Prąd Elektryczny Szeregowe i równoległe łączenie oporników Elżbieta Grzybek Michał Hajduk informatyka + 2 PROGRAM WYKŁADU 1. Prąd Elektryczny 2. Prawo Ohma 3. Łączenie oporników 4. Praca i moc prądu 5. Prawa Kirchoffa 6. Bibliografia informatyka + 3 Prąd Elektryczny Prąd elektryczny – uporządkowany ruch ładunków elektrycznych. W naturze przykładami są wyładowania atmosferyczne, wiatr słoneczny czy czynność komórek nerwowych, którym również towarzyszy przepływ prądu. W technice obwody prądu elektrycznego są masowo wykorzystywane w elektrotechnice i elektronice. Przykładem prądu elektrycznego, przewodzonego przez powietrze jest piorun informatyka + 4 Prąd Elektryczny Natężenie prądu I [A], wyraża szybkość przepływu ładunku przez przekrój poprzeczny przewodnika. • Natężenie mierzymy za pomocą amperomierza, który włączamy do obwodu szeregowo. Jego opór powinien być minimalny. informatyka + 5 Prąd Elektryczny Natężenie prądu to stosunek ładunku ΔQ przepływającego przez przekrój poprzeczny przewodnika do czasu Δt, w jakim ten ładunek przepłynął: Jednostką natężenia jest amper. informatyka + 6 Prąd Elektryczny Opór elektryczny R [Ω] Swobodne elektrony w przewodniku biorące udział w przewodzeniu prądu napotykają na przeszkodę, którą stanowią drgające jony sieci krystalicznej. Im wyższa temperatura, tym amplituda tych drgań jest większa i opór, jaki jony sieci stawiają elektronom, jest większy. informatyka + 7 Prąd Elektryczny Opór elektryczny charakteryzuje przewodnik pod względem jego zdolności do przewodzenia prądu i zależy od rodzaju materiału przewodnika, od jego długości l i od pola przekroju poprzecznego S: gdzie ρ , to opór przewodnika o jednostkowej długości i jednostkowym polu przekroju poprzecznego, który jest różny dla różnych materiałów (miedź, aluminium, srebro, itd.) i dlatego nazywa się oporem właściwym. Jednostką oporu jest Ω (om). informatyka + 8 Prąd Elektryczny Siła elektromotoryczna SEM [V] Jest to różnica potencjałów między biegunami źródła, przez które nie płynie prąd. Ta różnica potencjałów jest wytwarzana w źródle napięcia. informatyka + 9 Prawo Ohma Twórca prawa Ohma Ohm Georg Simon ur. się w 1787r, a zmarł w 1854r. Fizyk Niemiecki. Badał Zjawiska związane z elektrycznością. W 1827r. sformułował podstawowe prawo Ohma, które zostało nazwane jego nazwiskiem. Od jego nazwiska została nazwana także jednostka oporu elektrycznego Om. Prawo Ohma Prawo Ohma opisuje sytuację, najprostszego przypadku związku między napięciem przyłożonym do przewodnika (opornika), a natężeniem prądu przez ten przewodnik płynącego. informatyka + 10 Prawo Ohma Wzór na prawo Ohma informatyka + 11 Prawo Ohma Schemat prawa Ohma informatyka + 12 Łączenie oporników R1 R2 R3 szeregowe R= R1 + R2 + R3 R1 równoległe 1 1 1 = + R R1 R2 R1 R2 R R1 R2 R2 informatyka + 13 Dzielnik napięć U I= R1 + R2 I U U2 = IR2 = U R1 R2 R1 + R2 Przykład: R2 U2 U = 12V, R1 = 4k, R2 = 8k I = 12V/12k = 1mA U2 = 1mA∙8k = 8 V informatyka + 14 Praca i moc prądu 15 Praca i moc prądu 16 Amperomierz i woltomierz informatyka + 17 Prawa Kirchoffa • Pierwsze prawo Kirchhoffa Suma natężeń prądów wpływających do rozgałęzienia, równa jest sumie natężeń prądów wypływających z tego rozgałęzienia. • Drugie prawo Kirchhoffa W obwodzie zamkniętym suma spadków napięć na wszystkich odbiornikach prądu musi być równa sumie napięć na źródłach napięcia. Prawa Kirchoffa Przykład na I Prawo: Prądy wpływające do rozgałęzienia : (należy zwrócić uwagę na zwroty strzałek) Σ Iwpływające = 2A + 3A + 5A = 10A Σ Iwypływające = 7A + 3 A ΣIwpływające = Σ Iwypływające informatyka + 19 Prawa Kirchoffa Przykład na II Prawo: Na rysunku podłączono woltomierze do źródła prądu oraz dwóch oporników – odbiorników prądu. Jaki związek zachodzi między napięciami przez nie wskazywanymi? Ten przykład jest prosty, bo mamy tu tylko jedno źródło prądu .Jeśli napięcie na źródle oznaczymy UE , a napięcia na opornikach odpowiednio U1 i U2 , to prawdziwy będzie związek: UE = U1 + U2 Czyli np. UE = 6 V UE = 6 V U1 = 4 V LUB U1 = 1 V U2 = 2 V U2 = 5 V informatyka + 20 Bibliografia zadane.pl wikipedia.pl sciaga.pl