Zarządzanie celami organizacji i planowanie Planowanie to ustalanie celów, ich rodzaju, pożądanego poziomu oraz czasu i miejsca ich osiągania, a także dobór metod ich realizacji; to pierwsza funkcja kierownicza (zarządzania); to proces tworzenia planu. Plan to projekt przyszłego, przewidywanego funkcjonowania organizacji, ujęty w postaci zbioru przyszłych działań rozłożonych w czasie. Katedra Przedsiębiorczości, Zarządzania i Ekoinnowacyjności. Funkcje planowania: pozwala przedsiębiorstwu wpływać (do pewnego stopnia) na kształt przyszłości, zamiast biernej akceptacji tego, co czas przyniesie; pozwala jasno określić cele i kierunki rozwoju przedsiębiorstwa; reguluje poziom niepewności w działaniu przedsiębiorstwa; Funkcje planowania (cd): skupia uwagę na oszczędnym gospodarowaniu zasobami krytycznymi, harmonizuje działalność przedsiębiorstwa; ułatwia pracownikom orientacje w celach przedsiębiorstwa, ich hierarchii i powiązaniach; umożliwia przedsiębiorstwu przygotowanie się do przetrwania ewentualnych kryzysów. Rys 1. Proces planowania Cel jest to określony przedmiotowo i podmiotowo przyszły pożądany stan lub rezultat działania, możliwy i przewidywany do osiągnięcia w krótszym lub dłuższym horyzoncie czasu. Te z nich, które sformułowane są ogólnie i całościowo, określa się mianem misji. Źródło: R.W. Griffin, Podstawy zarządzania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998 Katedra Przedsiębiorczości, Zarządzania i Ekoinnowacyjności. Misja to ogólny cel organizacji oparty na przesłankach planistycznych, uzasadniający istnienie organizacji. Pełne określenie misji obejmuje: opis podstawowych wyrobów czy usług; funkcje, które będzie wypełniała; rynki czy klientów, których będzie obsługiwała. Przykłady misji Przedsiębiorstwo przemysłu spożywczego Będziemy produkowali i rozprowadzali wysokiej jakości pakowane przetwory spożywcze dla ogólnokrajowych przedsiębiorstw handlu detalicznego. Szpital Będziemy świadczyli nieodpłatne usługi zdrowotne mieszkańcom najbliższej okolicy. • Rodzaje celów cele strategiczne Cele ustalone na najwyższym szczeblu i dla najwyższego kierownictwa organizacji. Koncentrują się one na szerokich, ogólnych problemach. cele taktyczne Cele ustalone na średnim szczeblu i dla menedżerów średniego szczebla organizacji. Koncentrują się one na sposobie operacjonalizacji działań niezbędnych do osiągnięcia celów strategicznych. cele operacyjne Cele ustalone na niższym szczeblu i dla menedżerów niższego szczebla organizacji. Dotyczą one krótkookresowych problemów związanych z celami taktycznymi. Katedra Przedsiębiorczości, Zarządzania i Ekoinnowacyjności. PRZYKŁADOWE CELE dla przedsiębiorstwa przemysłowego: Zdobycie 15 % rynku krajowego dla naszego produktu w przyszłym roku. dla wydziału produkcji tego samego przedsiębiorstwa: Wytworzenie 200 tys. sztuk wyrobu w najbliższym roku; Obniżenie kosztów produkcji o 7 % w najbliższym roku. dla działu zaopatrzenia: Zmniejszenie kosztów składowania o 15 %; Zmniejszenie kosztów surowców o 3 %. Rys 3. Relacje pomiędzy celami organizacji i planami działania Planowanie w organizacji Rodzaje planów organizacji Plan strategiczny. Ogólny plan zawierający decyzje dotyczące alokacji zasobów, priorytetów i działań niezbędnych do osiągnięcia celów strategicznych. Plan taktyczny Plan skierowany na osiągnięcie celów taktycznych, opracowany dla realizacji elementów planu strategicznego. Plan operacyjny Plan nastawiony na wykonanie planów taktycznych dla osiągnięcia celów operacyjnych. Źródło: B. Olszewska, Podstawy zarządzania. Przedsiębiorczość na progu XXI wieku, Wydawnictwo ekonomiczne, Wrocław 2004. Katedra Przedsiębiorczości, Zarządzania i Ekoinnowacyjności. Katedra Przedsiębiorczości, Zarządzania i Ekoinnowacyjności.