W różnych stylach Ceramika grecka Kiedy przejdzie się przez bramy zagrody Wisza, od razu widać stojącą ceramikę. Są tam kyliksy, lekyty, oinochoe, amfory, miniaturowe kratery oraz wiele innych typów naczyń wykorzystywanych przez starożytnych Greków. Adriana Witucka przy pracy fot. Jan Świrski Wszystkie malowane są przez Adrianę Witucką, w różnych stylach greckich, poczynając od geometrycznego, przechodząc przez czarno- oraz czerwonofigurowe, a kończąc na bogatym. Wszystkie naczynia są wykonane techniką farby pokostowej - wypalanej, polegającą na malowaniu wcześniej wypalonych naczyń farbą na bazie pokostu oraz późniejszym ich wypale w temperaturze nie przekraczającej 250oC, co utrwalało malunek. Jednak wystarczy, aby temperatura podczas wtórnego wypału była za wysoka i wizerunek ulega zniszczeniu, gdyż farba pokostowa paruje w temperaturze 600oC. Na stanowisku można przyjrzeć się pani Adrianie przy pracy, zobaczyć jak spod jej palców wychodzą piękne malunki oraz kopie znanych malowideł greckich, takich jak „Dionizos na okręcie”, „Chimera” czy „Ptaki stymfalijskie”. Prawie każdemu ceramika kojarzy się z Grecją, która w starożytności słynęła z wyrobów oraz malowania pięknych naczyń, jakie, choć z wyglądu mogły wyglądać kru- cho, były wytrzymałe, dzięki stosowaniu tłustej glinki z domieszką tufu wulkanicznego, wypalanej w ponad 900oC, co dawało jej niesamowitą trwałość. Drugą charakterystyczną rzeczą były same malunki. Zaczynając od stylów geometrycznych, gdzie po raz pierwszy zostają ukazane przedstawienia zwierzęce oraz ludzkie, aż po malarstwo bogate, gdzie pokazują się inne kolory, poza Agnieszka, asystentka pani Adriany, prezentująca kyliks z przedstawieniem Dionizosa na okręcie fot. Jan Świrski czarnym i czerwonym. Każdy z tych okresów w sztuce greckiej był unikatowy i potrafi do dziś zachwycać swoim pięknem na licznych wystawach na całym świecie. JAN ŚWIRSKI Surowe kary za falstart Taneczna Grecja Sport antyczny Grek Zorba Pięciobój antyczny, pentatlon gr. πένταθλον, pentath- Wielu uważa, że Grek Zorba to lon - dyscyplina sportowa w starożytnej Grecji. Od ludowy taniec pochodzący z Grecji. Czy to jednak jest prawda? 708 r. p.n.e. stanowił dyscyplinę olimpijską. Od osiemnastych Igrzysk rozgrywano pentathlon - pięciobój. W jego skład wchodziły: rzut oszczepem - wykonanym z drewna świerkowego bądź jesionu o długości w granicach ludzkiego wzrostu, rzut dyskiem - dyskobole stali na specjalnym podeście zwanym balbis, skąd oddawali rzuty, skok w dal - skakano z ciężarkami by uzyskać jak najdal- szą odległość, bieg na dystansie jednego stadionu - 192 metrów. Niedozwolony był falstart, gdy któryś z zawodników go popełnił był surowo karany cieleśnie i również materialnie. I zapasy, czyli pankration. Aby wygrać należało zwyciężyć w dwóch dowolnych dyscyplinach oraz w zapasach. Zwycięzcy pięcioboju cieszyli się największą sławą. Na cześć najlepszych uczestników w pięcioboju budowany był posąg. W biskupińskiej wiosce olimpijskiej pokazy biegów na dystansie stadionu, skoku w dal, rzutu oszczepem i dyskiem, p r o wa d z ą wieloboista Marcin Jańczak dekoruje najepszych, od lewej stoją: Marcina Niewolski, Marcin Dróżdż, Karol Niewia- i mistrz Poldomski fot. Jacek Mielcarzewicz ski w dzie- sięcioboju Marcin Dróżdż oraz Marcin Niewolski, Karol Niewiadomski i Marcin Jańczak. Przebieg zawodów komentuje Maciej Pakulski. Po przeprowadzeniu pokazów, odbywają się zawody, w których udział biorą uczestnicy festynu. Najlepsi są nagradzani wieńcem laurowym i okolicznościowymi dyplomami. JACEK MIELCARZEWICZ Grek Zorba to taniec wymyślony na potrzeby filmu w reżyserii Michaela Cacoyannisa, powstałego na podstawie powieści greckiego pisarza Nikosa Kazantzakisa, opisującej losy Greka o imieniu Alexis Zorbas. Taniec zaprezentowany w filmie jest zlepkiem dwóch tańców: pierwsza część to Chasapiko, a dru- ga, szybsza to Chasaposerwiko. W żadnym wypadku nie jest to taniec ludowy, zawiera jedynie jego elementy. Ze względu na ogromną popularność filmu, tańca uczeni są turyści odwiedzający Grecję. Podczas festynu w Biskupinie można się go nauczyć na warsztatach z zespołem Fundakia. MARTYNA MICHALIK Mitologiczne frezeologizmy Marsowe oblicze i nić Ariadny Wiele używanych współcześnie związków frazeologicznych ma swoje korzenie w mitologii greckiej. Marsowe oko i nić Ariadny - dzisiaj prezentujemy ich krótką historię i znaczenie. Marsowe oblicze - potocznie oznacza zmarszczone oblicze, ponure, wrogie. Mars był bogiem wojny, wrogi ludziom i bogom. Nić Ariadny - czyli wskazówka, pomocna dłoń, sposób wybrnięcia z beznadziejnie zawikłanej sytuacji. Powiedzenie pochodzi z mitu o Tezeuszu. Ariadna to córka Minosa i Pazyfae. Zakochana w Tezeuszu dała mu nić, dzięki której wy- dostał się z labiryntu Minotaura. Razem z nim uciekła z Krety. Po drodze Tezeusz porzucił ją na wyspie Naksoso. Tam znalazł ją Dionizos i poślubił. MARTYNA MICHALIK