Ogólny opis istoty instrumentów finansowych oraz ryzyka związanego z inwestowaniem w te instrumenty finansowe Ze świadczonymi przez ERSTE Securities Polska S.A. usługami jest związane w szczególności ryzyko charakterystyczne dla poszczególnych instrumentów finansowych i następujące ryzyko inwestycyjne: I. Ryzyko Operacyjne Ryzyko Operacyjne jest ściśle powiązane z nieadekwatnymi lub zawodnymi procesami wewnątrz domu inwestycyjnego, błędami ludzkimi lub systemów a takŜe zdarzeniami zewnętrznymi, których skutkiem mogą być w szczególności opóźnienia lub brak realizacji zlecenia klienta ew. opóźnienia lub błędne rozliczenie zawartej transakcji. II. Ryzyko wystąpienie tzw. „szczególnych okoliczności” Ryzyko wystąpienia szczególnych okoliczności, na wystąpienie których klient nie ma wpływu lub jego wpływ na nie jest ograniczony jest związane ze zmianą zakresu usług świadczonych przez dom inwestycyjny, otwarcia likwidacji czy przejęcia domu inwestycyjnego. III. Ryzyko rynkowe Ryzyko rynkowe jest związane ze zmianą wartości inwestycji w wyniku zmian parametrów rynkowych. 1. W przypadku Maklerskich Instrumentów Finansowych (z wyłączeniem Instrumentów Pochodnych) ryzyko rynkowe to ryzyko spadku wartości portfela, na które wpływają następujące czynniki: a) kapitalizacja spółki – spółki o małej kapitalizacji przewaŜnie cechuje większa zmienność notowań ich akcji; b) płynność spółki – średnia wielkość obrotów akcji spółki w wybranym okresie czasu jest przewaŜnie powiązana ze zmiennością ich notowań (mniejsza wartość obrotów to większa zmienność notowań); c) wyniki finansowe spółki – wyniki finansowe mogą być silnie powiązane z ryzykiem inwestycji w tym osiąganymi z nich stopami zwrotu (słabe wyniki finansowe spółki to większe prawdopodobieństwo poniesienia straty a takŜe większa zmienność notowań jej akcji); d) warunki branŜowe – poszczególne branŜe w związku ze swoimi uwarunkowaniami ekonomiczno-gospodarcze są obarczone ryzykiem inwestycyjnym. Jedne branŜe na rynku, w danym okresie, mogą być bardziej popularne (lepiej oceniane) od innych. Sytuacja taka moŜe doprowadzić do przewartościowanie spółek z danego sektora i znacznego wzrostu ich wartości co następnie po zmianie nastawienia rynku do danej branŜy moŜe spowodować spadek stopy zwrotu. W przypadku wystąpienia niekorzystnych uwarunkowań finansowych dla konkretnej branŜy moŜe takŜe wystąpić spadek stopy zwrotu z inwestycji spowodowany negatywnym wpływem ryzyka branŜowego; e) ryzyko rynkowe – oprócz ryzyka cechującego akcje danej spółki lub branŜe mamy do czynienia z ryzykiem rynkowym inwestycji. Ryzyko to wynika z natury samego rynku kapitałowego, który do wyceny aktywów, oprócz czynnika racjonalnego uŜywa takŜe czynnika emocjonalnego. Obecne rynki są ściśle powiązane ze sobą globalnie i spadek indeksów światowych przewaŜnie ma istotny wpływ na notowania rodzimych spółek mimo ich dobrej kondycji finansowej lub osiąganych przez nią wyników. 2. W przypadku korzystania przez Klienta z odroczonej płatności występuje ryzyko spłaty zobowiązań do której jest Klient zobligowany najpóźniej do dnia rozliczenia transakcji przez Izbę Rozliczeniową. 3. Ryzyko inwestycji jest zwiększone przez efekt dźwigni finansowej. W przypadku zleceń z odroczoną płatnością Klient moŜe mieć przyznany maksymalny limit naleŜności, który moŜe wykorzystać na zakup maklerskich instrumentów finansowych. W takim przypadku zmiana kursu instrumentu powoduje proporcjonalnie większą zmianę wartości portfela. W przypadku inwestycji na rynku Instrumentów Pochodnych dźwignia finansowa jest wielkością wyraŜoną stosunkiem wartości instrumentu bazowego do ceny (wnoszonego depozytu) którą płaci Klient. Relatywnie mała zmiana kursu instrumentu bazowego powoduje proporcjonalnie większą zmianę depozytu. Ryzyko inwestycyjne zwiększa się wraz ze wzrostem dźwigni finansowej. 4. W przypadku Praw Poboru występuje ryzyko spadku wartości inwestycji, na które maja wpływ następujące czynniki: 1 a) obowiązek zapisu w określonym terminie – termin zapisu jest ściśle określony w prospekcie emisyjnym. Poza tym terminem Klient traci prawo do zapisania się na akcje nowej emisji i skutkuje to utrata wartości posiadanych praw poboru; b) obowiązek zapisu po określonej cenie – składający zapis posiadacz praw poboru zobowiązany jest do opłacenia zapisu po cenie określonej w prospekcie emisyjnym. 5. W przypadku inwestycji w Instrumenty Pochodne istnieje ryzyko poniesienia strat większych od zainwestowanego kapitału. 6. W przypadku Zagranicznych Instrumentów Finansowych występuje ryzyko walutowe – ryzyko spadku wartości portfela wynikające ze spadku kursu jednej waluty w stosunku do waluty innej. 7. Z inwestycją w instrumenty finansowe moŜe wiązać się konieczność uiszczenia podatku od zysków kapitałowych. IV. Zmienność ceny danych instrumentów finansowych. Ceny instrumentów finansowych, ich wartość oraz ew. wszelkiego rodzaju poŜytki z ww. instrumentów mogą się zmieniać w czasie niezgodnie z intencjami Klienta. DuŜa zmienność moŜe być wynikiem zmniejszonej płynności instrumentu oraz zmniejszeniem jego free float. V. Ograniczenia wynikające z dostępności na rynku danych instrumentów finansowych. W przypadku inwestycji w instrumenty finansowe na niektórych rynkach (rynki wschodzące lub rozwijające się) występuje dodatkowe ryzyko spowodowane problemami z nabyciem lub zbyciem instrumentów będących celem inwestycji Klienta. Informacja o takich instrumentach oraz o ryzyku, związanym z inwestycjami w nie moŜe być nierzetelna i niepewna oraz trudna do uzyskania i zweryfikowania. VI. Wymogi dotyczące utrzymania i uzupełniania zabezpieczenia w przypadku instrumentów pochodnych. 1. Klient jest zobowiązany do utrzymywania bez wezwania ze strony Domu Inwestycyjnego właściwego depozytu zabezpieczającego. 2. JeŜeli wartość depozytu zabezpieczającego spadnie poniŜej wysokości właściwego depozytu zabezpieczającego Klient jest zobowiązany do uzupełnienia depozytu zabezpieczającego do wymaganej wysokości właściwego depozytu zabezpieczającego do czasu rozpoczęcia sesji na giełdzie następnego dnia rozliczeniowego po którym nastąpił spadek. 3. Szczegółowe zasady dotyczące utrzymania i uzupełniania zabezpieczeń w przypadku instrumentów pochodnych zawiera Umowa o świadczenie usług na rynku praw pochodnych oraz Regulamin świadczenia usług maklerskich przez ERSTE Securities Polska S.A. 2