IPPC

Zintegrowane pozwolenia ekologiczne
IPPC
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
1
Dyrektywa IPPC
Źródła prawa:
1. Dyrektywa Rady z dnia 24 września 1996 r. 96/61/WE w
sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli
zanieczyszczeń (Council Directive 96/61/EC concerning
integrated pollution prevention and control – IPPC), OJ L
257, z dnia 10.10.1996 r.
2. Decyzja Komisji z dnia 17 lipca 2000r. 2000/479/WE w
sprawie
wdrożenia Europejskiego Rejestru Emisji
zanieczyszczeń (EPER) zgodnie z art. 15 Dyrektywy rady
96/61/WE w sprawie zintegrowanego zapobiegania i
kontroli zanieczyszczeń – OJ L192/36 z dnia 28.07.2000r.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
2
Dyrektywa IPPC
Cele dyrektywy
• zapobieżenie ujemnym konsekwencjom „sektorowego” podejścia do
ochrony przed zanieczyszczeniami,
• zapewnienie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń
wprowadzanych do powietrza, wody i ziemi,
• tak, aby zapewnić wysoki stopień ochrony środowiska jako całości.
Założenia
• dyrektywa określa środki zapobiegające emisjom (lub - jeżeli
zapobieganie nie jest możliwe - zmniejszające te emisje) do powietrza,
wody i ziemi włączając w to środki dotyczące odpadów.
• „zapobieganie” oznacza, że emisje powinny być redukowane u źródła,
co stanowi przesunięcie akcentu działań z “końca rury” na działania
likwidujące ich przyczyny.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
3
Dyrektywa IPPC
Obowiązywanie dyrektywy
• przyjęta 24 września 1996 r.
• weszła w życie 30 października 1996r.
• termin 3 lat na dostosowanie upłynął 30 października 1999 roku.
Wdrażanie Dyrektywy
3 grupy państw:
• istniejący nowy system zintegrowanej kontroli (np. Holandia,
Luksemburg czy Irlandia),
• „stare” systemy zintegrowanej kontroli (Wielka Brytania, Szwecja,
oraz Francja),
• tradycyjne sektorowe systemy (zwłaszcza w Niemczech, Austrii,
Włoszech czy Hiszpanii)
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
4
Dyrektywa IPPC
Podstawowe pojęcia
• „substancja” to każdy pierwiastek chemiczny i jego związki, za
wyjątkiem substancji radioaktywnych, oraz genetycznie zmienionych
organizmów ,
•
„zanieczyszczenie” to bezpośrednie lub pośrednie wprowadzenie, w
wyniku działalności człowieka, substancji, wibracji, ciepła i hałasu do
powietrza, wody i ziemi, które może być szkodliwe dla ludzkiego
zdrowia lub jakości środowiska, spowodować uszkodzenia własności
materialnej, bądź naruszać lub zakłócać walory środowiska i legalne
sposoby korzystania z niego;
•
„emisja” to bezpośrednie lub pośrednie uwolnienie substancji,
wibracji, ciepła lub hałasu z punktowych i rozproszonych źródeł w
instalacji do powietrza, wody i ziemi,
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
5
Dyrektywa IPPC
Instalacja - to stacjonarna jednostka techniczna gdzie prowadzi się jedno lub
więcej działań wymienionych w Aneksie I, oraz wszystkie inne bezpośrednio
związane
działania,
które
mają
techniczny
związek
z
działaniami
prowadzonymi w tym miejscu i które mogłyby mieć wpływ na emisje i
zanieczyszczenie;
Instalacje:
•
nowe -powstające po 30 października 1996r
•
istniejące – działające przed 30 X 1996 lub mające zezwolenie na działanie
(gdy podejmą działalność we ciągu 1 roku)
•
dla „nowych” wymagania Dyrektywy stosuje się od 30 X 1999 r.,
•
dla „istniejących” - okres dostosowawczy do 30 X 2007 r.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
6
Dyrektywa IPPC
Obowiązki operatorów
• podejmowanie wszystkich stosownych środków zapobiegających
zanieczyszczeniom,
zwłaszcza
przez
zastosowanie
najlepszych
dostępnych technik - best available techniques - BAT ,
• niepowodowanie żadnych istotnych zanieczyszczeń,
•
unikanie wytwarzania odpadów lub - jeżeli jest to ze względów
technicznych czy ekonomicznych niemożliwe - unieszkodliwianie, tak
aby ograniczyć ich wpływ na środowisko,
• efektywne wykorzystanie energii,
•
zapobieganie
konsekwencji,
awariom
przemysłowym
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
i
ograniczanie
ich
7
Dyrektywa IPPC
Obowiązki operatorów c.d.
po ostatecznym zaprzestaniu działalności - podejmowanie środków w
celu uniknięcia zanieczyszczeń i pozostawienia miejsca, w którym
prowadzono działalność w zadowalającym stanie,
•
regularne informowanie właściwych organów o wynikach monitoringu emisji,
•
niezwłoczne informowanie o każdym incydencie czy awarii, które w sposób
istotny wpływają na środowisko,
•
udzielanie pomocy przy przeprowadzaniu inspekcji w obrębie instalacji,
•
informowanie właściwych organów o każdej planowanej zmianie w
eksploatacji instalacji.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
8
Dyrektywa IPPC
Pozwolenie zintegrowane
Pozwolenie zintegrowane na korzystanie ze środowiska:
•
wydawane jest przez odpowiedni organ (organy) państwa;
•
wymagane w stosunku do podmiotów prowadzących działalność wymienioną w aneksie
I (z uwzględnieniem opisanego wyżej podziału na instalacje nowe i istniejące).
W pozwoleniu uwzględnić należy
•
łączny wpływ zanieczyszczeń na wszystkie elementy środowiska,
•
ogólne obowiązki operatora.
Pozwolenie może być zawarte w jednym lub w kilku dokumentach (wydawanych przez
różne organy), przy czym w przypadku wydawania kilku decyzji należy zapewnić
koordynację działania poszczególnych organów.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
9
Dyrektywa IPPC
Pozwolenie określa w szczególności:
•
normy emisji (graniczne wielkości emisji) substancji zanieczyszczających
z danej instalacji, w szczególności substancji z aneksu III , biorąc pod
uwagę ich naturę i zdolność przemieszczania pomiędzy elementami
środowiska,
•
jeśli konieczne – wymagania dla zapewnienia ochrony wód podziemnych i
gleby oraz odnośnie gospodarki odpadami
•
tam gdzie to konieczne, graniczne wielkości emisji mogą być uzupełnione
lub zastąpione przez odpowiednie parametry lub środki techniczne ,
•
monitoring emisji, do którego prowadzenia zobowiązany jest operator,
oraz wymogi co do metodologii i częstotliwości dokonywanych w ramach
tego monitoringu pomiarów …
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
10
Dyrektywa IPPC
Instytucja BAT
Najlepsze dostępne techniki - best available techniques ( BAT).
“technika” vs “technologia” :
„Technika” to zarówno technologia i sposób jej stosowania, jak i metody
projektowania, budowy, funkcjonowania (prowadzenia działalności
produkcyjnej) i likwidacji instalacji.
“Najlepsza” - najbardziej efektywna w osiąganiu wysokiego ogólnego
stopnia ochrony środowiska jako całości.
“Dostępna technika” oznacza dostępność w skali danej gałęzi przemysłu oraz
możliwość jej zastosowania po cenie mieszczącej się w rozsądnych
granicach, wyznaczonych rachunkiem kosztów i korzyści ekonomicznych
(kryterium ekonomiczne).
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
11
Dyrektywa IPPC
BAT a standardy jakości środowiska
jeśli standardy jakości (normy immisji, czyli najwyższe
dopuszczalne stężenia substancji w środowisku) wymagają
zastosowania surowszych wymagań niż wynikające z BAT
– określa się je w pozwoleniu.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
12
Dyrektywa IPPC
Kryteria przy określaniu BAT
 stosowanie technologii niskoodpadowych,
 wykorzystanie mniej niebezpiecznych substancji,
 zastosowanie odzysku i recyklingu odpadów oraz wytwarzanych i
wykorzystywanych substancji
 istnienie możliwych do stosowania na skalę przemysłową usprawnień,
procesów i metod działania porównywalnych do stosowanych przez operatora,
 najnowsze osiągnięcia w nauce i technice,
 rodzaj, wielkość i skutki danych emisji,
 czas potrzebny na wprowadzenie BAT,
 terminy przekazania do eksploatacji nowych i istniejących instalacji,
 oszczędne gospodarowanie surowcami (włącznie z wodą) oraz energią,
 zapobieganie lub maksymalna redukcja całkowitego wpływu emisji na
środowisko (tj. na środowisko jako całość),
 zapobieganie awariom i zmniejszanie ich skutków w środowisku,
 BREF-y
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
13
Dyrektywa IPPC
Europejskie Biuro IPPC
European Integrated Pollution Prevention and Control Bureau - EIPPCB) z
siedzibą w Sewilli.
• kierowanie Europejskim Systemem Informacji na temat IPPC
• opracowywanie wytycznych odnośnie BAT - tzw. dokumentów
referencyjnych (BAT Reference Documents - BREFs)
Rola BREF
• niewiążące ("informacja opublikowana przez Komisję zgodnie z art. 16
ust. 2".
• wytyczne przy określaniu przez organy państw członkowskich najlepszej
dostępnej techniki:
• - dla danej instalacji (w pozwoleniu zintegrowanym) bądź
• - dla określonych kategorii instalacji (w powszechnie obowiązujących
aktach prawnych wydanych zgodnie z art. 9 ust. 8 dyrektywy).
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
14
Dyrektywa IPPC
Wydawanie pozwolenia zintegrowanego
wydawane na wniosek operatora
Wniosek musi obejmować opis:
 instalacji i jej działania,

surowców i materiałów dodatkowych, innych substancji i energii
wykorzystywanej lub wytwarzanej przez instalację,
 źródeł emisji z instalacji,
 właściwości i ilości przewidywanych emisji z instalacji do każdego elementu
środowiska, jak również określenie istotnych skutków emisji w środowisku,
 proponowanej technologii i innych technik służących zapobieganiu, lub, jeżeli
to niemożliwe, ograniczaniu emisji z instalacji,
 jeżeli to konieczne - środków służących zapobieganiu powstawaniu odpadów i
prowadzeniu odzysku odpadów wytwarzanych przez instalację,
 dalszych środków planowanych w celu realizacji podstawowych obowiązków
operatora opisanych w art. 3,
 środków planowanych w celu monitorowania emisji do środowiska.
Wniosek ma też zawierać streszczenie w języku niespecjalistycznym.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
15
Dyrektywa IPPC
Ponowne rozpatrywanie i aktualizowanie pozwolenia
Wydane pozwolenia zintegrowane są okresowo ponownie rozpatrywane i
w razie potrzeby aktualizowane (art. 13).
Ponowne rozpatrzenie gdy:

zanieczyszczenie powodowane przez instalację jest tak znaczne, ze
istnieje konieczność zmiany obowiązujących ją norm emisyjnych lub
włączenie do pozwolenia nowych norm emisyjnych,

zasadnicze zmiany w zakresie najlepszych dostępnych technik
umożliwiają znaczną redukcję emisji bez narzucania nadmiernych
kosztów,
 bezpieczeństwo eksploatacji wymaga zastosowania innych technik,
nakazują tak nowe przepisy prawa UE lub krajowego.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
16
Dyrektywa IPPC
Udział społeczeństwa
1.
2.
3.
4.
wyłożenie do wglądu wniosków na określony czas
umożliwienie złożenia uwag i wniosków przed
podjęciem decyzji
podanie do publicznej wiadomości pozwolenia
podanie do publicznej wiadomości wyników
monitoringu emisji prowadzonego przez operatora.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
17
Dyrektywa IPPC
Europejski rejestr emisji zanieczyszczeń (EPER)
Obejmuje:
• 26 substancji wprowadzanych do wody
• 37 wprowadzanych do powietrza
(od 2007 również odpady).
Obowiązek:
• dostarczania przez operatorów informacji o emisjach do władz
państw członkowskich,
• obowiązek raportowania przez państwa członkowskie co 3 lata.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
18
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Podstawy prawne
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony
środowiska (Dz.U. z 2001r. Nr 62, poz. 627)
• Ustawa z dnia 27 lipca 2001r. o wprowadzeniu ustawy –
Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o
zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 2001r. Nr 100, poz.
1085)
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca
2002r. W sprawie rodzajów instalacji mogących
powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych
elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości
(Dz.U. z 2002r., Nr 122, poz. 1055)
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
19
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Zasady wydawania pozwoleń
zintegrowanych:
• Ogólne – wspólne dla wszystkich rodzajów
pozwoleń
• Specyficzne wymagania dla pozwoleń
zintegrowanych
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
20
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Pozwolenie zintegrowane wymagane jest dla
instalacji wymienionych w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w
sprawie rodzajów instalacji mogących powodować
znaczne zanieczyszczenie poszczególnych
elementów przyrodniczych albo środowiska jako
całości (Dz. U. Nr 122, poz. 1055)
Rozporządzenie odzwierciedla aneks 1 do dyrektywy
IPPC.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
21
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Dodatkowe wymagania co do wniosku o
pozwolenie zintegrowane (art. 208)
• przewidziane w Prawie wodnym dla pozwolenia na pobór
wód
• informacje o oddziaływaniu emisji na środowisko jako
całość oraz istniejącym lub możliwym oddziaływaniu
transgranicznym na środowisko,
• uzasadnienie dla proponowanej wielkości emisji w
przypadku odstępstw od wielkości granicznych lub
standardów emisyjnych – gdy wielkości emisji nie zostały
określone (art. 207 ust. 2 i 3)
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
22
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Do wniosku o pozwolenie zintegrowane dołącza
się:
• Było – „dwa egzemplarze wykonanej przez
akredytowaną jednostkę oceny zgodności z
minimalnymi wymaganiami wynikającymi z BAT
dla danej instalacji”, o ile wymagania te zostały
określone na podstawie art. 206 ust. 2
(rozporządzenie fakultatywne), - to uchylone !!!!
• dowód uiszczenia opłaty rejestracyjnej.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
23
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Instalacje wymagające pozwolenia
zintegrowanego muszą:
• spełniać wymagania wynikające z BAT, w
tym zwłaszcza:
- nie mogą powodować przekroczenia
granicznych wielkości emisyjnych,
- z wyjątkiem progów tolerancji.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
24
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Instalacje wymagające pozwolenia
zintegrowanego muszą:
• spełniać wymagania wynikające z BAT, w
tym zwłaszcza:
- nie mogą powodować przekroczenia
granicznych wielkości emisyjnych,
- z wyjątkiem progów tolerancji.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
25
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Graniczne wielkości emisyjne
• to takie dodatkowe standardy emisyjne, które nie
mogą być przekraczane przez instalacje
wymagające pozwolenia zintegrowanego
Próg tolerancji
• to taka wartość, o którą do wskazanego czasu
mogą być przekraczane graniczne wielkości
emisyjne
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
26
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Graniczne wielkości emisyjne
• to takie dodatkowe standardy emisyjne, które nie
mogą być przekraczane przez instalacje
wymagające pozwolenia zintegrowanego
Próg tolerancji
• to taka wartość, o którą do wskazanego czasu
mogą być przekraczane graniczne wielkości
emisyjne
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
27
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Określając wymagania BAT uwzględnia się
• rachunek kosztów i korzyści
• czas niezbędny do wdrożenia BAT dla danego rodzaju
instalacji,
• zapobieganie zagrożeniom dla środowiska powodowanym
przez emisje lub ich ograniczanie do minimum,
• podjęcie środków zapobiegających poważnym awariom
przemysłowym lub zmniejszających do minimum
powodowane przez nie zagrożenia dla środowiska.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
28
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Dodatkowe elementy pozwolenia zintegrowanego (art.
211):
• rodzaj prowadzonej działalności,
• sposoby osiągania wysokiego poziomu ochrony
środowiska jako całości,
• sposoby ograniczania oddziaływań transgranicznych na
środowisko,
• wymóg informowania o wystąpieniu awarii przemysłowej,
jeżeli nie wynika on z art. 264,
• sposoby postępowania w przypadku zakończenia
eksploatacji instalacji.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
29
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Analiza wydanych pozwoleń:
• obowiązkowo - raz na 5 lat, a ponadto gdy:
• nastąpiła zmiana w BAT pozwalająca na
znaczne zmniejszenie wielkości emisji bez
powodowania nadmiernych kosztów, lub
• wynika to z potrzeby dostosowania
eksploatacji instalacji do zmian przepisów o
ochronie środowiska.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
30
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Przy wydawaniu pozwoleń zintegrowanych
stosuje się:
• przepisy o udziale społeczeństwa,
• przepisy o postępowaniu transgranicznym
(gdy jest możliwość oddziaływania
transgranicznego)
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
31
Pozwolenia zintegrowane w Polsce
Udział społeczeństwa
1.
2.
3.
4.
wyłożenie do wglądu wniosków na określony czas
umożliwienie złożenia uwag i wniosków przed
podjęciem decyzji
podanie do publicznej wiadomości pozwolenia
podanie do publicznej wiadomości wyników
monitoringu emisji prowadzonego przez operatora.
Jendrośka Jerzmański Bar i
Wspólnicy; www.jjb.com.pl
32