Kryteria klasyfikacji wirusów Typ kwasu nukleinowego Klasa kwasu nukleinowego Występowanie odwrotnej transkryptazy Występowanie otoczki Segmentacja genomu DNA lub RNA ss, ds, (+), (-) RT dsDNA wirusy Adenoviridae Asfaviridae Baculoviridae Herpesviridae Iridoviridae Poxviridae Papillomaviridae Polyomaviridae Rodzina: Adenoviridae Rodzaj: Mastadenovirus Aviadenovirus Nagi, dwudziestościenny, 80-110 nm http://www.ncbi.nlm.nih.gov/ICTVdb/ICTVdB/em_adeno.gif dsDNA 20-25x106 (Mast), 30x106 (Avi), ludzki a. 2 ok. 36 kbp z 1 sekwencją odwróconą Ok. 40 polipeptydów, wczesne wpływają modulująco na aparat transkrypcyjny komórki Helpery dla AAV ZAKAŻENIA ADENOWIRUSOWE CAdV-1 i CAdV-2 CAdV-1 – zapalenie wątroby (choroba Rubartha) Apatia, wyniszczenie, zwiększone pragnienie, zapalenie spojówek, wyciek z nosa i worka spojówkowego Objaw „błękitnego oka” znajdziesz TU: http://www.gopetsamerica.com/dog-health/anterior_uveitis.aspx CAdV-2 Zakaźne zapalenie tchawicy i oskrzeli – kaszel „psiarniowy”: CAdV-2 Wirus nosówki Wirus psiej parainfluenzy Chrapliwy, suchy kaszel, odruchy wymiotne; czasem wyniszczenie Gorączka, ropny wyciek z nosa, wyniszczenie i mokry kaszel, szczególnie u szczeniąt, świadczą o zakażeniu wikłającym Rodzina: Baculoviridae Rodzaj: Nucleopolyhedrovirus Granulovirus dsDNA kolisty, superskręcony, 90-160 kbp, jest zakaźny! http://meds.queensu.ca/~carstens/baculovirus/Negstain.html http://www.mardre.com/homepage/mic/tem/samples/bio/virus/bac2.htm Wiriony mogą tworzyć tzw. okluzje - zespoły otoczone warstwą polihedryny lub granuliny (lipoporoteiny) i amorficzną otoczką Rodzina: Asfarviridae Asfivirus http://www.virustaxonomyonline.com/virtax/lpext.dll/vtax/agp-0013/dd13/dd13-fg?f=templates&fn=document-frame.htm&2.0 dsDNA 170-190 kbp 70-100 nm rdzeń otoczony warstwą lipidową i dwudziestościennym kapsydem, średnica wraz z otoczką - 170-190 nm Warstwa lipidowa pochodzi z błon retikulum endoplazmatycznego, otoczka - z błony cytoplazmatycznej WIRUS AFRYKAŃSKIEGO POMORU ŚWIŃ W Afryce występuje w kilku wariantach serologicznych, w Europie - 1 Jedynym gospodarzem jest świnia domowa i dzika Stabilny w środowisku zewnętrznym, występuje we krwi, płynach tkankowych, narządach wewnętrznych, wydalinach i wydzielinach; w temp. +40C we krwi może przetrwać kilka lat! W temp. pokojowej - kilka tygodni, w przetworach mięsnych - 5-6 miesięcy Stabilny w szerokim zakresie pH, 2% NaOH niszczy go dopiero po 24 godzinach Szczepy różnią się zjadliwością – bardziej zjadliwe śmiertelność nawet do 100%; mniej zjadliwe – 60-70% Najbardziej wrażliwe są świnie domowe i dzikie europejskie Szczepy różnią się zjadliwością – bardziej zjadliwe śmiertelność nawet do 100%; mniej zjadliwe – 60-70% Objawy kliniczne i zmiany anatomopatologiczne możesz zobaczyć TU: http://www.cfsph.iastate.edu/DiseaseInfo/ImageDB/imagesASF.htm węzły chłonne śledziona http://www.vet.uga.edu/vpp/gray_book02/images/015.php http://www.vet.uga.edu/vpp/gray_book02/images/014.php nerka i węzły chłonne http://www.vet.uga.edu/vpp/gray_book02/images/016.php wybroczyny nerka http://vein.library.usyd.edu.au/links/exoticdiseases/rd279.html http://www.vet.uga.edu/vpp/gray_book02/images/017.php Szczepy różnią się zjadliwością – bardziej zjadliwe śmiertelność nawet do 100%; mniej zjadliwe – 60-70% Woreczek żółciowy http://www.vet.uga.edu/vpp/gray_book02/images/018.php Limfoadenopatia w zakażeniu przewlekłym – węzły chłonne oskrzelowe http://www.vet.uga.edu/vpp/gray_book02/images/020.php Konsolidacja płuc http://www.vet.uga.edu/vpp/gray_book02/images/019.php Martwica skóry http://www.vet.uga.edu/vpp/gray_book02/images/022.php Rodzina: Poxviridae Podrodzina: Chordopoxvirinae Podrodzina: Entomopoxvirinae Morfologię pokswirusów poznasz TU: http://www.virology.net/Big_Virology/BVDNApox.html Podrodzina: Chordopoxvirinae Orthopoxvirus (ospy i krowianki) Parapoxvirus (orf i inne) Avipoxvirus (ospy ptaków) Capripoxvirus (ospy kóz) Leporipoxvirus (myksomatozy i fibromatozy) Suipoxvirus (ospy świń) Molluscipoxvirus (mięczaka zakaźnego) Yatapoxvirus (wirusy Tana i Yaba) Duże - 300x170 do 450x260 nm, otoczka i kompleksowy płaszcz dsDNA 130-375 kbp, 150-300 białek, w tym DNA-zależna DNA-transkryptaza, (Ortho - HA), ok. 100 białek obecnych w wirionie Replikacja w cytoplazmie, powstają ciałka wtrętowe http://biology.usgs.gov/pierc/imagesPM/tn_IMG0066.jpg Wirus ospy kóz (Capripoxvirus) Antygenowo spokrewniony z wirusem ospy owiec Odporny na wysychanie, w wysuszonych wykwitach skórnych może przetrwać kilka miesiecy Wrażliwy na eter i chloroform, 550C przez 30 min. Obraz zakażenia Ospa kóz http://www.vet.uga.edu/vpp/gray_book02/images/104.php Ospa owiec http://vein.library.usyd.edu.au/links/exoticdiseases/sheeppox.html Guzowata choroba bydła http://vein.library.usyd.edu.au/links/exoticdiseases/lumpyskindisease.html http://www.cfsph.iastate.edu/DiseaseInfo/ImageDB/imagesLSD.htm http://www.spc.int/rahs/Manual/images/LSD.htm Rodzina: Herpesviridae Podrodzina: Alphaherpesvirinae Simplexvirus Varicellovirus Podrodzina: Betaherpesvirinae Cytomegalovirus Muromegalovirus Roseolovirus Podrodzina: Gammaherpesvirinae Lymphocryptovirus Rhadinovirus 100-200 nm, dwudziestościenny kapsyd i otoczka zawierająca amorficzny tegument; otoczka powstaje podczas wypączkowywania z jądra dsDNA 124-235 kbp, 6 klas genomu, zależnie od aranżacji tzw. sekwencji powtarzających sie 70 do ponad 200 ORF, w tym dla DNA-polimerazy, białek wiążących DNA, proteazy, TK, RRA, kinaz i innych 3 klasy genów - natychmiastowe wczesne (alfa, indukowane przez α-TIF), wczesne i późne morfologię herpeswirusów znajdziesz TU: http://www.virology.net/Big_Virology/BVDNAherpes.html#alpha WIRUS ZAKAŹNEGO RONIENIA KLACZY - EHV-1 Alphaherpesvirinae Rodzaj: Varicellovirus EHV-1 powoduje ronienie, EHV-4 - zakażenia górnych dróg oddechowych Obserwuje się reakcje krzyżowe między tymi typami wirusa Wrażliwy na eter i chloroform, stabilny w pH 4-10, hemaglutynuje erytrocyty konia Powoduje powstawanie wewnątrzjądrowych ciałek wtrętowych (Dimocka) W hodowli komórkowej zakażonej dużą ilością wirusa powstają tzw. defektywne cząstki interferujące (DIP) mające zdolność do transformacji komórek i biorące udział w ustalaniu zakażenia przetrwałego Powoduje zakażenia latentne OUN i leukocytów skąd może być reaktywowany Zakażeniom często ulegają zwierzęta z wysokim poziomem przeciwciał Kliniczny obraz zakażenia znajdziesz TU: http://www.vetpro.co.nz/Vet%20Talk_Equine/equine_herpes_virus_infections.htm ZAKAŻENIA HERPESWIRUSOWE PSÓW U zwierząt powyżej 2 tygodnia życia przebiegają bezobjawowo U noworodków śmiertelność jest wysoka; u szczeniąt zakażonych w wieku 2-3 tygodni niska Wyniszczenie, duszność, ból podczas palpacji jamy brzusznej, często żółtozielony kał Zakażone ciężarne suki mogą ronić lub rodzić martwe szczenięta; żywo urodzone padają zwykle krótko po porodzie http://www.vetmed.wsu.edu/MedSci520/images/cd/cd9.jpg WIRUS CHOROBY AUJESZKY Alphaherpesvirinae Rodzaj: Varicellovirus Wrażliwe są świnie, krowy, konie, owce, psy, koty, szczury i myszy Do zakażenia dochodzi przez uszkodzoną skórę, i drogą alimentarną, zwłaszcza u ssących prosiąt Starsze zwierzęta często chorują bezobjawowo (ronienia), u prosiąt dochodzi do objawów nerwowych ze śmiertelnością sięgającą 100% U psów i kotów kliniczne objawy nerwowe przypominają wściekliznę Obraz zakażenia znajdziesz TU: http://www.defra.gov.uk/animalh/diseases/notifiable/aujeszkys/photo.htm https://www.msu.edu/~ramosjo/14552.htm Martwicowe zapalenie wątroby Dla dociekliwych: http://www.thepigsite.com/pighealth/article/442/aujeszkys-disease-ad-pseudorabies-pr http://www2.vetmed.uni-muenchen.de/med2//skripten/b8-5.html WIRUS ZAKAŹNEGO ZAPALENIA NOSA I TCHAWICY BYDŁA Alphaherpesvirinae Rodzaj: Varicellovirus IBR-IPV - Infectious Bovine Rhinotracheitis Infectious Pustular Vulvovaginitis Wrażliwe na zakażenie jest bydło - dwie postacie choroby: - płciowa - otręt - oddechowa - zapalenie nosa i tchawicy WIRUS CHOROBY MAREKA Alphaherpesvirinae Rodzaj: „Marek’s disease-like viruses” Stabilny przy pH 4-10, 560C przez 30 min., niewrażliwy na zamrażanie Wrażliwe są kury, wirus powoduje zmiany wytwórcze i nowotworowe układu limfoidalnego ze szczególną predylekcją do układu nerwowego W formie kompletnej wirus występuje tylko w nabłonku brodawek piór W naturze obok szczepów zjadliwych występują również szczepy słabo patogenne, stanowiące rodzaj „naturalnej szczepionki” http://www.poultrymed.com/Poultry/Templates/showpage.asp?DBID=1&LNGID=1&TMID=103&FID=502&PID=939&IID=938 paraliż Paraliż i proliferacja tkanki limfoidalnej w narządach wewnętrznych http://www.vet.uga.edu/vpp/IVM/ENG/EDP/scenario02c.htm http://www.poultrymed.com/Poultry/Templates/showpage.asp?DBID=1&LNGID=1&TMID=103&FID=502&PID=939&IID=943 asymetryczne powiększenie splotu krzyżowego http://www.poultrymed.com/Poultry/Templates/showpage.asp?DBID=1&LNGID=1&TMID=103&FID=502&PID=939&IID=940 http://www.poultrymed.com/Poultry/Templates/showpage.asp?DBID=1&LNGID=1&TMID=103&FID=502&PID=939&IID=941 http://www.poultrymed.com/Poultry/Templates/showpage.asp?DBID=1&LNGID=1&TMID=103&FID=502&PID=939&IID=942 nacieki transformowanych limfocytów T Rodzina: Papillomaviridae Rodzaj: Papillomavirus http://web.uct.ac.za/depts/mmi/stannard/papillo.html Nagie, 55 nm., kolisty dsDNA ok. 8 kbp W dojrzałym wirionie DNA tworzy kompleks z białkami histonowymi gospodarza Powoduje brodawczycę u zwierząt i człowieka http://www2.vetmed.uni-muenchen.de/med2//skripten/b1-7.html http://www.caninepapillomavirus.com/canine-papilloma-photos http://fl.biology.usgs.gov/posters/Manatee/Manatee_Papilloma_Virus/papilloma_graphic6a.jpg Niektóre typy odpowiedzialne są za raka szyjki macicy u kobiet Rodzina: Polyomaviridae Rodzaj: Polyomavirus Nagie, 40 nm., kolisty dsDNA ok. 5 kbp 5-10 białek, niektóre z nich (E5, E7) określane jako onkoproteiny działają tumorogennie 2 typy replikacji: - wegetatywna - bezpośrednio po wniknięciu do komórki, po czym genom przechodzi w formę plazmidową - „plazmidowa” - raz na cykl podziału komórki ssDNA wirusy Parvoviridae Circoviridae Rodzina: Parvoviridae Parvovirinae Rodzaj: Parvovirus Erythrovirus Dependovirus Densovirinae Rodzaj: Densovirus Iteravirus Contravirus Nagie, dwudziestościenne, 18-26 nm. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/ICTVdb/ICTVdB/em_parvo.gif ssDNA, 4-6 kb, 2 główne geny - REP (kodujący funkcje niezbędne do transkrypcji i replikacji DNA) i CAP (kodujący białka strukturalne); u niektórych członków rodziny występują dodatkowe ORFs Enkapsydacji ulegają zarówno nici ssDNA „+” jak i „-”, z różną efektywnością Densovirus kodują REP i CAP na komplementarnych niciach Wirusy autonomiczne mają ssDNA „-” - komplementarny do mRNA dependowirusy - AAV - ssDNA”+” lub”-” z delecjami - do replikacji wymagają zakażenia helperem - adeno lub herpes parwowiroza psów http://www.bobmckee.com/Resources/Image10.gif parwowiroza świń obumarcie i mumifikacja płodów http://imgsrc.baidu.com/baike/pic/item/3bb22487eb897239c75cc349.jpg http://www2.vet-lyon.fr/ens/expa/microbio_immuno/agents_infectieux/images/parvovirus3.jpg Rodzina: Circoviridae Rodzaj: Circovirus 17-22 nm., nagie, dwudziestościenne http://www.pcvd.org/ ssDNA kolisty 1.7-2.3 kb Wirus niedokrwistości kurczat i cirkowirus prosiąt mają po jednym białku, wirus choroby dzioba i piór - 3 Replikacja zależy od enzymów komórkowych