki wskaźnik zadłużenia.
Brak środków finansowych na realizację programu restrukturyzacji, uchylenie
ugody restrukturyzacyjnej w całości i ze wszystkimi wierzycielami przez Sąd Rejonowy, a
w postępowaniu apelacyjnym przez Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp., niemożność
poręczenia przez Powiat pożyczki szpitalowi, spowodowały, że postępowanie
restrukturyzacyjne zakończyło się niepowodzeniem. W dniu 20.07.2007 r. Wojewoda
Lubuski wydał decyzję o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego SP ZOZ-u.
Wskutek powyższego Wojewoda Lubuski wnioskiem z dnia 10 sierpnia 2007 r. wystąpił o
likwidację Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kostrzynie nad
Odrą.
Strona 10 z 13
Po zajęciu przez komornika w 2007 r. 100% środków należnych Szpitalowi z
Narodowego Funduszu Zdrowia z tytułu zawartych kontraktów, sytuacja groziła
zamknięciem placówki.
W celu zagwarantowania świadczeń zdrowotnych z ubezpieczenia społecznego,
Powiat utworzył w kwietniu 2007 r. spółkę prawa handlowego, która stała się organem
założycielskim niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej. Na wspólnika wybrano Zakład
Usług Konsultingowych Know How Sp. z o. o. ze Szczecina, z którym zawarto
odpowiednie porozumienie, gwarantujące świadczenie usług zdrowotnych dla
mieszkańców Powiatu. Zostały zawarte kontrakty z Narodowym Funduszem Zdrowia,
zabezpieczające świadczenia w zakresie nie mniejszym niż udzielane dotychczas przez SP
ZOZ.
Bezpośrednimi przyczynami podjęcia w dniu 25 lipca 2007 r. uchwały o likwidacji SP
ZOZ były:
- zajęcie przez komornika 100% środków należnych Zakładowi z Narodowego Funduszu
Zdrowia z tytułu zawartych kontraktów,
- brak środków finansowych na bieżącą działalność,
- ciągłe zagrożenie odcięcia dostaw energii elektrycznej, gazu, wody, a także odbioru
ścieków,
- wezwania wierzycieli do przekształceń z art. 60 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej i
w efekcie sprawy sądowe o odszkodowanie,
- wysokość zadłużenia Zakładu - zgodnie z bilansem sporządzonym na 25.07.2007 r.
zobowiązania Zakładu wynosiły 75 707 832,04 zł,
- niepowodzenie postępowania restrukturyzacyjnego,
- trudna sytuacja finansowa Powiatu Gorzowskiego, wskaźnik zadłużenia wynosił 53%
dochodów,
- konieczność realizacji zadania – zapewnienia świadczeń zdrowotnych z ubezpieczenia
społecznego.
Przez likwidację powstrzymano dalsze straty wynikające z działalności Zakładu. W
2007 roku strata z działalności operacyjnej wynosiła 1 mln 200 tys. zł miesięcznie.
W chwili podjęcia uchwały o likwidacji dochody Powiatu wynosiły 33,4 mln zł.
Już wtedy nie było finansowej możliwości spłaty zobowiązań, zwłaszcza, że zgodnie z
ówczesną interpretacją art. 60 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, organ założycielski
miał obowiązek przejęcia całości zobowiązań po zakończeniu procesu likwidacji.
W celu rozwiązania problemu zadłużenia SP ZOZ w Likwidacji, Zarząd Powiatu
postanowił skorzystać z programu rządowego, ustanowionego uchwałą Nr 58/2009 Rady
Ministrów z dnia 27 kwietnia 2009 roku w sprawie ustanowienia programu wieloletniego
pod nazwą „Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w działaniach stabilizujących
system ochrony zdrowia” (tzw. Plan B). W ramach Planu B możliwe było m.in.
Strona 11 z 13
otrzymanie dotacji na spłatę zobowiązań publiczno-prawnych, a dodatkowo w wielkości
równej wartości kwot umorzonych w wyniku zawartych ugód z wierzycielami cywilnoprawnymi.
W dniu 10 lipca 2009 r. powołano zespół do przygotowania dokumentacji
wymaganej do przystąpienia Powiatu Gorzowskiego do „Planu B”, a w dniu 19 sierpnia
2011r. wniosek o objęcie planem przekazano Wojewodzie Lubuskiemu celem
zaopiniowania.
Dane finansowe ujęte w dokumentacji do Planu B według stanu na dzień 15.10.2011 r.
przedstawiały się następująco:
Zobowiązania SP ZOZ do przejęcia przez Powiat 98 762 056, 74 zł, w tym:
- zobowiązania publiczno-prawne
53 744 001, 98 zł,
- zobowiązania cywilno-prawne
45 018 054, 76 zł,
Z tytułu zawartych ugód z wierzycielami uzyskano umorzenia na kwotę 7 164 559, 84
zł, a zatem w ramach programu dotacja do zobowiązań cywilno-prawnych wynosiłaby
także 7 164 559, 84 zł.
Brakująca kwota to:
- z cywilno-prawnych
30 688 935, 08 zł
- z publiczno-prawnych
5 241 994, 89 zł
razem
35 930 929, 97 zł
W celu uzyskania brakującej kwoty, Rada Powiatu Gorzowskiego podjęła uchwałę w
sprawie emisji obligacji na sfinansowanie zobowiązań szpitala, stanowiących różnicę
między ogółem zobowiązań a sumą uzyskanych w wyniku zawartych ugód, umorzeń i
dotacji równej uzyskanym umorzeniom w ramach planu B. Regionalna Izba
Obrachunkowa stwierdziła nieważność tej uchwały ze względu na brak możliwości
zaciągania przychodów zwrotnych – obligacji komunalnych – na finansowanie wydatków
wynikających z przejęcia zobowiązań. Sprawa ta rozpatrywana była także przed tut.
Sądem, ale zakończyła się oddaleniem skargi.
Dowód: akta sprawy o sygn. akt II SA/Go 240/11 tut. Sądu, o których zaliczenie w
poczet materiału tej sprawy wnoszę.
W dniu 29.11.2011 r. z Ministerstwa Zdrowia Powiat otrzymał ostatecznie odmowę
zakwalifikowania Powiatu Gorzowskiego do Rządowego Programu tzw. Planu B i tym
samym wyczerpane zostały możliwości w tym zakresie. W tym stanie rzeczy, Zarząd
Powiatu Gorzowskiego rozważał inne możliwości prawne rozwiązania problemu spłaty
Strona 12 z 13
zobowiązań SP ZOZ w Likwidacji. Z przeprowadzonej analizy prawnej wynika, że
instrumenty oddłużeniowe przewidziane w nowej ustawie o działalności leczniczej - z
przyczyn formalno-prawnych - nie mogą być wykorzystane przez organ założycielski.
Ponowne przekształcenie SPZOZ w likwidacji zgodnie z trybem określonym w ustawie z
dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej nie jest prawnie dopuszczalne i możliwe.
Na obecnym etapie Zarząd Powiatu opracowuje program oszczędnościowy
(naprawczy), którego przyjęcie wespół z pomocą finansową udzieloną przez Rząd RP,
dawało by szansę na spłatę zobowiązań po ich przejęciu po zakończeniu likwidacji SP
ZOZ w Kostrzynie and Odrą.
Strona 13 z 13