LABORATORIUM UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH BADANIE WZMACNIACZA RÓŻNICOWEGO Instrukcja do ćwiczenia Wersja v2 (MiAN) WYKAZ PRZYRZĄDÓW: 1. Zestaw laboratoryjny z wbudowanymi miernikami. 2. Woltomierze napięć stałych. POLITECHNIKA KOSZALIŃSKA WYDZIAŁ ELEKTRONIKI I INFORMATYKI 2 1. Opis badanego układu Schemat zestawu laboratoryjnego przedstawia schemat 1. Przełączniki i pokrętła zaznaczone są pogrubioną czcionką. Przełączniki na schemacie są ustawione w pozycji spoczynkowej (wyciśnięte). R1 Układ wzmacniacza różnicowego składa się z tranzystorów T1 i T2. Przełączniki K1, Re, Re1, Re2, Rc, Rc’ i Rd służą do ustawiania różnych konfiguracji układu. Możliwe ustawienia (uwaga: <on> oznacza przycisk wciśnięty, <off> wyciśnięty): K1<off> – układ jest w trybie wysterowania sumacyjnego. Napięcie baz tranzystorów regulowane jest przez potencjometr P1 ; K1<on> – układ jest w trybie wysterowania różnicowego. Napięcie bazy tranzystora T1 regulowane jest potencjometrem P2, a baza tranzystora T2 zwarta jest do masy; Re<on> – do obwodu emiterowego wzmacniacza podłączony jest rezystor Re. Re1<on> – do obwodu emiterowego wzmacniacza podłączone jest źródło prądowe z rezystorem emiterowym Re1 ; Re2<on> – do obwodu emiterowego wzmacniacza podłączone jest źródło prądowe z rezystorem emiterowym Re2 ; Rc<on> – do kolektorów tranzystorów podłączone są rezystory Rc ; Rc’<on> – do kolektorów tranzystorów podłączone są rezystory Rc’ ; Rd<on> – do kolektorów tranzystorów podłączone jest obciążenie aktywne. 3 Odczyt napięcia wejściowego dokonuje się przy pomocy wbudowanego woltomierza, który dla K1<on> ma zakres (-150, 150) mV, a dla K1<off> ma zakres (-7,5, 7,5) V. Natomiast odczytu sumy prądów emiterowych dokonuje się z wbudowanego miliamperomierza, który ma zakres (0, 2) mA. Odczytu napięć kolektorowych dokonuje się z wyjść WY1 (napięcie UO 1) i WY2 (napięcie UO 2) na zewnętrznych woltomierzach prądu stałego. 2. Równoważenie układu Po każdej zmianie konfiguracji układu należy go zrównoważyć. Aby tego dokonać należy ustawić układ w tryb sumacyjny (K1<off>) i potencjometrem P1 ustawić zerowe napięcie wejściowe, następnie potencjometr P3 należy ustawić tak, aby napięcia kolektorowe (których wartości widoczne są na zewnętrznych woltomierzach) były sobie równe z dokładnością do 20 mV. 3. Pomiary Pomiary przeprowadza się w maksymalnie 9 konfiguracjach, w których włączony jest tylko jeden z grupy przełączników (Rc, Rc’, Rd) i tylko jeden z grupy przełączników (Re, Re1, Re2). Ze względu na ograniczony czas przeznaczony na wykonanie ćwiczenia liczba konfiguracji wymaganych w ćwiczeniu może być zmniejszona przez prowadzącego na początku zajęć (np. można pominąć pomiary dla załączonego Rc’ i Re2). Dla każdej z konfiguracji przeprowadza się opisane niżej pomiary dla wysterowania różnicowego i wysterowania sumacyjnego. 3.1. Pomiar charakterystyk statycznych dla wysterowania różnicowego Ustawić: K1<on>. 3.1.1. Z rezystorem Re w obwodzie emiterowym Ustawić: Re<on>. a) Z rezystorami Rc w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc<on>. Pomierzyć napięcia kolektorowe UO 1 i UO 2 w funkcji wejściowego napięcia różnicowego UI D oraz sumę prądów emiterowych IE. Napięcie wejściowe zmieniać potencjometrem P2 w granicach (-150, 150) mV. Dodatkowo należy obliczyć wyjściowe napięcie różnicowe UO D. b) Z rezystorami Rc’ w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc’<in>. Pomiary jak w punkcie 3.1.1.a. 4 c) Z obciążeniem aktywnym Ustawić: Rd<in> (chyba na płycie czołowej jest RD). Pomiary jak w punkcie 3.1.1.a. 3.1.2. Ze źródłem prądowym zasilania emiterów i rezystorem Re1 Ustawić: Re1<in>. a) Z rezystorami Rc w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc<in>. Pomiary jak w punkcie 3.1.1.a. b) Z rezystorami Rc’ w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc’<in>. Pomiary jak w punkcie 3.1.1.a. c) Z obciążeniem aktywnym Ustawić: Rd<in>. Pomiary jak w punkcie 3.1.1.a. 3.1.3. Ze źródłem prądowym zasilania emiterów i rezystorem Re2 Ustawić: Re2<in>. a) Z rezystorami Rc w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc<in>. Pomiary jak w punkcie 3.1.1.a. b) Z rezystorami Rc’ w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc’<in>. Pomiary jak w punkcie 3.1.1.a. c) Z obciążeniem aktywnym Ustawić: Rd<in>. Pomiary jak w punkcie 3.1.1.a. 3.2. Pomiar charakterystyk statycznych dla wysterowania sumacyjnego Ustawić: K1<out>. 3.2.1. Z rezystorem Re w obwodzie emiterowym Ustawić: R1<in>. a) Z rezystorami Rc’ w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc’<in>. Pomierzyć napięcia kolektorowe UO 1 i UO 2 w funkcji wejściowego napięcia sumacyjnego UI CM oraz sumę prądów emiterowych IE. Napięcie wejściowe zmieniać potencjometrem P1 w granicach (-5, 5) V. Dodatkowo należy obliczyć wyjściowe napięcie różnicowe UOD. b) Z rezystorami Rc w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc<in>. Pomiary jak w punkcie 3.2.1.a. c) Z obciążeniem aktywnym Ustawić: Rd<in>. Pomiary jak w punkcie 3.2.1.a. 5 3.2.2. Ze źródłem prądowym zasilania emiterów i rezystorem Re1 Ustawić: Re1<in>. a) Z rezystorami Rc’ w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc’<in>. Pomiary jak w punkcie 3.2.1.a. b) Z rezystorami Rc w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc<in>. Pomiary jak w punkcie 3.2.1.a. c) Z obciążeniem aktywnym Ustawić: Rd<in>. Pomiary jak w punkcie 3.2.1.a. 3.2.3. Ze źródłem prądowym zasilania emiterów i rezystorem Re2 Ustawić: Re2<in>. a) Z rezystorami Rc w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc<in>. Pomiary jak w punkcie 3.2.1.a. b) Z rezystorami Rc’ w obwodzie kolektorów Ustawić: Rc’<in>. Pomiary jak w punkcie 3.2.1.a. c) Z obciążeniem aktywnym Ustawić: Rd<in>. Pomiary jak w punkcie 3.2.1.a. 4. Opracowanie wyników 4.1. Wykresy Dla każdej z przydzielonych konfiguracji w sprawozdaniu należy załączyć podane niżej wykresy. Do wykresów należy dołączyć wnioski. Wnioski mogą być zebrane razem w końcowej części sprawozdania. Lista wykresów dla danej konfiguracji: wspólny wykres napięć wyjściowych UO 1 i UO 2 dla wysterowania różnicowego UI D ; wykres wyjściowego napięcia różnicowego UOD (gdzie: UOD = UO 1 – UO 2) dla wysterowania różnicowego UI D ; wykres prądu IE dla wysterowania różnicowego UI D ; wspólny wykres napięć UO 1 i UO 2 dla wysterowania sumacyjnego UI CM ; wykres napięcia różnicowego UOD dla wysterowania sumacyjnego UI CM ; wykres prądu IE dla wysterowania sumacyjnego UI CM . 4.2. Obliczenie parametrów małosygnałowych dla liniowego zakresu pracy 6 Dla każdej z konfiguracji należy obliczyć i załączyć w sprawozdaniu wartości parametrów małosygnałowych (dla liniowego zakresu pracy): wzmocnienia różnicowego Au d (w V/V i w decybelach); wzmocnienia sumacyjnego Au CM (w V/V i w decybelach); współczynnika tłumienia sygnału sumacyjnego CMRR (jako wartość niemianowaną i w decybelach). 5. Podstawy teoretyczne Tymczasowo w pliku ‘wz_teoria.doc’. 6. Przykładowe tabele pomiarowe a) Dla wysterowania różnicowego UI D [mV] -150 -130 -110 -90 -70 -50 -30 -10 0 -1 0 10 30 50 70 90 110 130 150 UO 1 [V] UO 2 [V] IE [mA] b) Dla wysterowania sumacyjnego UI CM [V] UO 1 [V] UO 2 [V] IE [mA] -5 -4 -3 -2 1 2 3 4 5