Respektowanie norm społecznych Poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole Raport ewaluacyjny opracowany przez zespół ewaluacji w składzie: Katarzyna Galińska – przewodnicząca Urszula Cendrowska Sebastian Kaczmarski Anna Onisiewicz Małgorzata Pałasz - Piasecka Agnieszka Stefańska Elżbieta Suchan Mrągowo, maj 2013 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie …………………………………………………...……….. 3 2. Analiza ankiety dla uczniów …………………………...………………. .5 3. Analiza ankiety dla rodziców …………………………………………….20 4. Analiza ankiety dla nauczycieli i trenerów ………………………………. 35 5. Analiza wywiadu z pedagogiem szkolnym ………………………………49 6. Analiza wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi ………………….52 7. Analiza dokumentów szkolnych ………………………………………….54 8. Podsumowanie i wnioski ……..……………………………………..……. 57 9. Załączniki ……………………………………………………………. .. ….60 Załącznik Nr 1: Ankieta dla uczniów……………………………………………...61 Załącznik Nr 2: Ankieta dla rodziców…………………………………………….63 Załącznik Nr 3: Ankieta dla nauczycieli…………………………………………..65 Załącznik Nr 4: Kwestionariusz wywiadu z pedagogiem…………………………67 Załącznik Nr 5: Kwestionariusz wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi…68 2 WPROWADZENIE Celem ewaluacji i zasadniczym problemem badawczym było pozyskanie informacji na temat poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole oraz typu zagrożeń występujących na terenie szkoły. W celu poznania stopnia bezpieczeństwa oraz zdiagnozowania problemu zagrożenia ułożono pytania kluczowe (badawcze), które brzmiały następująco: 1. Jak uczniowie oceniają swoje poczucie bezpieczeństwa w szkole i na zajęciach sportowych? 2. Jakiego rodzaju i w jakich sytuacjach w szkole i na zajęciach sportowych pojawiają się niepożądane zachowania uczniów? 3. Jakie są wnioski i spostrzeżenia z nauczycielskich dyżurów w zakresie pożądanych zachowań uczniów? 4. Jakie działania podejmuje szkoła w zakresie rozpoznawania poczucia bezpieczeństwa uczniów? 5. W jaki sposób uczniowie zapoznawani są z zasadami obowiązującymi w szkole? 6. Jakie działania podejmuje szkoła w zakresie identyfikowania i eliminowania zagrożeń? 7. W jaki sposób szkoła modyfikuje działania mające na celu eliminowanie zagrożeń? 8. Jakie działania wzmacniające pożądane zachowania uczniów podejmuje szkoła? Które formy nagradzania uczniów są najlepsze? 9. Jaka jest skuteczność podejmowanych działań przez szkołę w zakresie zapewniania poczucia bezpieczeństwa uczniów? Zespół ewaluacji w składzie: Katarzyna Galińska, Urszula Cendrowska, Sebastian Kaczmarski, Anna Onisiewicz, Małgorzata Pałasz - Piasecka, Agnieszka Stefańska i Elżbieta Suchan opracował plan ewaluacji wraz z narzędziami badawczymi, zebrał i zanalizował dane, tym samym przyczynił się do powstania niniejszego raportu. Badania ankietowe, wśród wszystkich grup respondentów, zostały przeprowadzone w marcu i kwietniu 2013 roku. Badania polegały na przeprowadzeniu ankiety wśród odbiorców ewaluacji: uczniów, rodziców i nauczycieli, na przeprowadzeniu wywiadu z pedagogiem szkolnym i pracownikami niepedagogicznymi oraz na analizie dokumentów szkolnych. 3 Badaniami objęto 215-osobową grupę odbiorców ewaluacji, w tym: 109 uczniów, 65 rodziców, 14 nauczycieli, 14 nauczycieli – trenerów, 1 pedagog szkolny oraz 8 pracowników niepedagogicznych szkoły. Do zebrania danych posłużyły kwestionariusze ankietowe oraz wywiady. Wykorzystane w procesie badawczym ankiety zawierały pytania: otwarte, zamknięte i półotwarte. Wzory ankiet zamieszczone zostały w Załącznikach. Zgromadzony materiał empiryczny został wykorzystany w analizie niniejszego raportu. Wszyscy ankietowani, przed rozpoczęciem badań, byli informowani o celach badań, sposobie wykorzystania ich wyników oraz całkowitej anonimowości uzyskanych informacji. Podstawowym ograniczeniem, jakie napotkał zespół ewaluacji przeprowadzający badanie, była niechęć do wypełnienia ankiety oraz brak odpowiedzi na niektóre pytania. 4 Respektowanie norm społecznych Poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole Analiza wyników ankiety dotyczącej oceny bezpieczeństwa w naszej szkole Ankieta dla uczniów Ankieta została przygotowana w formie 13 pytań. Część pytań była pytaniami zamkniętymi, natomiast część otwartymi. Niektóre pytania pozostały bez wszystkich odpowiedzi. W ankiecie brało udział 109 uczniów Szkoła Podstawowa 39 Gimnazjum 50 Liceum 20 5 1. Czy czujesz się w szkole bezpiecznie? Tabela U1. Czy czujesz się w szkole bezpiecznie? SP Gim LO razem 26 34 16 76 67% 68% 80% 70% 12 11 2 25 31% 22% 10% 23% 1 5 2 8 3% 10% 10% 7% tak nie zawsze nie Wykres U1. Czy czujesz się w szkole bezpiecznie? 90% 80% 70% 60% tak 50% 40% nie zawsze 30% 20% nie 10% 0% szkoła podstawowa gimnazjum liceum Badani uczniowie czują się w szkole bezpiecznie. Tak odpowiedziało ogółem 70% uczniów, 7% nie czuje się bezpiecznie w szkole, a nie zawsze 23% ankietowanych. 6 2. Czy w szkole są takie miejsca, w których nie czujesz się bezpiecznie? Tabela U2. Czy w szkole są takie miejsca, w których nie czujesz się bezpiecznie? korytarz szatnia toaleta boisko droga do szkoły na treningu nie ma takich miejsc SP Gim LO razem 7 6 0 13 18% 12% 0% 12% 4 2 0 6 10% 4% 0% 6% 2 2 3 7 5% 4% 15% 6% 2 0 0 2 5% 0% 0% 2% 4 1 0 5 10% 2% 0% 5% 2 2 0 4 5% 4% 0% 4% 23 37 17 77 59% 74% 85% 71% Wykres U2. Czy w szkole są takie miejsca, w których nie czujesz się bezpiecznie? 90% 80% korytarz 70% szatnia 60% 50% toaleta 40% boisko 30% droga do szkoły 20% na treningu 10% nie ma takich miejsc 0% szkoła podstawowa gimnazjum liceum Ankietowani uczniowie w 71% odpowiedzieli, że nie ma takich miejsc, w których nie czują się bezpieczni. Pozostali stwierdzili, że jednym z takich miejsc jest korytarz - 12%, szatnia i toaleta – 6%, droga do szkoły 5%, trening – 4%, boisko -2 %. 7 3.Czy byłeś świadkiem, kiedy na terenie zespołu (szkoła i miejsce treningu) dochodziło do: Tabela U3. Czy byłeś świadkiem, kiedy na terenie zespołu (szkoła i miejsce treningu) dochodziło do: na lekcji na przerwie na imprezie szkolnej na imprezie sportowej na treningu 13% 8% 6% 4% 15% 30% 32% 12% 4% 9% 24% 30% 8% 8% 8% bójek 13% 40% 8% 4% 12% agresji słownej 42% 58% 24% 17% 23% wymuszenia 6% 12% 5% 2% 4% palenia papierosów 1% 28% 11% 6% 8% kradzieży niszczenia mienia szkolnego niszczenia mienia innych uczniów Wykres U3. Czy byłeś świadkiem, kiedy na terenie zespołu (szkoła i miejsce treningu) dochodziło do: 70% kradzieży 60% niszczenia mienia szkolnego 50% niszczenia mienia innych uczniów 40% bójek 30% agresji słownej 20% wymuszenia 10% palenia papierosów 0% na lekcji na przerwie na imprezie szkolnej na imprezie sporotowej na treningu Uczniowie najczęściej byli świadkami badanych zachowań na terenie obiektów szkolnych w określonych sytuacjach: a) na lekcjach a. agresji słownej – 42%, b. niszczenia mienia szkolnego – 30%, c. niszczenia mienia innych uczniów – 24%, b) na przerwach a. agresji słownej – 58%, b. bójek – 40% c. niszczenie mienia szkolnego – 32 %, d. niszczenie mienia innych uczniów -24% c) na imprezach szkolnych a. agresji słownej – 24%, b. niszczenie mienia szkolnego -12%, c. palenia papierosów – 11% d) na imprezach sportowych a. agresji słownej – 17% b. niszczenie mienia innych uczniów – 8%, c. palenia papierosów – 6% e) na treningach a. agresji słownej -23%, b. kradzieży – 15%, c. bójek – 12%. 8 4. Co zrobiłeś, gdy byłeś świadkiem tych sytuacji? Tabela U4. Co zrobiłeś, gdy byłeś świadkiem tych sytuacji? udawałem, że nie widzę zwróciłem się o pomoc do nauczyciela zwróciłem sprawcy uwagę brałem udział SP Gim LO razem 16 18 3 37 41% 36% 15% 34% 8 8 2 18 21% 16% 10% 17% 9 14 8 31 23% 28% 40% 28% 0 4 1 5 0% 8% 5% 5% 0 0 0 0 0% 0% 0% 0% inne jakie Wykres U4. Co zrobiłeś, gdy byłeś świadkiem tych sytuacji? 45% udawałem, że nie widzę 40% 35% zwróciłem się o pomoc do nauczyciela 30% 25% brałem udział 20% 15% brałem udział 10% 5% inne jakie 0% szkoła podstawowa gimnazjum liceum Uczniowie, gdy byli świadkami wyżej wymienionych sytuacji najczęściej: udawali, że nie widzą – 34%, zwracali sprawcy uwagę – 28%, zwracali się o pomoc do nauczyciela – 17%. starałem się wyjaśnić sprawę – pojawiła się jedna taka odpowiedź Wielu ankietowanych do powyższych sytuacji odnosi się obojętnie, udają, że nie widzą, lub zwracają się o pomoc do nauczyciela, chcąc wyjaśnić sprawę. 9 5. Czy sam doświadczyłeś na terenie szkoły: Tabela U5. Czy sam doświadczyłeś na terenie szkoły tak nie kradzieży 12% 72% niszczenia mienia szkolnego 19% 54% niszczenia mienia innych uczniów 24% 58% bójek 28% 53% agresji słownej 51% 36% wymuszenia 9% 70% Wykres U5. Czy sam doświadczyłeś na terenie szkoły: 80% kradzieży 70% 60% niszczenia mienia szkolnego 50% niszczenia mienia innych uczniów 40% 30% bójek 20% agresji słownej 10% wymuszenia 0% tak nie Badani uczniowie najczęściej na terenie szkoły doświadczyli: agresji słownej – 51 %, bójek – 28%, niszczenie mienia innych uczniów - 24%, niszczenie mienia szkolnego – 19%. 72% badanych nie doświadczyło kradzieży, 58% nie doświadczyło niszczenia mienia innych uczniów, 53% nie doświadczyło bójek, a 54% nie doświadczyło niszczenia mienia szkolnego. 10 6. Od kogo dowiedziałeś się o zasadach oceniania zachowania obowiązujących w szkole? Tabela U6. Od kogo dowiedziałeś się o zasadach oceniania zachowania obowiązujących w szkole? SP Gim LO razem 31 43 18 92 79% 86% 90% 84% 6 4 2 12 15% 8% 10% 11% 0 1 1 2 0% 2% 5% 2% 4 2 1 7 10% 4% 5% 6% 1 0 0 1 3% 0% 0% 1% 2 5 2 9 5% 10% 10% 8% od wychowawcy nauczyciela przedmiotu pedagoga kolegi/koleżanki innej osoby/jakiej? nie dowiedziałem się Tabela U6. Od kogo dowiedziałeś się o zasadach oceniania zachowania obowiązujących w szkole? 100% 90% od wychowawcy 80% nauczyciela przedmiotu 70% 60% pedagoga 50% kolegi/koleżanki 40% 30% innej osoby/jakiej? 20% 10% nie dowiedziałem się 0% szkoła podstawowa gimnazjum liceum O zasadach oceniania zachowania obwiązującego w szkole 84% badanych uczniów dowiedziało się od wychowawcy, a 8% twierdzi, że nie uzyskało takiej informacji. 11 7. Czy czujesz się bezpiecznie podczas przerw? Tabela U7. Czy czujesz się bezpiecznie podczas przerw? SP Gim LO razem 26 37 17 80 67% 74% 85% 73% 8 8 2 18 21% 16% 10% 17% 1 5 1 7 3% 10% 5% 6% zawsze czasami nigdy Wykres U7. Czy czujesz się bezpiecznie podczas przerw? 90% 80% 70% zawsze 60% 50% czasami 40% 30% nigdy 20% 10% 0% szkoła podstawowa gimnazjum liceum Zdecydowanie większość uczniów, bo aż 73% podczas przerw w szkole czuje się bezpiecznie. 12 8. Czy chętnie bierzesz udział w imprezach szkolnych? Tabela U8. Czy chętnie bierzesz udział w imprezach szkolnych? SP Gim LO razem 21 15 9 45 54% 30% 45% 41% 11 11 4 26 28% 22% 20% 24% 5 12 3 20 13% 24% 15% 18% 2 12 4 18 5% 24% 20% 17% tak raczej tak nie w niektórych Tabela U8. Czy chętnie bierzesz udział w imprezach szkolnych? 60% 50% tak 40% raczej tak 30% 20% nie 10% w niektórych 0% szkoła podstawowa gimnazjum liceum 41% badanych chętnie bierze udział w imprezach szkolnych, a 24% raczej nie, natomiast 18% odpowiedziało, że nie bierze udziału w imprezach szkolnych. W odpowiedziach o konkretne imprezy, w których bierzesz udział pojawiły się: zawody sportowe, wycieczki i regaty. 13 9. Gdy masz problem, do kogo możesz zwrócić się o pomoc? Tabela U9. Gdy masz problem, do kogo możesz zwrócić się o pomoc? do dyrektora do wychowawcy do pedagoga do nauczyciela/ jakiego? do nikogo do innej osoby, jakiej? SP Gim LO razem 2 3 4 9 5% 6% 20% 8% 20 27 12 59 51% 54% 60% 54% 2 5 6 13 5% 10% 30% 12% 2 2 1 5 5% 4% 5% 5% 6 14 2 22 15% 28% 10% 20% 12 6 7 25 31% 12% 35% 23% Wykres U9. Gdy masz problem, do kogo możesz zwrócić się o pomoc? 70% 60% do dyrektora 50% do wychowawcy 40% do pedagoga 30% do nauczyciela/ jakiego? 20% do nikogo 10% do innej osoby, jakiej? 0% szkoła podstawowa gimnazjum liceum Uczniowie najczęściej, gdy mają problem, zwracają się do wychowawcy – 59%, 23 % badanych odpowiedziało, że do innej osoby np. rodzica, kolegi, nauczyciela dyżurującego, trenera. Natomiast 20% badanych odpowiedziało, że do nikogo. 14 10. Co Twoim zdaniem szkoła powinna zrobić, żebyś mógł poinformować o zagrożeniach? Uczniowie na to pytanie odpowiadali sporadycznie i najczęściej wymieniali takie sposoby informowania o zagrożeniach jak: Szkoła Podstawowa: monitoring(7 os.), założyć alarm, w każdym miejscu nauczyciel, skrzynka, Gimnazjum: pudełko, gdzie wrzuca się kartki, zapraszać więcej policji, czerwony przycisk, do którego się mówi, kamery, głośniki, mikrofony, Liceum: kamery w klasach i toaletach, monitoring, przestrzegać zasad bhp, pilnować porządku. Większość uczniów nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie. 15 11. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Twoim zdaniem są najlepsze?: Tabela U10. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Twoim zdaniem są najlepsze? pochwała na forum klasy pochwała na apelu szkolnym list gratulacyjny dla rodziców nagrody na koniec roku SP Gim LO razem 4 7 4 15 10% 14% 20% 14% 11 8 5 24 28% 16% 25% 22% 10 19 7 36 26% 38% 35% 33% 26 29 13 68 67% 58% 65% 62% Wykres U10. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Twoim zdaniem są najlepsze? 70% 60% pochwała na forum klasy 50% pochwała na apelu szkolnym 40% 30% list gratulacyjny dla rodziców 20% 10% nagrody na koniec roku 0% szkoła podstawowa gimnazjum liceum Uczniowie za najlepsze formy nagradzania za dobre zachowanie uznali: Przyznawanie nagród na koniec roku szkolnego - 62%, List gratulacyjny do rodziców – 33%, Pochwała na apelu szkolnym – 22%. 16 12. W jaki sposób Twoim zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów? Tabela U11. W jaki sposób Twoim zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów? nagroda za 100% frekwencję lub najwyższą w szkole galeria wzorowych uczniów prezentacja w gazetce szkolnej prezentacja na stronie internetowej szkoły SP Gim LO razem 12 22 11 45 31% 44% 55% 41% 12 14 6 32 31% 28% 30% 29% 5 12 4 21 13% 24% 20% 19% 15 16 5 36 38% 32% 25% 33% 0 0 1 1 0% 0% 5% 1% inne/ jakie? Wykres U11. W jaki sposób Twoim zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów? 60% 50% nagroda za 100% frekwencję lub najwyższą w szkole 40% glaeria wzorowych uczniów 30% prezentacja w gazetce szkolnej 20% prezentacja na stronie internetowej szkoły 10% inne/ jakie? 0% szkoła podstawowa gimnazjum liceum Uczniowie uważają, że należałoby ich jeszcze dodatkowo nagradzać za: 100% frekwencję lub najwyższą w szkole – 41%, Prezentację na stronie internetowej szkoły 33%, Galerię wzorowych uczniów – 29%. Uczniowie z liceum uważają, że nagrodą jest również odczytanie wyników sportowych na szkolnym apelu. 17 13. Które ze stosowanych w szkole form karania uczniów za złe zachowanie Twoim zdaniem są skuteczne? Tabela U12. Które ze stosowanych w szkole form karania uczniów za złe zachowanie Twoim zdaniem są skuteczne? upomnienie wychowawcy upomnienie dyrektora nagana wychowawcy nagana dyrektora powiadomienie rodzica zawieszenie w prawach ucznia zawieszenie zawodnika SP Gim LO razem 7 10 5 22 18% 20% 25% 20% 3 6 6 15 8% 12% 30% 14% 2 5 3 10 5% 10% 15% 9% 4 10 5 19 10% 20% 25% 17% 10 20 9 39 26% 40% 45% 36% 11 14 7 32 28% 28% 35% 29% 12 15 8 35 31% 30% 40% 32% Wykres U12. Które ze stosowanych w szkole form karania uczniów za złe zachowanie Twoim zdaniem są skuteczne? 50% upomnienie wychowawcy 45% 40% upomnienie dyrektora 35% 30% powiadomienie rodzica 25% zawieszenie w prawach ucznia 20% 15% zawieszenie w prawach ucznia 10% 5% zawieszenie zawodnika 0% szkoła podstawowa gimnazjum liceum Ankietowani uczniowie uważają, że najskuteczniejszymi formami karania uczniów są: Powiadomienie rodzica – 36%, Zawieszenie zawodnika – 32%, Zawieszenie w prawach ucznia – 29%, Upomnienie wychowawcy - 20% 18 Wnioski: 1. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, pomimo tego, że doświadczają różnego rodzaju zachowań agresywnych, zwłaszcza agresji słownej. 2. Nauczyciele w czasie dyżurów powinni baczniej obserwować uczniów, aby w porę zapobiec niewłaściwym zachowaniom. 3. Najwięcej niepożądanych zachowań ma miejsce w czasie przerw Rekomendacje: 4. Należy zmienić system karania uczniów za niestosowne zachowania – opracować nowy. 5. zwiększyć liczbę dyżurujących nauczycieli w trakcie przerw 19 Respektowanie norm społecznych Poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole Analiza wyników ankiety dotyczącej oceny bezpieczeństwa w naszej szkole Ankieta dla rodziców Ankieta została przeprowadzona wśród 65 rodziców różnych typów szkół (szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum). Rodzice odpowiadali na 12 pytań, w których część była pytaniami zamkniętymi, a część otwartymi. 20 1. Czy Pana(i) dziecko czuje się w szkole bezpiecznie? Tabela R1. Czy Pana(i) dziecko czuje się w szkole bezpiecznie? 58 tak 89% 6 nie wiem 9% 1 nie 2% Wykres R1. Czy Pana(i) dziecko czuje się w szkole bezpiecznie? 100% 90% 80% 70% 60% tak 50% nie wiem nie 40% 30% 20% 10% 0% Zdecydowana większość rodziców – 58 osób to jest 89% uważa, że ich dziecko czuje się w szkole bezpiecznie. 6 osób - 9% nie wie, a tylko 1 osoba - 2% uważa, że dziecko nie czuje się bezpiecznie. 21 2. Czy w szkole są takie miejsca, w których Pana(i) dziecko nie czuje się bezpiecznie? Tabela R2. Czy w szkole są takie miejsca, w których Pana(i) dziecko nie czuje się bezpiecznie? korytarz szatnia toaleta boisko droga do szkoły na treningu nie ma takich miejsc 6 9% 2 0% 5 8% 2 3% 2 3% 0 0% 43 66% Wykres R2. Czy w szkole są takie miejsca, w których Pana(i) dziecko nie czuje się bezpiecznie? 70% 60% 50% korytarz 40% szatnia toaleta boisko 30% droga do szkoły na treningu nie ma takich miejsc 20% 10% 0% 66% badanych – 43 osoby, uważa, że w szkole nie ma takich miejsc, w których ich dziecko nie czułoby się bezpiecznie. Jako miejsce poczucia niebezpieczeństwa 6 rodziców (9%) wskazało korytarz szkolny, 5 rodziców- 8% toalety i 2 osoby - 3% boisko szkolne oraz drogę do szkoły. 22 3. Czy Pana(i) zdaniem w szkole zdarzają się następujące sytuacje? Tabela R3. Czy Pana(i) zdaniem w szkole zdarzają się następujące sytuacje? lekcja przerwa kradzież niszczenie mienia szkolnego niszczenie mienia innych uczniów bójki agresji słownej wymuszeń palenie papierosów impreza szkolna impreza trening sportowa 4 16 1 1 10 6% 25% 2% 2% 15% 8 14 1 2 2 12% 22% 2% 3% 3% 4 7 1 6% 11% 2% 5 14 8% 22% 0% 0% 6% 14 30 4 5 5 22% 46% 6% 8% 8% 0 2 0% 3% 0% 0% 0% 1 2% 22 34% 5 8% 3 5% 4 6% 1 0% 2% 2 Wykres R3. Czy Pana(i) zdaniem w szkole zdarzają się następujące sytuacje? 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% na lekcjii kradzieży na przerwie niszczenia mienia szkolnego na imprezie szkolnej (dyskoteka, wycieczka) niszczenia mienia innych uczniów bójek impreza sportowa agresjii słownej wymuszenia trening palenia papierosów Badani rodzice odpowiedzieli, że sytuacje zawarte w pytaniu najczęściej występują na przerwie. 46% rodziców (30) wskazało agresję słowną, 34% (22 osoby) palenie papierosów, 25% (16 osób) kradzież, 22% (14 ankietowanych) niszczenia mienia szkolnego oraz bójki. Zdaniem 14 badanych - 22% również na lekcji dochodzi do agresji słownej oraz do niszczenia mienia szkolnego – 12% (8 rodziców). Najmniej niepożądanych sytuacji, według ankietowanych, jest na imprezach szkolnych i sportowych oraz na treningach, a części tych sytuacji takich jak wymuszenia, kradzieże, czy niszczenia mienia innych uczniów w ogóle nie ma. 23 4. Co zrobiłoby Pani/Pana dziecko, gdyby było świadkiem tych sytuacji? Tabela R4. Co zrobiłoby Pani/Pana dziecko, gdyby było świadkiem tych sytuacji? Udają, że nie widzą 3 5% Zwracają się o pomoc do nauczyciela Zwracają sprawcy uwagę Biorą udział 33 51% 22 34% 0 0% 7 Inne, jakie? 11% Wykres R4. Co zrobiłoby Pani/Pana dziecko, gdyby było świadkiem tych sytuacji? 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Udawałoby, że nie widzi Zwróciłoby się o pomoc do nauczyciela Zwróciłoby sprawcy uwagę Brałoby udział IInne, jakie? Na zadane pytanie ponad 33 rodziców (54%) odpowiedziało, że dziecko zwróciłoby się o pomoc do nauczyciela. 22 rodziców (34%) uważa, że syn/córka zwróciłby/zwróciłaby sprawcy uwagę. Żaden rodzic nie wierzy, że ich dziecko brałoby w tym udział. Na pytanie, co zrobiłoby Państwa dziecko w sytuacji nie uwzględnionej w pytaniu, 11% odpowiedziało, że powiedziałoby rodzicom. 24 5. Czy Pana(i) dziecko doświadczyło na terenie szkoły następujących zjawisk? Tabela R5. Czy Pana(i) dziecko doświadczyło na terenie szkoły następujących zjawisk? kradzieży niszczenia mienia szkolnego niszczenia mienia innych uczniów bójek agresji słownej wymuszenia tak 10 15% 7 nie 33 51% 33 11% 51% 10 31 15% 48% 15 23% 27 42% 1 2% 30 46% 28 43% 37 57% Wykres R5. Czy Pana(i) dziecko doświadczyło na terenie szkoły następujących zjawisk? 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% tak kradzieży niszczenia mienia szkolnego nie niszczenia mienia innych uczniów bójek agresji słow nej w ymuszenia 22 rodziców - 34% nie udzieliło na to pytanie odpowiedzi lub udzieliło jej niepoprawnie. Analiza tego pytanie nie pozwala jednoznacznie określić, jakie jest doświadczenie rodziców dotyczące badanych sytuacji. Analizując to pytanie skupimy się na odpowiedziach twierdzących. 27 rodziców (42%) wskazało, że ich dziecko na terenie szkoły doświadczyło agresji słownej. 10 (15%) odpowiedziało, że ich syn/córka wie o kradzieży, i doświadczyło niszczenia mienia innych uczniów. 15 ankietowanych rodziców (23%) wskazało, że ich dziecko było świadkiem bójek i niszczenia szkolnego mienia. 25 6. Od kogo Pana(i) dziecko dowiedziało się o zasadach oceniania zachowania? Tabela R6. Od kogo Pana(i) dziecko dowiedziało się o zasadach oceniania zachowania? od wychowawcy nauczyciela przedmiotu pedagoga kolegi/koleżanki innej osoby/jakiej? nie dowiedziało się 59 91% 6 9% 2 3% 1 2% 0 0% 1 2% Wykres R6. Od kogo Pana(i) dziecko dowiedziało się o zasadach oceniania zachowania? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% od wychowawcy 1 nauczyciela przedmiotu pedagoga kolegi/koleżanki innej osoby/jakiej? nie dowiedziało się Zdecydowana większość rodziców – 51(91%) odpowiedziała, że o zasadach oceniania zachowania ich dziecko dowiedziało się od wychowawcy. 6 badanych (9%) uznało, że od nauczyciela przedmiotu, a 3% i 2%, że od pedagoga i koleżanki, kolegi. Tylko 1 z badanych rodziców (2%) uważa, że jego dziecko nie dowiedziało się o zasadach oceniania zachowania. 26 7a. Czy Pana(i) dziecko czuje się bezpiecznie podczas przerw? Tabela R7a. Czy Pana(i) dziecko czuje się bezpiecznie podczas przerw? 47 72% 8 12% 0 0% zawsze czasami nigdy Wykres R7a. Czy Pana(i) dziecko czuje się bezpiecznie podczas przerw? 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% zawsze 1 czasami nigdy Rodzice uważają, że ich dzieci czują się bezpiecznie podczas przerw, tak sądzą 42 osoby (72%), natomiast 8 osób (12%) uważa, że czasami. 27 7b. Czy Pana(i) dziecko chętnie uczestniczy w imprezach szkolnych? Tabela R7b. Czy Pana(i) dziecko chętnie uczestniczy w imprezach szkolnych? tak raczej tak nie w niektórych 42 65% 4 6% 14 22% 2 3% Wykres R7b. Czy Pana(i) dziecko chętnie uczestniczy w imprezach szkolnych? 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 tak raczej tak nie w niektórych 42 ankietowanych (65%) uważa, że tak, dzieci chętnie uczestniczą w imprezach szkolnych, 6% - 4 osoby - raczej tak. 3% - 4 osoby uważają, że tylko w niektórych i tu pojawiły się odpowiedzi: zawody sportowe, wycieczki i regaty. Natomiast aż 22%, czyli 14 rodziców uważa, że ich syn/córka nie chętnie bierze udział w tego typu spotkaniach. 28 8. Do kogo Pana /Pani zdaniem dziecko zwraca się o pomoc w sytuacji problemowej? Tabela R8. Do kogo Pana /Pani zdaniem dziecko zwraca się o pomoc w sytuacji problemowej? do dyrektora do wychowawcy do pedagoga do nauczyciela/ jakiego? do nikogo do innej osoby, jakiej? 1 2% 45 69% 5 8% 3 5% 2 3% 18 28% Wykres R8. Do kogo Pana /Pani zdaniem dziecko zwraca się o pomoc w sytuacji problemowej? 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 do dyrektora do wychowawcy do pedagoga do nauczyciela/ jakiego? do nikogo do innej osoby, jakiej? Najczęstszą odpowiedzią, na którą wskazywali ankietowani - 45 osób (69%), był wychowawca. Wśród innych osób, których wymienili ankietowani (28%), do których zwraca się dziecko o pomoc zostali wymienieni rodzice i przyjaciele. Inne odpowiedzi były poniżej 10%. 29 9. Co Pana / Pani zdaniem szkoła może jeszcze zrobić, żeby dziecko mogło poinformować szkołę o zagrożeniach? Niektóre z odpowiedzi nie były do końca sprecyzowane i zawierały tylko pomysł bez opisu. Najczęstsze propozycje ankietowanych rodziców to: skrzynka na wrzucenie kartki z anonimowym poinformowaniem o zdarzeniu (7), sms (1), email (1), stworzenie atmosfery wsparcia i zaufania (1), nie lekceważenie sygnałów i skarg płynących od dzieci (1), rozmowy indywidualnie z dzieckiem przy zachowaniu tajemnicy rozmowy (1), monitoring (1), otwartość nauczycieli/pedagoga w sytuacjach problemowych (1), telefon, na który mogłyby dzwonić dzieci (2), szkolenia dla pedagogów – umiejętność słuchania uczniów (1), informowanie uczniów o zagrożeniach, jakie mogą ich spotkać (4). 30 10. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Pana/Pani zdaniem są najlepsze? Tabela R9. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Pana/Pani zdaniem są najlepsze? 21 pochwała na forum klasy 32% 26 pochwała na apelu szkolnym 40% list gratulacyjny dla rodziców 17 26% 34 nagrody na koniec roku 52% Tabela R9. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Pana/Pani zdaniem są najlepsze? 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% pochwała na forum klasy 1 pochwała na apelu szkolnym list gratulacyjny dla rodziców nagrody na koniec roku 34 rodziców (52%) uważa, że najlepszą formą nagradzania uczniów za dobre zachowanie jest nagroda na koniec roku, 26 (40%) wskazało pochwałę na apelu szkolnym, a 21 (32%) pochwałę na forum klasy. 17 ankietowanych (26%) wskazało list gratulacyjny. 31 11. W jaki sposób Pana / Pani zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów? Tabela R10. W jaki sposób Pana / Pani zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów? galeria wzorowych uczniów prezentacja w gazetce szkolnej prezentacja na stronie internetowej szkoły inne/ jakie? 30 46% 16 25% 18 28% 1 2% Wykres R10. W jaki sposób Pana / Pani zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów? 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% galeria wzorowych uczniów 1 prezentacja w gazetce szkolnej prezentacja na stronie internetowej szkoły inne/ jakie? Rodzice w 46% uważają, że uczniów można by było nagradzać umieszczając ich w galerii wzorowych uczniów. 28% badanych wskazało prezentację na stronie internetowej, a 25% prezentację w gazetce szkolnej. Wśród odpowiedzi otwartych pojawił się pomysł nagradzania akcjami społecznymi oraz nagrodami rzeczowymi. 32 12. W jaki inny skuteczny sposób, Pana / Pani zdaniem można byłoby karać uczniów za złe zachowanie? Rodzice chętnie odpowiadali na to pytanie dzieląc się swoimi pomysłami. Część odpowiedzi była w formie niedokończonych myśli. Wymienione pomysły rodziców to: Stały kontakt telefoniczny z rodzicem, Okresowe zawieszenie udziału ucz. w imprezach lub zawodach, Udzielenie nagany na apelu szkolnym, Zawieszenie w prawach ucznia, Prace na rzecz szkoły, Wzywanie rodziców, Współpracować w sprawie kar z rodzicami, Wpisać uczniów na czarną listę, Ocena z zachowania mogłaby wpłynąć na zaliczenie roku szkolnego i przejścia od następnej klasy, Publicznie przeprosić osobę krzywdzoną, Posadzić w „oślej ławce”, Rozmowa przy całej klasie na temat złego zachowania, Pisemna informacja do rodziców, Wywiesić na korytarzu dane ucznia, Rozmowa z rodzicami i pedagogiem, Wydalenie ze szkoły, Pompki, przysiady, Wśród odpowiedzi pojawiła się informacja: „Niewłaściwy stosunek nauczycieli do uczniów – przeprowadzić ankietę na temat nauczycieli tej szkoły, która ukazałaby problemy szkoły (uczniów – nie karać- rozmawiać i rozumieć!)”. 33 Wnioski: o Rodzice uczniów w ZOS Baza twierdzą, że ich dzieci czują się w szkole bezpiecznie. o Najskuteczniejszą formą karania uczniów według rodziców powinny być prace społeczne uczniów na rzecz szkoły o skrzynka anonimowych informacji o niewłaściwych zachowaniach uczniów – propozycja rodziców mająca przeciwdziałać tym zachowaniom. Rekomendacje: o Aby zwiększyć bezpieczeństwo uczniów należy eliminować niewłaściwe zachowania uczniów poprzez stanowcze karanie nagannych postaw – nowy system kar. o Pozyskanie zgody rodziców na społeczną pracę uczniów, którzy nie przestrzegają właściwych zachowań. 34 Respektowanie norm społecznych Poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole Analiza wyników ankiety dotyczącej oceny bezpieczeństwa w naszej szkole Ankieta dla nauczycieli Ankieta została przygotowana w formie 12 pytań. Część z tych pytań to pytania otwarte. Trenerzy wypełniając ankiety w niektórych pytaniach wybierali po dwie odpowiedzi lub nie odpowiadali w ogóle na dane pytanie. Brak odpowiedzi wpłynął na wyniki ankiety i przedstawienie danych, ponieważ na niektóre pytania można było odpowiedzieć tylko tak lub nie i w związku z tym suma tych odpowiedzi powinna wynosić 100%, a w rzeczywistości będzie inaczej Ankieta dla pracowników pedagogicznych została przeprowadzona wśród 14 nauczycieli i 14 nauczycielitrenerów. 35 1. Czy Pana/Pani zdaniem uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? Tabela NT1. Czy Pana/Pani zdaniem uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? Nauczyciele Trenerzy 11 14 79% 100% 2 0 14% 0% 1 0 7% 0% tak nie wiem nie Wykres NT1. Czy Pana/Pani zdaniem uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? 100% 90% 80% 70% Tak 60% 50% Nie w iem 40% 30% 20% Nie 10% 0% Nauczyciele Trenerzy Na pierwsze pytanie 100 % ankietowanych trenerów (14 osób) stwierdziło, że uczniowie w szkole czują się bezpiecznie. Trenerzy mieli głównie na myśli poziom bezpieczeństwa podczas ich zajęć sportowych. Większość z nich spędza niewiele czasu w samej szkole tj. na lekcjach oraz przerwach. Nauczyciele w większości, bo w 79% (11 osób) uważają, że uczniowie czują się bezpiecznie. 14% pytanych (2 osoby) nie potrafiło określić, czy ich podopieczni czują się bezpiecznie, czy nie, natomiast 7% (1 osoba) uważa, że uczniowie nie czują się bezpiecznie. 36 2. Czy w szkole są takie miejsca, w których uczniowie nie czują się bezpiecznie? Tabela NT2. Czy w szkole są takie miejsca, w których uczniowie nie czują się bezpiecznie? korytarz szatnia toaleta boisko droga do szkoły na treningu nie ma takich miejsc Nauczyciele Trenerzy 0 0 0% 0% 0 0 0% 0% 2 0 14% 0% 1 0 7% 0% 3 0 21% 0% 1 0 7% 0% 7 14 50% 100% Wykres NT2. Czy w szkole są takie miejsca, w których uczniowie nie czują się bezpiecznie? 100% 90% korytarz 80% szatnia 70% toaleta 60% boisko 50% 40% droga do szkoły 30% na treningu 20% nie ma takich miejsc 10% 0% Nauczyciele Trenerzy Trenerzy (14 osób) w 100% i nauczyciele (7 osób) w 50% uważają, że w szkole nie ma takich miejsc, w których uczniowie mogliby nie czuć się bezpiecznie. 21 % nauczycieli (3 osoby) wskazuje, że niebezpieczeństwo może się pojawić w drodze do i ze szkoły. Badani nauczyciele w 14% (2 osoby) uważają, że toaleta, jest miejscem niebezpiecznym dla uczniów. Boisko i trening jest dla 7% badanych miejscem, gdzie uczniowie nie czują się bezpiecznie. Jedna ankietowana osoba wśród nauczycieli nie odpowiedziała na to pytanie. 37 3. Czy Pana/Pani zdaniem w szkole zdarzają się następujące sytuacje? Tabela NT3. Czy Pana/Pani zdaniem w szkole zdarzają się następujące sytuacje? na lekcji kradzieży niszczenia mienia szkolnego niszczenia mienia innych uczniów bójek agresji słownej na przerwie podczas szkolnej imprezy impreza sportowa trening n-le trenerzy n-le trenerzy n-le trenerzy n-le trenerzy n-le trenerzy 1 0 6 0 0 0 1 0 4 8 7% 0% 43% 0% 0% 0% 7% 0% 29% 57% 3 0 9 0 1 0 1 0 2 0 21% 0% 64% 0% 7% 0% 7% 0% 14% 0% 2 0 7 0 1 0 0 0 1 0 14% 0% 50% 0% 7% 0% 0% 0% 7% 0% 1 0 8 0 0 0 0 0 1 0 7% 0% 57% 0% 0% 0% 0% 0% 7% 0% 7 0 10 2 1 0 1 0 4 0 50% 0% 71% 14% 7% 0% 7% 0% 29% 0% 0 0 5 0 0 0 1 0 0 0 0% 0% 10% 0% 0% 0% 7% 0% 0% 0% 0 0 6 2 2 2 0 0 0 0 0% 0% 43% 14% 14% 14% 0% 0% 0% 0% wymuszenia palenia papierosów Wykres NT3. Czy Pana/Pani zdaniem w szkole zdarzają się następujące sytuacje*? 80% 70% kradzieży 60% niszczenia mienia szkolnego 50% niszczenia mienia innych uczniów 40% bójek 30% agresji słownej 20% wymuszenia 10% palenia papierosów 0% na lekcji na przerwie podczas szkolnej impreza sportowa imprezy trening * wykres dotyczy ankietowanych nauczycieli Odpowiadając na pytanie 3. nauczyciele na pierwszym miejscu wskazali agresję słowną, która według 71% (10 osób) ma miejsce na przerwie, 50% (7 osób) na lekcji, 29%(4 osoby) na treningu oraz po 7% (po 1 osobie) wskazywało imprezy szkolne i sportowe. Drugim problemem, na który badani zwrócili uwagę jest kradzież na treningu i podczas przerw. 29 % ankietowanych uważa, że miała miejsce na treningu, a 43%, że podczas przerw. Według ankietowanych najwięcej niepożądanych sytuacji ma miejsce podczas przerw. Poza wyżej wymienionymi badani wskazują, że na przerwie dochodzi do niszczenia mienia szkolnego -64%, niszczenia mienia innych uczniów - 50%, bójek – 57%, palenia papierosów- 43%. Spośród badanych pracowników pedagogicznych najwięcej zagrożeń zaobserwowali nauczyciele nie będący trenerami. Trenerzy zwrócili uwagę na problem kradzieży. 38 4. Czy uczniowie zgłaszali Pani/Panu, że doświadczyli na terenie szkoły: Tabela NT4. Czy uczniowie zgłaszali Pani/Panu, że doświadczyli na terenie szkoły: Nauczyciele kradzieży Trenerzy tak nie tak nie 6 5 1 43% 36% 7% 0% 5 4 36% 29% 0% 0% 6 4 43% 29% 0% 0% 5 5 36% 36% 0% 0% 9 2 1 64% 14% 7% 0% 1 6 7% 43% 0% 0% niszczenie mienia szkolnego niszczenie rzeczy innych uczniów bójek agresji słownej wymuszenia Wykres NT4. Czy uczniowie zgłaszali Pani/Panu, że doświadczyli na terenie szkoły: 70% 60% kradzieży 50% niszczenie mienia szkolnego 40% niszczenie rzeczy innych uczniów 30% bójek 20% agresji słownej 10% wymuszenia 0% tak tak Nauczyciele Trenerzy Tylko 50 % badanych nauczycieli (7 osób) odpowiedziało na to pytanie poprawnie, wybierając odpowiedź tak lub nie. Pozostali nauczyciele 50% - 7 osób i wszyscy trenerzy- 100% nie odpowiedzieli na to pytanie jednoznacznie, co nie pozwala poprawnie zanalizować zadanego pytania. Według ankietowanych 9 osób – 64% otrzymało od uczniów zgłoszenia dotyczące agresji słownej. Ponad 43% (6osób) ankietowanych otrzymało zgłoszenie o kradzieży. 36% badanych otrzymało zgłoszenie niszczenia mienia innych uczniów. Natomiast niszczenia mienia szkolnego i bójek 36% (5 osób). Trenerzy otrzymywali informacje o kradzieży i o agresji słownej, tak odpowiedziało 7% (1 osoba) badanych. 39 5.Czy Pana/Pani zdaniem uczniowie są informowani o zasadach oceniania zachowania? Tabela NT5. Czy Pana/Pani zdaniem uczniowie są informowani o zasadach oceniania zachowania? tak, na większości przedmiotów Nauczyciele 11 79% 3 21% Trenerzy 4 29% 3 21% tak, na niektórych przedmiotach 0% 0% 0% 7 50% 0% 0% tak, na wszystkich przedmiotach tak, na zajęciach sportowych nie są informowani Wykres NT5. Czy Pana/Pani zdaniem uczniowie są informowani o zasadach oceniania zachowania? 90% 80% 70% tak, na wszystkich przedmiotach 60% tak, na większości przedmiotów 50% tak, na niektórych przedmiotach 40% 30% tak, na zajęciach sportowych 20% nie są informowani 10% 0% Nauczyciele Trenerzy Większość nauczycieli odpowiedziało w oparciu o własne zajęcia. I tak 79% (11) nauczycieli ankietowanych stwierdziło, że uczniowie są informowani o zasadach oceniania zachowania na wszystkich przedmiotach, 21% (3) uważa, że na większości. Ankietowani trenerzy w 50% (7) uważają, że uczniowie zostali zapoznani z zasadami oceniania na zajęciach sportowych. 29 % (4) trenerów uważa, że zasady oceniania zachowania zostały przedstawione na wszystkich przedmiotach. 40 6. Czy podczas pełnienia dyżurów spotkał(a) się Pan(i) z niepożądanymi zachowaniami uczniów? Tabela NT6. Czy podczas pełnienia dyżurów spotkał(a) się Pan(i) z niepożądanymi zachowaniami uczniów? tak czasem nigdy Nauczyciele 5 36% 9 64% 0% Trenerzy 0% 0% 9 64% Wykres NT6. Czy podczas pełnienia dyżurów spotkał(a) się Pan(i) z niepożądanymi zachowaniami uczniów? 70% 60% tak 50% 40% czasem 30% 20% nigdy 10% 0% Nauczyciele Trenerzy 36% (5osób) ankietowanych nauczycieli odpowiedziało twierdząco na zadane pytanie, natomiast 64% (9) badanych czasem obserwuje niepożądane zachowania podczas przerwy. 64% (9) trenerów nigdy nie spotkało się z niepożądanymi zachowaniami uczniów natomiast 36% (5) trenerów nie zaznaczyło żadnej z trzech do wyboru odpowiedzi. Przyczyną braku odpowiedzi może być brak zdania w związku z nie pełnieniem dyżurów. 41 7. Czy Pana(i) zdaniem uczniowie chętnie uczestniczą w imprezach szkolnych? Tabela NT7. Czy Pana(i) zdaniem uczniowie chętnie uczestniczą w imprezach szkolnych? tak raczej tak nie w niektórych, jakich? nie są informowani Nauczyciele 4 29% 9 64% 1 7% Trenerzy 9 64% 5 36% 0% 0% 0% 0% 0% Wykres NT7. Czy Pana(i) zdaniem uczniowie chętnie uczestniczą w imprezach szkolnych? 70% 60% 50% tak 40% raczej tak 30% nie 20% w niektórych, jakich? 10% 0% Nauczyciele Trenerzy Zarówno nauczyciele jak i trenerzy uważają, że uczniowie chętnie uczestniczą w imprezach szkolnych. 29%, 4 nauczycieli i 64%, 9 trenerów twierdzi, że tak. 64% (9) nauczycieli i 36% (5) trenerów uważa, że raczej tak, natomiast tylko 7%, 1 nauczyciel sądzi, że uczniowie niechętnie uczestniczą w imprezach szkolnych. 42 8.Pana/Pani zdaniem, gdy uczeń ma problem, do kogo zwraca się o pomoc? Tabela NT8. Pana/Pani zdaniem, gdy uczeń ma problem, do kogo zwraca się o pomoc? do wychowawcy do pedagoga do nauczyciela przedmiotu (jakiego?) do nikogo do innej osoby, jakiej? Nauczyciele 13 93% 5 36% 5 36% Trenerzy 4 29% 0% 2 14% 0% 6 43% 0% 4 29% Wykres NT8. Pana/Pani zdaniem, gdy uczeń ma problem, do kogo zwraca się o pomoc? 100% 90% 80% do wychowawcy 70% do pedagoga 60% 50% do nauczyciela przedmiotu (jakiego?) 40% do nikogo 30% 20% do innej osoby, jakiej? 10% 0% Nauczyciele Trenerzy 93% to jest 13 nauczycieli i 29%, czyli 4 trenerów twierdzi, że uczniowie zwracają się z problemem do wychowawcy. 36% (5) nauczycieli wskazywało pedagoga. Przybliżone wyniki nauczycieli i trenerów dotyczyły nauczyciela przedmiotu po 36 i 29%, ale nikt z ankietowanych nie wskazał o jakiego nauczyciela chodzi. Wśród innych osób, do których zwracają się uczniowie w razie problemów zostali wymienieni: trener 43% i dyrektor 14%. 43 9. Jakie działania Pani/Pana zdaniem szkoła powinna podjąć w celu eliminacji zagrożeń? Nauczyciele i trenerzy odpowiadając na to pytanie wymieniali: Odpowiedzi nauczycieli: Warsztaty dotyczące agresji (2osoby) Pogadanki na lekcjach, Odpowiedzi trenerów: Częste rozmowy, pogadanki (5osób) Ciekawe lekcje godziny wychowawczej (3 osoby) Odpowiednie kary (2 osoby). Bardzo mało ankietowanych w ogóle udzieliło odpowiedzi na to pytanie. 44 10. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Pana/Pani zdaniem są najlepsze? Tabela NT9. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Pana/Pani zdaniem są najlepsze? pochwała na forum klasy pochwała na apelu szkolnym list gratulacyjny do rodziców nagrody na koniec roku Nauczyciele 4 29% 10 71% 6 43% 9 64% Trenerzy 0% 6 43% 6 43% 2 14% Wykres NT9. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Pana/Pani zdaniem są najlepsze? 80% 70% 60% pochwała na forum klasy 50% pochwała na apelu szkolnym 40% list gratulacyjny do rodziców 30% nagrody na koniec roku 20% 10% 0% Nauczyciele Trenerzy 71%, 10 nauczycieli uważa, że najlepszą nagrodą dla ucznia jest pochwała na apelu szkolnym, 43% (6) badanych wskazało list gratulacyjny dla rodziców, natomiast 64% uznała nagrody na koniec roku. Zdaniem nauczycieli i trenerów najmniej motywująca jest pochwała na forum klasy, tylko 4 badanych nauczycieli i nikt z trenerów. Według trenerów (6osób) równie skuteczna może być pochwała na apelu szkolnym- 43 % ankietowanych, jak i list gratulacyjny dla rodziców również 43%. 14 % (2osoby ) uważa, że dobrym sposobem nagradzania uczniów byłyby nagrody na koniec roku. Trzy osoby spośród ankietowanych wskazały wszystkie odpowiedzi jako najlepsze sposoby nagradzania uczniów. 45 11. W jaki sposób Pana/Pani zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów? Tabela NT10. W jaki sposób Pana/Pani zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów? galeria wzorowych uczniów prezentacja w gazetce szkolnej prezentacja na stronie internetowej szkoły inne, jakie? Nauczyciele 7 50% 3 21% 9 64% Trenerzy 4 29% 5 36% 6 43% 0% 0% Wykres NT10. W jaki sposób Pana/Pani zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów 70% 60% galeria wzorowych uczniów 50% prezentacja w gazetce szkolnej 40% 30% prezentacja na stronie internetowej szkoły 20% inne, jakie? 10% 0% Nauczyciele Trenerzy Ponad 64% nauczycieli (9) uważa, że uczniów można nagradzać prezentując ich na stronie internetowej, 50% (7) wskazało na galerię wzorowych uczniów, a 21% (3) zaprezentowałaby ich w gazetce szkolnej. W pytaniu jedenastym jedna osoba wśród trenerów zaznaczyła dwie odpowiedzi. 43 % trenerów (6) uważa, że powinna być stworzona prezentacja na stronie internetowej danego wyróżniającego się ucznia. 36 % (5) jest zdania, że sylwetka i postawa ucznia powinna być zaprezentowana w gazetce szkolnej. 4 osoby (29%) uważają, że należałoby stworzyć galerię wzorowych uczniów. 46 12. W jaki skuteczny sposób należałoby karać uczniów za złe zachowanie? Tylko 5 badanych nauczycieli i 9 trenerów udzieliło odpowiedzi na 12. pytanie. Zdaniem nauczycieli powinno to być: Zawieszenie w prawach ucznia, Zawieszenie w treningach, Przeniesienie do innej klasy, Zostawanie po lekcjach, Informacja u trenera i zawieszenie w prawach ucznia, Sporządzenie notatki w obecności pedagoga i umieszczenie jej w teczce ucznia. Jeden nauczyciel udzielił niejasnej odpowiedzi wpisując „na apelach” oraz jeden nauczyciel w odpowiedzi wpisał, że jest przeciwnikiem karania i zamiast kar powinny być nagrody. Zdaniem trenerów: Wyrzucenie ze szkoły, Zawieszenie w treningach Nagana od dyrektora. 47 WNIOSKI: o Większość uczniów czuje się w szkole bezpiecznie. Miejscami zagrożenia są : toaleta i szatnia. Podczas przerw obserwuje się : najwięcej bójek, agresji słownej i palenia papierosów przez uczniów. Wszystkie złe zachowania kolegów uczniowie zgłaszają nauczycielowi. o Uczniowie są przez nauczycieli informowani o ocenach z zachowania, a z problemami najczęściej zgłaszają się do wychowawcy. o Wskazane są wszystkie pochwały i wszelkie sposoby nagradzania uczniów. Należy być w stałym kontakcie z rodzicami, trenerami i pedagogiem. o Według trenerów uczniowie czują się bezpiecznie w szkole (trenerzy znają problemy uczniów w szkole z ich własnych relacji), a w szczególności na zajęciach sportowych. o Trenerzy przede wszystkim skupiają się na różnego rodzaju formach nagradzania uczniów a nie ich karania(tylko dziewięciu trenerów odpowiedziało na pytanie 12) . Podstawową przyczyną powyższego jest brak problemów z podopiecznymi podczas zajęć sportowych. o Uczestnictwo w treningach, zawodach oraz uzyskiwane wyniki sportowe to mobilizacja dla uczniów do dobrego zachowywania się. REKOMENDACJE: 1. Zwiększyć liczbę nauczycieli dyżurujących w newralgicznych punktach, jakimi są toaleta, szatnia i boisko. 2. Drzwi wejściowe do szkoły w trakcie przerwy otwierać dopiero po zejściu nauczyciela dyżurującego z lekcji. 3. Prowadzić teczki uczniów oraz włączyć trenerów do współpracy, by eliminować złe zachowania uczniów. 48 Respektowanie norm społecznych Poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole Wywiad z pedagogiem szkolnym Część pierwsza wywiadu to pytania badawcze. Natomiast część druga dotyczy kluczowych pytań ewaluacji. 49 1. Jak ocenia Pan poczucie bezpieczeństwa w szkole? Myślę, że szkoła jest bezpiecznym miejscem dla młodzieży jak i jej pracowników. 2. Jakie według Pana są w szkole miejsca wskazywane przez uczniów jako bezpieczne i niebezpieczne dla uczniów? Proszę o uzasadnienie odpowiedzi. Miejsca bezpieczne: klasopracownie, korytarze, kompleks sportowy, Miejsca niebezpieczne: szatnie, łazienki, posesja szkoły 3. W jaki sposób rozpoznaje Pan poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole? Ankietowanie uczniów, rozmowy w klasie i indywidualne z uczniami, obserwacja zachowań uczniów i ich przyczyny. 4. Jakie wnioski wynikają z tego rozpoznania? Nadzór i poprawa, zwiększenie nadzoru pedagogicznego w miejscach najbardziej zagrożonych niepożądanymi zachowaniami uczniów 5. Jakiego rodzaju niepożądane zachowania uczniów pojawiają się w szkole najczęściej? Agresja, przemoc, kradzieże, dominacja, naśladownictwo, chęć zaistnienia w grupie rówieśniczej, agresywne zachowania do nauczycieli. 6. Jaka jest tendencja zmian w zachowaniu w odniesieniu do poprzedniego roku? Wzrost agresji, przemoc fizyczna i psychiczna, wzrost agresji w stosunku do nauczycieli, brak szacunku do nauczycieli. 7. W jakich sytuacjach Pana zdaniem w szkole występują najczęściej niepożądane zachowania uczniów? Prowokacja grupy rówieśniczej, chęć zaistnienia w grupie, agresja w stosunku do nauczyciela. 8. Z jakimi instytucjami współpracuje Pan w celu eliminowania zagrożeń i wzmacniania pożądanych zachowań? Policja, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Prokuratura 9. Jakie efekty wynikają z tej współpracy? Znajomość przepisów i instytucji zapobiegania niepożądanych zachowań uczniów, odpowiedzialność i konsekwencja zachowań uczniów, zadania i uprawnienia tych organów. 10.Na czym polega współpraca z rodzicami w kwestii bezpieczeństwa ich dzieci w trakcie przebywania w szkole i na zajęciach sportowych? Rozmowy indywidualne, głosy rodziców, zgłaszane wychowawcom problemy na wywiadówkach, kontakty telefoniczne z rodzicami. 50 WNIOSKI: o Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, o Wzrasta poziom agresji i braku szacunku do nauczycieli, o Małe efekty współpracy z instytucjami. REKOMENDACJE: o Zwiększyć współpracę z instytucjami wspierającymi pracę wychowawczą nauczycieli: PPP, Policja, sądy i prokuratura. o Stworzyć katalog właściwych i pożądanych zachowań uczniów w celu wyeliminowania agresji słownej i braku szacunku do innych osób. 51 Respektowanie norm społecznych Poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole Wywiad z pracownikami niepedagogicznymi 52 Uzyskane odpowiedzi z wywiadu przeprowadzonego z pracownikami niepedagogicznymi: 1. Pracownicy zaobserwowali, że uczniowie podczas przerw biegają po korytarzach, przepychają się, nie wszyscy uczniowie zmieniają obuwie, wychodzą do sklepu bez odpowiedniego ubioru. Klasy podczas przerw nie są wietrzone. 2. W trakcie spożywania posiłków pomiędzy lekcjami i zajęciami sportowymi zachowania uczniów na ogół są poprawne. Natomiast podczas spożywania posiłków na stołówce szkolnej zaobserwowano, że pomiędzy niektórymi uczniami prowadzone są rozmowy, młodsze dzieci często nie jedzą surówek i dań właściwych, sporadycznie zostawiają porozrzucane jedzenie na stołach i nie odnoszą naczyń do okienka. Nie wszyscy uczniowie mają przy sobie kartki na obiad. Uczniowie nie myją rak przed jedzeniem. 3. Złe zachowania uczniów: -rozrabiają, krzyczą, trzaskają drzwiami, sporadycznie nie powiedzą dzień dobry. Dobre zachowania uczniów: -są uczynni, odśnieżają podwórko, pomagają przy drobnych pracach i przy remontach np. łódek. 4. Pracownicy reagują na złe zachowania uczniów. Zwracają uwagę, mówią że źle robią, wyjaśniają dlaczego tak postąpił. Zgłaszają nauczycielom, nauczycielom-trenerom, wychowawcy klasy. 5. Dwóch pracowników czasami wspomaga nauczycieli dyżurujących. 6. Większość pracowników uważa, że zamykanie drzwi wejściowych i zamykanie szatni poprawia bezpieczeństwo uczniów. 7. Zaobserwowanie niewłaściwe i szczególnie pozytywne zachowania uczniów pracownicy zgłaszają: dyrektorowi szkoły, wychowawcy klasy, nauczycielom-trenerom, rodzicom uczniów. 8. Pracownicy uważaj, że po zgłoszeniu niewłaściwego lub pozytywnego zachowania uczniów, nie zawsze wyciągane są konsekwencje w stosunku do ucznia. Trenerzy natomiast na ogół wyciągają konsekwencje w stosunku do ucznia. 9. Większość pracowników uważa, że uczniowie powinni czuć się bezpiecznie w szkole. 10. Aby wzmocnić poczucie bezpieczeństwa w szkole należałoby wprowadzić monitoring w szkole i prowadzić pogadanki z uczniami. REKOMENDACJE: o Wprowadzić monitoring w szkole. o Zwrócić większą uwagę na odpowiednie odżywianie się i dbanie o higienę. o Zwrócić większą uwagę na odpowiedni strój podczas lekcji wychowania fizycznego i podczas treningów. o Wyciągać konsekwencje złego jak i dobrego zachowania uczniów. 53 Respektowanie norm społecznych Poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole Analiza dokumentów szkolnych 54 Na podstawie analizy sprawozdań pedagoga szkolnego z lat 2010/11 i 2011/12: Zrealizowano w zakresie podejmowanych działań pedagoga jako koordynatora między zawodnikami, trenerami i nauczycielami: 1. Wymiana informacji i wniosków w celu eliminowania niestosownych zachowań. 2. Konsultacje i spotkania indywidualne z trenerami – udzielanie porad w rozwiązywaniu trudności powstających podczas zajęć sportowych i w szkole. 3. Inicjowanie spotkań : rodzic – trener – zawodnik, nauczyciel – trener – uczeń, wychowawca – trener – zawodnik – rodzic, w celu określenia trudności, niepowodzeń szkolnych i sportowych wynikających m.in. z naste pijących przyczyn: konflikty rówieśnicze, przejawy demoralizacji, lekceważący stosunek do nauczyciela. 4. Wspólne rozwiązywanie konfliktów z rówieśnikami i eliminowanie napięć. Inne działania pedagoga w zakresie profilaktyki wychowawczej: Zachęta do stawania się dobrym człowiekiem, kolegą, sportowcem Eliminowanie przemocy wśród uczniów ( rozmowy interwencyjne w klasach w miarę potrzeb, rozmowy indywidualne z uczniami i pracownikami szkoły, ankieta dotycząca przejawów agresji i przemocy na terenie szkoły, spotkania z policjantem, rozmowy wychowawczo – prewencyjne na podstawie filmów edukacyjnych. Realizowanie zadań wynikających z Planu Wychowawczego Szkoły oraz Planu Profilaktyki. Przeprowadzenie anonimowej ankiety „ Bezpieczeństwo w szkole:, dotyczącej przejawów agresji i przemocy w szkole w celu opracowania prawidłowych wniosków i podjęcia skutecznych działań profilaktycznych Spotkanie z Rzecznikiem Praw Dziecka Indywidualna opieka pedagogiczno –psychologiczna: rozwiązywanie konfliktów rówieśniczych Na podstawie analizy sprawozdań z programu profilaktycznego i wychowawczego za lata 2010 – 2012: 1. IV – V 2011 realizowano działania profilaktyczne w ramach ogólnopolskiej kampanii : Zachowaj trzeźwy umysł”. Osiągnięte cele to: Wypracowanie gotowości do dbania o kogoś na miarę własnych potrzeb Radzenie sobie z aktualnymi trudnościami Organizowanie działań służących innym i czerpaniu satysfakcji z własnych poczynań Rozwijanie silnej woli umożliwiającej przeciwstawianie się działaniom niezgodnym z normami społecznymi i namowom do ryzykownych zachowań Nabycie umiejętności starania się o własne wartościowe życie 2. Sprawozdanie z działalności gabinetu odnowy biologicznej: Za rok 2010/2011 – 2 wypadki, brak danych o urazach trenerów i nauczycieli w – fu. Osoby, które zgłosiły się do gabinetu z powodu kontuzji w ilości 22 osoby, urazy głównie zdarzają się na lekcjach w- f, zajęciach szkoleniowych i przerwach międzylekcyjnych. Najczęstsze urazy to urazy palców, stawów skokowych i kolanowych powstające w czasie gier zespołowych. 3. Na podstawie analizy sprawozdań z realizacji szkolnego programu profilaktyki wychowawców poszczególnych klas: Organizowane były spotkania z policjantem, z pracownikami WOPR „Bezpieczeństwo na wodzie w ramach programu profilaktycznego „ Zachowaj trzeźwy umysł”, wizyta w Powiatowej Komendzie Policji i sądzie Budowanie zasad tolerancji i życzliwości, przeciwdziałanie agresji i przemocy na godzinach z wychowawcą, wspieranie przedsięwzięć zapobiegającym uzależnieniom, wagarom i agresji oraz służącym kształtowaniu postaw troski o własne i innych bezpieczeństwo. 55 Uczniowie byli zapoznawani z zasadami bezpieczeństwa w czasie drogi do i ze szkoły, w czasie ferii zimowych, w czasie wolnym od zajęć. Zostali również zapoznani z udzielaniem pierwszej pomocy przedmedycznej Sumienne wykonywanie przez nauczycieli dyżurów na przerwach w wyznaczonych punktach szkoły i stołówce szkolnej Angażowanie rodziców uczniów sprawiających trudności wychowawcze w działania poprawiające dyscyplinę. WNIOSKI: o Uczniowie czują się bezpiecznie w szkole i na zajęciach sportowych. Najczęstsze niepożądane zachowania uczniów to: agresja słowna, niekulturalne słownictwo, niewłaściwe zachowania na lekcjach. o W zakresie rozpoznawania poczucia bezpieczeństwa uczniów oraz w zakresie identyfikowania i eliminowania zagrożeń, nauczyciele prowadzą obserwacje pedagogiczną, spotkania zespołu wychowawców, rozmowy z uczniami na godzinach z wychowawcą, współpracę z pedagogiem i trenerami. o Uczniowie zapoznawani są z zasadami obowiązującymi w szkole głównie na godzinach z wychowawcą oraz na warsztatach organizowanych przez pracowników PPP, instruktorem odnowy biologicznej, pogadankach i lekcjach z pedagogiem szkolnym oraz przy każdej okazji przez wszystkich nauczycieli. o W szkole podejmowane są różnego rodzaju działania w celu eliminowania tych zagrożeń np.: o Warsztaty psychologiczne, o Kontakty z rodzicami, o Spotkania z pedagogiem. REKOMENDACJE: 1. Podjąć działania wzmacniające pożądane zachowania uczniów np. galeria wzorowych uczniów, prezentacja w gazetce szkolnej sylwetek wzorowych uczniów, współzawodnictwo między klasowe, nagrody na koniec roku dla wyróżniających się swoim zachowaniem uczniów. 56 PODSUMOWANIE Analiza zebranego materiału pozwoliła na sformułowanie następujących wniosków: WNIOSKI: 1. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, pomimo tego, że doświadczają różnego rodzaju zachowań agresywnych, zwłaszcza agresji słownej. 2. Nauczyciele w czasie dyżurów powinni baczniej obserwować uczniów, aby w porę zapobiec niewłaściwym zachowaniom. 3. Najwięcej niepożądanych zachowań ma miejsce w czasie przerw 4. Rodzice uczniów w ZOS Baza twierdzą, że ich dzieci czują się w szkole bezpiecznie. 5. Najskuteczniejszą formą karania uczniów według rodziców powinny być prace społeczne uczniów na rzecz szkoły 6. Stworzenie skrzynki anonimowych informacji o niewłaściwych zachowaniach uczniów – propozycja rodziców mająca przeciwdziałać tym zachowaniom. 7. Większość uczniów czuje się w szkole bezpiecznie. Miejscami zagrożenia są : toaleta i szatnia. Podczas przerw obserwuje się : najwięcej bójek, agresji słownej i palenia papierosów przez uczniów. Wszystkie złe zachowania kolegów uczniowie zgłaszają nauczycielowi. 8. Uczniowie są przez nauczycieli informowani o ocenach z zachowania, a z problemami najczęściej zgłaszają się do wychowawcy. 9. Wskazane są wszystkie pochwały i wszelkie sposoby nagradzania uczniów. Należy być w stałym kontakcie z rodzicami, trenerami i pedagogiem. 10.Według trenerów uczniowie czują się bezpiecznie w szkole (trenerzy znają problemy uczniów w szkole z ich własnych relacji), a w szczególności na zajęciach sportowych. 11.Trenerzy przede wszystkim skupiają się na różnego rodzaju formach nagradzania uczniów a nie ich karania(tylko dziewięciu trenerów odpowiedziało na pytanie 12) . Podstawową przyczyną powyższego jest brak problemów z podopiecznymi podczas zajęć sportowych. 12.Uczestnictwo w treningach, zawodach oraz uzyskiwane wyniki sportowe to mobilizacja dla uczniów do dobrego zachowywania się. 13.Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie 57 14.Wzrasta poziom agresji i braku szacunku do nauczycieli 15.Małe efekty współpracy z instytucjami. 16.W szkole podejmowane są różnego rodzaju działania w celu eliminowania tych zagrożeń np.: a. Warsztaty psychologiczne, b. Kontakty z rodzicami, c. Spotkania z pedagogiem. 17.Uczniowie czują się bezpiecznie w szkole i na zajęciach sportowych. Najczęstsze niepożądane zachowania uczniów to: agresja słowna, niekulturalne słownictwo, niewłaściwe zachowania na lekcjach. 18.W zakresie rozpoznawania poczucia bezpieczeństwa uczniów oraz w zakresie identyfikowania i eliminowania zagrożeń, nauczyciele prowadzą obserwacje pedagogiczną, spotkania zespołu wychowawców, rozmowy z uczniami na godzinach z wychowawcą, współpracę z pedagogiem i trenerami. 19.Uczniowie zapoznawani są z zasadami obowiązującymi w szkole głównie na godzinach z wychowawcą oraz na warsztatach organizowanych przez pracowników PPP, instruktorem odnowy biologicznej, pogadankach i lekcjach z pedagogiem szkolnym oraz przy każdej okazji przez wszystkich nauczycieli. 20.Nauczyciele i personel szkoły czują się w szkole bezpiecznie, ale spotykają się z przejawami agresji ze strony uczniów. 21.Nie wszyscy uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje i nie zawsze przestrzegają norm społecznych obowiązujących w szkole. 22.Nauczyciele komunikują uczniom, jakich zachowań się od nich oczekuje. Czynią to zwłaszcza na lekcjach wychowawczych i podczas rozmów indywidualnych. 23.W szkole podejmowane są różnego rodzaju działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań. 58 REKOMENDACJE: 1. Należy zmienić system karania uczniów za niestosowne zachowania – opracować nowy. 2. zwiększyć liczbę dyżurujących nauczycieli w trakcie przerw 3. Aby zwiększyć bezpieczeństwo uczniów należy eliminować niewłaściwe zachowania uczniów poprzez stanowcze karanie nagannych postaw - nowy system kar 4. Pozyskanie zgody rodziców na społeczną pracę uczniów, którzy nie przestrzegają właściwych zachowań. 5. Zwiększyć liczbę nauczycieli dyżurujących w newralgicznych punktach, jakimi są toaleta i szatnia. 6. Drzwi wejściowe do szkoły otwierane są dopiero po zejściu nauczyciela dyżurującego na boisku z lekcji. 7. Prowadzić teczki uczniów oraz włączyć trenerów do współpracy, by eliminować złe zachowania uczniów. 8. Zwiększyć współpracę z instytucjami wspierającymi pracę wychowawczą nauczycieli: PPP, Policja, sądy i prokuratura. 9. Stworzyć katalog właściwych i pożądanych zachowań uczniów w celu wyeliminowania agresji słownej i braku szacunku do innych osób. 10.Wprowadzić monitoring w szkole. 11.Zwrócić większą uwagę na odpowiednie odżywianie się i dbanie o higienę. 12.Zwrócić większą uwagę na odpowiedni strój podczas lekcji wychowania fizycznego i podczas treningów. 13.Wyciągać konsekwencje złego jak i dobrego zachowania uczniów. 14.Podjąć działania wzmacniające pożądane zachowania uczniów np. galeria wzorowych uczniów, prezentacja w gazetce szkolnej sylwetek wzorowych uczniów, współzawodnictwo między klasowe, nagrody na koniec roku dla wyróżniających się swoim zachowaniem uczniów. 15. Szkoła – nauczyciele, personel, rodzice, by zwiększyć poczucie bezpieczeństwa całej społeczności szkolnej, powinna kontynuować dotychczasowe działania wychowawcze oraz podejmować nowe działania przynoszące pożądany efekt wychowawczy. Przeprowadzone badania pozwalają również na sformułowanie następującego wniosku praktycznego: Należy opracować plan działań mający na celu zwiększenie wśród uczniów i nauczycieli respektowania norm społecznych oraz zmniejszenie (wyeliminowanie) zachowań niezgodnych z normami społecznymi. 59 ZAŁĄCZNIKI Załącznik Nr 1: Ankieta dla uczniów. Załącznik Nr 2: Ankieta dla rodziców. Załącznik Nr 3: Ankieta dla nauczycieli. Załącznik Nr 4: Kwestionariusz wywiadu z pedagogiem. Załącznik Nr 5: Kwestionariusz wywiadu z pracownikami niepedagogicznymi. 60 Drogi uczniu Zwracam się do Ciebie z prośbą o wypełnienie ankiety, która pozwoli ocenić stopień bezpieczeństwa w naszej szkole. Ankieta jest anonimowa. Proszę o rzetelne jej wypełnienie. Dziękuję 1. Czy czujesz się w szkole bezpiecznie? (zaznacz znakiem X jedną wybraną odpowiedź) a) tak b) nie zawsze c) nie 2. Czy w szkole są takie miejsca , w których nie czujesz się bezpiecznie? (zaznacz znakiem X wybrane odpowiedzi) a) korytarz szkolny b) szatnia c) toaleta d) boisko szkolne e) droga do szkoły / domu f) miejsce treningu g) nie ma takich miejsc Inne jakie………………………………………………………..………. 3. Czy byłeś świadkiem kiedy na terenie zespołu (szkoła i miejsce treningu) dochodziło do: (zaznacz znakiem X wybrane odpowiedzi) lekcja przerwa Impreza szkolna (wycieczka, dyskoteka ) Impreza sportowa trening kradzieży niszczenia mienia szkolnego niszczenia mienia innych uczniów bójki agresji słownej wymuszenia palenia papierosów 4. Co zrobiłeś, gdy byłeś świadkiem tych sytuacji? a) udawałem, że nie widzę b) zwróciłem się o pomoc do nauczyciela c) zwróciłem sprawcy uwagę d) brałem udział e) inne, jakie? ………………………………………………………. 5. Czy sam doświadczyłeś na terenie szkoły: (zaznacz znakiem X wybrane odpowiedzi) TAK a) b) c) d) e) NIE kradzieży niszczenia mienia szkolnego niszczenia rzeczy innych uczniów bójek agresji słownej 61 f) wymuszenia 6. Od kogo dowiedziałeś się o zasadach oceniania zachowania obowiązujących w szkole? a) Wychowawca klasy b) Nauczyciel przedmiotu c) Pedagog d) Kolega / koleżanka e) Inna osoba, jaka? …………………………………. f) Nie dowiedziałem się 7. Czy czujesz się bezpiecznie podczas przerw? (zaznacz znakiem X jedną wybraną odpowiedź) a) zawsze b) czasami c) nigdy 8. Czy chętnie bierzesz udział w imprezach szkolnych (dyskoteki, zawody sportowe, regaty, wycieczki)? a) tak b) raczej tak c) nie d) w niektórych, napisz jakich?............................................................................................. 9. Gdy masz problem, do kogo możesz zwrócić się o pomoc? a) Do dyrektora b) Do wychowawcy c) Do pedagoga d) Do nauczyciela przedmiotu (jakiego?) e) Do nikogo Do innej osoby, jakiej? ………………………………………………………………..……………………… 10. Co Twoim zdaniem szkoła powinna zrobić, żebyś mógł poinformować o zagrożeniach: …………………………………..……………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………….……………. ………………………………………………………………………………………………..………… 11. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Twoim zdaniem są najlepsze: a) pochwała na forum klasy b) pochwała na apelu szkolnym c) list gratulacyjny dla rodziców d) nagrody na koniec roku 12. W jaki sposób Twoim zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów: a) nagroda za 100% frekwencję lub najwyższą w szkole ( nie niższą niż 90 %) b) galeria wzorowych uczniów c) prezentacja w gazetce szkolnej d) prezentacja na stronie internetowej szkoły e) inne, jakie? ………………………………………………………………………………… 13. Które ze stosowanych w szkole form karania uczniów za złe zachowanie Twoim zdaniem są skuteczne: e) upomnienie wychowawcy f) upomnienie dyrektora g) nagana wychowawcy h) nagana dyrektora i) powiadomienie rodzica j) zawieszenie w prawach ucznia k) zawieszenie zawodnika Szanowni Państwo, 62 Ankieta dla rodziców Ankieta zawiera pytania dotyczące ewentualnego występowania różnych rodzajów zachowań niepożądanych w naszej szkole. Prosimy o wypełnienie ankiety w celu oceny stopnia występowania tych zjawisk i podjęcia działań eliminujących te zjawiska. Ankieta jest anonimowa. Dziękujemy za szczere odpowiedzi. 1. Czy Pana(i) dziecko czuje się w szkole bezpiecznie? (proszę zaznaczyć znakiem X jedną wybraną odpowiedź) a. tak b. nie c. nie wiem 2. Czy w szkole są takie miejsca, w których Pana(i) dziecko nie czuje się bezpiecznie? (proszę zaznaczyć znakiem X wybrane odpowiedzi) a) Korytarz szkolny b) Szatnia c) Toaleta d) Boisko szkolne e) Droga do szkoły / domu f) Miejsce treningu g) Nie ma takich miejsc h) Inne, jakie ? …………………………. 3. Czy Pana(i) zdaniem w szkole zdarzają się następujące sytuacje? (proszę zaznaczyć znakiem Impreza szkolna Impreza lekcja przerwa trening (wycieczka, sportowa dyskoteka ) kradzież Niszczenie mienia Niszczenie mienia innych uczniów bójki Agresja słowna wymuszenia Palenie papierosów 4. Co zrobiłoby Pani/Pana dziecko, gdyby było świadkiem tych sytuacji? a) Udawałoby, że nie widzi b) Zwróciłby się o pomoc do nauczyciela c)Zwróciłby uwagę sprawcy d) Brałby udział e) Inne, jakie?…………………………………………… 5. Czy Pana(i) dziecko doświadczyło na terenie szkoły następujących zjawisk? (proszę zaznaczyć znakiem X wybrane odpowiedzi) TAK NIE a) kradzieży b) niszczenia mienia szkolnego c) niszczenia rzeczy innych uczniów d) bójek e) agresji słownej f) wymuszenia 63 6. Od kogo Pana(i) dziecko dowiedziało się o zasadach oceniania zachowania ? a) Wychowawcy klasy, b) Nauczyciela przedmiotu, c) Pedagoga, d) Kolegi, koleżanki, e) Inna osoba, kto?…………………………………………………, f) Nie zostało zapoznane. 7. Czy Pana(i) dziecko czuje się bezpiecznie podczas przerw? (proszę zaznaczyć znakiem X jedną wybraną odpowiedź) a) Zawsze b) Czasami c) Nigdy d) Nie wiem 7. Czy Pana(i) dziecko chętnie uczestniczy w imprezach szkolnych? a) Tak b) Nie c) Nie wiem d) W niektórych, proszę wpisać w jakich? …………….……………..… 8. Do kogo Pana / Pani zdaniem dziecko zwraca się o pomoc w sytuacji problemowej? a) Do dyrektora b) Do wychowawcy c) Do pedagoga d) Do nauczyciela przedmiotu (jakiego?) ………………………… e) Do nikogo f) Do innej osoby, jakiej? ………………………………… 9. Co Pana / Pani zdaniem szkoła może jeszcze zrobić, żeby dziecko mogło poinformować szkołę o zagrożeniach? ……………………………………………………………………….…………………………………………………. ……………………………………………………………………….…………………………………………………. ……………………………………………………………………….…………………………………………………. 10. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Pana / Pani zdaniem są najlepsze: a) pochwała na forum klasy b) pochwała na apelu szkolnym c) list gratulacyjny dla rodziców d) nagrody na koniec roku 11. W jaki sposób Pana / Pani zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów: a) galeria wzorowych uczniów b) prezentacja w gazetce szkolnej c) prezentacja na stronie internetowej szkoły d) inne, jakie?………….………………………….… 12. W jaki inny skuteczny sposób, Pana / Pani zdaniem można byłoby karać uczniów za złe zachowanie? ……………………………………………………………………….…………………………………………………. ……………………………………………………………………….…………………………………………………. ……………………………………………………………………….…………………………………………………. 64 Ankieta dla nauczycieli. Ankieta zawiera pytania dotyczące ewentualnego występowania różnych rodzajów zachowań niepożądanych w naszej szkole. Prosimy o wypełnienie ankiety w celu oceny stopnia występowania tych zjawisk. Ankieta jest anonimowa. Dziękujemy za szczere odpowiedzi. 1. Czy Pana(i) zdaniem uczniowie czują się w szkole bezpiecznie? (proszę zaznaczyć znakiem X jedną wybraną odpowiedź) d. tak e. nie f. nie wiem 2. Czy w szkole są takie miejsca, w których uczniowie nie czują się bezpiecznie? (proszę zaznaczyć znakiem X wybrane odpowiedzi) i) Korytarz szkolny j) Szatnia k) Toaleta l) Boisko szkolne m) Droga do szkoły / domu n) Miejsce treningu o) Nie ma takich miejsc p) Inne, jakie ? …………………………. 3. Czy Pana(i) zdaniem w szkole zdarzają się następujące sytuacje? (proszę zaznaczyć znakiem lekcja przerwa Impreza Impreza trening szkolna sportowa (wycieczka, dyskoteka ) kradzież Niszczenie mienia Niszczenie mienia innych uczniów bójki Agresja słowna wymuszenia Palenie papierosów 4. Czy uczniowie zgłaszali Pana(i), że doświadczyli na terenie szkoły? (proszę zaznaczyć znakiem X wybrane odpowiedzi) TAK NIE a) kradzieży b) niszczenia mienia szkolnego c) niszczenia rzeczy innych uczniów d) bójek e) agresji słownej f) wymuszenia 65 5. Czy zdaniem Pana / Pani uczniowie są informowani o zasadach oceniania zachowania? g) Tak, na wszystkich przedmiotach, h) Tak, na większości przedmiotów, i) Tak, na niektórych przedmiotach, j) Tak, na zajęciach sportowych, k) Nie są informowani. 6. Czy podczas pełnienia dyżurów spotkał(a) się Pan(i) z niepożądanymi zachowaniami uczniów? (proszę zaznaczyć znakiem X jedną wybraną odpowiedź) e) Tak f) Czasem g) Nigdy 7. Czy Pana(i) zdaniem uczniowie chętnie uczestniczą w imprezach szkolnych? e) Tak f) Raczej tak g) Nie h) W niektórych, proszę wpisać w jakich? …………….……………..… 8. Pana / Pani zdaniem, gdy uczeń ma problem, do kogo zwraca się o pomoc? g) Do wychowawcy h) Do pedagoga i) Do nauczyciela przedmiotu (jakiego?) j) Do nikogo k) Do innej osoby, jakiej? 9. Jakie działania Pani / Pana zdaniem szkoła powinna podjąć w celu eliminacji zagrożeń ……………………………………………………………………….…………………………………………………. ……………………………………………………………………….…………………………………………………. ……………………………………………………………………….…………………………………………………. 10. Które ze stosowanych w szkole form nagradzania uczniów za dobre zachowanie Pana / Pani zdaniem są najlepsze: e) pochwała na forum klasy f) pochwała na apelu szkolnym g) list gratulacyjny dla rodziców h) nagrody na koniec roku 11. W jaki sposób Pana / Pani zdaniem należałoby jeszcze nagradzać uczniów: a) galeria wzorowych uczniów b) prezentacja w gazetce szkolnej c) prezentacja na stronie internetowej szkoły d) inne, jakie?………….………………………….… 12. W jaki inny skuteczny sposób, Pana / Pani zdaniem można byłoby karać uczniów za złe zachowanie ……………………………………………………………………….…………………………………………………. ……………………………………………………………………….…………………………………………………. ……………………………………………………………………….…………………………………………………. 66 KWESTIONARIUSZ WYWIADU Z PEDAGOGIEM SZKOLNYM Przedmiot analizy: Poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole Data: Imię i nazwisko ewaluatora: Osoba udzielająca wywiadu: PYTANIE BADAWCZE 1.Jak uczniowie oceniają swoje poczucie bezpieczeństwa w szkole? 2. Jakiego rodzaju i w jakich sytuacjach w szkole pojawiają się niepożądane zachowania uczniów? 4. Jakie działania podejmuje szkoła w zakresie rozpoznawania poczucia bezpieczeństwa uczniów? 7. W jaki sposób szkoła modyfikuje działania mające na celu eliminowanie zagrożeń? 1. Jak ocenia Pan poczucie bezpieczeństwa w szkole? 2. Jakie według Pana są w szkole miejsca wskazywane przez uczniów jako bezpieczne i niebezpieczne dla uczniów? Proszę o uzasadnienie odpowiedzi. 3. W jaki sposób rozpoznaje Pan poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole? 4. Jakie wnioski wynikają z tego rozpoznania? 5. Jakiego rodzaju niepożądane zachowania uczniów pojawiają się w szkole najczęściej? 6. Jaka jest tendencja zmian w zachowaniu w odniesieniu do poprzedniego roku? 7. W jakich sytuacjach Pana zdaniem w szkole występują najczęściej niepożądane zachowania uczniów? 8. Z jakimi instytucjami współpracuje Pan w celu eliminowania zagrożeń i wzmacniania pożądanych zachowań? 9. Jakie efekty wynikają z tej współpracy? 10. Na czym polega współpraca z rodzicami w kwestii bezpieczeństwa ich dzieci w trakcie przebywania w szkole i na zajęciach sportowych? WNIOSKI: REKOMENDACJE: Podpis osoby udzielającej wywiadu …………………………………….. Podpis ewaluatora ………………………………… Data………………………. 67 KWESTIONARIUSZ WYWIADU Z PRACOWNIKAMI NIEPEDAGOGICZNYMI Przedmiot analizy: Poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole Data: Imię i nazwisko ewaluatora: Osoba udzielająca wywiadu: PYTANIE BADAWCZE 3. Jakie są wnioski i spostrzeżenia z nauczycielskich dyżurów w zakresie pożądanych zachowań uczniów ? 6. Jakie działania podejmuje szkoła w zakresie identyfikowania i eliminowania zagrożeń? 8. Jakie działania wzmacniające pożądane zachowania uczniów podejmuje szkoła? 9. Jaka jest skuteczność podejmowanych działań przez szkołę w zakresie zapewniania poczucia bezpieczeństwa uczniów ? Jakie zachowania uczniów obserwuje Pan / Pani podczas przerw( między zajęciami) ? Jakie zachowania uczniów obserwuje Pan / Pani w trakcie spożywania posiłków? W czym przejawia się złe / dobre zachowanie uczniów? Czy reaguje Pan / Pani na złe zachowanie uczniów? Jeżeli tak, to w jaki sposób? Czy Pan / Pani wspomaga nauczycieli dyżurujących. Jeśli tak, to w jaki sposób? Czy decyzje podejmowane przez dyrektora np. w sprawie zamykania drzwi wejściowych, zamykania szatni, według Pana / Pani poprawiają bezpieczeństwo uczniów? 7. Komu zgłasza Pan / Pani zaobserwowane niewłaściwe/ szczególnie pozytywne zachowania ucznia? 8. Czy po zgłoszeniu niewłaściwego zachowania ucznia osobie kompetentnej, są w stosunku do ucznia wyciągane konsekwencje? 9. Czy według Pana / Pani uczniowie w szkole czują się bezpiecznie? Czy szkoła podejmuje wystarczające działania aby zapewnić uczniom bezpieczeństwo? 10.Co Pana / Pani zdaniem należałoby zmienić w naszej szkole, aby wzmocnić poczucie bezpieczeństwa? 1. 2. 3. 4. 5. 6. WNIOSKI: REKOMENDACJE: Podpis osoby udzielającej wywiadu …………………………………….. Podpis ewaluatora ………………………………… Data………………………. 68