G*ówne zagadnienie filozofii *redniowiecza

advertisement
Wprowadzenie do filozofii
Wykład czwarty
Maciej Barwacz
Po śmierci Arystotelesa…
Sceptycy
(Epikur)
Stoicy
(Zenon z Kition)
Cynicy
(Antystenes, Diogenes)
Neoplatonizm
(Plotyn 205-270 r)
Bogowie nie interesują
się ludzką rasą,
Hedonizm,
Brak konsekwencji
umysłu
Zaprzeczenie
atomizmowi,
nieskończoność świata,
Odrzucenie
transcendentnej wizji
Negacja wiedzy i kultury,
Obojętność wobec
potrzeb
Jednia – Umysł - Dusza,
Ciało nie istotne –
kultywacja duszy w celu
dotarcia do Jedni
(ekstaza objawienia)
Trzy ośrodki kulturowo - filozoficzne
• Europa (scholastycyzm, neoplatonizm)
• Bliski Wschód (zoroastryzm, islam, judaizm,
chrześcijaństwo)
• Azja (konfucjanizm, taoizm, hinduizm, dżinizm,
buddyzm)
Rozprzestrzenienie się
Pięciu głównych religii
świata
(3000 p.n.e. – obecnie)
Czy mówimy o czasie, w którym dominuje
jedna myśl intelektualna?
• Wpływy antyku (Platon – „Jednia” Plotyn)
• Myśliciele wielkich religii (islam, judaizm, chrześcijaństwo,
buddyzm)
• Wspólne korzenie - Jerozolima, miasto wielkich religii
monoteistycznych
• Czy filozofia religii monoteistycznych, nie jest jak drewniane
żelazo? (M. Heidegger)
• Jednomyślność? Wielka Schizma 1054
Kalendarium
• Po śmierci Arystotelesa – okres wielkich sekt filozoficznych
• 563 p.n.e. - przychodzi na świat Siddhartha Gautama (Lumbini)
• Osłabienie imperium rzymskiego na rzecz przegranych bitew (410 r.
Goci łupią Rzym)
• 330 – Przeniesienie stolicy do Konstantynopola (nowe centrum
intelektualne, wpływy wielu kultur)
• 354 – przychodzi na świat Augustyn z Hippony (Tagasta, dziś Suk Ahras)
• 476 - Upadek zachodniego skrzydła imperium rzymskiego
• 570 – przychodzi na świat Mahomet (Mekka)
Kalendarium
• 500 – 1000 Wieki ciemne w Europie
• Około 1070 – Anzelm przedstawia ontologiczny dowód na istnienie
boga
• Czwarta Krucjata (1202 – 1204) – odkrycie dzieł Arystotelesa, odwilż
intelektualna
• 1127 – przychodzi na świat Awerroes (Kordoba)
• 1227 – przychodzi na świat Tomasza z Akwinu
Bliski Wschód
• IX wiek, filozofia starożytna dociera do świata kultury islamskiej
• Bagdad, Dom mądrości kalifów
• Złoty wiek nauki w kulturze islamskiej (trwa do XIII wieku, kres
rozkwitu kładą Wyprawy krzyżowe oraz najazdy Mongołów)
• Al-Farabi, Awicenna, Majmonides, Awerroes - połączenie
neoplatonizmu i argumentów Arystotelesa za rozpoznawaniem boga
Bliski Wschód
Al-Farabi
Avicenna
Maimonides
Europa
• Manicheizm – dualizm teologiczny (religia staroirańska Manes 216 –
277 p.n.e.)
• Czas cykliczny i linearny
• Scholastyka
• Fundamentalizm
• Augustyn z Hippony (wpływ Platońskich ideii, najważniejsze pojęcia:
predestynacja, grzech, teodycea)
• Tomasz z Akwinu (zaaprobowane przez Kościół rozczytanie dzieł
Arystotelesa, najważniejsze pojęcia: tomizm, tabula rasa, teleologia –
boski plan, 5 dowodów na istnienie boga)
Dowód Anzelma
Bóg jest czymś prymarnym, ponad nim nic nie może być pomyślane
Bóg może być pomyślanym jako idea lub cos istniejącego
Istnienie jest czymś większym niż nieistnienie
Bóg musi istnieć w rzeczywistości
(odrzucony przez Tomasza z Akwinu, Gaunilona, Kanta)
Europa
Augustyn z Hippony
Tomasz z Akwinu
Azja, kontynent wielu religii
(konfucjanizm, taoizm, hinduizm, dżinizm, buddyzm)
Mapa przedstawiająca początki
Rozprzestrzeniania buddyzmu w Azji
Lektury uzupełniające
• R.C. Solomon , K.M. Higgins, Krótka historia filozofii, Warszawa 1997
• T.E. Mommsen, Petrarch's Conception of the 'Dark Ages' Speculum
1942
• Święty Augustyn, Wyznania, Kraków 2009
• E. Grant, Średniowieczne podstawy nauki nowożytnej, Warszawa 2009
• N.Davies, Europe: A History, Oxford 1996.
• S. Świeżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa 2000
Download