knieja

WARSZTATY
„EKO systemy na terenie Gminy Miasta Sanoka”
Muzeum „Knieja” Nowosiółki 28-09-2015
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
1. Typy użytków zielonych
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Umocowanie prawne użytków zielonych
Rozp. Ministra Reg. i Budownictwa z dnia 29 marca 2001, w sprawie ewidencji
gruntów i budynków. Dz. U. z dnia 2 maja 2001 r. Zał. 5
Użytki rolne dzielone są na:
Grunty rolne
Sady
Łąki trwałe
Pastwiska trwałe
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Klasyfikacja łąk
Ze względu na genezę wyróżnia się łąki:
naturalne
półnaturalne
sztuczne
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Ze względu na czas trwania użytkowania wyróżnia się łąki:
trwałe — użytkowane trwale lub w okresach wieloletnich,
przemienne — użytkowane krótko i ujmowane w płodozmiany polowe.
Ze względu na produkcyjność i intensywność użytkowania wyróżnia się łąki:
małowartościowe,
niskoproduktywne,
intensywne.
Ze względu na położenie
wyróżnia się łąki:
niżowe dolinowe,
niżowe pozadolinowe,
górskie.
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Ze względów siedliskowych wyróżnia się łąki:
grądowe (grądy) — położone w miejscach suchych, zależne od opadów, optymalnie
użytkowane łąkowo-pastwiskowo,
zalewne (łęgi) — położone w dolinach rzek na terasach zalewowych, cechują się
zmiennymi warunkami wodnymi,
bagienne i pobagienne (bielawy i murszowiska) — położone w miejscach o wysokim
poziomie wód, zwykle stagnujących.
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Ze względów fitosocjologicznych wyróżnia się, na siedliskach wilgotnych:
łąki trzęślicowe (Molinion)
łąki ostrożeniowe (Calthion palustris) Buduje je roślinność należąca do zbiorowiska
Cirsietum rivularis.
łąki selernicowe (Cnidion dubii)
łąki wyczyńcowe (Alopecurion pratensis)
łąki solniskowe (Glauco-Puccinellietalia)
Na siedliskach świeżych:
łąki rajgrasowe (Arrhenatherion)
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Heracleum sosnovskyi i inne rośliny inwazyjne
w powiecie sanockim
• Monitoring
• Program zwalczania
• Doświadczenia
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Drogi rozprzestrzeniania hera sos
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Siedliska najczęściej
zajmowane przez hera sos
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Występowanie hera sos w zbiorowiskach
z załącznika I Dyrektywy Rady
92/43/EWG
3220
3230
Rzeki alpejskie i roślinność zielna wzdłuż ich brzegów (San, Osława, Wisłok)
Rzeki alpejskie i ich roślinność krzewiasta z Myricaria germanica (Osława, Wisłok)
6230
* Murawy z Nardus, bogate w gatunki, na podłożu krzemionkowym w strefach
górskich (i podgórskich w
Europie kontynentalnej) (Wisłok Wielki, Czaszyn)
6510
Nizinne łąki kośne (Alopecurus pratensis, Sanguisorba officinalis) (Płonna, Czaszyn,
Wola Sękowa)
91E0
* Lasy aluwialne z Alnus glutinosa oraz Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion
incanae, Salicion albae) (San,
Osława, Wisłok)
Symbol (*) oznacza typy siedlisk o pierwszorzędnym znaczeniu (typy siedlisk priorytetowych)
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Środki i metody
zwalcznia
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Efekty zwalczania hera sos
w 2014-tym
Średnia z 75 stanowisk
– 89,3%
Średnia z 16 pow. kontrolnych – 73,47%
Średnia z obu ocen – 81,4%
Skuteczność w Gminach:
Besko – 1 stanowisko
– 95%
Bukowsko – 29 stanowisk
– 86,6%
Komańcza – 17 stanowisk
– 90%
Sanok – 6 stanowisk
– 95,3%
Tyrawa Wołowska 2 stanowiska – 90%
Zagórz – 20 stanowisk
– 90,5%
Stanowiska w grupach skuteczności:
100% - 25 stanowisk
95% - 9 stanowisk
90% - 9 stanowisk
85% - 10 stanowisk
80% - 12 stanowisk
75% - 6 stanowisk
70% - 3 stanowiska
65% 1 stanowisko
Uwaga: Stanowisko traktowane jest
jako suma miejsc zaznaczonych na
jednej ortofotomapie.
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
inne rośliny inwazyjne
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
„ Inwentaryzacja przyrodnicza
cennych obszarów Natura 2000”
Ziemia Sanocka
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Gatunki specjalnej troski i gatunki
inwazyjne
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Rzadkie gatunki kręgowców i
bezkręgowców
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Wnioski:
Wypas korzystnie wpływa na bioróżnorodność łąk i pastwisk (zgryzanie nawożenie i
rozsiewanie roślin)
Zwiększa się stabilność ekosystemów wytworzonych w wyniku wielowiekowej
gospodarki na tych terenach.
Wiele gatunków kręgowców (sowy, duże drapieżniki) i bezkręgowców (gatunki związane
z krowieńcami, rzadkie owady i pająki) znajdują tu miejsce do żerowania i mieszkania
Należy podjąć działania korygujące wymogi programów rolno-środowiskowych.
Wtórnie – bogate florystycznie łąki są podstawą do najwyższej jakości wołowiny i mleka
z tych terenów
Wtórnie – są to tereny gdzie można prowadzić zajęcia dydaktyczne dla studentów i
uczniów różnego typu szkół
Wtórnie – stwarza to istotne przesłanki do rozwoju działalności agroturystycznej w
oparciu o zdrową żywność i różnorodność gatunków i siedlisk
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Przyszłość – długofalowe działanie
Badania
Ochrona
Monitoring
Promocja
Produkcja
Agroturyzm
Szkolenia
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Wielka
eksterminacja
W Polsce, podobnie jak na całym terytorium Europy,
obserwuje się wzrastające lawinowo zagrożenie flory z
powodu działalności człowieka. Proces ten nazywany jest
wielką eksterminacją.
Tempo wymierania gatunków wyprzedziło i to wielokrotnie,
tempo powstawania, zagrażając równowadze układów
biologicznych nie tylko poszczególnych reginów, ale Ziemi
jako całości. (Mirek, Piękoś-Mirek 1989).
Proces ma charakter globalny i dotknął wszystkie grupy
organizmów
W Polsce wymarło już przynajmniej 38 gatunków roślin
naczyniowych. Wiele innych traci swoje stanowiska, kurczą się
ich zasięgi. Wyrazem stanu zagrożenia flory są tzw. czerwone
księgi i czerwone listy.
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Częstość występowania w Polsce różnych grup roślin chronionych:
gatunki częste i bardzo częste
gatunki wymarłe
gatunki bardzo rzadkie
22%
2%
gatunki dość częste
8%
14%
22%
32%
gatunki rzadkie
Wg H. Piękoś-Mirkowa, Z. Mirek 2003. Nieco zmienione.
gatunki dość rzadkie
Udział różnych grup ekologicznych wśród roślin chronionych
Gatunki z torfowisk
gatunki wodne
Gatunki innych grup
Gatunki łąkowe
12%
6%
7%
12%
8%
17%
Gatunki muraw
kserotermicznych
11%
Gatunki ciepłolubnych
lasów i zarośli
4%
Gatunki łęgów i olsów
Gatunki górskich
muraw i skał
A
B
C
9%
D
Gatunki ziołorośli
E
i traworośli
F
G
7%
H
7%
I
J
H
Gatunki borów
Gatunki lasów liściastych
Wg H. Piękoś-Mirkowa, Z. Mirek 2003. Nieco zmienione.
Rośliny ginące i zagrożone w Karpatach
Flora Polska liczy 2300 gat.
Flora Karpat polskich ok. 1700 gat.
Z tej liczby wymarłych, ginących i zagrożonych jest ok. 450 gat. ( 28 % flory Karpat)
W systemie ocen kategorii zagrożenia zgodnym z zaleceniami IUCN (Lucas, Synge 1978) grupa ta
przedstawia się następująco:
wymarłe Ex (Extinct)
– 35 gatunków
wymierające – E (Endangered) – 68 gatunków
zagrożone – V (Vulnerable)
rzadkie – R (Rare)
– 119 gatunków
– 156 gatunków
o nieokreślonym zagrożeniu – I (Indeterminate) – 68 gatunków
W sumie – 446 gatunków
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Rośliny chronione użytków zielonych.
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Agrimonia pilosa LEDEB. - Rzepik
szczeciniasty
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Botrychium lunaria (L.) SW. - Podejźrzon
księżycowy
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Carlina acaulis L. - Dziewięćsił
bezłodygowy
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Centaurium erythraea RAFN
- Centuria pospolita (C.
zwyczajna)
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Crocus scepusiensis (REHMANN & WOŁ.)
BORBÁS - Szafran spiski
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Ononis arvensis L. – Wilżyna
bezbronna
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014
Dziękuję za
uwagę!
Kontakt:
Mail:
[email protected]
Projekt pn., „EKO-SANOK zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie różnorodności biologicznej miasta”
dofinansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2009-2014