Dochody

Zostań ministrem
finansów we
własnym domu
Jak zaplanować domowy budżet i nie dać się
wciągnąć w zadłużenie.
Prowadzący: Joanna Głowacka
Projekt Teraz Ty! Fundacja Wspierania Rozwoju Psychospołecznego
http://projektterazty.pl/
Reguły
Jesteśmy obecni i bierzemy udział
Mówimy do siebie po imieniu (identyfikatory z imionami)
Słuchamy się nawzajem
Robimy 10 min. przerwę po 60 minutach szkolenia
Cel
To jak zarządzamy budżetem ma duży wpływ na kondycję finansową oraz
możliwości całej rodziny. Wszystkie decyzje z tego zakresu powinny być
dokonywane racjonalnie.
Trening ma na celu zwiększenie kontroli uczestników nad ich domowymi
finansami poprzez naukę konstruowania domowego budżetu,
rozdysponowywania przychodów, kontroli kosztów oraz generowania
oszczędności a także świadomego korzystania z oferty instytucji finansowych w
tym banków i parabanków.
Sprawne zarządzanie własnym budżetem wymaga nieustannego podejmowania
decyzji, a kontrola kosztów przeciwstawienia się pokusom, często także
odmawiania, czy podejmowania trudnych rozmów dlatego program szkolenia
obejmuje dodatkowo trening kilku umiejętności społecznych.
Pytania do uczestników
•
Jakie masz oczekiwania odnośnie szkolenia?
•
Dlaczego zainteresowało cię właśnie ten temat?
•
Czego chciałbyś się na nim nauczyć i co by ci w tym pomogło?
•
Czy masz zamiar wykorzystać wiedzę uzyskaną na szkoleniu w
praktyce?
•
Czy prowadzisz lub prowadziłeś budżet domowy, jeśli tak to w jaki
sposób?
•
Co by ci pomogło go wdrożyć?
Skąd się biorą potrzeby - Piramida potrzeb
Potrzeba
samorealizacji
Potrzeba
szacunku
Potrzeba
przynależności
Potrzeba bezpieczeństwa
Potrzeby fizjologiczne
Czy wiesz ile rocznie cię to kosztuje?
•
Paczka papierosów to zaledwie 12 zł…
•
Na małego batona każdy może sobie pozwolić…
•
Posiłek na mieście, czemu nie, jednorazowo to niewielki koszt…
•
Banki zachęcają do kredytu, co to za różnica, czy będę czekał aż
uzbieram, czy kupię teraz na kredyt?
•
A ile kosztuje mnie prąd i woda, czy warto żeby kran nie kapał a w
przedpokoju paliła się tylko 1 żarówka?
?
Czy wiesz ile rocznie cię to kosztuje?
Szt.
Cena
za
Papierosy
1,00
10,00
10,00
70,00
300,00
3 600,00
Batony
1,00
1,90
1,90
13,30
57,00
684,00
Napoje gazowane
4,00
4,00
16,00
68,57
822,86
Piwo
4,00
2,70
10,80
46,29
555,43
Jedzenie w Fast foodach
3,00
15,00
15,00
60,00
720,00
Kawa w popularnych coffee shopach
3,00 11,00
33,00
132,00
1 584,00
Dziennie
Tygodniowo
Miesięcznie
Rocznie
Karta telefoniczna
1
19,00
19,00
228,00
Odsetki
1
25,63
25,63
307,50
Razem w ciągu 1 roku:
8 501,79
Teraz widzisz dlaczego warto zabrać się za
planowanie budżetu!
•
Gdy ograniczamy wydatki na cele, których nie uznajemy za
priorytetowe, wówczas okazuje się, że stać nas na rzeczy, na które dotąd
brakowało pieniędzy. Często nie dostrzegamy, że niewielkie kwoty, które
wydajemy na mało potrzebne przyjemności, w skali roku kumulują się
do całkiem dużej sumy. Czy jest więc jakiś sposób aby pieniądze nie
przeciekały nam przez palce?
•
Tak!!! Zadziałaj jak minister finansów i skonstruuj budżet.
Zacznijmy od początku - co to jest budżet
domowy?
Budżet to nic innego jak zbilansowanie naszych dochodów z wydatkami.
Prowadzenie go w formie pisemnej pozwala ci kontrolować wydatki. Żeby
działał trzeba go skrupulatnie przestrzegać.
Główne składowe budżetu to:
Dochody –np.
pieniądze,
które zarabiasz
Koszty-
rachunki za media,
mieszkanie, czy
jedzenie
Dochody
Dochody z pracy – wynagrodzenia z umowy o pracę, umowy o dzieło, czy
umowy zlecenia, dochody z prowadzonej działalności gospodarczej, czy
dochody z gospodarstwa rolnego,
Dochody spoza pracy – renty, emerytury, zasiłki i świadczenia socjalne,
dochody z gier losowych, stypendia naukowe, spadki,
Dochody z majątku – dochody z akcji, obligacji, lokat bankowych,
sprzedaży posiadanych nieruchomości, dochody związane z
wynajmowaniem mieszkania, czy wydzierżawieniem ziemi.
Koszty/Wydatki
Wydatkami nazywamy wartości materialne i niematerialne nabyte przez ciebie i
członków twojej rodziny. Wydatki możemy podzielić na:
Konsumpcyjne
stałe, np.:

opłaty mieszkaniowe

opłaty za media (energia
elektryczna, gaz, woda)

żywność

artykuły sanitarne i higieniczne
zmienne, np.:

remont

zakup książek

Wycieczka
Inwestycyjne
stałe, np.:

edukacja (czesne)

opłacenie polisy
zmienne, np.:

zakup odzieży

zakup obligacji

kursy językowe
Saldo, nadwyżka budżetowa, deficyt budżetowy
Saldo – różnica pomiędzy dochodami a wydatkami.
równe zeru
• gdy dochody = wydatki
dodatnie
• gdy dochody > wydatki
ujemne
• gdy dochody < wydatki
gdy dochody > wydatki to mamy nadwyżkę budżetową
gdy dochody < wydatki to mamy deficyt budżetowy
Po co nam oszczędności?
•
Pomimo, że największą część naszych dochodów pochłaniają wydatki związane z
zaspokajaniem bieżących potrzeb, to w naszych budżetach zazwyczaj planujemy także
większe zakupy, za które płacimy tyle, ile wynoszą nasze dwumiesięczne dochody (np.
za wysokiej klasy laptop), roczne (np. za średniej klasy samochód), a nawet wieloletnie
dochody (np. za mieszkanie). Dlatego niezbędny jest plan oszczędzania, aby
zrealizować właśnie takie cele. Sporządzając budżet, warto wyznaczyć sobie listę
priorytetów, na które będziemy zbierać pieniądze.
•
Nigdy nie wiadomo, co zdarzy się w najbliższej przyszłości. Może pojawić się
nieprzewidywany wydatek lub utrata stałego źródła dochodu. W takim wypadku
nieocenione okażą się zgromadzone oszczędności, które pozwolą zniwelować skutki
ograniczonych wpływów.
•
Małe kwoty, które uda nam się oszczędzić eliminując zbędne wydatki nie powinniśmy
wydawać na bieżące potrzeby. Warto takie pieniądze odkładać. Co istotne nie powinny
one trafiać do świnki skarbonki czy na nieoprocentowany rachunek. – Oszczędności, od
których nie uzyskujemy odsetek stopniowo tracą na wartości ze względu na wzrost
cen. Lepiej wpłacić je na np. na lokatę czy konto oszczędnościowe. Co ważne, lokując
pieniądze w banku nie musimy się również martwić o to, że oszczędności przepadną
Po co nam oszczędności?
ZAKUP SPRZĘTU DOMOWEGO
Data rozpoczęcia oszczędzania:
Data zakończenia oszczędzania:
2014-01-01
2014-09-22
Cena Pralki
779 zł
WCZEŚNIEJSZE OSZCZĘDNOŚCI:
250 zł
CEL BIEŻĄCYCH OSZCZĘDNOŚCI:
529 zł
Ile dni będę oszczędzać
Ile miesięcy będę oszczędzać
Ile lat będę oszczędzać
Ile mogę oszczędzać dziennie
265
9
0,7
2 zł
Ile tygodniowo będę oszczędzać
14 zł
Ile miesięcznie będę oszczędzać
60 zł
Częstotliwość oszczędzania pieniędzy:
TYGODNIOWO
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego
•
1. Budżet musi się domykać
Każdy z nas wie, że nie możemy wydawać więcej niż zarabiamy. Dlatego
podstawową zasadą planowania budżetu jest zrównoważenie wpływów i
wydatków. Musimy być świadomi, że jeśli nie będziemy respektować tej
zasady popadniemy w problemy finansowe, które mogą uszczuplić nasz
majątek, spowodować większe koszty (odsetki od pożyczek i kredytów,
opłaty komornicze, odsetki karne).
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
2. Kontroluj drobne wydatki
Regularne wydawanie małych kwot rocznie stanowi ogromny koszt. Warto usiąść z ołówkiem w ręku i
podliczyć ile wydajemy na:
•
Używki (alkohol, papierosy, drogie kawy i herbaty, słodycze)
•
Telefony, komórki, Internet, kablówkę
•
Opłaty i prowizje pocztowe, bankowe, opłaty za wypłaty z bankomatów, odnowienie kart
kredytowych,
•
Odsetki od kredytów i zakupów ratalnych
•
Inne drobne regularne wydatki
Następnie przelicz ile wydajesz na każdy z kosztów rocznie. Posortuj kwoty od największej do
najmniejszej. Pomyśl, czy cię na to stać? Czy to tanio, czy drogo? Czy można z czegoś zrezygnować
lub zastąpić tańszą opcją? Pozwoli ci to uświadomić sobie, że dokonując właściwych wyborów
możemy zaoszczędzić setki złotych rocznie.
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
3. Na zakupy zabieraj zawsze listę zakupów – nie kupuj kompulsywnie
Nie wchodź do sklepu bez listy zakupów!
Kupuj tylko to, co masz na liście. Jeśli masz standardowe produkty, które kupujesz regularnie
możesz mieć przygotowane listy standardowe np. comiesięczne zakupy lub cotygodniowe
zakupy.
Zaoszczędzi ci to wiele czasu na planowaniu, przecież wiesz, że co tydzień kupujesz mleko,
jogurt, jajka czy masło, a raz w miesiącu proszek do prania, czy środki czystości…
Zobacz jak to jest u ciebie, i czy możesz ten system jakoś usprawnić.
Lista bywa pomocna gdy jesteśmy nagabywani do kupienia, czegoś, czego nie chcemy przez
naszych milusińskich. Mamy wtedy odpowiedź, z którą nie da się dyskutować: „nie kupię,
ponieważ nie ma tego na liście zakupów”. Taka informacja jest całkowicie prawdziwa,
weryfikowalna i niepodważalna, więc w większości przypadków zamyka dyskusję.
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
4. Wybieraj świadomie sklepy, w którym robisz zakupy.
Zobacz, co ci się opłaca, czy czasem w dużych hipermarketach nie wydajesz więcej choć ceny są niższe? Czy idąc po chleb nie
sięgasz po dodatkowe artykuły, których wcale nie miałaś zamiaru kupić?
Kupując w hipermarketach narażeni są na wiele pokus celowo wywołanych przez speców od marketingu. W sklepach
osiedlowych bywa za to drożej niż w hipermarketach.
Do wyboru masz jeszcze sklepy dyskontowe, których powstaje coraz więcej na osiedlach bo coraz więcej osób decyduje się w
nich kupować.
Wielu osobom sprawdza się taki system:
•
raz w tygodniu duże zakupy artykułów spożywczych i chemii gospodarczej w dyskoncie
•
kilka razy w tygodniu świeży chleb
•
raz na tydzień osiedlowy sklep mięsny
•
raz w miesiącu hipermarket w drodze z pracy do domu ale tylko zakupy, które nie są dostępne w dyskoncie lub są znacznie
tańsze
Zaproponowana powyżej strategia zapewnia oszczędność pieniędzy i czasu, oraz zapewnia dostęp do świeżego pieczywa i
mięsa.
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
•
5. Dzwoń za darmo lub prawie za darmo
•
Rozważ zmianę operatora. Przy takiej operacji można zachować numer
telefonu zarówno stacjonarnego, jak i komórkowego. Oszczędności mogą być
zadowalające pod warunkiem starannego przemyślenia tego, co chcemy
osiągnąć (dokładne rozpoznanie ofert, świadomość częstotliwości rozmów i
czasu ich trwania etc.).
•
Możesz negocjować z operatorem lub zmienić taryfę. Jeśli często zdarza Ci się
przekroczenie abonamentu, warto zmienić ją na obejmującą więcej
darmowych minut lub też bez limitu rozmów.
•
Korzystaj ze Skype jeśli jesteś w domu i zrezygnuj z telefonu stacjonarnego.
Uwaga: ze Skype nie zadzwonisz na numery alarmowe, a nawiązywanie
połączeń wymaga włączonego komputera.
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
6. Przejrzyj wszystko, co kupiłeś wykładając towar na ladzie
•
Jeśli do koszyka trafiły artykuły, których nie masz na liście, lub towary
wzięte pod wpływem impulsu możesz je odłożyć. Nie musisz kupować
wszystkiego co masz w koszyku.
•
Wiele osób ma kłopoty z samodyscypliną i wpadłszy na małe zakupy,
wychodzi z furą nieplanowanych rzeczy, które później okazują się
niezbyt potrzebne i wcale nie tak tanie, jak się to początkowo wydawało.
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
7. Jeśli musisz się zadłużać, rób to mądrze
•
Kredyt służy temu, byśmy mogli wykorzystać pieniądze w danym momencie zamiast móc
uczynić to dopiero w dalekiej przyszłości. Za ten luksus musimy jednak płacić (odsetki, prowizje
i inne opłaty). Dlatego należy go wykorzystywać mądrze, to znaczy na zakup towarów lub usług,
które czekać nie mogą, nie powinny lub też takich, w których przypadku koszt oczekiwania byłby
większy od kosztu kredytu.
•
Jeśli zarabiamy za pomocą komputera, samochodu czy sprzętu filmowego lub fotograficznego,
zazwyczaj lepiej jest ponieść koszty kredytu niż zwlekać z zakupem. Kluczowa jest tu
częstotliwość korzystania z danego dobra.
•
W pozostałych przypadkach lepiej jest nie finansować zakupów kredytem. W szczególności tyczy
się to wydatków wakacyjnych, świątecznych, rozrywkowych i wszystkich innych.
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
8. „ Nie kupuj tanio, bo to drogo kosztuje” – nie oszczędzaj tam gdzie się nie
powinno
Nie daj się nabrać na rzeczy tanie ale złej jakości. Szczególnie zastanów się jeśli kupujesz:
Buty — tu weź pod uwagę komfort użytkowania, czas zdatności do użytku, wygląd czy zdrowie. Zdecydowanie lepiej jest więc
wydać pieniądze raz i później móc używać buty przez kilka lat, niż rok w rok wyrzucać pieniądze na kolejne tanie i niewygodne
obuwie.
Okrycie wierzchnie, szczególnie zimowe, które oprócz estetycznego wyglądu, powinno w naszym klimacie dobrze chronić od
wiatru, mrozu i deszczu. Przewiewny zimowy płaszcz spowoduje u nas prędzej czy później wydatki spowodowane infekcją.
Sprzęt AGD niezbędny w domu lub oszczędzający czas — w szczególności tyczy się to lodówki, pralki, zmywarki i odkurzacza. Z
tych urządzeń korzystać będziemy bardzo często, więc muszą być ergonomiczne i proste w obsłudze, a ich awaria będzie niosła
ze sobą nieprzyjemne skutki,
.Samochód — dobieramy auto w zależności od celu, do którego ma nam służyć (np. jako narzędzie niezbędne do codziennej
pracy lub też jako wakacyjny środek transportu) i zasobności naszego portfela. Jeśli nie możemy sobie pozwolić na przestoje, a
stać nas tylko na auto używane, powinniśmy kupić pojazd w odpowiednim stanie technicznym. Zbytnia oszczędność przełoży
się na koszty napraw i czas stracony na pobyty samochodu w warsztacie.
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
9. Odżywianie: taniej nie znaczy gorzej
•
Jedzenie — dieta powinna być urozmaicona i odpowiedniej jakości.
Należy uważać na wędliny wysokowydajne (nasączane solanką z
fosforanami dla powiększenia masy, soki wysoko słodzone zawierające
cukier z barwnikami. Oszczędzanie na jakości jedzenia kończy się
kłopotami ze zdrowiem, więc zamiast na jakości oszczędzajmy na ilości
(zwłaszcza używek, słodyczy i słonych przekąsek).
•
Jedzenie w restauracjach - ma to oczywiście swój urok, ale można
traktować to jako wyjątek, a nie normę. Gotowanie obiadów we
własnym zakresie jest nie tylko tańsze, ale i na pewno zdrowsze, bo
wiemy co jemy. Podobnie z przygotowywaniem drugich śniadań.
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
10. Pamiętaj o celach finansowych, czyli o tym, co tak naprawdę
chcemy osiągnąć
Co chcesz osiągnąć w najbliższym czasie, wyjść z długów a może chcesz
kupić coś większego lub wyjechać na wakacje. Cele finansowe pozwalają
nam rozsądnie gospodarować dochodami - nadają sens oszczędzaniu, a
także dają możliwość korygowania na bieżąco naszych wydatków
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
11. Budżet powinien być sporządzony na jakiś okres na miesiąc,
kwartał czy rok
•
Tworząc budżet powinieneś określić czas, na jaki będziesz go planował.
•
Pozwoli ci to określić dochody jakie planujesz osiągnąć oraz wydatki,
jakie cię czekają w tym czasie.
Zdrowe zasady zdrowego budżetu domowego.
Cd.
•
Jak pokazują powyższe zasady nie ma uniwersalnych sposobów, które
można bezrefleksyjnie zastosować w każdej sytuacji.
•
Kredyty i karty kredytowe nie są ani złe ani dobre, podobnie
hipermarkety i sklepy osiedlowe. Każdą z przedstawionych rad należy
stosować po skonfrontowaniu się ze swoją indywidualną sytuacją. W
pewnych okolicznościach kredyt będzie lekkomyślnością w innych nie.
•
Myślmy więc zarówno zarabiając pieniądze, jak też podczas ich
wydawania.
Przygotowując budżet pamiętaj:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Spisz dochody i wydatki korzystając z załączonej w materiałach tabeli (lub wykorzystując któryś z darmowych
programów publikowanych w Internecie).
Oblicz, ile wynoszą twoje miesięczne dochody.
Sporządź listę swoich wydatków w podziale na kategorie wydatki stałe, wydatki jednorazowe i wydatki nieregularne i w
podziale na podkategorie: transport, jedzenie, opłaty….
Pamiętajmy o oszczędzaniu i przeznaczmy, co najmniej 10-20% miesięcznych do- chodów na ten cel.
Zobacz, czy budżet się bilansuje, jeśli tak lub masz nadwyżkę brawo! Możesz ją przeznaczyć na oszczędności.
Jeśli wydatki przewyższają dochody zastanów się, z czego możesz zrezygnować. Ograniczmy wydatki na bieżącą
konsumpcję (jedzenie, rachunki zależne od nas takie jak za zużycie wody, światła, gazu. Ogranicz rozmowy telefoniczne i
wysyłanie SMS-ów, zwłaszcza tych zawierających wyłącznie emotikony. Zobacz, czy często powtarzają się pozycje
ostatnio pokazywane w reklamach – może zbytnio ulegasz reklamie?
I pamiętaj - płaćmy terminowo rachunki, aby uniknąć dodatkowych kosztów.
Regularnie przeglądaj swój budżet i wprowadzaj na bieżąco wszystkie zmiany.
Zbierajmy rachunki i paragony, aby wiedzieć, ile wydałeś.
Niezależnie od kondycji budżetu oszczędzajmy wodę, energię – wygenerujesz tym oszczędności i będziesz zadowolony,
że dbasz o środowisko.
Zastanów się - może warto podjąć dodatkową pracę.
Bądź odpowiedzialni za siebie i swoje finanse.
Przygotowując budżet pamiętaj:
Spisz dochody i wydatki
korzystając z załączonej w
materiałach tabeli (lub
wykorzystując któryś z
darmowych programów
publikowanych w
Internecie).
Oblicz, ile wynoszą twoje
miesięczne dochody i
Sporządź listę swoich wydatków
w podziale na kategorie wydatki
stałe, wydatki jednorazowe i
wydatki nieregularne i w
podziale na podkategorie:
transport, jedzenie, opłaty….
Pamiętajmy o oszczędzaniu i
przeznaczmy, co najmniej 1020% miesięcznych dochodów na ten cel.
Zobacz, czy budżet się
bilansuje, jeśli tak lub masz
nadwyżkę brawo! Możesz ją
przeznaczyć na oszczędności.
Jeśli wydatki przewyższają
dochody zastanów się, z
czego możesz zrezygnować.
Ograniczmy wydatki na bieżącą
konsumpcję (jedzenie, rachunki
zależne od nas takie jak za
zużycie wody, światła, gazu.
Ogranicz rozmowy telefoniczne i
wysyłanie SMS-ów, zwłaszcza
tych zawierających wyłącznie
emotikony.
Zobacz, czy często
powtarzają się pozycje
ostatnio pokazywane w
reklamach – może zbytnio
ulegasz reklamie?
I pamiętaj - płaćmy
terminowo rachunki, aby
uniknąć dodatkowych
kosztów.
Zbierajmy rachunki i
paragony, aby wiedzieć, ile
wydałeś.
Niezależnie od kondycji
budżetu oszczędzajmy wodę,
energię – wygenerujesz tym
oszczędności i będziesz
zadowolony, że dbasz o
środowisko
Zastanów się - może warto
podjąć dodatkową pracę
Regularnie przeglądaj swój
budżet i wprowadzaj na
bieżąco wszystkie zmiany
Bądź odpowiedzialni za
siebie i swoje finanse
Przykładowy Budżet Rodziny Kowalskich
Dochody
Ojciec
1 600,00 zł
Matka
2 100,00 zł
Syn
0,00 zł
WYDATKI KONSUMPCYJNE
WYDATKI INWESTYCYJNE
Stałe
Stałe
żywność
750,00 zł
czesne za szkołe matki
opłaty, rachunki, itp.
820,00 zł
polisy ubezpieczeniowe
czynsz
370,00 zł
Zmienne
op. za wodę
76,00 zł
zakup obligacji
op. za gaz
57,00 zł
kursy językowe
op. za energię elekt.
70,00 zł
szafka na buty
telefon stacjonarny
70,00 zł
telefon komórkowy syna
120,00 zł
abonament telewizyjny
25,00 zł
Oszczędności
dojazdy do pracy:
lokata oszczędnościowa
ojciec – 22 x 4,40
96,80 zł
matka – 22 x 4,40
96,80 zł
Zmienne
naprawa pralki
50,00 zł
wycieczka szkolna
75,00 zł
SALDO WYNOSI:
leki
65,00 zł
Dochody = …………………………..
słodycze
110,00 zł
Wydatki = ………………………..…..
jedzenie na mieście
150,00 zł
………………………………………………
biżuteria
70,00 zł
Pytania:
Czy rodzina ma do czynienia z nadwyżką budżetową,równowagą czy z deficytem?
Zaproponuj zmiany w budżecie rodziny Kowalskich.
300,00 zł
150,00 zł
150,00 zł
40,00 zł
150,00 zł
50,00 zł
3 700,00 zł
3 911,60 zł
-211,60 zł
Umiejętności społeczne potrzebne w zarządzaniu
domowymi finansami
Żeby dobrze zarządzać domowym budżetem nie wystarczy
znać teorię. Trzeba wdrożyć plan w życie a potem
konsekwentnie przestrzegać zasad.
Proszenie o pomoc
o
Pewnie będziesz chciał poprosić rodzinę o współpracę – jak
to zrobić?
o
Jak zdecydować co kupić, a czego nie, co sfinansować
oszczędnościami, a co wziąć na kredyt? Jak sobie radzić z
podejmowaniem decyzji?
o
Czy skorzystać z usług instytucji finansowej, która dzwoni
do mnie już czwarty raz w tym miesiącu, czy jej odmówić.
Jeśli odmówić to jak, co powiedzieć?
Reakcja na namawianie
o
Co zrobić gdy córka prosi o nowe buty? Na jesieni kupiłaś
jej dwie pary licząc, że na wiosnę będziesz miała z głowy
już ten wydatek. Ale ona tak prosi! Jak ją przekonać?
Przekonywanie innych
o
o
Nie spłaciłaś raty kredytu a w tym miesiącu znowu nie
dostałaś premii, którą chciałaś pokryć zadłużenie. Jak
przygotować się do trudnej rozmowy z bankiem?
Wczoraj kupiłaś czajnik elektryczny korzystając z długo
zbieranych oszczędności. Czajnik nie zadziałał a
sprzedawca nie chce uznać reklamacji. Jak obronić swoje
prawo do zwrotu towaru?
W poradzeniu sobie z tymi i innymi problemami pomoże ci
posiadanie następujących umiejętności społecznych.
Podejmowania decyzji
Przygotowanie się do trudnej
rozmowy
Obrona swoich praw
Trening umiejętności społecznych*
PROSZENIE O POMOC
•
KROKI UMIEJĘTNOŚCI
1.
Zastanawiam się w czym potrzebuję pomocy.
2.
Decyduję, czy chcę pomocy
3.
Zastanawiam się, która z osób mogłaby mi pomóc i wybieram najlepszą.
4.
Opowiadam tej osobie o problemie i proszę, aby mi pomogła
Wskazówki
Jestem precyzyjny, Zastanawiam się, czy mogę sam rozwiązać problem. Rozważam wszystkich możliwych
pomocników i wybieram najlepszego.
*Wszystkie wymienione w prezentacji umiejętności są cytatami z książki: „24 umiejętności społecznych krok po kroku”
Trening umiejętności społecznych
PODEJMOWANIE DECYZJI
•
KROKI UMIEJĘTNOŚCI
1.
Myślę o problemie, który wymaga ode mnie podjęcia decyzji.
2.
Myślę o możliwych decyzjach, które mógłbym podjąć.
3.
Zbieram dokładne informacje o możliwych decyzjach.
4.
Rozważam ponownie swoje możliwe decyzje, opierając się na
informacjach, które zebrałem.
Wskazówki
Opracowuję kilka możliwych alternatyw, unikam zbyt wczesnego zamknięcia list. Pytam innych,
czytam obserwuję.
Trening umiejętności społecznych
REAKCJA NA NAMAWIANIE
•
KROKI UMIEJĘTNOŚCI
1.
Wysłuchuję pomysłów innej osoby na dany temat.
2.
Decyduję co ja o tym myślę.
3.
Porównuję co on/ona mówiła z tym, co ja o tym myślę.
4.
Wybieram pomysły, które podobają mi się bardziej i mówię o tym
drugiej osobie.
Notatki
Odróżniam swoje własne pomysły od pomysłów innych. Zgadzam się; nie zgadzam się; modyfikuję,
odwlekam decyzję.
Trening umiejętności społecznych
PRZEKONYWANIE INNYCH
•
KROKI UMIEJĘTNOŚCI
1.
Decyduję, czy chcę kogoś do czegoś przekonać.
2.
Mówię tej osobie o swoim pomyśle.
3.
Pytam tę osobę, co myśli o moim pomyśle i wysłuchuję jej.
4.
Mówię jej dlaczego sądzę, że mój pomysł jest dobry.
5.
Proszę tę osobę żeby przemyślała to, co jej poprzednio powiedziałem,
zanim podejmie decyzję.
Wskazówki
To może być zrobienie czegoś na mój sposób, pójście gdzieś, przerwanie czegoś. Myślę o treści pomysłu jak i
uczuciach. To wymaga umiejętności słuchania. Sprawdzam decyzję drugiej osoby później.
Trening umiejętności społecznych
PRZYGOTOWANIE DO TRUDNEJ ROZMOWY
•
KROKI UMIEJĘTNOŚCI
1.
Myślę o tym jak będę się czuł podczas tej rozmowy
2.
Myślę o tym jak inni będą się czuli.
3.
Myślę o różnych sposobach, w jakich mógłbym powiedzieć, to co chcę.
4.
Myślę, co druga osoba może mi odpowiedzieć.
5.
Myślę o innych możliwych rzeczach, które mogą się zdarzyć podczas
rozmowy.
6.
Wybieram najlepsze podejście, spośród przemyślanych i stosuję je.
Trening umiejętności społecznych
OBRONA SWOICH PRAW
•
KROKI UMIEJĘTNOŚCI
1.
Zwracam uwagę na o, co dzieje się w moim ciele, i co mi pomoże
uświadomić sobie, że jestem niezadowolony i chcę się bronić.
2.
Zastanawiam się, co wywołało moje niezadowolenie.
3.
Myślę o sposobach, których mogę użyć w obronie swoich praw i
wybieram odważny.
4.
Bronię swoich praw w sposób bezpośredni i odpowiedni.
Wskazówki
Sygnałami mogą być napięte mięśnie, odczucie gorąca, itd. Czy jestem wykorzystywany,
ignorowany, napastowany, czy dokuczono mi? Mogę poszukać pomocy; powiedzieć co mnie
martwi; wysłuchać opinii większości. Wybieram właściwe miejsce i czas do obrony swoich
praw.
Podsumowanie
•
Praktycznie każdy budżet potrzebuje kontroli. Niewiele jest
gospodarstw domowych, których dochody pozwalają na
nieprzywiązywanie większej wagi do wydatków. Pamiętajmy, że zawsze
warto zwrócić uwagę na odpowiednie zarządzanie pieniędzmi, by w
razie nieprzewidywalnych okoliczności zapewnić rodzinie bezpieczną
przyszłość. Nieumiejętne dysponowanie dochodami może być przyczyną
wielu problemów, dlatego tak ważne jest, by w skuteczny i rozsądny
sposób zarządzać rodzinnym budżetem.
Pytania końcowe
1.
Co na szkoleniu było najważniejsze i najbardziej przydatne dla ciebie ?
2.
Jak chcesz wdrożyć nowe umiejętności?
3.
Jaki jest twój plan działania w tym zakresie?
4.
Jak inni poznają, że coś się zmieniło i że działasz inaczej?
5.
Jakiej pomocy w realizacji twojego planu oczekujesz od innych,
rodziców, męża, partnera, dzieci?
Dodatki
Pozycje życiowe
Odważna
• Ja jestem OK
• Ty jesteś OK
Uległa
• Ja NIE jestem OK
• Ty jesteś OK
Agresywna
• Ja jestem OK
• Ty NIE jesteś OK
Manipulacyjna
• Ja NIE jestem OK
• Ty NIE jesteś OK
Przydatne linki
Zanim podpiszesz
• https://www.youtube.com/watch?v=gAvZfSuGPUM
• https://www.youtube.com/watch?v=UAwyEy9I3M0&list=UU8nx4jer7J5p48R4q1AuC7w
Kalkulatory budżetów
• http://domowybudzet.info/arkuszbudzet.html
Krok 3 Tytuł
• Opis zadania
• Opis zadania
Tematy, które chcę żeby były w przyszłości
poruszane na szkoleniach:
Nie ryzykuj bankructwa
- Para banki
Jak nie wpaść w pętlę zadłużenia?
Jak wyjść z pętli zadłużenia?
Powiedz tak oszczędnością
Kredyt czyli jak wybierać wśród wielu propozycji?
Zdrowo nie znaczy drogo – pomysły na zdrowe, szybkie i niedrogie
posiłki
Kupić, nie kupić? Czyli jakie prawa mamy jako konsumenci?