Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. ŚREDNIA ARYTMETYCZNA DOMINANTA MEDIANA Ćw.1: Oblicz średnią arytmetyczną liczb: a) 10,11,15,20,24 b) -5,-2,0,1,10 c) -6, -6,-2,0,2,14,15 d) -8,1,2,12,15,22,27 Ćw.2: Oblicz liczbę x, wiedząc że średnia arytmetyczna podanych liczb wynosi 10. a) -2,x,6,10,16 b) x,x+1,6,-5 Szukaną liczbą x jest 20. Szukaną liczbą x jest 19. c) -6,x+5,2x,3-x Szukaną liczbą x jest 19. d) x,x-4,16, Szukaną liczbą x jest 9. Ćw.3: Średnia pięciu dowolnych liczb wynosi 15, średnia sześciu liczb wynosi 24. Oblicz szóstą liczbę. Oznaczmy pięć liczb dowolnymi literkami alfabetu: a, b, c, d, e. Wiemy że średnia tych liczb wynosi 15. Nieznaną szóstą liczbę oznaczymy przez x i zapiszemy odpowiedni warunek dotyczący średniej liczb. Nieznana szósta liczba to 69. Ćw.4: Liczba poszczególnych ocen na świadectwie Kasi umieszczona jest w tabelce: ocena 1 2 3 4 5 6 a) ile przedmiotów ma Kasia? ilość 0 2 2 1 4 1 b) wyznacz średnią ocen Kasi, ocen c) oblicz ile piątek ma na świadectwie Asia, (druga tabela) jeśli ma 12 przedmiotów i jej średnia jest o pół stopnia wyższa od średniej Kasi. Ad a) 0+2+2+1+4+1=10 Kasia ma 10 przedmiotów. Ad b) Kasia ma średnią 4. Ad c) Asia ma średnią o pół stopnia wyższą od średniej Kasi, więc jej średnia wynosi 4,5. Ilość poszczególnych ocen ocena 1 dziewczynki przedstawia tabela: ilość ocen Asia ma 6 piątek na świadectwie. 0 2 3 4 5 6 0 2 3 x 1 Mediana liczb x1, x2, x3, … xn to wartość środkowa tych liczb. Liczby należy uporządkować od wartości najmniejszej do największej. Mediana dzieli dane na dwie równoliczne grupy – dane w jednej grupie są od niej mniejsze lub równe, liczby w drugiej grupie są od niej większe lub równe. Medianą nieparzystej liczby danych jest wartość znajdującą się dokładnie na środku tych liczb. W przypadku parzystej liczby danych medianą jest średnia arytmetyczna dwóch sąsiednich wartości środkowych. Ćw.5: Wyznacz medianę liczb: a) -3,10,0,-5,2 -5,-3,0,2,10 M=0 b) 2,3,4,4,5,6,6,6,7,8,10 c) 4,4,4,5,-2,0,1,3 -2,0,1,3 4,4,4,5 d) 0,0,5 6,7,8 M=6 Dominanta to wartość, która występuje wśród danych najczęściej. Dominanta nazywana jest również wartością modalną lub modą. Jeżeli wśród danych kilka liczb występuje z tą samą, najwyższą częstością to przyjmuje się że każda z tych liczb jest dominantą. Jeżeli wszystkie liczby występują tak samo często, to przyjmuje się że nie ma dominanty. Ćw.6: Wyznacz dominantę liczb: a) b) c) d) e) -2,0,1,1,4,5,1,7 1,1,3,5,3,3,7,4,1 2,2,2,5,5,5,10,10,10 5,6,6,6,-5,-5,5,-5,6 1,1,1,1,1,5,5,5,5 D=1 D{1,3} brak dominanty D=6 D=1 Ćw.7: Dane w tabeli przedstawiają dzienną liczbę godzin przeznaczonych na oglądanie telewizji przez uczniów klasy pierwszej. Oblicz: a) ile jest uczniów w klasie, b) oblicz średnią liczbę godzin liczba 1 2 3 4 5 przypadających na jednego ucznia godzin c) wyznacz medianę liczba 8 2 6 3 1 d) wyznacz dominantę osób Ad a) 8+2+6+3+1=20 W klasie jest 20 uczniów. Ad b) średnia oglądalność: Średnio 2,35 godziny dziennie każdy uczeń klasy pierwszej ogląda telewizję. Ad c) 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 3 3 3 3 3 3 4 4 4 5 Ad d) D=1 Ćw.8: Na wykresie przedstawiono ilość ocen z klasówki z matematyki w poszczególnych grupach: dziewcząt i chłopców. liczba ocen liczba ocen 1 2 3 4 5 grupa dziewcząt a) b) c) d) e) f) 6 oceny 1 2 3 4 5 6 oceny grupa chłopców ilu jest chłopców, dziewcząt, ile jest uczniów w klasie, przedstaw w tabeli liczebność w poszczególnych grupach, oblicz średnią ocen w grupie chłopców, oblicz średnią ocen w grupie dziewcząt, oblicz średnią ocen w klasie, wyznacz medianę i dominantę w całej klasie i poszczególnych grupach, Ad a) W klasie jest 20 uczniów: 8 dziewcząt, 12 chłopców. Ad b) tabela liczebności: Ad c) ocena 1 2 3 4 5 6 liczba 1 dziewcząt 2 3 1 1 0 liczba 0 chłopców 3 2 4 2 1 liczba uczniów 5 5 5 3 1 1 Ad d) Ad e) Ad f) Ćw.9: Oblicz x wiedząc, że średnia arytmetyczna liczb: x,6,-4,1,2,x+3 jest równa 8. Szukaną liczbą x jest liczba 20. Ćw.10: Średnia waga 5 owiec jest równa 20kg. Jeśli zważymy owce i dwa jednakowej wagi owczarki to średnia waga zwierząt będzie równa 30kg. Ile waży owczarek? O-owczarek o.. –kolejne owce Owczarek waży 55kg.