Badania obserwacyjne

Jarosław Kaba
Epidemiologia weterynaryjna
Badania obserwacyjne
Zadania
Warszawa
2003
Badania obserwacyjne
Wzory i definicje
Zwierzęta
Razem
Chore
Zdrowe
Hipotetyczny czynnik
chorobotwórczy
obecny nieobecny
a
b
c
d
a+c
b+d
Razem
a+b
c+d
a+c+b+d=n
Badania kliniczno - kontrolne
Obliczanie ryzyka względnego
Iloraz szans (odds ratio OR) narażenia
ORexp = (A/C)/(B/D) = (AD)/(BC)
Obliczanie ryzyka przypisanego ekspozycji
Proporcja przypadków przypisanych ekspozycji w grupie zwierząt narażonych
(atributable fraction atributable proportion, aetiological fraction)
AF=(ORexp-1)/ORexp
Proporcja przypadków przypisanych ekspozycji w całej populacji (population
atributable fraction, atributable proportion)
PAF=[(ORexp-1)/ORexp] [A/(A+B)]=AF[A/(A+B)]
Proporcja przypadków, które nie wystąpiły dzięki ekspozycji (gdy ORexp< 1,0)
(prevented feaction)
PF = 1 - ORexp
Badania przekrojowe
Obliczanie ryzyka względnego
Iloraz chorobowości (prevalence ratio) PR
PR= [A/(A+C)]/[B/(B+D)]=[A(B+D)]/[B(A+C)]
Obliczanie ryzyka przypisanego ekspozycji
Ryzyko przypisane ekspozycji (atributable risk)
AR=[A/(A+C)]-[B/(B+D)]
Proporcja przypadków przypisanych ekspozycji w grupie zwierząt narażonych
(atributable fraction, aetiological fraction)
AF=(PR-1)/PR=AR/[A/(A+C)]
2
 J. Kaba 317473676
Proporcja przypadków przypisanych ekspozycji w całej populacji (population
atributable fraction, atributable proportion)
PAF=AF[A/(A+B)]
Proporcja przypadków, które nie wystąpiły dzięki ekspozycji (gdy PR< 1,0)
(prevented feaction)
PF = 1 - PR
Badania kohortowe
Obliczanie ryzyka względnego
Ryzyko względne (cumulative incidence ratio CIR, risk ratio, relative risk RR):
RR = [A/(A+C)]/[B/(B+D)]=[A(B+D)]/[B(A+C)]
Iloraz szans (odds ratio OR) choroby:
ORdis = (A/C)/(B/D) = (AD)/(BC)
Obliczanie ryzyka przypisanego ekspozycji
Ryzyko przypisane ekspozycji (atributable risk)
AR=[A/(A+C)]-[B/(B+D)]
Proporcja przypadków przypisanych ekspozycji w grupie zwierząt narażonych
(atributable fraction, aetiological fraction)
AF=(RR-1)/RR
Proporcja przypadków przypisanych ekspozycji w całej populacji (population
atributable fraction, atributable proportion)
PAF=AF[A/(A+B)]
Proporcja przypadków, które nie wystąpiły dzięki ekspozycji (gdy RR< 1,0)
(prevented feaction)
PF = 1 – RR
Badania obserwacyjne
Zadania
Zadanie 1
Zaproponuj sposób przeprowadzenia badań obserwacyjnych mających wykazać, że
żywienie owiec kiszonką jest czynnikiem ryzyka mogącym wpłynąć na zwiększenie
zachorowań na listeriozę.
Zadanie 2
Przebadano 180 przypadków listeriozy u owiec. Dane zebrano z kilku stad, w których
w żywieniu stosowano kiszonki (ogólna liczba owiec w tych stadach wynosiła 980
zwierząt) i w których kiszonek nie podawano zwierzętom (ogólna liczba owiec w
tych stadach wynosiła 812 zwierząt). W stadach żywionych kiszonkami zanotowano
 J. Kaba 317473676
3
148 przypadków listeriozy, a w stadach, w których kiszonek nie podawano jedynie
32 przypadki.
A. Jaki typ badań obserwacyjnych zastosowano?
B. Czy żywienie owiec kiszonkami zwiększa ryzyko wystąpienia listeriozy?
C. Jaki procent owiec chorych w stadach żywionych kiszonkami mógłby nie
zachorować na listeriozę jeśli zrezygnuje się ze stosowania kiszonek?
D. Jaki procent owiec chorych w całej badanej populacji mógłby nie zachorować
na listeriozę jeśli zrezygnuje się ze stosowania kiszonek?
Zadanie 3
Przeprowadzono badania serologiczne występowania przeciwciał przeciw wirusowi
choroby meadi-visna u owiec. Przebadano 1040 maciorek i 68 tryków. Swoiste
przeciwciała stwierdzono u 79 samic i 5 samców.
A. Jaki typ badań obserwacyjnych zastosowano?
B. Czy obecność przeciwciał jest zależna od płci zwierząt?
C. O ile ryzyko wystąpienia zakażenia jest większe u samic niż u samców?
Zadanie 4
W stadzie krów mlecznych mimo właściwych metod odchowu notowano biegunki u
cieląt. Postanowiono przeprowadzić badania skuteczności pewnej szczepionki w
specyficznych warunkach danego gospodarstwa. Szczepionkę zastosowano u 81
ciężarnych krów. Biegunkę obserwowano w różnych okresach u 7 cieląt
pochodzących od tych krów. W tym samym czasie 105 cieląt odchowano od matek,
które nie były szczepione. W tej grupie zaobserwowano 11 przypadków biegunki.
Zdecydowano się w przyszłości wprowadzić szczepienia dla całego stada.
A. Czy decyzja ta była słuszna?
B. O ile zmniejszyło się ryzyko pojawienia się biegunki w grupie cieląt
pochodzących od szczepionych matek w porównaniu z drugą grupą?
C. O ile zmaleje liczba przypadków biegunki po wprowadzeniu programu
profilaktycznego?
Zadanie 5
W gospodarstwie istnieją dwa cielętniki – stary i nowy. W tym samym czasie
wprowadzono do nich zwierzęta. Po roku obserwacji okazało się, że w starym
cielętniku odchowano bez problemów zdrowotnych 70 cieląt, a u 30 zanotowano
natomiast objawy bronchopneumonii. W nowym cielętniku zaobserwowano jedynie
10 takich przypadków, a bez problemów odchowano 290 zwierząt. Jaki procent
zwierząt w starym cielętniku udało by się uchronić od zachorowania gdyby w obu
cielętnikach panowały takie same warunki zoohigieniczne jak w nowym?
Zadanie 6
Daj przykład możliwości zastosowania w weterynarii badań:
A. kliniczno - kontrolnych
B. kohortowych
C. przekrojowych.
4
 J. Kaba 317473676