Rehabilitacja w reumatologii
advertisement
Rehabilitacja w reumatologii W 1944 roku po raz pierwszy podjęto próbę opracowania postępowania diagnostycznego,opertą na badaniach klinicznych , testach laboratoryjnych i badaniach obrazowych mózgowia i testach neuropsychiatrycznych.W 1999 r.American College of Rheumatology utworzył wielospecjalistyczny komitet do opracowania nomenklatury zespołów neuropsychiatrycznych występujących w toczniu rumieniowatym układowym , który opracował definicje i wyodrębnił 19 objawów i zespołów , które opublikowano w „Arthritis and Rheumatoism“ w 1999 roku. Dziewiętnaście zespołów neuropsychiatrycznych zdefiniowanych przez komitet badawczy ACR I.Ośrodkowy układ nerwowy 1.Ogniskowe uszkodzenie mózgu Choroba naczyń mózgowych (przejściowe ataki niedokrwienne , udar mózgu , zapalenienaczyń mózgowych) Zaburzenie motoryki (pląsawica) Drgawki Zespół demielinizacyjny 2.Nieogniskowe uszkodzenie mózgu Bóle głowy (łącznie z migreną i łagodną postacią nadciśnienia wewnątrzczaszkowego) Aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych 3.Rdzeń kręgowy Mielopatia - nieraz poprzeczna) 4.Objawy psychiatryczne Ostry stan splątania Zaburzenia lękowe Zaburzenia funkcji poznawczych Depersonalizacja Zaburzenia nastroju Psychoza II.Obwodowy układ nerwowy Uszkodzenie nerwów czaszkowych Zespół Guillaina-Barrego Mononeuropatia Pleksopatia Polineuropatia III.Inne Zaburzenia autonomicznego układu nerwowego. Zespół antyfosfolipidowy W zespole antyfosfolipidowym bardzo bogata i różnorodna symptomatologia jest podobna do występującej w toczniu rumieniowatym układowym.Natomiast zmiany morfologiczne w naczyniach różnią się.W zaspole antyfosfolipidowym są przede wszystkim zakrzepowe wynikające przede wszystkim z zaburzeń krzepnięcia.W zespole antyfosfolipidowym dochodzi do zamknięcia naczyń również z powodu zatorów , które pochodzą z uszkodzonych zastawek serca głównie mitralnej. Toczeń rumieniowaty układowy Po raz pierwszy zajęcie układu nerwowego w toczniu rumieniowtym układowym opisano ponad 100 lat temu.Częstość zajęcia układu nerwowego ocenia się na 1475% co pozwala przyjąć termin neuropsychiatryczna postać tocznia rumieniowatego układowego. U chorego jednocześnie mogą wystąpić różne objawy uszkodzenia układu nerwowego pochodzące zarówno z układu ośrodkowego , obwodowego jak i wegetatywnego.Często występują w postaci rzutów i kojarzą się z pojawieniem się zmian skórnych w postaci livedo reticularis. Zespół Sjogrena U 20% chorych z zespołem Sjogrena obserwuje się obwodowe neuropatia.Najczęściej jest to polineuropatia czuciowa zlokalizowana w kończynach dolnych , rzadziej polineuropatia ruchowa.W badaniach histopatologicznych u chorych z neuropatią w przebiegu zespołu Sjogrena stwierdzono niespecyficzne nacieki zapalne w tkance nerwowej wokół nerwu (epineurium).Powikłania ze strony centralnego układu nerwowego obserwuje się u 20-30% chorych.Mogą to być objawy ogniskowe lub pochodzące z rozlanego uszkodzenia mózgowia.podobnie jak w toczniu rumieniowatym układowym objawy zajęcia centralnego układu nerwowego moga przypominać stwardnienie rozsiane.U chorych z zespołem Sjogrena obserwuje się w 48% lęk a w 32% depresję. Twardzina układowa W twardzinie układowej objawy neurologiczne częściej dotyczą układu obwodowego.Występuje neuropatia czuciowo-ruchowa , dotycząca z reguły kończyn dolnych, która to neuropatia może być pierwszym objawem choroby.Przyczyną polineuropatii może być proces zapalny w obrębie vasa nervorum. Zapalenie wielomięśniowe i wielonerwowe Powikłania neurologiczne występują rzadko zazwyczaj w postaci bólów i zawrotów głowy oraz drgawek. Układowe zapalenia naczyń Układowe zapalenia naczyń dotyczą naczyń małych , średnich i dużych.Objawy neurologiczne występują z różną częstością i pochodzą z centralnego jak i obwodowego układu nerwowego.Są spowodowane zaburzonym ukrwieniem tkanki nerwowej. Guzkowe zapalenie tętnic zajmuje wśród chorób układowych pierwsze miejsce pod względem występowania neuropatii obwodowej zwykle wieloogniskowej lub asymetrycznej polineuropatii.Uszkodzenie nerwów obwodowych może być jednym z pierwszych objawów choroby.Najczęściej porażenie dotyczy nerwu strzałkowego.W kończynach górnych zmiany dotyczą najczęściej nerwu promieniowego.rzadziej dochodzi do ciężkich powikłań w postaci porażenia czterech kończyn. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa U chorych na zesztywniajace zapalenie stawów kręgosłupa występuje powoli rozwijający się zespół ogona końskiego,który objawia się zaburzeniem czucia w okolicy lędźwiowo-krzyżowej , osłabieniem i bólem w kończynach dolnych oraz stosunkowo rzadko zaburzeniami funkcji zwieracza odbytu i pęcherza. Choroba zwyrodnieniowa stawów Choroba zwyrodnieniowa stawów zaliczana jest do najczęściej występujących chorób narządu ruchu.Objawy neurologiczne wystepują głównie w chorobie zwyrodnienowej kręgosłupa.Wyrośla kostne , przepuklina krążka międzykręgowego lub kręgozmyk powodują objawy uciskowe ze strony rdzenia kręgowego i korzeni.Najczęściej pochodzą ze strony rdzenia kręgowego i korzeni.Prawdopodobnie wynika to z tego , że odcinek szyjny kręgosłupa jest najbardziej ruchliwy zaś odcinek lędźwiowy najbardziej obciążony.Objawy korzeniowe z odcinka piersiowego są najrzadsze I charakteryzują się bólami opasującymi. Bibliografia:Reumatologia kliniczna pod red.Ireny Zimmermann-Górskiej tom 2 str1105. Układ ruchu Układ ruchu w skład którego wchodzą układ mięśniowy I kostno-szkieletowy stanowi mechaniczną podstawę umożliwiającą się poruszanie sie organizmu.Składa się z mięśni szkieletowych , powięzi , kości , stawów i więzadeł. Mięśnie Neuron ruchowy i zaopatrywane przez niego włókna mięśniowe tworzą jednostkę motoryczną.Tkanka mięśniowa charakteryzuje się bardzo bogatym ukrwieniem oraz obecnością receptorów czuciowych wrażliwych na rozciąganie.Włókna czuciowe zakończone są wrzecionkami nerwowo-mięśniowymi.Wrzecionko nerwowomięśniowe zbudowane jest z torebki łącznotkankowej (przedłużenie omięsnej) otaczającej grupę kilku lub kilkunastu włókien mięśniowych (włókna intrafuzalne) oraz nerwowych zakończeń czuciowych lub ruchowych.Działanie wrzecionka mięśniowego utrzymuje prawidłowe napięcie i koordynację pracy mięśni , a poprzez dodatkowe włókna nerwowe kontroluje ruchy dowolne.Nerwy ruchowe wchodzą do mięśnia przebijając namięsną i rozgałęziają się na małe nerwy biegnące w omięsnej a następnie w śródmięsnej jako gałązki nerwowe zaopatrujące poszczególne włókna mięśniowe.Zakończenie każdej gałązki stanowi końcowa płytka motoryczna kontrolująca skurcz mięśnia szkieletowego. Ścięgna Ścięgna pod względem anatomicznym i czynnościowym stanowią łącznotkankową składową mięśnia o bardzo dużej wytrzymałości mechanicznej przenoszącą siłę skurczu mięśnia na ruchome części szkieletu. Ścięgna z nielicznymi wyjątkami leżą w pochewkach ścięgnistych zbudowanych z blaszki wewnętrznej i zewnętrznej a zwrócone do siebie powierzchnie blaszek pokryte są błoną maziową o gładkiej w odróżnieniu od stawów powierzchni.Ślizganie się ścięgien w pochewkach ścięgnistych wspomagane jest przez obecność płynu biochemicznie identycznego z płynem stawowym.W niektórych pochewkach znajdują się krezki ścięgna z naczyniami krwionośnymi i nerwami. W ścianach naczyń zaopatrujących więzadła i ścięgna są obecne liczne włókna nerwowe , m.in. współczulne zwężające naczynia , przywspółczulne włókna rozszerzające i cienkie włókna czuciowe oraz receptory nerwowo-ścięgnowe tzw.wrzecionka nerwowo-ścięgnowe.Włókna kolagenowe ścięgien łączą się z kolagenem okostnej tworząc przyczep ścięgna do kości,chrząstek I więzadeł. Powięzie Powięzie są to pokrywające mięśnie łącznotkankowe cewy , które ustalają położenie mięśni oraz oddzialeją je od tkanek sąsiednich i innych mięśni.W niektórych miejscach tworzą przegrody lub miejsca przyczepu innych mięśni. Dzięki obecności luźnej tkanki łącznej między namięśną a blaszkami powięzi mięsień może swobodnie przesuwać się względem nieruchomej powięzi.Powięzie zbudowane są z dobrze unaczynionych blaszek łącznotkankowych o różnej grubości. Staw Staw jest narządem , którego prawidlowe działanie zależy od wzajemnego stosunku różnych tkanek.Niewydolność jednej jego składowej może prowadzić do zaburzenia struktury i czynności całego narządu. Jednostka ruchowa Jednostka ruchowa jest to pojęcie obejmujące cały alfa-motoneuron I unerwiane przez niego włókna mięśniowe.Jednostka ruchowa to najmniejszy czynnościowy element wchodzący w skład mięśnia.Do motoneuronów informacje dochodza z wielu źródeł bezpośrednio lub za pośrednictwem interneuronów.W odpowiedzi na jeden potencjał motoneuronu wydzielanych jest zawartość około 60 pęcherzyków synaptycznych do szczeliny synaptycznej.Acetylocholina z pęcherzyków powoduje poprzez receptory ulokowane w błonie postsynaptycznej depolaryzację w błonie włókna mięśniowego I w jej następstwie powstanie potencjału czynnościowego w obrębie płytki.W dalszej kolejności potencjał ten rozszerza się wzdłuż włókna mięśniowego ku obu jego końcom i w efekcie przeniesienia na białka kurczliwe wywołuje skurcz tego włókna. W okresie rozwoju płodowego i we wczesnym okresie po urodzeniu każde włókno mięśniowe unerwiane jest więcej niż przez jeden motoneuron czyli ma unerwienie polineuronalne.Im wcześniej ustala się wzór unerwienia tym szybciej człowiek uzyskuje prawidłową koordynację ruchów.W czasie życia płodowego I kilkunastu lat po urodzeniu wytwarzają się połączenia między wieloma ośrodkami w centralnym układzie nerwowym oraz trwa mielinizacja włókien nerwowych wielu dróg nerwowych. Regulacja siły skurczu mięśnia Regulacja siły skurczu mięśnia odbywa się poprzez angażowanie do skurczu odpowiedniej liczby jednostek ruchowych.Ponieważ każdy potencjał czynnościowy generowany przez motoneuron
