PROGRAM ZAPOBIEGANIA WŚCIEKLIŹNIE NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO POSUMOWANIE REALIZACJI W 2004 r. i ZADANIA NA 2005 r. Szkolenie 15 marca 2005 r. 1 WŚCIELKIZNA TO CHOROBA ZAKAŹNA O OSTRYM PRZEBIEGU. WYWOŁUJĘ JĄ WIRUS ATAKUJĄCY OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY (mózgowie i rdzeń kręgowy) SSAKÓW, W TYM TAKŻE LUDZI WIRUS WŚCIEKLIZNY WĘDRUJE WZDŁUŻ NERWÓW OBWODOWYCH Z MIEJSCA ZAKAŻENIA DO OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO I TAM NAMNAŻA SIĘ OKRES WYLĘGANIA (czas od momentu zakażenia się do pojawienia się pierwszych objawów choroby) WYNOSI 10 DNI DO 2 LAT – długość tego okresu zależy od dawki zakażającej i miejsca wprowadzenia wirusa do organizmu 2 WŚCIELKIZNA DO ZAKAŻENIA WIRUSEM WŚCIEKLIZNY DOCHODZI GŁÓWNIE PRZEZ: POGRYZIENIE PRZEZ CHORE ZWIERZĘ, PRZEDOSTANIE SIĘ ŚLINY CHOREGO ZWIERZĘCIA NA SKALECZENIA I ZADRAPANIA SKÓRY, NA BŁONY ŚLUZOWE ( np. jamy ustnej, nosa), DO SPOJÓWKI OKA NA KILKA DNI (1-10) PRZED WYSTĄPIENIEM OBJAWÓW KLINICZNYCH CHOROBY WIRUS PRZEDOSTAJE SIĘ DO ŚLINIANEK 3 WŚCIELKIZNA OBJAWOWE ZAKAŻENIE WŚCIEKLIZNĄ KOŃCZY SIĘ ŚMIERCIĄ 4 WŚCIELKIZNA OBJAWY U ZWIERZĄT: PODWYŻSZONA CIEPŁOTA CIAŁA NAGŁA ZMIANA USPOSOBIENIA UTRATA WRODZONEJ BOJAŹLIWOŚCI U ZWIERZĄT DZIKICH ROZDRAŻNIENIE, NIEPOKÓJ WZMOŻONE REAKCJE NA BODŹCE ZEWNĘTRZNE BRAK KOORDYNACJI RUCHOWEJ, NIEZBORNOŚĆ WZROKU PORAŻENIE MIĘŚNI ŻUCHWY, GARDŁA, PRZEŁYKUŚLINOTOK ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI DRGAWKI, OTĘPIENIE, ŚPIĄCZKA 5 WŚCIELKIZNA OBJAWY U CZŁOWIEKA: GORĄCZKA, BÓL GŁOWY ZABURZENIA CZUCIA W OKOLICY MIEJSCA ZAKAŻENIA WZMOŻONA NERWOWOŚĆ I NIEPOKÓJ POBUDZENIE UKŁADU WSPÓŁCZULNEGO (łzawienie, rozszerzone źrenice, wzmożona potliwość, wydzielanie śliny) BOLESNE SKURCZE MIĘŚNI GARDŁA I PRZEŁYKU PRZY POŁYKANIU ŚLINOTOK – BÓL PRZY POŁYKANIU ŚLINY TRUDNOŚCI W ODDYCHANIU (skurcze mm oddechowych) NAPADY DRGAWEK PORAŻENIE, APATIA, ŚPIĄCZKA 6 WŚCIELKIZNA W PRZYPADKU POGRYZIENIA CZŁOWIEKA PRZEZ CHORE LUB PODEJRZANE O WŚCIEKLIZNĘ ZWIERZĘ NALEŻY: POZWOLIĆ, ABY KREW SWOBODNIE WYPŁYWAŁA Z RANY PRZEMYĆ RANĘ WODĄ Z MYDŁEM ZDEZYNFEKOWAĆ RANĘ NAŁOŻYĆ OPATRUNEK ZGŁOSIĆ SIĘ DO LEKARZA 7 WŚCIELKIZNA LEKARZ OCENIA STOPIEŃ NARAŻENIA PACJENTA NA ZAKAŻENIE WŚCIEKLIZNĄ I KWALIFIKUJE DO EWENTUALNYCH BADAŃ ! 8 WŚCIELKIZNA SZCZEPIONKĘ P/KO WŚCIEKLIŹNIE PODAJE SIĘ LUDZIOM DOMIĘŚNIOWO W 5 DAWKACH WG SCHEMATU: 0, 3, 7, 14, 30 DNI W PRZYPADKU, GDY POGRYZIENIA SĄ ROZLEGŁE I DOTYCZĄ GŁOWY, KARKU, RĄK - OPRÓCZ SZCZEPIONKI PODAJE SIĘ SUROWICĘ Z PRZECIWCIAŁAMI 9 WŚCIELKIZNA ZWIERZĘTA PODEJRZANE O WŚCIEKLIZNĘ PODDAJE SIĘ DZIESIĘCIODNIOWEJ OBSERWACJI W PRZYPADKU ZWIERZĄT PADŁYCH PRZEPROWADZA SIĘ BADANIA LABORATORYJNE JEŻELI ZWIERZĘ OKAŻE SIĘ ZDROWE, SZCZEPIENIA PACJENTA MOŻNA PRZERWAĆ 10 WŚCIELKIZNA ABY UNIKNĄĆ WŚCIEKLIZNY NALEŻY: REGULARNIE SZCZEPIĆ ZWIERZĘTA DOMOWE NIE DOPUSZCZAĆ ABY PSY I KOTY WYPUSZCZANE BYŁY Z DOMU BEZ DOZORU UNIKAĆ KONTAKTÓW Z OBCYMI ZWIERZĘTAMI DOMOWYMI I DZIKIMI NIE DOTYKAĆ ZWIERZĄT, NIE GŁASKAĆ ICH NAWET JEŚLI ZACHOWUJĄ SIĘ BARDZO PRZYJAŹNIE 11 PROGRAM ZAPOBIEGANIA WŚCIEKLIŹNIE UWARUNKOWANIA GEOGRAFICZNE • ZALESIENIE WOJEWÓDZTWA 31 % POWIERZCHNI, • GRANICA Z ROSJĄ - 210 KM NA WYSOKOŚCI OBWODU KALININGRADZKIEGO. 12 PROGRAM ZAPOBIEGANIA WŚCIEKLIŹNIE EPIDEMIOLOGIA: LICZBA ZWIERZĄT WŚCIEKŁYCH NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2000 r. – 457 2001 r. – 387 2002 r. – 53 2003 r. – 70 2004 r. - 23 2000 2001 2002 2003 2004 13 PROGRAM ZAPOBIEGANIA WŚCIEKLIŹNIE 1600 LICZBA OSÓB ZASZCZEPIONYCH W LATACH 2000-2004 NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKOMZURSKIEGO 2000 r. – 1378 os. 2001 r. – 1484 os. 1400 1200 1000 800 600 2002 r. - 776 os. 400 2003 r. – 817 os. 2004 r. – 777 os. 200 0 2000 2001 2002 2003 2004 14 PROGRAM ZAPOBIEGANIA WŚCIEKLIŹNIE LICZBA KONTAKTÓW LUDZI (pogryzienia, podrapania, oślinienia, głaskanie) Z OBCYMI ZWIERZĘTAMI DOMOWYMI I DZIKIMI na terenie województwa warmińsko-mazurskiego 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 2000 r. – 2001 r. – 2002 r. – 2003 r. – 2004 r. - 1000 500 0 2000 2001 2002 2003 4296 osób 4350 3747 3609 3343 2004 15 CEL GŁÓWNY ZMNIEJSZENIE LICZBY NARAŻEŃ LUDZI NA KONTAKT Z OBCYMI ZWIERZĘTAMI DOMOWYMI I ZWIERZĘTAMI DZIKIMI NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO– MAZURSKIEGO 16 ADRESACI NAUCZYCIELE KLAS I-III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH, RODZICE UCZNIÓW KLAS I-III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH, UCZNIOWIE KLAS I-III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH. 17 ZASIĘG 166 SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJ. WARM.-MAZUR. – STANOWI TO 28% WSZYSTKICH SP WOJEWÓDZTWA: PSSE OLSZTYN – 20 SZKÓŁ PODST. PSSE ELBLĄG - 10 SZKÓŁ PODST. POZOSTAŁE PSSE - PO 8 SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 18 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 ŁĄCZNIE DO REALIZACJI PROGRAMU PRZYSTĄPIŁO: 190 SZKÓŁ PODSTAWOWYCH stanowi to ~ 34% - wszystkich szkół podstawowych z terenu województwa 30 tzw INNYCH (gimnazja,przedszkola, szkoły ponadgimnazjalne, placówki wypoczynku letniego 19 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 w programie uczestniczyło: 22 490 uczniów, 9107 rodziców 1397 nauczycieli 418 innych ŁĄCZNIE 33 412 0SÓB 20 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 NA POZIOMIE WOJEWÓDZKIM PRZEPROWADZONO: 1 SZKOLENIE - DLA 60 UCZESTNIKÓW – WDRAŻAJĄCE PROGRAM 11 KONTROLI DOTYCZĄCYCH REALIZACJI PROGRAMU PRZEZ PZiOZ PSSE/GSSE 21 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 NA POZIOMIE POWIATOWYM PRZEPROWADZONO: 38 SZKOLEŃ DLA 406 UCZESTNIKÓW BĘDĄCYCH KOORDYNATORAMI I REALIZATORAMI PROGRAMU W WYBRANYCH PLACÓWKACH NAUCZANIA I WYCHOWANIA 69 WIZYTACJI REALIZACJI PROGRAMU PRZEZ PRACOWNIKÓW PZiOZ W PLACÓWKACH NAUCZANIA I WYCHOWANIA 22 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 NAGŁAŚNIANO PROFLIKATYKĘ WŚCIEKLIZNY PODCZAS IMPREZ ŚRODOWISKOWYCH: Festyn „Bezpieczne wakacje” w Kurzętniku -PSSE Nowe Miasto Lubawskie Przedszkole w Suszu –impreza środowiskowa, festyn rodzinny w SP w Babiętach –PSSE Iława Powiatowa Olimpiada Wiedzy o Obronie Cywilnej w Ełku Festyn „Wstąp po zdrowie” w Działdowie Impreza w trakcie zimowiska w Bartoszycach 23 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 nagłośnienie w inny sposób: tablice informacyjne – Urząd Miasta w Braniewie strona internetowa – WSSE Olsztyn, PSSE Olecko 24 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 środki masowego przekazu: gazety: Gazeta Iławska, Nowy Kurier Iławski, Gazeta Olsztyńska w Ełku, Gazeta Współczesna w Ełku, Gazeta Olsztyńska, Z Bliska w Gołdapii, Kurier Gołdapski, Gazeta Giżycka, Węgorzewski Tydzień, Gazeta Ostródzka –11 art. 25 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 środki masowego przekazu: telewizja: TVP Gdańsk Oddział Regionalny w Olsztynie -2 wywiady Tele TOP MAZAR w Szczytnie informacja planszowa 7 x TV SKALA w Gołdapii – 2 emisje TV Ostródzka – 2 wywiady PPIS 26 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 środki masowego przekazu: radio: Radio Olsztyn – 1 audycja Radio Bartoszyce – 1 audycja Radio Mazury w Ostródzie – 2 audycje 27 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 Współpraca w realizacji programu: Państwowi Wojewódzki i Powiatowi Inspektorzy Sanitarni –Olsztyn, Giżycko, Węgorzewo, Ostróda – współprowadzenie szkoleń, wywiady w lokalnych mediach. Epidemiologia PSSE/GSSE/WSSE - Iława, Nidzica, Pisz, Ełk, Szczytno, Lidzbark Warmiński, Działdowo, Braniewo, Olecko, Giżycko, Mrągowo, Węgorzewo, Kętrzyn, GSSE Elbląg, WSSE Olsztyn – współprowadzenie szkoleń. 28 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 współpraca Wojewódzka i Powiatowa Inspekcja Weterynaryjna w Olsztynie, Nowym Mieście Lubawskim, Iławie, Nidzicy, Piszu, Ełku, Olsztynie, Szczytnie, Gołdapii, Braniewie, Bartoszycach, Giżycku, Węgorzewie, Ostródzie - współprowadzenie szkoleń i współprowadzenia zajęć edukacyjnych dla dzieci. Komenda Powiatowa Policji w Ełku, Gołdapii, Braniewie - współprowadzenie szkoleń Delegatura Kuratorium Oświaty w Ełku współorganizacja szkolenia 29 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 współpraca NZOP „MEDIAL” –zapoznanie z programem pielęgniarek higieny szkolnej. Pielęgniarki szkolne ZDROWE DZIECKO w Węgorzewie – prowadzenie edukacji dla rodziców. Dyrektor Powiatowej Biblioteki w Węgorzewie – przekazywanie materiałów edukacyjnych czytelnikom. Dyrektor Ośrodka Pracy Pozaszkolnej w Węgorzewie – włączenie tematyki do zajęć z dziećmi. Pracownicy Nadleśnictwa w Ostródzieprowadzenie edukacji dla dzieci. 30 CO ZOSTAŁO ZREALIZOWANE W 2004 współpraca Dyrekcja Szkoły Podstawowej nr 6 w Szczytnie - bezpłatne udostępnienie sali na szkolenie dla szkolnych edukatorów. Urząd Miasta w Olsztynie –uczestnictwo w szkoleniu. Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli – uczestnictwo w szkoleniu wojewódzkim, nagłaśnianie zasad profilaktyki podczas szkoleń dla nauczycieli z terenu województwa. Kuratorium Oświaty w Olsztynieuczestnictwo w szkoleniu wojewódzkim. 31 Zadania do realizacji w 2005 r. POZIOM WOJEWÓDZKI: SZKOLENIE – 15.03.2005 r. KONTROLA REALIZACJI PROGRAMU PRZEZ PZiOZ w PSSE/GSSE – min. 5 kontroli 32 Zadania do realizacji w 2005 r. POZIOM POWIATOWY: 79 WIZYTACJI DO PROGRAMU 33 SZKOLENIA (nauczyciele nauczania zintegrowanego i przedszkolni, pedagodzy szkolni, pielęgniarki medycyny szkolnej, rodzice) 13 NARAD dla w/w odbiorców 6 POGADANEK, 44 PRELEKCJE dla nauczycieli i uczniów wybranych SP 3 IMPREZY (PSSE Węgorzewo, Nowe Miasto Lubawskie, Iława) KONKURSY (PSSE Ełk, Lidzbark Warmiński) WYSTAWY (PSSE Olsztyn) 33 Zadania do realizacji w 2005 r. poziom powiatowy: NAGŁOŚNIENIE W LOKALNYCH MEDIACH: 24 ARTYKUŁY/KOMUNIKATY PRASOWE 9 EMISJI KOMUNIKATÓW W TV 4 WYWIADY/KOMUNIKATY W RADIU 2 STRONY INTERNETOWE (Ełk, Olecko) KOMUNIKATY W KOŚCIOŁACH ( PSSE Szczytno, Braniewo, Nidzica, Olecko) 34 Zadania do realizacji w 2005 r. poziom powiatowy: WSPÓŁPRACA: EPIDEMIOLOGIA (PSSE Szczytno, Ostróda, Nidzica, Olecko, Wegorzewo, Bartoszyce, Kętrzyn, Iława) HIGIENA DZIECI I MŁODZIEŻY (PSSE Lidzbark Warmiński) PRZEDSTAWICIELE Powiatowej Inspekcji Weterynaryjnej( Szczytno,Braniewo, Olecko, Wegorzewo,Nowe Miasto Lubawskie, Bartoszyce, Olsztyn, Iława) Lekarz rodzinny w Budrach (PSSE Węgorzewo) 35