przedmiot: stomatologia zachowawcza

HIGIENA STOMATOLOGICZNA
KONSPEKTY ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH
ROK II
PRZEDMIOT:
PROMOCJA ZDROWIA,
EDUKACJA I
PROFILAKTYKA
STOMATOLOGICZNA
(seminarium)
Temat 1: Promocja zdrowia i edukacja zdrowotna.
1. Definicja zdrowia.
2. Współczesna koncepcja ideologii promocji zdrowia.
3. Promocja zdrowia, jako filar medycyny, wg WHO i Karty Ottawskiej.
4. Strategiczne cele promocji zdrowia.
5. Główne dokumenty: od historii do czasów współczesnych.
6. Historia promocji zdrowia w Polsce.
7. Narodowe Programy Zdrowia.
8. Podstawowe założenia i cele edukacji zdrowotnej.
9. Higienistka stomatologiczna edukatorem strategicznym.
Temat 2: Mechanizmy obronne w próchnicy.
1. Definicja próchnicy zębów.
2. Próchnica chorobą zakaźną.
3. Kryteria bakterii, jako czynnika etiologicznego.
4. Próchnicogenność drobnoustrojów.
5. Systemy obronne gospodarza.
6. Czynniki swoiste i nieswoiste.
7. Znaczenie składu śliny w systemie obronnym gospodarza.
Temat 3: Możliwości zastosowania ozonu w leczeniu stomatologicznym.
1. Co to jest ozon?
2. Właściwości ozonu.
3. Aspekty historyczne.
4. Naukowe podstawy leczenia ozonem.
5. Ozonoterapia w stomatologii.
6. Urządzenia do ozonoterapii.
7. Zasady postępowania i zalecenia dla pacjentów.
1
Temat 4: Opieka stomatologiczna nad kobietą w ciąży.
1.
Zmiany w jamie ustnej kobiety zachodzące w okresie ciąży.
a.
Wpływ hormonów estrogenów i progesteronu na stan błony śluzowej jamy ustnej
b.
Skład śliny
c.
Zapalenie ciążowe dziąseł

Guz ciążowy
2.
Zasady postępowania z pacjentką w ciąży w gabinecie stomatologicznym
a.
Kalendarz wykonywania zabiegów stomatologicznych
b.
Pozycja pacjentki na fotelu stomatologicznym w zależności od czasu trwania ciąży
c.
Stosowanie środków farmakologicznych (leki przeciwbólowe, środki znieczulające)
d.
Problematyka diagnostyki RTG u pacjentki w ciąży
3.
Transmisja bakterii próchnicotwórczych do jamy ustnej dziecka
a.
„Window infectivity”
b.
Sposoby zahamowania / ograniczenia tego procesu
4.
Edukacja przyszłych matek w zakresie profilaktyki próchnicy u dziecka
a.
Instruktaż higieniczny
b.
Zalecenia dietetyczne
c.
Harmonogram wizyt małego dziecka w gabinecie stomatologicznym
Temat 5: Zabieg wybielania zębów.
1.
Naturalny kolor zębów i uwarunkowania jego różnych odcieni.
2.
Patomechanizm przebarwień zębów.
3.
Klasyfikacja kliniczna przebarwień zębów.
4.
Metody usuwania przebarwień zewnętrznych i wewnętrznych.
5.
Środki stosowane do wybielania zębów, podział na preparaty z zawartością nadtlenku
wodoru i inne.
6.
Mechanizm działania nadtlenku wodoru w procesie wybielania zębów.
7.
Kwalifikacja pacjentów do zabiegu wybielania.
8.
Przeciwwskazania do zabiegów wybielania.
9.
Współcześnie stosowane systemy wybielające.
10. Czynniki warunkujące skuteczność wybielania.
11. Miejscowe i ogólnoustrojowe skutki uboczne stosowania nadtlenku wodoru do
wybielania zębów.
12. Wybielanie zębów martwych/pozbawionych żywej miazgi/.
2
Temat 6: Diagnostyka i leczenie zespołu endo-perio.
1.
Budowa
przyzębia
brzeżnego
i
okołowierzchołkowego,
ze
szczególnym
uwzględnieniem podobieństw i składu mikroflory.
2. Powiązania czynnościowe przyzębia brzeżnego i okołowierzchołkowego.
3. Etiologia chorób przyzębia okołowierzchołkowego.
4. Etiologia chorób przyzębia brzeżnego.
5. Definicja zespołu Endo-Perio.
6. Drogi szerzenia chorób obejmujących przyzębie brzeżne i okołowierzchołkowe.
7. Objawy chorób obejmujących przyzębie brzeżne i okołowierzchołkowe.
8. Zasady diagnostyki chorób obejmujących przyzębie brzeżne i okołowierzchołkowe.
9. Klasyfikacja zmian obejmujących przyzębie brzeżne i okołowierzchołkowe. Podziały
zmian endo-perio, wg Messinga i Stocka oraz wg Simona i wsp.
10. Zasady postępowania terapeutycznego w leczeniu chorób obejmujących przyzębie
brzeżne i okołowierzchołkowe.
Temat 7: Zdrowie jamy ustnej a zdrowie ogólne.
1. Pojęcie „oral medicine”.
2. Uwarunkowania zdrowia jamy ustnej w aspekcie zdrowia ogólnego.
3. Zdrowie ogólne a obraz kliniczny jamy ustnej.
4. Mikroflora jamy ustnej człowieka a zdrowie ogólne.
5. Czynniki wirulentne biofilmu.
6. Odpowiedź immunologiczna organizmu.
7. Synteza cytokin w aspekcie chorób jamy ustnej i konsekwencje tego zjawiska.
Temat 8: Zdrowie jamy ustnej a stan odżywienia organizmu.
1. Zdrowie jamy ustnej a rodzaj diety i sposób odżywiania.
2. Zasady prawidłowego i zrównoważonego odżywiania.
3. Mikroflora jamy ustnej a otyłość i niedożywienie.
4. Epidemia otyłości.
5. Nadwaga a choroby jamy ustnej.
6. Funkcje adipocytów.
7. Wskaźnik BMI a ryzyko występowania chorób jamy ustnej.
8. Ustalone niedożywienie, przewlekłe głodzenie i anoreksja.
9. Niedożywienie białkowo-kaloryczne a ryzyko wystąpienia chorób jamy ustnej.
3
Temat 9: Helicobacter pylori a choroby jamy ustnej.
1. Odkrycie Helicobacter pylori.
2. Epidemiologia występowania.
3. Zakażenie i choroby ogólne związane z występowaniem pałeczek Helicobacter pylori.
4. Człowiek, jako rezerwuar pałeczek Helicobacter pylori.
5. Drogi transmisji.
6. Związek pałeczek Helicobacter pylori z chorobami jamy ustnej.
7. Diagnostyka występowania przeciwciał przeciwko Helicobacter pylori w ślinie.
8. Metody eradykacji pałeczek Helicobacter pylori.
PRZEDMIOT: STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA
(wykład/seminarium)
Temat 1: Dezynfekcja i sterylizacja w gabinecie stomatologicznym. Standardy
zachowań. Kontrola zakażeń w placówkach opieki zdrowotnej. Zakażenia krzyżowe.
The Safety, Health and Welfare at Work Act 1989:
„Członkowie zespołu stomatologicznego mają obowiązek upewnienia się, że
podjęte zostały wszystkie niezbędne kroki, aby uchronić od zakażenia
krzyżowego pacjentów, ich samych, ich rodziny i innych”
1. Standardowe środki ostrożności:

ten sam reżim dotyczący zapobiegania infekcjom krzyżowym powinien być stosowany
u wszystkich pacjentów

każdego pacjenta traktujemy, jako potencjalnego nosiciela

należy zidentyfikować wszystkie powierzchnie, które mogły zostać zainfekowane
podczas zabiegu i po wyjściu pacjenta z gabinetu oczyścić je oraz zdezynfekować
2. Metody zabezpieczenia przed zakażeniem krzyżowym pomiędzy zespołem
stomatologicznym a pacjentem

rękawiczki

maski

ochrona oczu

odzież ochronna

płachty ochronne

ssak

koferdam
4
3. Czynności wykonywane każdego dnia

przed rozpoczęciem pracy

przed zabiegiem

podczas zabiegu

higiena rąk

pięć kroków higieny rąk w opiece zdrowotnej

po zabiegu

na koniec dnia

dezynfekcja powierzchni

dezynfekcja narzędzi

rodzaje roztworów

myjki ultradźwiękowe

przygotowanie do sterylizacji

sterylizacja gazowa
4. Ulepszanie systemów sterylizacji

metoda termodynamiczna

system próżni wstępnej

system próżni frakcjonowanej

kontrola procedury

suszenie: ostateczne wyzwanie

zasady przechowywania

rodzaje wsadów do sterylizacji

instrumenty lite

instrumenty wgłębione i materiały porowate

instrumenty nieopakowane

instrumenty opakowane
5. Rodzaje cykli (zgodnie z normą prEN 13060)
6. Rodzaje wskaźników

termiczny – zmiana koloru pasków na rękawach

chemiczny – paski

biologiczny – sporal

nasycenia pary – Bowie-Dicka
5

penetracji pary - Helix Test
7. Sterylizatory plazmowe
8. Sterylizacja turbin
9. Autoklawy kasetowe
10. Turbiny jednorazowe
11. Dezynfekcja wycisków
Temat 2: Dokumentacja stomatologiczna. Archiwizacja danych. Karta badania
pacjenta. Regulamin i organizacja pracy w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej.
1.
Omówienie potrzeb prowadzenia dokumentacji medycznej
2.
Akty prawne
3.
„Zdrowy rozsądek” i dokumentacja medyczna
4.
Ochrona przed roszczeniami ze strony pacjenta
5.
Rodzaje dokumentacji medycznej
6.
Sposoby prowadzenia dokumentacji
7.
Dokumentacja papierowa i cyfrowa
8.
Zasady pracy w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej WUM
9.
Podstawowe instrumentarium z sali klinicznej
Temat 3: Ergonomia pracy w gabinecie dentystycznym. Zasady pracy z koferdamem.
1. Wprowadzenie - definicja pojęcia ergonomii w stomatologii.
2. Zdefiniowanie pojęcia zespołu stomatologicznego; zadania kierownika i członków
personelu średniego
3. Metody pracy w gabinecie stomatologicznym w świetle ergonomii.
4. Sprzęt, narzędzia i materiały stomatologiczne a wymogi ergonomii.
5. Zastosowanie komputera i Internetu, jako nowe elementy ergonomii stomatologicznej.
6. Izolacja pola zabiegowego - zalety koferdamu.
7. Przeciwwskazania do stosowania koferdamu.
8. Skład zestawu koferdamu.
9. Etapy zakładania koferdamu.
10. Inne odmiany ślinochronów.
6
Temat 4: Próchnica cementu korzeniowego: etiologia, diagnostyka, zapobieganie,
leczenie.
1. Etiologia próchnicy cementu korzeniowego.
2. Czynniki ryzyka.
3. Obraz kliniczny.
4. Rola wywiadu ogólnolekarskiego.
5. Zalecenia dotyczące badania pacjenta i badań dodatkowych; rtg, rvg.
6. Obraz mikroskopowy próchnicy cementu korzeniowego.
7. Charakterystyka składu flory próchnicotwórczej.
8. Leczenie i profilaktyka.
9. Klasyfikacja próchnicy korzenia ze wskazaniami do leczenia wg Billingsa.
10. Zabiegi oraz preparaty fluorowe zalecane pacjentom w profilaktyce próchnicy korzenia
w gabinecie stomatologicznym i w warunkach domowych.
Temat 5: Halitoza: etiologia, diagnostyka, profilaktyka, leczenie.
1.
Epidemiologia halitozy
2.
Klasyfikacja halitozy

Halitoza ustna

Halitoza poza jama ustną

Inne rozpoznania
3.
Etiologia halitozy
4.
Mikrobiologiczne uwarunkowania halitozy
5.
Związki o brzydkim zapachu
6.
Postępowanie diagnostyczne
7.
Podstawy terapeutyczne w halitozie ustnej
8.
Konsekwencje braku leczenia
9.
Problemy socjologiczne osób chorych na halitozę.
7