Klasyfikacja i wykaz szkodliwych czynników biologicznych
advertisement
KLASYFIKACJA I WYKAZ SZKODLIWYCH CZYNNIKÓW BIOLOGICZNYCH Ze względu na stopień zagroŜenia czynniki biologiczne dzielą się na cztery grupy. Kryteriami zaklasyfikowania czynników biologicznych do poszczególnych grup zagroŜenia są: • zdolność do wywoływania choroby u człowieka oraz cięŜkość jej przebiegu • moŜliwość rozprzestrzeniania się choroby w populacji • moŜliwość zastosowania skutecznej profilaktyki Klasyfikacja czynników biologicznych według grupy zagroŜenia Grupa zagroŜenia grupa zagroŜenia 1 grupa zagroŜenia 2 grupa zagroŜenia 3/3* grupa zagroŜenia 4 Wystąpienie choroby MoŜliwość rozprzestrzeniania w populacji Profilaktyka lub/i leczenie mało prawdopodobne bez znaczenia nie jest wymagane moŜliwe bez znaczenia nie jest wymagane wysoce prawdopodobne zazwyczaj moŜliwe wysoce prawdopodobne zazwyczaj moŜliwe istotne zagroŜenie pracowników cięŜką chorobą istotne zagroŜenie pracowników cięŜką chorobą GRUPA ZAGROśENIA 1 Czynniki biologiczne naleŜące do tej grupy zazwyczaj nie wywołują chorób u ludzi. Niezbędnym warunkiem bezpieczeństwa w przypadku pracy z czynnikami naleŜącymi do grupy zagroŜenia 1 jest przestrzeganie ogólnych zasad higieny. Do grupy zagroŜenia zalicza się: • osłabione szczepy bakterii stosowane do produkcji szczepionek oraz osłabione szczepionki Ŝywe, • szczepy bakterii przeznaczone do celów laboratoryjnych np.: Escherichia coli K12 oraz szczepy wykorzystywane w celach produkcyjnych, • droŜdŜe stosowane w celach produkcyjnych. GRUPA ZAGROśENIA 2 Czynniki biologiczne, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenianie ich u ludzi w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia. Do grupy tej naleŜą np.: • bakterie np.: laseczka tęŜca wywołuje tęŜec, gronkowiec złocisty wywołuje zakaŜenie układowe i skóry, • grzyby np.: bielnik biały wywołuje grzybicę skóry i błon śluzowych, • wirusy np.: wirus choroby Heinego-Medina wywołuje chorobę Heinego-Medina, HAV- wirus zapalenia wątroby typu A. GRUPA ZAGROśENIA 3 Obejmuje czynniki, które mogą wywoływać u ludzi cięŜkie choroby, są to niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenianie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku metody profilaktyki lub lecenia. Do grupy tej naleŜą np.: • bakterie np.: prątek gruźlicy wywołuje gruźlicę, • grzyby np.: droŜdŜowiec skórny wywołuje grzybicę • wirusy np.: wirus Ŝółtej gorączki wywołuje Ŝółtą febrę. GRUPA ZAGROśENIA 3* Obejmuje czynniki, które stanowią ograniczone zagroŜenie dla pracowników, gdyŜ do zakaŜenia nimi nie dochodzi zazwyczaj drogą powietrzną. Do grupy tej naleŜą np.: • bakterie np.: pałeczka czerwonki wywołuje czerwonkę, • wirusy np.: HIV- ludzki wirus upośledzenia odporności wywołuje AIDS - zespół nabytego upośledzenia odporności immunologicznej, • pasoŜyty np.: tasiemiec bąblowcowy wywołuje bąblowicę wątroby, płuc, mózgu. GRUPA ZAGROśENIA 4 Obejmuje czynniki, które wywołują u ludzi cięŜkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie czynników w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne. Zazwyczaj nie istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia. Do grupy tej zakwalifikowano wyłącznie wirusy np.: wirus Ebola wywołuje gorączkę Ebola, wirus Lassa wywołuje gorączkę Lassa, wirus ospy prawdziwej wywołuje ospę prawdziwą.
