Gatunki obce inwazyjne - Bioróżnorodność To Także My

Anna Piotrowska
Cel
• Co to jest różnorodność biologiczna?
• Dlaczego należy ją chronić?
• Jak MY możemy chronić różnorodność
biologiczną?
Co to jest różnorodność biologiczna?
- bogactwo gatunków
- zróżnicowanie osobników w obrębie gatunku
http://www.farmacjaija.pl/
Co to jest różnorodność biologiczna?
- różnorodność środowisk, ekosystemów,
krajobrazów
http://www.thehindu.com/multimedia/dynamic/00022/CHILIKA_BIRDS_22781f.jpg
http://pl.wikipedia.org/
Bioróżnorodność rolnicza
• różnorodność ras i odmian wyhodowanych przez człowieka
• Dziedzictwo biologiczne i kulturowe świata
http://pl.wikipedia.org
Konwencja o różnorodności
biologicznej
• 1992 rok - Szczyt Ziemi w Rio de Janeiro –
celem trwałe i zrównoważone użytkowanie
globalnych zasobów przyrodniczych
Ile gatunków żyje na ziemi?
• Najnowsze szacunki: ok. 8,7 milionów:
2,2 miliona w oceanach
6,5 miliona na lądach
Z kim dziś dzielimy Ziemię?
• Z 7 miliardami ludzi
(z 9 miliardami w roku 2040).
• Z 1.5 miliona znanych gatunków
• Z 8,7 milionami gatunków, których
jeszcze nie znamy
Ile gatunków żyjących na Ziemi poznano? (tyś)
Polska
• duże obszary leśne, łąkowe, łąkowo-polne
o umiarkowanej intensywności
gospodarowania
• obszary wodno-błotne,
• strefy dolinne z użytkami zielonymi
• otwarte tereny wyżynne
• część szelfu bałtyckiego
Spadek różnorodności biologicznej
http://ziemianarozdrozu.pl
• tempo wymierania gatunków
1000 razy większe niż w czasach
prehistorycznych
• szacuje się, że co 20 minut ginie
gatunek
• w ciągu ostatnich 100-150 lat
w Polsce wyginęło ok. 40
gatunków
Różnorodności biologicznej grozi:
• Zniszczenie i fragmentacja siedlisk
• Rozprzestrzenianie się miast
http://pracownia.org.pl/korytarze-migracyjne
http://m.demotywatory.pl
Gatunki obce inwazyjne
• gatunki poza granicą swojego naturalnego
zasięgu
• wykazują ekspansywność i konkurują
z gatunkami rodzimymi o niszę ekologiczną
• Powodują zaburzenia w funkcjonowaniu
lokalnych, ewolucyjnie ustabilizowanych
biocenoz
Gatunki inwazyjne -przykłady
• Kolczurka klapowana
• Nawłocie
http://www.bio-forum.pl
http://galeria.swiatkwiatow.pl
Gatunki inwazyjne - zwierzęta
• Babka bycza, sumik karłowaty
• 3 gatunki raków
• Norka amerykańska i wiewiórka szara
http://hel.ug.edu.pl
http://pl.wikipedia.org
Zatrucie gleby, wód i powietrza
• Gwałtowne zmiany stanu wrażliwych typów
ekosystemów
• Zmniejszenie tempa wzrostu, zmiana sposobu
reprodukcji, osłabienie, wymieranie
Zniszczenie w wyniku nadmiernej
eksploatacji
http://pl.wikipedia.org
http://pl.wikipedia.org
http://pl.wikipedia.org
http://pl.wikipedia.org
Globalne zmiany klimatu
• Ocieplenie i zmiana stosunków wodnych –
utrata dogodnych warunków życia
• W efekcie – ginięcie lub migracje gatunków
• Gwałtowne zmiany mogą przekroczyć
zdolności adaptacyjne organizmów
Intensywne rolnictwo i leśnictwo
• Uprawy wielkopowierzchniowe
• Wprowadzanie nowych odmian i ras, w tym
GMO
• Środki ochrony roślin i nawozy
• Zamknięte hodowle zwierząt gospodarskich
• Zmiana stosunków wodnych
• Niszczenie śródpolnych ostoi
Morza i oceany – najbardziej
zagrożone nieznane gatunki
• Morza i oceany dostarczają ludzkości 20%
białka i leków- tu też obserwuje się najszybsze
tempo zmian w wyniku skażenia,
przełowienia, zmian klimatu
Czy więcej znaczy lepiej?
• Nie ma gatunków niepotrzebnych
• Sieć zależności w przyrodzie – utrata jednego
z gatunków grozi zachwianiem równowagi
• Różnorodność biologiczna kluczem
do utrzymania życia i ewolucji
Usługi ekosystemów
Przyroda świętokrzyska
• przemysł wydobywczy przekształcił mocno
krajobraz i zdewastował siedliska
• pozostały jednak miejsca bogate
przyrodniczo
• krzyżują się tu granice zasięgów gatunków
stepowych i syberyjskich, zachowały się
relikty puszczańskie i alpejskie.
Płazy
• rzekotka drzewna
• grzebiuszka ziemna
• traszka zwyczajna
http://pl.wikipedia.org
http://pl.wikipedia.org
http://pl.wikipedia.org
Ptaki
• http://pl.wikipedia.org
http://pl.wikipedia.org
http://pl.wikipedia.org
Wilk
http://pl.wikipedia.org
Chomik europejski
Bóbr europejski – wróg czy przyjaciel
Negatywne znaczenie działalności bobra:
• straty w gospodarce człowieka
Pozytywne aspekty działalności bobra
• tworzenie ekosystemów wodno-błotnych
• mała retencja, „system melioracji”
• zmniejszenie szybkości przepływu wód,
spłaszczenie fali powodziowej, osłabienie
procesów erozji
• samooczyszczanie wód – odstojnik biologiczny i
filtr
• powstanie stref przejściowych na brzegach stawu
– bogata roślinność i zróżnicowane zespoły fauny
• miejsca rekreacji, edukacji, atrakcja turystyczna
NASZ wpływ na różnorodność
biologiczną
Własny pomysł na zwiększenie bioróżnorodności
•
•
•
•
Akcje czynnej ochrony przyrody
Zwierzęta i rośliny w miastach
Ogrody biocenotyczne
Styl życia, ograniczenie konsumpcji
Zieleń w mieście
http://pl.wikipedia.org/
http://bi.gazeta.pl
Bioróżnorodność w ogrodach –
ogrody przyjazne ptakom, motylom,
ssakom
fot. Florian Pircher, Pixabay
http://lukaszluczaj.pl
Miejsce dla dzikich roślin
Sadzenie krzewów
Sterta liści i gałęzi
Kompostownik
Domki dla owadów
Martwe drewno żyje
http://pl.wikipedia.org
http://pl.wikipedia.org
Ochrona różnorodności biologicznej
na zakupach
•
•
•
•
Produkty drewniane – certyfikat FSC
Żywność ekologiczna
Kawa, herbata – fair trade
Okazy gatunków zagrożonych – nie kupujemy
Zachowanie różnorodność biologicznej jest
warunkiem dobrostanu ludzkości
Pojęcie różnorodności biologicznej wiąże całość
zasobów żywych Ziemi z życiem człowieka
Jakość ludzkiego życia zależy od tego co daje nam
bogactwo żywej przyrody
To pożywienie, opał, lekarstwa zapewniające zdrowie,
materiały używane do budowy i okrycia.
To możliwość wypoczynku, radość i natchnienie
płynące z kontaktu z pięknem przyrody.
To tlen, ochrona przed powodzią, suszą i erozją
• www.bioroznorodnosc.pl
• Anna Piotrowska
[email protected]
nr tel. 503 138 790
DZIĘKUJEMY!