PRACA ZE SPRAWCAMI PRZESTĘPSTW SEKSUALNYCH
W polskich więzieniach przebywa 2441 sprawców przestępstw seksualnych, odbywających kary pozbawienia wolności
m.in. za gwałty, w tym na nieletnich, inne czynności seksualne, kazirodztwo, rozpowszechnianie pornografii, zmuszanie
do prostytucji. Ci, u których stwierdzono zaburzenia preferencji seksualnych, np. pedofilię, raptofilię, sadyzm kierowani
są do oddziałów terapeutycznych dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych
umysłowo.
Spośród 22 oddziałów terapeutycznych dla osób z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych
umysłowo w 7 prowadzi się specjalistyczne oddziaływania terapeutyczne dla sprawców przestępstw przeciwko wolności
seksualnej i obyczajności, u których stwierdzono zaburzenia preferencji seksualnych. Są to oddziały funkcjonujące w
Areszcie Śledczym w Starogardzie Gdańskim, Zakładzie Karnym w Sztumie, Zakładzie Karnym Nr 2 w Łodzi, Zakładzie
Karnym w Rawiczu, Zakładzie Karnym w Rzeszowie, Zakładzie Karnym w Goleniowie i Zakładzie Karnym w Oleśnicy.
W 2014 w 22 oddziałach terapeutycznych przebywało łącznie 326 skazanych z diagnozą zaburzeń preferencji
seksualnych, w 7 wyżej wymienionych oddziałach realizujących program dla skazanych za przestępstwa seksualne 186
skazanych zostało objętych oddziaływaniami specjalistycznymi związanymi z ujawnianymi przez nich zaburzeniami
preferencji seksualnych, a 56 skazanych ukończyło program terapeutyczno-resocjalizacyjny dla sprawców przestępstw
przeciwko wolności seksualnej i obyczajności popełnionych w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych. W
ramach tego programu prowadzone są zajęcia dotyczące edukacji seksualnej, trening empatii, zajęcia terapeutyczne
(poświęcone identyfikacji własnego łańcucha zachowań przestępczych) oraz trening zapobiegania nawrotom
patologicznych zachowań na tle seksualnym.
Proces terapeutyczny wobec ww. grupy skazanych realizuje personel oddziałów terapeutycznych. W przypadku
odmowy skazanego dotyczącej np. udziału w programie dla sprawców przestępstw seksualnych jego personel pracuje
nad wzbudzeniem motywacji u skazanego do podjęcia terapii, a w przypadku niepowodzenia tego typu działań
personel oddziału terapeutycznego za pośrednictwem dyrektora jednostki może poinformować o tym fakcie sędziego
penitencjarnego.
W przypadku skazanych, którzy nie podejmują w zakładzie karnym pracy nad zmianą, kiedy ryzyko powrotu do
przestępstwa oceniane jest jako wysokie, dyrektor jednostki penitencjarnej, na 8 miesięcy przed przewidywanym
końcem kary, może wystąpić do sądu z wnioskiem w trybie Ustawy z dnia 22 listopada 2013 o postępowaniu wobec
osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. Sąd,
po wydaniu opinii biegłych psychiatrów i seksuologa może skierować ww. do Krajowego Ośrodka Zapobiegania
Zachowaniom Dyssocjalnym lub orzec zastosowanie nadzoru prewencyjnego sprawowanego przez policję.
Więcej na temat terapii dla sprawców przestępstw seksualnych w wywiadzie Elżbiety Szlęzak-Kawy z por. Sylwią
Machowską, starszym psychologiem z Zakładu Karnego w Oleśnicy w czerwcowym numerze Forum Penitencjarnego:
http://sw.gov.pl/Data/Files/kunickim/forumpenitencjarne/wybrane/czerwiec-2015-wybrane.pdf
mjr Elżbieta Krakowska, zespól prasowy CZSW
