Traszka zwyczajna

(http://cites.zoo.waw.pl)
Strona główna > Płazy > Traszka zwyczajna
Traszka zwyczajna
łac: Triturus vulgaris
ang: Smooth (Common) newt
Występowanie: Traszka zwyczajna jest gatunkiem nizinno-wyżynnym, zasięg jej występowania w górach dochodzi do 1500 m. n.p.m (w Polsce
stwierdzono jej występowanie na wysokości 1250m. n.p.m – Karkonosze). Jest gatunkiem najpospolitszym spośród europejskich
gatunków płazów. W Polsce obejmuje zasięgiem teren całego kraju. Zamieszkuje całą Europę z wyjątkiem południowych Włoch i
Francji, Półwyspu Bałkańskiego, Półwyspu Pirenejskiego oraz Krymu. Jej występowanie stwierdzono także w Anglii i Irlandii oraz
północno-wschodnim obszarze Azji Mniejszej. W środkowej części Europy żyje odmiana (rasa geograficzna): Triturus vulgaris
vulgaris (Linnaeus).
Morfologia: Jest to stosunkowo niewielki gatunek traszki. Jej wielkość dochodzi do 10-11cm. Jej ciało jest wydłużone o delikatnej budowie i
drobnej głowie. Ogon jest zwykle dłuższy od reszty ciała, ostro zakończony, o łagodnym bocznym spłaszczeniu. Skóra jest gładka.
Ubarwienie traszki poza okresem godowym jest brunatne, ciemnobrązowe do odcieni jasnobrązowych i oliwkowych, często czarno
nakrapiane (głównie u samca). Od strony brzusznej ubarwienie waha się od jasnokremowego do jasnopomarańczowego, zawsze
pokryte czarnymi plamami. Dymorfizm płciowy najlepiej zaobserwować podczas okresu godowego. Charakterystycznym
elementem szaty godowej samca jest wykształcenie grzebienia o falistej i poprzecznie nakrapianej krawędzi. Odmiennie jak u
Traszki grzebieniastej, grzebień jest nieodgraniczony u nasady ogona, a jego wysokość może dochodzić do 1cm. W dolnej części
grzebienia występuje pomarańczowy i srebrzysty pas. U samców występuje również trojakie uporządkowanie plam brzusznych:
duże plamy o regularnym ułożeniu w jednym szeregu, mniejsze plamy ułożone w dwa szeregi lub nieregularne plamy o
niesymetrycznym ułożeniu. Brzuch jest barwy żółtopomarańczowej lub pomarańczowej. U samic przeważa występowanie małych,
licznych plamek na całej powierzchni brzucha lub dodatkowo granica brzusznej strony tułowia jest obrzeżona dwoma pasami. Spód
samicy jest zwykle barwy jasnożółtej lub złocistej. Posiadają także znacznie skromniejszy grzebień. Samice są zwykle mniejsze od
samców i jaśniej ubarwione.
Środowisko życia i zimowanie: Traszka zwyczajna jest gatunkiem lądowym i okresowo wodnym. Prowadzi nocny tryb życia, w ciągu dnia ukrywa się w
opuszczonych norach gryzoni, pod kłodami drewna lub kamieniami, szczelinach skalnych itp. Możemy ją spotkać w deszczowe dni.
Zamieszkuje lasy mieszane i liściaste, łąki, zarośla, parki, ogrody, sady o wilgotnym podłożu i bliskim sąsiedztwie jakichkolwiek,
stojących zbiorników wodnych – np. zbiorniki na deszczówkę. Jest to często gatunek synantropijny – traszki zwyczajne spotykane
są np. w wiejskich piwnicach. W sen zimowy zapada pod koniec października wykorzystując warstwy mchu, szczeliny i nory
ziemne, korzenie drzew, zabudowania ludzkie. Zwykle zimują gromadnie, często z traszką grzebieniastą. Ze snu budzi się na
wiosnę, przeważnie w marcu w zależności od warunków atmosferycznych.
Rozmnażanie: Traszka zwyczajna odbywa gody najwcześniej ze wszystkich gatunków polskich płazów, często w towarzystwie traszki
grzebieniastej (ten sam zbiornik i warunki atmosferyczne). W zbiornikach wodnych może zalegać jeszcze warstwa zimowego lodu,
lub lodu powstałego wskutek nocnych przymrozków. Wędrówka godowa jest ściśle związana z temperaturą powietrza i z
warunkami meteorologicznymi, często również podczas słonecznego i ciepłego dnia. Gody odbywają się w marcu, w wodach
mętnych, mulistych, czasami lekko zanieczyszczonych, obfitujących najlepiej w gęstą roślinność. Ten gatunek traszki szybko
przystosowuje się do warunków panujących w zbiorniku wodnym. Toki samca – tańce godowe kończą się zapłodnieniem
wewnętrznym samicy, lecz to samica sama umieszcza w kloace spermatofor samca. Następnie samica pojedynczo składa jaja,
które przykleja i zawija w liście roślin wodnych, tak aby nie zostały odnalezione przez drapieżnika. W przypadku niekorzystnych
warunków (brak roślinności), samice składają jaja w postaci sznurów. Po kilku tygodniach rozwijają się z nich larwy, po kilku
miesiącach larwy przeobrażają się i młode traszki opuszczają zbiornik wodny. W niekorzystnych warunkach następuje przedłużenie
okresu larwalnego, przez co przeobrażenie następuje dopiero wiosną następnego roku (zimowanie w zbiorniku). Zjawisko to
nazywa się neotenią niepełną.
Zagrożenia: Podobnie jak u traszki grzebieniastej są to: zanikanie siedlisk do rozrodu - zbiorników wodnych, osuszanie terenów, nieprawidłowo
prowadzone procesy melioracji terenu, pogarszanie się jakości wód, introdukowanie przez człowieka gatunków ryb drapieżnych w
naturalnych siedliskach traszek, wylesianie, rozwój miast.
Ochrona: Jest gatunkiem powszechnie występującym i szybko przystosowującym się do warunków środowiska. Dla ochrony tego gatunku
zaleca się tworzenie zbiorników wodnych, poprawienie gospodarki melioracyjnej, właściwa ochrona czystości lasów i środowiska
naturalnego. W Polsce traszka zwyczajna podlega całkowitej ochronie gatunkowej.