POTRZEBA UTRZYMANIA STAŁEJ TEMPERATURY CIAŁA

POTRZEBA UTRZYMANIA STAŁEJ TEMPERATURY
CIAŁA.doc
(62 KB) Pobierz
POTRZEBA UTRZYMANIA STAŁEJ TEMPERATURY CIAŁA
Człowiek należy do organizmów stałocieplnych, tzn. jest w stanie utrzymać względnie stałą
temperaturę, prawie niezależnie od temperatury otoczenia. Ciepło powstaje w wyniku przemian
metabolicznych.
Zachowanie stałej temperatury ciała jest jednym z podstawowych warunków prawidłowej
czynności ustroju człowieka. Stałocieplność jest możliwa tylko dzięki sprawnie działającym
mechanizmom termoregulacji, które umożliwiają jej utrzymanie mimo zmiennej temperatury
otoczenia.
Termoregulacja Szereg procesów i zachowań behawioralnych organizmów mających na celu
utrzymanie względnie stałej temperatury ciała. Jest to ważne dla utrzymania homeostazy
organizmu
Ośrodek termoregulacji
Utrzymanie stałej temperatury ciała jest możliwe dzięki czynności układu termoregulacji, który
znajduje się w podwzgórzu. Jego receptory są wrażliwe na zmiany temperatury krwi.
Czynność ośrodka termoregulacji polega na stałym porównywaniu temperatury krwi z
„wartością nastawienia” jego programu regulacyjnego.
W przypadku rozbieżności między temperaturą ciała, a temperaturą „nastawienia” ośrodka,
wysyła on bodźce wpływające na obwodowe mechanizmy oddawania lub wytwarzania ciepła
Dlaczego utrzymanie stałej temperatury jest tak ważne?
Enzymy działają skuteczniej przy wyższej temperaturze.
Wyższa aktywność enzymów skutkuje z kolei podwyższonym tempem metabolizmu, który jest
od nich całkowicie zależny. Górna granica wzrostu aktywności enzymów wynosi około 40°C przy tym progu rozpoczyna się denaturacja białek (enzymy w znakomitej większości są
białkami). Dlatego organizmy dążą do utrzymywania temperatury nieco poniżej 39°C
Organizmy starają się utrzymać odpowiednią temperaturę. Odbywa się to poprzez behawior
zwierząt - zachowania takie jak wygrzewanie na słońcu i preferowanie odpowiedniej
temperatury otoczenia - oraz, w przypadku organizmów stałocieplnych, wewnętrzne
mechanizmy utrzymywania temperatury.
ODDAWANIE CIEPŁA NA DRODZE BIERNEJ
•
PROMIENIOWANIE- inaczej radiacja. Polega na emitowaniu ciepła do otoczenia.
Warunkiem promieniowania jest różnica temperatur. Ciało o temperaturze wyższej może
przekazywać ciepło do otoczenia, jeśli temperatura otoczenia jest niższa od temperatury ciała.
•
KONWEKCJA- ma miejsce wtedy, gdy organizm oddaje ciepło przylegającym do
niego cząsteczkom powietrza. Im szybszy jest ruch powietrza, niższa jego temperatura i
większa powierzchnia odsłoniętej skóry, tym oddawanie ciepła tą drogą jest skuteczniejsze
•
PRZEWODNICTWO CIEPLNE- odgrywa mniejszą rolę w procesach termoregulacji.
Oddawanie ciepła następuje na granicy zetknięcia się skóry np. z zimniejszym od niej
powietrzem. Proces ustaje z chwilą wyrównania się temperatur.
•
PAROWANIE- czynna forma oddawania ciepła. Ciepło odebrane jest z organizmu
przez substancję parującą (pot). Czynnikiem zwiększającym parowanie jest ruch powietrza i
niski stopień jego wilgotności
Wewnętrzne mechanizmy utrzymywania temperatury
•
Odpowiedzialne za wydzielanie ciepła w organizmie: Wątroba- jeden z głównych
narządów ogrzewających krew. Drżenie mięśniowe, zmiana ich napięcia lub występowanie
dreszczy - czyli szybkie skurcze powodują wzrost temperatury przez uwolnienie energii z
mięśni szkieletowych. Hormony, np. zwiększenie lub spadek aktywności tarczycy, więc i
wydzielania hormonu tyroksyny.
Odpowiedzialne za wymianę ciepła z otoczeniem, ograniczające ucieczkę ciepła z
organizmu:
•
Wymienniki przeciwprądowe w przepływie krwi w kończynach, powietrza w
nozdrzach. Termiczne bariery izolacyjne takie jak: tkanka tłuszczowa, sierść, pióra.
Odpowiedzialne za oddawanie ciepła do otoczenia: Ułatwienie przepływu ciepła do
powierzchniowych warstw organizmu np. kurczenie (krew nie może tracić ciepła poprzez
kontakt z chłodniejszym powietrzem) lub rozkurczanie naczyń krwionośnych skóry.
Zwiększenie odbioru ciepła poprzez parowanie - pocenie i ziajanie.
Równowaga dwu przeciwstawnych zjawisk (powstania i utraty ciepła), czyli bilans cieplny,
sprawia, że temperatura ciała ludzkiego jest utrzymywana na poziomie 37,0˘ŞC z dziennymi
wahaniami +/- 0,5˘ŞC.
U większości osób najwyższą temperaturę odnotowuje się ok. godz. 15, a najniższa o godz. 3. U
kobiet występują wahania miesięczne temperatury ciała, związane z miesięcznym cyklem
hormonalnym. I tak w ciągu pierwszych dwu tygodni cyklu temperatura jest niższa i wzrasta o
1˘ŞC w następnych dwu tygodniach
Istnieje wiele czynników zdolnych zmieniać bilans cieplny ustroju, doprowadzając do
przegrzania (hipertermia) lub oziębienia ustroju (hipotermia)
Czynniki powodujące wzrost temperatury ciała
FIZJOLOGICZNE: Wzmożony wysiłek fizyczny, Stany emocjonalne, Owulacja i II faza
cyklu miesiączkowego.
PATOLOGICZNIE: Drobnoustroje chorobotwórcze, Ciała gorączkotwórcze, Choroby
zwiększające przemianę materii, Urazy ośrodkowego układu nerwowego (ośrodka
termoregulacji).
Czynniki powodujące obniżenie temperatury ciała
FIZJOLOGICZNIE: Brak aktywności ruchowej, Zimna kąpiel.
PATOLOGICZNIE: Wstrząs, Wyniszczenie organizmu, Odwodnienie
Temperatura ciała człowieka, którą należy uznać za prawidłową, wykazuje wahania w granicach
od 36 do 37˘ŞC. Mierzona pod pachą jest o 0, 6-0, 8˘ŞC niższa od temperatury mierzonej w
odbytnicy czy w jamie ustnej. Temperatura ciała fizjologicznie wykazuje zmienność osobniczą,
jest wyższa u dzieci niż u dorosłych i osób w starszym wieku
HIPOTERMIA
Czyli stan, kiedy temperatura ciała spada poniżej 35˘ŞC. Przyczyną hipotermii często jest niska
temperatura wilgotnego otoczenia, np. znalezienie się i przebywanie w wodzie o temperaturze
poniżej 15˘ŞC albo w śniegu. Człowiek pijany szybciej stygnie, bo łatwiej traci ciepło przez
rozszerzone naczynia krwionośne skóry.
Podczas obniżania temperatury ciała poniżej 34˘ŞC dochodzi do pobudzenia reakcji obronnych,
m.in. nasilenia przemiany materii. Oziębienie krwi płynącej do mózgu powoduje utratę
świadomości. Jeśli przebywanie w zimnie trwa dłużej i temperatura ciała spada do wartości
26˘ŞC i niżej, człowiek ginie z powodu licznych zaburzeń przemiany, zakłócenia warunków
przepływu krwi i w rezultacie niewydolności serca i zmian w mózgu.
HIPERTERMIA
Nazywana też nadcieplnością. Obejmuje przypadki patologicznego wzrostu temperatury ciała
powyżej 37˘ŞC. Mechanizm jej jest zróżnicowany.
Występują dwa podstawowe typy hipertermii: Gorączkowy, Niegorączkowy -, który jest
związany z niewydolnością mechanizmów ośrodkowych lub obwodowych oddawania ciepła i
doprowadza do jego „zastoju” w organizmie.
Hipertermia metaboliczna
Może towarzyszyć chorobom przemiany materii. Obserwuje się ją w nadczynności tarczycy i w
niektórych nerwicach wegetatywnych. W stanach tych wzrost temperatury ciała jest zazwyczaj
niewielki i przekracza nieco 37˘ŞC. Ustąpienie podstawowego zespołu zaburzeń patologicznych
jest równoznaczne z normalizacją temperatury
Hipertermia ośrodkowa
Pojawia się w wyniku uszkodzenia struktury lub funkcji ośrodka termoregulacji. Wywołują ją
guzy mózgu oraz zabiegi neurochirurgiczne.
GORĄCZKA
Jest reakcją układu termoregulacji na działanie czynników gorączkotwórczych różnego
pochodzenia, polegającą na przestawieniu ośrodka termoregulacji na wyższy poziom utrzymania
temperatury ciała. Jednocześnie czynnik gorączkotwórczy zaburza często czynność ośrodka
termoregulacji wikłając przez to odczyn gorączkowy i powoduje duże wahania temperatury i
złożony tor gorączkowy (np. gorączka trawiąca).
To stan, który najczęściej stanowi reakcję obronną na zakażenie bakteryjne, wirusowe, grzybicze
lub pasożytnicze, czyli na substancje pirogenne, które oddziałują na ośrodek termoregulacji.
Temperatura ciała wynosi wówczas powyżej 38˘ŞC.
Pirogeny
Związki gorączkotwórcze różnego pochodzenia wywołujące gorączkę. Pirogenami najczęściej
są:
•
Składowe komórek bakterii, Produkty metabolizmu bakterii, Wirusy.
•
Właściwości pirogenne posiadają również niektóre: Pierwotniaki, Grzyby, Drożdże,
Pasożyty.
OBJAWY GORĄCZKI
Subiektywne: Chory skarży się na złe samopoczucie, uczucie zmęczenia, „łamanie w kościach”,
ból głowy, utratę apetytu. Odczuwa ciepło i zimno na przemian, może być przygnębiony lub
podniecony.
Obiektywne: pojawiają się wypieki na twarzy, błyszczą oczy, tętno i oddech są przyspieszone, a
czasami występuje podniecenie psychiczne i ograniczenie świadomości
Podział gorączek w zależności od wysokości temperatury
37, 5-38, 0 °C (niektórzy podają do 38, 2 °C) – stan podgorączkowy, 38, 0-38, 5 °C –
gorączka nieznaczna, 38, 5-39, 5 °C – gorączka umiarkowana, 39, 5-40, 5 °C – gorączka
znaczna, 40, 5-41, 0 °C – gorączka wysoka, >41 °C – gorączka nadmierna, Stadia przebiegu
reakcji gorączkowej: Wzrost Szczyt Spadek.
Wzrost temperatury
Termoreceptory ośrodkowe rozpoznają normalną temperaturę obwodową, jako obniżoną.
Powoduje to wzmożenie wytwarzania ciepła i jego oszczędność doprowadzając do wzrostu
temperatury ciała. Objawia się to zwiększoną aktywnością układu współczulnego, co powoduje
skurcz naczyń krwionośnych skóry i zmniejszenie pragnienia. Skurcz mięśni przywłośnych
powoduje gęsią skórkę. Wytwarzanie ciepła wzrasta przez zwiększenie przemian
energetycznych, zwłaszcza mięśniowych. Duże ilości ciepła ustrój zyskuje dzięki dreszczom.
Chory odczuwa zimno.
Szczyt temperatury: W okresie tym występuje zgodność poziomu wytwarzania i oszczędzania
ciepła z poziomem nastawienia ośrodka termoregulacji. Skóra wtedy jest sucha i gorąca.
Spadek temperatury: Nastawienie poziomu regulacji temperatury w ośrodku obniża się.
Wzmagają się procesy oddawania ciepła. Skóra jest zaróżowiona, pokryta potem. Wzrasta liczba
oddechów, co sprzyja utracie ciepła drogą parowania. Gorączka może spadać: Powolnie
(litycznie), Gwałtownie (krytycznie)
TYPY GORĄCZKI
Gorączka krótkotrwała- trwa od 1 do 2 dni. Wzrost temperatury wynosi 2-2, 5˘ŞC. Występuje
on w krótkotrwałych i ostrych zakażeniach oraz zatruciach, takich jak zapalenie gardła oraz
zatrucie pokarmowe.
Gorączka ciągła - Cechuje ją wzrost temperatury 1, 5-2˘ŞC z dobowymi wahaniami
nieprzekraczającymi 1˘ŞC. Ten typ gorączki ujawnia się w płatowym zapaleniu płuc, durze
brzusznym i płonicy
Gorączka przerywana - Jest złożona z faz powtarzających się napadów krótkotrwałych
wzrostów temperatury. Występuje w zimnicy (malarii), co wiąże się z okresami wylęgania się
zarodźców malarii.
Gorączka powrotna - Różni się od przerywanej dłuższymi okresami wzrostu temperatury i
przerwami między nimi. Występuje w durze pierwotnym i ziarnicy złośliwej.
Gorączka trawiąca - Lub wyniszczająca, jest wyrazem dużego upośledzenia czynności ośrodka
termoregulacyjnego. Charakteryzuje się wahaniem dziennym od 2-4˘ŞC. Występuje przy
wysiewach bakterii lub ich jadów do krwi. Działa niekorzystnie na organizm, a szczególnie
wyczerpująco na układ krążenia.
Gorączka zwalniająca - Charakteryzuje się wzrostem temperatury do punktu szczytowego i
utrzymywaniu się na nim przez kilka dni z wahaniami dziennymi do 2˘ŞC. Ten typ gorączki
może wystąpić przy zapaleniu opłucnej i przy gruźlicy płuc.
Gorączka odwrócona - Charakteryzuje się najwyższą temperaturą ciała w godzinach
porannych, a najniższą w popołudniowych.
WPŁYW GORĄCZKI NA ORGANIZM
Działa pobudzająco na korę mózgową w stadium wzrostu i szczytu. Jeżeli wzrost temperatury
jest szybki i duży, obserwuje się:
•
Ogólne pobudzenie (zrywanie z łóżka, majaczenie omamy słuchowe i wzrokowe),
•
Chory odczuwa bóle głowy, Zobojętnienie, Uczucie rozbicia Znużenia,
•
Mogą też wystąpić zaburzenia ośrodkowej regulacji wegetatywnej układu krążenia i
oddychania stwarzające niebezpieczeństwo ich porażenia.
•
Pobudzenie aktywności osi przysadkowo- nadnerczowej. Zwiększa się wydzielanie
adrenaliny z rdzenia nadnerczy. Wywołuje to przecukrzenie krwi. Nasila się też czynność
tarczycy.
•
Niektóre zakaźne choroby gorączkowe zwiększają rozpad białka. Pojawia się wtedy
ujemny bilans azotowy.
•
Występuje przyrost ciepła pod wpływem nasilonej przemiany węglowodanowej i
tłuszczowej
•
Zmniejszenie liczby oddechów w początkowym stadium gorączki i dwu- trzykrotny
wzrost w stadium szczytowym, co może wywołać zasadowicę oddechową.
•
Przyspieszenie czynności serca, zazwyczaj o 8-10 uderzeń na minutę przy wzroście
temperatury o 1˘ŞC. Przyspieszeniom tętna może towarzyszyć niewielki wzrost ciśnienia
tętniczego.
•
Wzrasta przepływ nerkowy krwi, czego rezultatem jest zwiększone wytwarzanie moczu
•
Zmniejsza się łaknienie na skutek upośledzenia perystaltyki jelit, wydzielanie śliny
(język suchy, obłożony), i soku żołądkowego, a także zaparcia i wzdęcia.
– W przebiegu chorób zakaźnych wystąpienie gorączki jest następstwem prawidłowej
odpowiedzi obronnej organizmu na działanie czynnika toksycznego. Wzrostowi
temperatury towarzyszy: Fagocytoza, Zwiększenie wytwarzania przeciwciał.
Dzięki zwiększonej temperaturze zmniejsza się zdolność bakterii i wirusów do namnażania. Brak
gorączki w przebiegu zakażenia dowodzi osłabienia odporności ustroju.
Zbyt wysoki wzrost temperatury, przekraczający 40˘ŞC i długotrwały jej przebieg wpływają
niekorzystnie na mechanizmy obronne ustroju. Wysoka temperatura działa niekorzystnie na
układ nerwowy, krążenia i metabolizm
HIPERTERMIA ZŁOŚLIWA
Temperatura do 39˘ŞC nie powoduje zmian w ustroju. Jeśli wzrośnie do 40-41˘ŞC, może
doprowadzić do utraty świadomości. Natomiast temperatura 42-43˘ŞC uniemożliwia życie.
Hipertermia złośliwa polega na bardzo szybkim podniesieniu się temperatury ciała do 42˘ŞC.
Narastające w tym czasie niedotlenienie, zatrzymanie czynności serca lub migotanie komór
powodują śmierć w 70% przypadków.
OPIEKA NAD PACJENTEM Z GORĄCZKĄ
•
Pacjent powinien pozostać w łóżku; należy mu zapewnić możliwość odpoczynku,
komfortu, spokoju oraz bezpieczeństwa, W pomieszczeniu, w którym znajduje się pacjent
należy zadbać o optymalny mikroklimat, tj. temperatura otoczenia 18-20˘ŞC, wilgotność
60%, pomieszczenie powinno być wentylowane, Obserwować chorego pod kątem wzrastania
i obniżania się temperatury ciała (wygląd zewnętrzny pacjenta, wyniki pomiarów),
Stosowanie zimnych okładów u pacjentów gorączkujących w okolicy przebiegu dużych
naczyń tętniczych (okolica pachwinowa i pachowa), Chory gorączkujący powinien być
ubrany w odzież (bieliznę osobistą) z tkanin naturalnych, zwłaszcza, gdy nadmiernie się poci,
Pamiętać o czynnościach higienicznych związanych z myciem ciała chorego oraz zmianą
bielizny pościelowej i osobistej. Toaleta powinna być wykonywana dwa razy na dobę, W
przypadku występowania gorączki może zaistnieć potrzeba zmiany okrycia pacjenta na
lżejsze lub zdjęcia bielizny osobistej, W przypadku występowania uczucia zimna należy
choremu zapewnić dodatkowe okrycie. W sytuacji, kiedy pacjent gorączkujący ma dreszcze,
należy zadbać o ogrzanie chorego, a także właściwe nawodnienie, Pokarmy podawać w
małych ilościach 5 razy dziennie, chorego nie przymuszać do jedzenia a jedynie zachęcać,
Należy zadbać o higienę jamy ustnej pacjenta, co przyczyni się do zwiększenia komfortu i
zniwelowania nieprzyjemnych odczuć, Dokonywać pomiarów temperatury ciała pacjenta i
zgłaszać wszystkie odchylenia od normy, Wyniki pomiaru odnotowywać w dokumentacji.
4
Plik z chomika:
misiaczek2504
Inne pliki z tego folderu:


ALGORYTM WYMIANY WORKA NA MOCZ.doc (31 KB)
 BAŃKI OGNIOWE.doc (49 KB)
 Bańki.odt (26 KB)
Deficyt wiedzy pacjenta dotyczący postępowania zachowawczego w przebiegu świeżo
rozpoznanego nadciśnienia.doc (30 KB)
 pierwsza pomoc.pdf (880 KB)
Inne foldery tego chomika:

Dokumenty
Galeria
 praca
 Prywatne
 zachomikowane

Zgłoś jeśli naruszono regulamin





Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl