Filozofia Boga - Katedra Filozofii Religii

Filozofia Boga
Zagadnienia wstępne
Podręczniki i lektura uzupełniająca
✤
Literatura podstawowa:
✤
✤
✤
Leo. J. Elders, Filozofia Boga, Warszawa 1992;
św. Tomasz z Akwinu, Suma Teologii, I, q. 2- 26.
Literatura uzupełniająca:
✤
Wincenty Granat, Teodycea, Lublin 1968.
✤
E. Gilson, Bóg i filozofia, Warszawa 1961.
✤
Jonh Hick, Argumenty za istnieniem Boga, tł. M. Kuniński, Kraków
1994.
✤
S. Kowalczyk, Odkrywanie Boga : Centralne problemy filozofii Boga,
Sandomierz 1981.
Plan wykładów
✤
Teodycea jako nauka o filozoficzna o Bogu. Teodycea w
odniesieniu do innych nauk o Bogu.
✤
Ateizm - negacja istnienia Boga i argumenty przeciwko
istnieniu Boga
✤
Dowody na istnienie Boga formułowane na gruncie
nauk przyrodniczych. (dowód z rozszerzania się
wszechświata i dowód ze wzrostu entropii)
✤
Dowody oparte o działanie intelektu i woli (św.
Augustyn i Kant)
Plan wykładów II
✤
Współczesna wersja argumentacji za istnieniem Boga.
✤
dowód ontologiczny św. Anzelma z Canterbury - jego aktualność i krytyka
✤
dowód kosmologiczny na istnienie Boga i jego krytyka (drogi św. Tomasza 1-4)
✤
dowód teleologiczny i jego krytyka (5 droga św. Tomasza i współczesne wersje
argumentu z celowości)
✤
Przymioty Boga – problem możliwości poznania rozumienia Bożej natury.
✤
Przymioty z: via negationis, via causalitatis, via aeminentiae.
✤
Problem poznania i życia Boga.
✤
Wola i miłość Boga. Wola Boga, Jego Wszechmoc i szczęście. Problem Opatrzności
Boga. Rozumowe uzasadnienie konieczności istnienia Bożej Opatrzności. Zakres
Bożej Opatrzności.
Terminologia
Spotykamy następujące nazwy na określenie filozoficznej nauki o Bogu:
✤
Filozofia Boga
✤
Teodycea (G.W. Leibnitz)
✤
Teologia naturalna - Marcus Terrentius Varron w I w. przed Chr.
podzielił teologię na:
✤
theologia mythica - to, co poeci mówią o bogach
✤
theologia civile - to, co wiadomo na temat państwowego kultu
bogów
✤
theologia naturalis (physica) - filozoficzna teoria natury Boga
Rozum i Objawienie
✤
✤
Filozofia Boga to nauka o Bogu, która opiera się jedynie na rozumie
✤
każdy człowiek jest w stanie ją przyjąć niezależnie od
wyznawanej religii
✤
podstawą jest tutaj jedynie autorytet samego rozumu
Filozofia Boga nie opiera się na autorytecie Objawienia
chrześcijańskiego (i jakiegokolwiek innego religijnego źródła
wiedzy o Bogu)
Filozof nie musi wierzyć w Boga, ponieważ wie, że Bóg
istnieje
Powszechność problematyki Boga
✤
idea boskości czy bóstwa narodziła się w myśli religijnej na
długo przed powstaniem refleksji filozoficznej
✤
idea Boga występuje powszechnie we wszystkich kulturach
i epokach (trudność odróżnienia filozofii od teologii)
✤
prawie w każdym systemie filozoficznym (nawet
ateistycznych) występuje jakaś koncepcja Boga. Sam ten fakt
potwierdza możliwość naturalnego poznania Boga przez
człowieka.
Teodycea a filozofia religii i
metafizyka
✤
✤
Obecnie wielu autorów uważa, że teodycea jest częścią filozofii
religii - uzasadnia istnienie przedmiotu wierzeń religijnych
✤
Filozofia Boga zajmuje się Bogiem
✤
Filozofia religii zajmuje się odniesieniem człowieka do Boga i
wszystkim, co z niego wynika (kult religijny, język religijny itp.)
Część współczesnych neotomistów uważa, że filozofia Boga jest
nauką samodzielną i niezależną od innych dyscyplin filozoficznych.
✤
Arystoteles, a za nim św. Tomasz uważali, że przedmiotem
metafizyki jest byt materialny, ponadzmysłowy i Bóg
✤
Bóg jest wykrywany w metafizyce jako jedna z przyczyn Bytu
Teodycea - nauka samodzielna?
Filozofia Boga nie jest częścią filozofii religii,
ponieważ ma odrębny przedmiot
Filozofia Boga jest częścią metafizyki, ponieważ
Bóg jest przyczyną sprawczą bytu