Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Świdnica

Projektowanie i Doradztwo
w Ochronie Środowiska
58- 100 Świdnica, ul. Głowackiego18/1
tel/fax 074 853 70 30, tel. kom. 601 27 34 61
e-mail: [email protected] , www.tech-eko.pl
Zamawiający:
•
Projektowanie
Gmina Miasto Świdnica
ul. Armii Krajowej 49
•
58-100 Świdnica
Doradztwo
Temat opracowania:
•
Ekspertyzy
Program Ochrony Środowiska
dla Gminy Miasta Świdnica– aktualizacja na lata
•
Pomiary
•
Kompleksowa
obsługa
ekologiczna firm
2008-2011 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2015
Opracował:
mgr inŜ. Piotr Furtak
•
Raporty
oddziaływania na
środowisko
mgr inŜ. Magdalena Kroczak
REGON 020135380
NIP 886-144-80-02
Nr rachunku 43 1240 1952 1111 0010 0781 1882
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
2
Spis treści:
1. Wstęp ................................................................................................................................................ 7
1.1.
Wprowadzenie ............................................................................................................. 7
1.2.
Podstawa formalno-prawna opracowania..................................................................... 8
1.3.
Metoda i zakres opracowania wynikająca z wytycznych............................................... 8
1.4.
Wykorzystane materiały ............................................................................................. 10
2. Charakterystyka Gminy Miejskiej Świdnica.................................................................................... 11
2.1.
PołoŜenie administracyjne gminy ............................................................................... 11
2.2.
PołoŜenie geograficzne gminy ................................................................................... 12
2.3.
Struktura uŜytkowania gruntów .................................................................................. 13
2.4.
Sytuacja demograficzna i gospodarcza ...................................................................... 14
2.4.1.
Ludność .............................................................................................................. 14
2.4.2.
Gospodarka ........................................................................................................ 17
2.5.
Warunki klimatyczne .................................................................................................. 20
2.6.
Warunki geologiczne i geomorfologiczne regionu ...................................................... 23
2.7.
Infrastruktura techniczna ............................................................................................ 25
2.7.1.
Infrastruktura komunikacyjna .............................................................................. 25
2.7.2.
Sieć wodociągowa i kanalizacyjna ...................................................................... 26
2.7.3.
Sieć elektryczna .................................................................................................. 27
2.7.4.
Sieć gazowa ....................................................................................................... 27
2.7.5.
Sieć cieplna ........................................................................................................ 28
3. Ocena aktualnego stanu środowiska ............................................................................................. 29
3.1.
Obszary chronione ..................................................................................................... 29
3.1.1.
Uwarunkowania prawne ...................................................................................... 29
3.1.2.
Charakterystyka obszarów chronionych .............................................................. 29
3.2.
Gleby ......................................................................................................................... 37
3.2.1.
Uwarunkowania prawne ...................................................................................... 37
3.2.2.
Charakterystyka gleb .......................................................................................... 38
3.2.3.
Ocena jakości gleb.............................................................................................. 38
3.3.
Wody powierzchniowe ............................................................................................... 45
3.3.1.
Uwarunkowania prawne ...................................................................................... 45
3.3.2.
Charakterystyka wód powierzchniowych ............................................................. 46
3.3.3.
Ocena jakości wód powierzchniowych ................................................................ 49
3.4.
Wody podziemne ....................................................................................................... 56
3.4.1.
Uwarunkowania prawne ...................................................................................... 56
3.4.2.
Warunki hydrogeologiczne .................................................................................. 56
3.4.3.
Zasoby wód podziemnych................................................................................... 58
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
3.4.4.
3.5.
3
Ocena stanu czystości wód podziemnych ........................................................... 59
Gospodarka wodno-ściekowa .................................................................................... 60
3.5.1.
Uwarunkowania prawne ...................................................................................... 60
3.5.2.
Zaopatrzenie gminy w wodę ............................................................................... 61
3.5.3.
Gospodarka ściekowa w gminie .......................................................................... 66
3.5.4.
Stan fizykochemiczny odprowadzanych ścieków ................................................ 69
3.6.
Powietrze atmosferyczne ........................................................................................... 72
3.6.1.
Uwarunkowania prawne ...................................................................................... 72
3.6.2.
Źródła emisji zanieczyszczeń .............................................................................. 72
3.6.3.
Ocena jakości powietrza ..................................................................................... 85
3.7.
Środowisko akustyczne.............................................................................................. 90
3.7.1.
Uwarunkowania prawne ...................................................................................... 90
3.7.2.
Źródła emisji hałasu ............................................................................................ 92
3.7.3.
Ocena klimatu akustycznego .............................................................................. 95
3.8.
Promieniowanie elektromagnetyczne (PEM) .............................................................. 99
3.8.1.
Uwarunkowania prawne ...................................................................................... 99
3.8.2.
Źródła promieniowania na terenie Gminy Miejskiej Świdnica ............................ 101
4. Strategia ochrony środowiska do 2015 roku ................................................................................ 103
4.1.
Cel nadrzędny .......................................................................................................... 103
4.2.
Priorytety ekologiczne .............................................................................................. 103
5. Cele polityki ekologicznej gminy oraz kierunki działań................................................................. 105
5.1.
Ochrona przyrody i krajobrazu ................................................................................. 105
5.2.
Turystyka i rekreacja ................................................................................................ 107
5.3.
Edukacja ekologiczna .............................................................................................. 109
5.4.
Jakość wód i stosunki wodne ................................................................................... 110
5.5.
Jakość powietrza atmosferycznego.......................................................................... 112
5.6.
Jakość środowiska akustycznego ............................................................................ 114
5.7.
Oddziaływanie pól elektromagnetycznych ................................................................ 116
6. Podstawowe instrumenty zarządzania realizacją Programu Ochrony Środowiska .................... 117
6.1.
Instrumenty realizacji programu ............................................................................... 117
6.1.1.
Instrumenty prawne .......................................................................................... 117
6.1.2.
Instrumenty finansowe ...................................................................................... 118
6.1.3.
Instrumenty społeczne ...................................................................................... 119
6.1.4.
Instrumenty programowo - planistyczne ............................................................ 119
6.2.
Monitoring realizacji Programu Ochrony Środowiska ............................................... 121
6.3.
Finansowanie programu........................................................................................... 123
7. Analiza oddziaływania GPOŚ na środowisko .............................................................................. 139
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
4
Spis rysunków:
Ryc. 1.
Gmina Miejska Świdnica na tle powiatu świdnickiego go………………………………
11
Ryc. 2.
Regiony klimatyczne ………………………………………...………………….........……
20
Ryc. 3.
Opady roczne - izohiety co100mm.……………………………………………………….
20
Ryc. 4.
Średnia temperatura roczna - izotermy co1ºC ………………………………...………..
21
Ryc. 5.
Średnia roczna liczba dni z pokrywą śnieŜną - izolinie co20 mm……………………...
21
Ryc. 6.
Meteorologiczny okres wegetacyjny - izolinie co15 dni…………………………………
22
Ryc. 7.
Jednostki geologiczno – strukturalne regionu dolnośląskiego…………………………
24
Ryc. 8
Sieć komunikacyjna Gminy Miejskiej Świdnica…………………………………….........
26
Ryc. 9.
Obszary sieci Natura 2000 w powiecie świdnickim……………………………………...
31
Ryc. 10.
Pomnik przyrody - Wiąz holenderski, przy ul. Niecałej 2………………………….........
33
Ryc. 11.
Pomnik przyrody - Klon jawor, III LO przy ul. Kościelnej 32……………………………
34
Ryc. 12.
Schemat regionalizacji hydrogeologicznej wg. Atlasu hydrogeolog. Polski………….
57
Ryc. 13
Regionalizacja hydrogeologiczna wód zwykłych………………….……………………..
58
Ryc. 14.
Lokalizacja punktów kontr. – pom. monitoringu hałasu w pow. świdnickim -2008…..
96
Spis wykresów:
Wykres nr 1.
Procentowy udział gruntów na terenie Gminy Miejskiej Świdnica……………...
14
Wykres nr 2.
Struktura wieku ludności Gminy Miejskiej Świdnica w 2009 r. ………………....
15
Wykres nr 3.
Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w 2008 r. ………………....
16
Wykres nr 4.
Procentowy udział podmiotów gosp. wg poszczególnych sekcji w 2008 r. …..
18
Wykres nr 5.
RóŜa wiatrów dla roku dla stacji meteorologicznej we Wrocławiu …………..…
22
Wykres nr 6.
Klasyfikacja jakości wód rzeki Bystrzycy i jej dopływów w roku 2006………….
50
Wykres nr 7.
Przebieg zmian miesięcznych wyników badań wybranych parametrów
w rzece Bystrzycy w punkcie poniŜej Świdnicy, km 60,0 …………………….....
Wykres nr 8.
Przebieg zmian stęŜeń wybranych wskaźników zanieczyszczenia dla rzeki
Bystrzycy poniŜej Świdnicy i powyŜej Piławy (60,0 km) w 1994-2006…………
Wykres nr 9.
51
Zestawienie
wielkości
emisji
zanieczyszczeń
do
53
powietrza
z funkcjonujących na terenie gminy podmiotów gospodarczych………………..
84
Wykres nr 10.
Wyniki pomiarów SO2 (ul. Ks. Jadwigi)…………………………………………….
89
Wykres nr 11.
Wyniki pomiarów SO2 (ul. Siostrzana)……………………………………………..
89
Wykres nr 12.
Wyniki pomiarów NO2 (ul. Ks. Jadwigi)………………………………………..…..
89
Wykres nr 13.
Wyniki pomiarów NO2 (ul. Siostrzana)………………………………………..……
89
Wykres nr 14.
Wyniki pomiarów pyłu PM10……………………………………………..…………
89
Wykres nr 15.
Wyniki pomiarów ołowiu………………………………………………………..……
89
Wykres nr 16.
Wyniki pomiarów niklu……………………………………………..........................
90
Wykres nr 17.
Wyniki pomiarów kadmu…………………………………………………….………
90
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
5
Spis tabel:
Tabela nr 1. Struktura uŜytkowania gruntów............................................................................. 13
Tabela nr 2. Struktura ludności w Gminie Miejskiej Świdnica ................................................... 14
Tabela nr 3. Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w latach 2005-2008 .............. 15
Tabela nr 4. Ruch naturalny ludności Gminy Miejskiej Świdnica w latach 2005-2009............... 16
Tabela nr 5. Wewnętrzny napływ migracyjny ludności na pobyt stały ....................................... 16
Tabela nr 6. Wewnętrzny odpływ migracyjny ludności na pobyt ............................................... 17
Tabela nr 7. Podmioty gospodarcze na terenie Gminy Miejskiej Świdnica w poszczególnych
latach ....................................................................................................................................... 17
Tabela nr 8. Podmioty gospodarcze na terenie Gminy Miejskiej Świdnica wg liczby pracujących.
................................................................................................................................................. 18
Tabela nr 9. Niektóre właściwości chemiczne gleb oraz zakres zawartości metali cięŜkich i
innych wskaźników w próbkach pobranych w rejonie przemysłowym Świdnicy (ŚFUP, Wagony Świdnica, PAFAL) w 2004 roku ................................................................................................ 41
Tabela nr 10. Lokalizacja punktów pomiarowo-kontrolnych poboru próbek gleb pobranych wokół
„Galess” SJ, Przedsiębiorstwa WielobranŜowego w Świdnicy w 2007 roku ............................. 42
Tabela nr 11. Niektóre właściwości chemiczne oraz całkowita zawartość wybranych metali
cięŜkich w glebach pobranych wokół „Galess” SJ, Przedsiębiorstwa WielobranŜowego w
Świdnicy w 2007 roku .............................................................................................................. 42
Tabela nr 12. Lokalizacja punktów pomiarowo-kontrolnych poboru próbek gleb pobranych wokół
ciągu komunikacyjnego DzierŜoniów-Świdnica w 2007 roku .................................................... 43
Tabela nr 13. Niektóre właściwości chemiczne oraz całkowita zawartość wybranych metali
cięŜkich i innych wskaźników w glebach pobranych wokół ciągu komunikacyjnego DzierŜoniówŚwidnica w 2007 roku .............................................................................................................. 44
Tabela nr 14. Przepływy o zadanym prawdopodobieństwie przewyŜszenia i odpowiadające im
stany wody w przekrojach wodowskazowych w zlewni Bystrzycy............................................. 48
Tabela nr 15. StęŜenia miarodajne w punkcie pomiarowo-kontrolnym rzeki Bystrzyca poniŜej
Świdnicy i powyŜej ujścia Piławy, km 60,0 w latach 2006-2008. ............................................... 55
Tabela nr 16. Ocena jakości wyników monitoringu diagnostycznego wód podziemnych w latach
2004 i 2008 .............................................................................................................................. 59
Tabela nr 17. Sieć wodociągowa Gminy Miejskiej Świdnica w latach 2004-2009 ..................... 61
Tabela nr 18. Badania bakteriologiczne wody uzdatnionej w ZUW Pszenno ............................ 62
Tabela nr 19. Badania fizyko-chemiczne wody uzdatnionej w ZUW Pszenno .......................... 62
Tabela nr 20. Badania bakteriologiczne wody uzdatnionej w ZUW Bokserska ......................... 64
Tabela nr 21. Badania fizyko-chemiczne wody uzdatnionej w ZUW Bokserska........................ 64
Tabela nr 22. Sieć kanalizacyjna Gminy Miejskiej Świdnica w latach 2004-2009 ..................... 66
Tabela nr 23. NajwyŜsze dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń lub minimalne
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
procenty redukcji zanieczyszczeń dla oczyszczonych ścieków bytowych
6
i komunalnych
wprowadzanych do wód i do ziemi1) ......................................................................................... 69
Tabela nr 24. Poziomy dopuszczalne dla niektórych substancji w powietrzu ............................ 74
Tabela nr 25. Wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu ............................... 74
Tabela nr 26. Zestawienie rocznej emisji zanieczyszczeń z podmiotów gospodarczych
funkcjonujących na terenie gminy ............................................................................................ 75
Tabela nr 27. Wyniki pomiarów wskaźnikowych w 2007 r. – pomiary pasywne ........................ 85
Tabela nr 28. Wyniki pomiarów pyłu zawieszonego PM10 w latach 2007 - 2009 r. .................. 86
Tabela nr 29. Wyniki pomiarów kadmu, niklu i ołowiu w 2008 i 2009 r...................................... 86
Tabela nr 30. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne
grupy źródeł hałasu -z wyłączeniem hałasu powodowanego przez linie elektroenergetyczne
oraz starty, lądowania i przeloty statków powietrznych wyraŜone wskaźnikami LAeqD i LAeqN,
które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli warunków korzystania ze
środowiska, w odniesieniu do jednej doby................................................................................ 91
Tabela nr 31. Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się
parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko,
dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz dopuszczalne poziomy pól
elektromagnetycznych, charakteryzowane przez dopuszczalne wartości parametrów fizycznych,
dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową ................................................... 100
Tabela nr 32. Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się
parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko,
dla miejsc dostępnych dla ludności oraz dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych,
charakteryzowane przez dopuszczalne wartości parametrów fizycznych, dla miejsc dostępnych
dla ludności ............................................................................................................................ 100
Tabela nr 33. Wskaźniki efektywności Programu ................................................................... 122
Tabela nr 34. Lista zasadnicza projektów inwestycyjnych ...................................................... 130
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
7
1. Wstęp
1.1. Wprowadzenie
W celu realizacji polityki ekologicznej państwa, zgodnie z ustawą z dnia
27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150 z późn. zm.), Prezydent Miasta Świdnica zobligowany jest do sporządzenia
Programu Ochrony Środowiska.
Polityka ekologiczna państwa, na podstawie aktualnego stanu środowiska,
uwzględnia wymagania tj. cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, poziomy celów
długoterminowych, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych, a takŜe środki
niezbędne do osiągnięcia tych celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki
finansowe.
W myśl w/w ustawy politykę ekologiczną państwa przyjmuje się na 4 lata, z tym
Ŝe przewidziane w niej działania w perspektywie obejmują kolejne 4 lata. Z wykonania
programu ochrony środowiska organ wykonawczy sporządza co 2 lata raporty, które
przedstawia Radzie Miasta.
Program ochrony środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica swoim zakresem
rzeczowym obejmuje następujące zagadnienia:
gospodarka wodna;
gospodarka ściekowa;
emisję zanieczyszczeń do powietrza;
emisję hałasu;
emisję pól elektromagnetycznych;
ochronę środowiska przyrodniczego.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
8
1.2. Podstawa formalno-prawna opracowania
Podstawą formalną wykonania niniejszego Programu Ochrony Środowiska dla
Gminy Miejskiej Świdnica jest umowa zawarta pomiędzy Zleceniodawcą a biurem
Tech-eko Projektowanie i Doradztwo w Ochronie Środowiska; 58-100 Świdnica,
ul. Głowackiego 18/1.
Zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi wszystkie szczeble administracji
samorządowej zobowiązane są do sporządzenia programów ochrony środowiska,
w celu realizacji polityki ekologicznej państwa. W roku 2004 Uchwałą Rady Miejskiej
w Świdnicy Nr XXIII/245/04 z dnia 27 sierpnia 2004 r., został przyjęty pierwszy Program
Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica. Przedmiotowy Program Ochrony
Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica na lata 2008-2011 z uwzględnieniem
perspektywy do roku 2015 jest aktualizacją programu przyjętego w 2004 r.
Projekt przedmiotowego programu ochrony środowiska zgodnie z art. 17. ust 2,
pkt. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska podlega
zaopiniowaniu przez organ wykonawczy powiatu (w przypadku projektów gminnych
programów ochrony środowiska).
Zgodnie z art. 18, ust. 1 w/w ustawy program ochrony środowiska uchwala rada
gminy, natomiast organ wykonawczy gminy co 2 lata sporządza raporty z wykonania
programu, które przedstawia radzie gminy– zgodne z art. 18, ust 2.
1.3. Metoda i zakres opracowania wynikająca z wytycznych
Cele i działania ujęte w „Polityce ekologicznej państwa na lata 2009-2012
z uwzględnieniem perspektywy do roku 2016”, oraz ujęte w tabelach w „Programie
wykonawczym do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010” przedsięwzięcia
inwestycyjne i pozainwestycyjne, powinny być wykorzystywane przy sporządzaniu
wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska w trojaki
sposób:
jako podstawa wyjściowa do konkretyzacji zadań w nawiązaniu do specyfiki
i potrzeb danego regionu;
jako analog do sformułowania regionalnych lub lokalnych wskaźników (celów),
planowanych do uzyskania na danym terenie;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
9
jako inspiracja do wprowadzenia podobnego zadania na szczeblu regionalnym
bądź lokalnym, jeśli zadanie w programie wykonawczym jest ujęte ogólnie bądź
dotyczy szczebla krajowego;
Struktura wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska
powinna nawiązywać do struktury „Polityki ekologicznej państwa na lata 2009-2012
z
uwzględnieniem
perspektywy
do
roku
2016”,
a
więc
powinna
zawierać
co najmniej następujące rozdziały:
racjonalne
uŜytkowanie
zasobów
naturalnych
(zmniejszanie
materiałochłonności, energochłonności i wodochłonności gospodarki, ochrona
gleb, racjonalna eksploatacja lasów, ochrona zasobów kopalin);
poprawa
jakości
środowiska
(ochrona
wód,
ochrona
powietrza,
gospodarowanie odpadami, hałas, pola elektromagnetyczne, bezpieczeństwo
chemiczne i biologiczne, powaŜne awarie, ochrona przyrody i bioróŜnorodności);
narzędzia i instrumenty realizacji programu (wzmocnienie instytucjonalne,
ramy prawa – w zakresie prawa lokalnego i decyzji organów samorządowych,
planowanie przestrzenne, powiązania formalne i merytoryczne z analogicznym
programem
niŜszego
i
wyŜszego
szczebla
administracyjnego
w
celu
zapewnienia regionalnej spójności programów, mechanizmy finansowania
ochrony środowiska, dostęp do informacji i udział społeczeństwa);
harmonogram realizacji i nakłady na realizację programu (terminy realizacji,
wielkość nakładów i źródła finansowania, jednostki odpowiedzialne za ich
wykonanie);
kontrola realizacji programu (procedury kontroli, mierniki realizacji programu,
procedury weryfikacji programu).
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
10
1.4. Wykorzystane materiały
Program Ochrony Środowiska wykonano w oparciu o otrzymane od zleceniodawcy
materiały, dostępne dane o środowisku i materiały archiwalne, literaturowe oraz prace
i doświadczenia własne autorów niniejszego opracowania m.in.:
Polityka ekologiczna państwa na lata 2009-2012 z uwzględnieniem perspektywy
do roku 2016, Ministerstwo Ochrony Środowiska;
Program
zrównowaŜonego
rozwoju
i
ochrony
środowiska
województwa
dolnośląskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Wrocław
2002;
Program ochrony środowiska dla Województwa Dolnośląskiego na lata 20082015, Wrocław 2008;
Program ochrony środowiska powiatu świdnickiego, WAMECO s.c., BTM Polska
Sp. z o.o., Leibniz - Lubieniecki Wydawnictwo Prawnicze, Świdnica 2003;
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica; WAMECO s.c.,
BTM Polska Sp. z o.o., Leibniz - Lubieniecki Wydawnictwo Praw, Świdnica
2004r.;
Część analityczna miejskiego planu rozwoju lokalnego Gminy Miasto Świdnica
na lata 2005-2013;
Lokalny Program Rewitalizacji Zdegradowanych Obszarów Miejskich Świdnicy,
DCRL we Wrocławiu, Świdnica 2009 r.;
Raport o stanie środowiska województwa dolnośląskiego w 2007 i 2008 roku
oraz oceny stanu środowiska w poszczególnych latach, WIOŚ;
Opracowanie ekofizjograficzne dla województwa dolnośląskiego, Wojewódzkie
Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, Wrocław 2005 r.;
Program Małej Retencji Wodnej w Województwie Dolnośląskim, Wrocław 2006r.;
Studium ochrony przed powodzią zlewni rzeki Bystrzycy, IMGW we Wrocławiu,
2006 r.;
Dane GUS;
strony www: www.um.swidnica.pl, www.sdps.swidnica.pl;
Informacje i materiały otrzymane od Zleceniodawcy.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
11
2. Charakterystyka Gminy Miejskiej Świdnica
2.1. PołoŜenie administracyjne gminy
Gmina Miejska Świdnica połoŜona jest w województwie dolnośląskim w powiecie
świdnickim, u podnóŜa Sudetów oraz Gór Wałbrzyskich, graniczy bezpośrednio z gminą
Jaworzyna Śląska oraz gminą wiejską Świdnica. Według fizyczno-geograficznego
podziału regionalnego Polski wg J. Kondrackiego gmina leŜy w obrębie podprowincji
sudeckiej, w obrębie makroregionu Przedgórze Sudeckie. W ramach makroregionu
Przedgórze Sudeckie wyróŜniany jest mezoregion Równina Świdnicka, do którego
naleŜy większa część Gminy Miejskiej Świdnica, a takŜe mezoregion ObniŜenie
Podsudeckie, do którego naleŜy południowy skraj gminy. Obszar miasta obejmuje
powierzchnię 21,76 km2 i połoŜony jest na wysokości od 204 do 266 m n.p.m. Przez
Świdnicę przepływa rzeka Bystrzyca o długości 95,2 km stanowiąca dopływ Odry.
Lokalizację Gminy Miejskiej Świdnica na tle powiatu świdnickiego przedstawia ryc. nr 1.
Ryc. nr 1. Gmina Miejska Świdnica na tle powiatu świdnickiego
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
12
Przez miasto Świdnica przebiegają waŜne szlaki komunikacyjne tj.:
droga krajowa nr 35 (Wrocław –Jelenia Góra),
droga nr 382 (Legnica-Nysa),
droga nr 379 (Wałbrzych -Świdnica).
Na obszarze miasta i w jego najbliŜszych okolicach nie występują tereny objęte
szczególnymi
formami
ochrony.
Miasto
posiada
jednak
wiele
terenów
niezabudowanych, niejednokrotnie urządzonych jako parki miejskie, posiadających
duŜe znaczenie w strukturze funkcjonalno – przestrzennej miasta.
2.2. PołoŜenie geograficzne gminy
Gmina Miejska Świdnica pod względem geograficznym leŜy w dwóch odrębnych
regionach orograficznych. Na północy w obrębie Przedgórza Sudeckiego, jest to teren
płaski o mało zróŜnicowanej morfologii, określony jako Równina Świdnicka. Natomiast
na południu jest to obszar Sudetów odgraniczony od Równiny Świdnickiej stromą
krawędzią morfologiczną określoną jako uskok sudecki brzeŜny. Równina Świdnica jest
częścią Przedgórza Sudeckiego oddzielającego pasmo Sudetów od Niziny Śląskiej.
Przedgórze Sudeckie to makroregion naturalny w południowo-zachodniej Polsce,
a takŜe w Czechach (niewielki południowo-wschodni fragment), o powierzchni
ok. 2,6 tys. km2, najdalej na północny wschód wysunięta część geologicznej struktury
Sudetów. Sudeckie Przedgórze do oligocenu stanowiło jedną całość z resztą Sudetów,
nie uległo jednak ruchom wypiętrzającym i pozostało regionem stosunkowo równinnym.
Obszar leŜy na wysokości od 200 do 350 m n.p.m. Urozmaicają go znacznie wyŜsze
(do 718 m n.p.m. ŚlęŜa) twardzielcowe wzniesienia zbudowane ze skał krystalicznych.
Gleby pylaste sprzyjają rozwojowi rolnictwa. W skład Sudeckiego Przedgórza wchodzą:
Wzgórza Strzegomskie, Masyw ŚlęŜy, Wzgórza Niemczańsko - Strzelińskie, ObniŜenie
Podsudeckie, ObniŜenie Otmuchowskie i Przedgórze Paczkowskie. Gmina Miejska
Świdnica zajmuje stosunkowo rozległy obszar połoŜony w południowej części Równiny
Świdnickiej. Równina Świdnicka to teren płaski, prawie bezleśny z nielicznymi
niewysokimi wierzchołkami oddzielający Wzgórza Strzegomskie od Masywu ŚlęŜy, od
północy graniczący z Równiną Wrocławską a od południa z ObniŜeniem Podsudeckim.
Okolica jest dość mocno zurbanizowana jednak o wydajnej, wysokiej kulturze
rolnej. Równinę Świdnicką niemal symetrycznie przedziela rzeka Bystrzyca płynąca
równoleŜnikowo i wpadająca do Odry na terenie Wrocławia.
Południowa część gminy to obszar ObniŜenia Podsudeckiego. ObniŜenie Podsudeckie
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
13
to region naturalny stanowiący część Przedgórza Sudeckiego o powierzchni 320 km2.
ObniŜenie Podsudeckie posiada załoŜenia tektoniczne. Ciągnie się na długości
ok. 45 km, wzdłuŜ uskoku brzeŜnego Sudetów, oddzielając Pogórze BolkowskoWałbrzyskie i Góry Sowie od Wzgórz Strzegomskich i masywu ŚlęŜy. ObniŜenie
wypełniają osady trzeciorzędowe (głównie iły i w mniejszym stopniu piaski)
i czwartorzędowe utwory glacjalne, pochodzące ze zlodowacenia środkowo- polskiego.
Południowo-wschodni odcinek ObniŜenia wykorzystuje górna Bystrzyca.
2.3. Struktura uŜytkowania gruntów
Całkowita powierzchnia Gminy Miejskiej Świdnica wynosi 21,76 km2 (2176 ha).
W strukturze uŜytkowania gruntów przedmiotowej gminy dominują terenu zabudowane
i zurbanizowane 52,6 % powierzchni gminy, a takŜe uŜytki orne 41,3 %. W poniŜszej
tabeli szczegółowo przedstawiono strukturę terenów Gminy Miejskiej Świdnica.
Tabela nr 1. Struktura uŜytkowania gruntów1
Wielkość
Udział procentowy
[ha]
[%]
2176 ha
100 %
1145 ha
52,6 %
- tereny mieszkaniowe
384 ha
17,6 %
- tereny przemysłowe
142 ha
6,5 %
- inne tereny zabudowane
164 ha
7,5 %
- zurbanizowane tereny niezabudowane
64 ha
3,0 %
- tereny wypoczynkowe
98 ha
4,5 %
- tereny pod drogami
228 ha
10,5 %
- tereny kolejowe
61 ha
2,8 %
- inne
2 ha
0,1 %
- uŜytki kopalniane
2 ha
0,1 %
UŜytki orne
898 ha
41,3 %
Grunty pod wodami
51 ha
2,3 %
UŜytki leśne oraz grunty zadrzewione
16 ha
0,7 %
NieuŜytki
9 ha
0,4 %
Tereny róŜne
58 ha
2,7 %
Wyszczególnienie
Powierzchnia gminy
Grunty zabudowane i zurbanizowane
w tym:
1
Część analityczna miejskiego planu rozwoju lokalnego Gminy Miasto Świdnica na lata 2005-2013
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
14
Wykres nr 1. Procentowy udział gruntów na terenie Gminy
Miejskiej Świdnica
0,4%
2,7%
41,2%
52,6%
0,7%
2,3%
Użytki orne
Użytki leśne
Grunty pod wodami
Grunty zabudowane
Nieużytki
Tereny różne
źródło: opracowanie własne
2.4. Sytuacja demograficzna i gospodarcza
2.4.1.
Ludność
Stan ludności Gminy Miejskiej Świdnica na dzień 30.06.2010 r., wg Głównego
Urzędu Statystycznego, wynosił 59527 mieszkańców, w tym 31401 kobiet i 28126
męŜczyzn. Z powyŜszych danych wynika, iŜ Gminę Miejską Świdnica zamieszkuje
o 5,50 % więcej kobiet niŜ męŜczyzn. Na 100 męŜczyzn przypada 112 kobiet.
Przewaga kobiet wynika głównie z uwarunkowań biologicznych. Kobiety Ŝyją dłuŜej
i mniejszy jest wskaźnik umieralności kobiet w młodszych grupach wiekowych. Stąd teŜ
przewaga kobiet rośnie wraz ze wzrostem grupy wiekowej i jest szczególnie drastyczna
w grupie najstarszej. Z kolei przewaga osobników płci męskiej w najmłodszych grupach
wiekowych wynika z większej liczby urodzin chłopczyków niŜ dziewczynek. Średnia
gęstość zaludnienia w gminie wynosi 2734 os/km2. Strukturę ludności w latach 2004
-2010 przedstawia poniŜsza tabela.
Tabela nr 2. Struktura ludności w Gminie Miejskiej Świdnica
Lp.
Wyszczególnienie
Ogółem
MęŜczyźni
Kobiety
1.
Stan w dniu 31.12.2004
60541
28654
31887
2.
Stan w dniu 31.12.2005
60522
28626
31896
3.
Stan w dniu 31.12.2006
60317
28533
31784
4.
Stan w dniu 31.12.2007
59998
28322
31676
5.
Stan w dniu 31.12.2008
59863
28283
31580
6.
Stan w dniu 31.12.2009
59620
28186
31434
7.
Stan w dniu 30.06.2010
59527
28126
31401
źródło: GUS
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
15
Wykres nr 2. Struktura wieku ludności
Gminy Miejskiej Świdnica w 2009 r.
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
0-9
10-19
20 - 29
30 - 39
40 - 49
50-59
60-69
grupa w iekow a
Mężczyźni Kobiety
70 i
w ięcej
źródło: GUS, opracowanie własne
Na przestrzeni ostatnich lat w przedmiotowej gminie, jak równieŜ w pozostałych
gminach powiatu świdnickiego, obserwuje się sukcesywny spadek liczby ludności. Wg
danych GUS od 2004 roku liczba mieszkańców zmniejszyła się o 1014 osób.
Jak wynika z tabeli nr 3 oraz wykresu nr 2, które przedstawiają strukturę wiekową
ludności Gminy Miejskiej Świdnica, 65 % mieszkańców stanowią osoby w wieku
produkcyjnym zatem naleŜy stwierdzić, iŜ społeczeństwo gminy, zamieszkują osoby
młode.
Tabela nr 3. Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w latach 2005-2008
W wieku
Lata
Ogółem
przedprodukcyjnym
produkcyjnym
poprodukcyjnym
razem
w tym kobiety
razem
w tym kobiety
razem
w tym kobiety
2005
60522
11008
5314
39667
19814
9847
6768
2006
60317
10632
5136
39643
19729
10042
6919
2007
59998
10343
4996
39432
19590
10223
7090
2008
59863
10139
4874
39226
19321
10498
7385
źródło: GUS
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
16
Wykres nr 3. Ludność w wieku produkcyjnym i
nieprodukcyjnym w 2008 r.
18%
17%
65%
wiek przedprodukcyjny
wiek produkcyjny
wiek poprodukcyjny
źródło: GUS, opracowanie własne
W ostatnich latach na terenie Gminy Miejskiej Świdnica notuje się przyrost
naturalny, którego stopa oscyluje wokół wartości ujemnej. Przyczyną takiego stanu
rzeczy jest nieregularna stopa urodzeń przy względnie sukcesywnym wzroście stopy
śmiertelności. Występuje równieŜ względnie niewielki ruch migracyjny, z przewagą
odpływu ludności.
Tabela nr 4. Ruch naturalny ludności Gminy Miejskiej Świdnica w latach 2005-2009
Lata
MałŜeństwa
Urodzenia Ŝywe
2005
2006
2007
2008
2009
345
374
418
423
427
509
518
516
594
569
ogółem
570
578
656
639
631
Zgony
w tym niemowlęta
4
2
5
7
3
Przyrost naturalny
-61
-60
-140
-45
-62
źródło: GUS
Tabela nr 5. Wewnętrzny napływ migracyjny ludności na pobyt stały
Lata
Razem
MęŜczyźni
Kobiety
2005
2006
2007
2008
2009
511
487
519
432
462
234
230
228
195
208
277
257
291
237
254
Z województwa
z tego samego z innego
422
89
397
90
400
119
323
109
363
99
Z miast
Ze wsi
289
250
301
266
255
222
237
218
166
207
źródło: GUS
Według danych GUS w roku 2009 do miasta Świdnica napłynęły 462 osoby,
z czego 55 % stanowiły kobiety, z województwa dolnośląskiego przybyło 78 % ogólnej
liczby migrujących pozostałe 22 % stanowiła ludność z innych województw.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
17
Tabela nr 6. Wewnętrzny odpływ migracyjny ludności na pobyt
Lata
Razem
MęŜczyźni
Kobiety
2005
2006
2007
2008
2009
526
664
716
567
579
256
320
344
265
272
270
344
372
302
307
Do województwa
tego samego do innego
399
127
529
135
557
159
456
111
471
108
Do miast
Na wieś
268
341
343
260
223
258
323
373
307
356
źródło: GUS
Według danych GUS w roku 2009 z terenu Gminy Miejskiej Świdnica
wyemigrowało 579 osób, z czego 53 % stanowiły kobiety, do województwa
dolnośląskiego wyjechało ok. 81 % ogólnej liczby migrujących natomiast do innych
województw pozostałe 19 % ludności.
2.4.2.
Gospodarka
Według danych GUS na terenie Gminy Miejskiej Świdnica pod koniec 2008 roku
zarejestrowanych było 8252 podmioty gospodarcze, z tego ponad 27 % prowadziło
działalność handlową i naprawczą natomiast kolejne 27 % prowadziło obsługę
nieruchomości i firm. W poniŜszej tabeli przedstawiono dane dotyczące podmiotów
gospodarki narodowej zarejestrowanych w rejestrze REGON wg wybranych sekcji.
Tabela
nr
7.
Podmioty
gospodarcze
na
terenie
Gminy
Miejskiej
Świdnica
w poszczególnych latach
Lata
Ogółem
rolnictwo,
łowiectwo
i
leśnictwo
2005
8056
2006
przemysł
razem
przetwórstwo
przemysłowe
budownictwo
handel
i
naprawy
hotele
i
restauracje
transport,
gospodarka
magazynowa
i łączność
pośrednictwo
finansowe
obsługa
nieruchomości
i firm
58
804
789
690
2455
164
544
346
2044
8096
63
808
794
720
2368
170
533
338
2119
2007
8135
62
772
758
757
2330
173
537
335
2155
2008
8252
64
749
737
811
2317
173
539
335
2206
źródło: GUS
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
18
Wykres nr 4. Procentowy udział podmiotów gospodarczych wg
poszczególnych sekcji w 2008 r.
1%
13%
9%
2%
10%
27%
27%
4%
7%
rolnictwo, itd.
przemysł
budownictwo
handel i naprawy
transport, itd.
pośrednictwo finansowe
obsługa nieruchomości i firm
hotele i restauracje
inne
źródło: GUS, opracowanie własne
Na podstawie poniŜszych danych GUS moŜna oszacować, Ŝe ok. 95 % wszystkich
podmiotów stanowią jednostki niewielkie zatrudniające do 9 pracowników.
Podmioty o liczbie pracujących od 10 do 49 stanowią ok. 4,0 % zarejestrowanych
podmiotów, natomiast podmioty o liczbie pracujących 50 i więcej – ok.1 %.
Tabela nr 8. Podmioty gospodarcze na terenie Gminy Miejskiej Świdnica wg liczby
pracujących.
Podmioty o liczbie pracujących
9 i mniej 10-49 50 i więcej
Lata
Ogółem
2005
2006
2007
2008
8056
7676
308
72
8096
7727
299
70
8135
7763
302
70
8252
7870
309
73
źródło: GUS
W części północnej i wschodniej miasta zlokalizowana jest Świdnicka Podstrefa
Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Invest – Park”. Powierzchnia
świdnickiej podstrefy w 2008 r. wynosi 149,9446 ha i obejmuje obszar Fabryczna
składający się z siedmiu kompleksów, obszar Zawiszów składający się z trzech
kompleksów oraz obszar Jagodnika tj. tereny ulokowane na terenie gminy Miasto
Świdnica -130,0046 ha a 19,94 ha to tereny leŜące w obrębie Gminy Wiejskiej
Świdnica. Oferowane przez WSSE tereny są terenami przemysłowymi typu green field,
co stwarza dogodne warunki do kształtowania zabudowy. Obszar podstrefy
udostępniony jest poprzez modernizowane obecnie drogi o parametrach odpowiednich
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
19
dla ruchu cięŜkich samochodów. Zapewniony jest dostęp do wszystkich mediów
technicznych. Sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej zapewniają odbiór ścieków i wód
opadowych. Pełny zakres usług telekomunikacyjnych oferuje dwóch niezaleŜnych
operatorów. W podstrefie Świdnica obecni są następujący inwestorzy:
Cynkownia Galess Sp. z o. o., - cynkownia ogniowa, usługi obróbki metali
i nakładania powłok na metale, obróbka mechaniczna elementów metalowych,
produkcja konstrukcji metalowych,
Colgate – Palmolive Manufacturing Poland Sp. z o.o. - produkcja środków
higieny jamy ustnej,
Electrolux Poland Sp. z o.o. - produkcja kuchenek gazowych i elektrycznych,
Nifco Poland Sp. z o.o. - produkcja zacisków, nitów i pierścieni z tworzyw
sztucznych,
Klingenburg International Sp. z o.o. - produkcja obrotowych i płytowych
wymienników ciepła nawilŜaczy do systemów klimatyzacyjnych,
Forma System Sp. z o.o.- produkcja blatów z konglomeratu, marmuru
i kamienia,
Gryphon sp. z o.o.- produkcja materiałów biurowych,
Knauf Industries Polska Sp. z o.o. - produkcja obudów i opakowań sprzętu AGD
i RTV (budowa zakładu nie została zrealizowana, inwestor wykupił teren pod
planowana inwestycję);
Defalin Group S.A. - produkcja siatek rolniczych i opakowaniowych,
Sonel
S.A.-
produkcja
przyrządów
pomiarowych
dla
elektroenergetyki
i telekomunikacji,
Novatex I Sp. z o.o., Novatex II Sp. z o.o. - produkcja wyrobów z tworzyw
sztucznych
dla
przemysłu
AGD,
dla
przemysłu
motoryzacyjnego
i elektronicznego.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
20
2.5. Warunki klimatyczne
Region klimatyczny:
Zgodnie z regionalizacją klimatyczną wg A. Wosia i A. Schmucka Gmina Miejska
Świdnica połoŜona jest w obrębie
Regionu Dolnośląskiego Środkowego
-
obejmuje
i
Przedgórze
Nizinę
Śląską
Sudeckie.
Posiada
słabo wyraŜoną granicę z regionem
Południowowielkopolskim,
która
biegnie wzdłuŜ Wału Trzebnickiego.
Ostro rysuje się natomiast granica
klimatyczna z Sudetami. Najczęściej
w
roku
występuje
umiarkowanie
bardzo
ciepła
tu
pogoda
ciepła
(131
dni),
(87
dni)
oraz
przymrozkowa (83 dni). Dni mroźnych
jest 28, w tym bardzo mroźnych 1,4.
Ryc. 2 Regiony klimatyczne wg A. Schmucka i A. Wosia
(WBU Wrocław 2005 r.)
Opady atmosferyczne:
Średnie roczne sumy opadów wahają
się od 610 mm do 850 mm przy czym
ekstrema
w
ciągu
obserwacji
dla
posterunku opadowego Świdnica i Pszenno
z lat 1968 - 1998 wynosiły min. 402 mm
(1997 !), a max. 896 mm (1989).
Ryc. 3 Opady roczne - izohiety co100mm
(WBU Wrocław 2005 r.)
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
21
Temperatura powietrza:
Klimat kształtują te same masy powietrza jak na całym Dolnym Śląsku. Średnia
roczna
temperatura
na
Przedgórzu
Sudeckim wynosi 7.0 °C. Klimat jest wi ęc
charakterystyczny
podgórski,
wilgotny,
średnia temperatura roczna 6.8 °C - 8.3 °C.
Długość okresu zimowego wynosi od 14 do
20 tygodni a letniego od 6 do 10 tygodni.
Klimat okolic Świdnicy moŜna zaliczyć do
przedgórskiego. Cechuje go jednak pewne
charakterystyczne
zjawisko.
Mianowicie,
Świdnica ma taką samą jak Wrocław
średnią temperaturę roczną wynoszącą
8,3°C.
Przy
czym
nale Ŝy
dodać,
iŜ
Wrocław leŜy 100 m niŜej od Świdnicy.
Ryc. 4 Średnia temperatura roczna
- izotermy co1ºC
(WBU Wrocław 2005 r.)
Owa cecha klimatu wynika z niskich
temperatur zimy i znacznie wyŜszych temperatur jesieni i przedzimia. Z kolei niskie
temperatury zimy są konsekwencją oceanicznego charakteru klimatu, a wysokie
temperatury jesieni i przedzimia efektem wiatrów fenowych. Obserwowane są takŜe
następujące zjawiska związane z fenami:
- zanik chmur i opadów - zimą likwidacja
pokrywy śnieŜnej. NajdłuŜszy w kraju okres
wegetacyjny oscylujący w granicy 220 dni
(z temperaturą większą od 5°C) oraz ciut
wyŜsza od średniej krajowej roczna suma
opadów wynosząca 621 mm sprzyjają
rozwojowi rolnictwa w tych okolicach.
Tymczasem
dość
temperatury
w
zdecydowanie
bioklimatyczny.
Ryc. 5 Średnia roczna liczba dni z pokrywą śnieŜną
- izolinie co20 mm
(WBU Wrocław 2005 r.)
gwałtowny
przeciągu
poprawia
JednakŜe
wzrost
wiosny
komfort
występujące
często zjawisko fenu wywołuje spore skoki
ciśnienia oraz niemałą porywistość wiatru.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Te dwa czynniki (zwłaszcza ten pierwszy)
niekorzystnie
wpływają
na
dobre
samopoczucie. Ponadto, Świdnica jako
miasto leŜące w dolinie Bystrzycy ma
gorsze
przewietrzenie,
stąd
częste
zamglenia. Wiatry przewaŜają południowo zachodnie
i
zachodnie
i
północno
-
zachodnie mające największy wpływ na
kształtowanie
się
opadów.
Najrzadziej
występują wiatry wschodnie.
Ryc. 6 Meteorologiczny okres wegetacyjny
- izolinie co15 dni
(WBU Wrocław 2005 r.)
Wykres nr 5. RóŜa wiatrów dla roku dla stacji meteorologicznej we Wrocławiu
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
22
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
23
2.6. Warunki geologiczne i geomorfologiczne regionu
Obszar Gminy Miejskiej Świdnica leŜy w obrębie 2 duŜych jednostek tektoniczno
-strukturalnych budujących krystaliczne podłoŜe Sudetów i bloku przedsudeckiego:
blok sowiogórski,
masyw granitowy Strzegom – Sobótka.
Trójkątny dziś w zarysie blok sowiogórski, występujący w centralnej partii
dolnośląskiej mozaiki tektonicznej, stanowi pod względem zarówno litologicznym, jak
i strukturalnym, element obcy wśród skał sąsiadujących jednostek metamorficznych.
Blok ten jest natomiast związany przestrzennie z otaczającymi, a częściowo
podścielającymi go, wystąpieniami skał ultramaficzno-maficznych, tworzącymi tzw.
kompleks ofiolitowy.
Kompleks sowiogórski zbudowany jest z zespołu gnejsów i migmatytów
z niewielkimi ciałami amfibolitów, granulitów i zserpentynizowanych perydotytów.
Zarówno wiek, jak i charakter protolitów tych skał jest dyskutowany. Jasne granulity
sowiogórskie i perydotyty granatowe, uległy metamorfizmowi w dolnej skorupie
w czasie około 402 Ma, następnie razem z gnejsowym otoczeniem w warunkach facji
amfibolitowej i wielofazowej migmatyzacji w czasie 384-370 Ma. Szybkie wypiętrzanie
kompleksu
sowiogórskiego
w
górne
partie
skorupy
jest
dokumentowane
radiometrycznie (Ar-Ar i Rb-Sr) na 370-360 Ma. Dane te nie potwierdzają, długo
uznawanego za pewnik, prekambryjskiego wieku kompleksu, choć taki wiek jest
moŜliwy dla protolitów niektórych z tych skał.
WzdłuŜ wschodniej krawędzi bloku sowiogórskiego rozwinęła się struktura strefy
mylonitycznej Niemczy, skomplikowana strefa przesuwcza, w której dominują
zmylonityzowane gnejsy kompleksu sowiogórskiego (mylonity i kataklazyty), wśród
których występują łupki łyszczykowe z andaluzytem i kordierytem, kwarcyty
i metaszarogałazy oraz granitoidy niemczańskie. W obrębie tej strefy występują teŜ
serpentynity masywu Szklar. Zarówno geneza strefy Niemczy, jak i jej znaczenie
w regionalnej geologii Dolnego
Śląska, są
nadal przedmiotem
kontrowersji.
Niewątpliwie jej geneza jest ściśle związana z późną, waryscyjską ewolucją bloku Gór
Sowich. Górne partie kompleksu sowiogórskiego były erodowane juŜ w późnym
dewonie, dostarczając materiału klastycznego do depresji Świebodzic i basenu
bardzkiego. Transgresja wizenu wkroczyła na wyrównaną powierzchnię erozyjną bloku
sowiogórskiego.Fragment masywu granitowego Strzegom-Sobótka odsłania się spod
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
24
pokrywy osadów kenozoicznych w środkowej i północnej części gminy. Granity te
występują na brzegu rzeki Bystrzycy. Są one głównie średnioziarniste o nieregularnej
oddzielności ciosowej, charakteryzują się duŜym stopniem zwietrzenia fizycznego i
chemicznego. Na brzegach tego masywu stwierdzono występowanie niewielkich
pokryw zwietrzałych chemicznie granitów tworzących strefy regolitowe złoŜone ze
zwietrzelin kaolinowych. Niewielkie wyrobiska w obrębie wychodni granitów wskazują
na lokalną ich eksploatację z wykorzystaniem do budownictwa oraz jako kruszywo
drogowe. Silne zwietrzenie granitów oraz spękanie tektoniczne nie pozwoliły na
udokumentowane
w tym wystąpieniu złoŜa o znaczeniu przemysłowych.
Ryc. nr 7. Jednostki geologiczno – strukturalne regionu dolnośląskiego (WBU Wrocław 2005 r.)
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
25
2.7. Infrastruktura techniczna
2.7.1. Infrastruktura komunikacyjna
Przez tereny Gminy Miejskiej Świdnica przebiegają drogi krajowe, wojewódzkie,
powiatowe, gminne oraz lokalne. Do najwaŜniejszych szlaków komunikacyjnych na
obszarze gminy są:
- komunikacja kolejowa
Świdnica nie jest połoŜona na głównych szlakach kolejowych. Linia kolejowa
Katowice – Świdnica obsługuje głównie transport towarowy, natomiast ruch pasaŜerski
odbywa się przede wszystkim poprzez węzeł kolejowy w Jaworzynie Śląskiej (Legnica –
Jaworzyna Śląska – Kamieniec Ząbkowicki).
- komunikacja drogowa
droga krajowa nr 35 relacji Wrocław – Wałbrzych;
droga wojewódzka nr 379 relacji Wałbrzych – Świdnica;
droga wojewódzka nr 382 relacji Stanowice – Świdnica – DzierŜoniów
– Ząbkowice Śląskie – Paczków – do granicy państwa;
droga powiatowa nr 1990D, dł. drogi 14,47 km w tym w m. Świdnica 1,41 km
(ul. Mikołaja Kopernika, ul. Wodna);
droga powiatowa nr 2876D, dł. drogi 11,932 km w tym w m. Świdnica 3,314 km
(ul. Bystrzycka);droga powiatowa nr 3396D, dł. drogi 28,849 km w tym
w m. Świdnica 3,092 km (ul. Jana Kochanowskiego, ul. B. Stęczyńskiego)2.
Sieć komunikacyjną Gminy Miejskiej Świdnica przedstawia rycina nr 8.
2
www.sdps.swidnica.pl
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
26
Ryc. nr 8. Sieć komunikacyjna
Gminy Miejskiej Świdnica
2.7.2. Sieć wodociągowa i kanalizacyjna
Na terenie miasta Świdnica właścicielem sieci wodociągowej i kanalizacyjnej jest
Świdnickie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o., które odpowiedzialne
jest za dostawę wody i odbiór ścieków z przedmiotowego terenu.
Miasto Świdnica zaopatrywane jest w wodę z dwóch ujęć wód podziemnych: ujęcia przy
ulicy Bokserskiej, posiadającego zatwierdzone zasoby 700 m3/h i ujęcia wód
podziemnych w Pszennie, z zatwierdzonymi zasobami wynoszącymi 631 m3/h.
Ścieki komunalne z terenu miasta Świdnica odprowadzane są na mechaniczno
– biologiczną oczyszczalnię ścieków zlokalizowaną we wsi Zawiszów eksploatowaną
przez Spółkę Wodną „Bystrzyca”.
Więcej informacji dotyczących zwodociągowania i skanalizowania miasta Świdnica
zostaną przedstawione w dalszej części opracowania (pkt.4, ppkt. 4.5.).
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
2.7.3.
27
Sieć elektryczna
Dystrybucją energii elektrycznej na terenie Gminy Miejskiej Świdnica zajmuje się
firma Energia Pro Koncern Energetyczny S.A. oddział Wałbrzych S.A., Rejon
Energetyczny Strzegom. Poziom zuŜycia energii elektrycznej w gospodarstwach
domowych w Świdnicy kształtował się na poziomie 41 422 MWh na 25 575 odbiorców
energii elektrycznej na niskim napięciu. W przeliczeniu na 1 mieszkańca daje to 1 619,6
kWh.
W ostatnich latach w Świdnicy nie obserwuje się znaczących wzrostów zuŜycia
energii elektrycznej na 1 mieszkańca.
Do Świdnicy energia dostarczana jest napowietrznymi liniami o napięciu 110 kV
poprzez trzy stacje elektroenergetyczne:
GPZ „R- Słotwina z transformatorem na napięcie 110/20 kV o mocy 25 MVA
i transformatorem o napięciu 110/20/10 kV i mocy 40/20/20 MVA,
GPZ „R- Jagodnik” wyposaŜony w transformator na napięcie 110/20 kV i mocy
25 MVA oraz transformator o napięciach 110/20/10kV i mocy 40/20/20 MVA,
GPZ „R- Świdnica” zlokalizowany przy ul. Równej w centralnej części miasta
wyposaŜony w transformatory :110/20/10 kV o mocy 16/10/10 MVA.
2.7.4.
Sieć gazowa
Eksploatacją sieci gazowej w Świdnicy zajmuje się Polskie Górnictwo Naftowe
i Gazownictwo S.A. poprzez Oddział - Zakład Gazowniczy w Wałbrzychu. Długość
czynnej sieci gazowej ogółem w Świdnicy wynosi 109 962 m, w tym sieć przesyłowa
to 463 m sieć, a rozdzielcza 109 499 m. Sieć gazowa w Świdnicy posiada 3 385 szt.
czynnych połączeń do budynków mieszkalnych. W mieście odbiorcami gazu jest 20 859
gospodarstw domowych z czego 3 909 z nich wykorzystuje gaz do ogrzewania
mieszkań. Ogólne w Świdnicy zuŜycie gazu wynosi 8 988,60 tys. m3, z czego
5 174,1 tys. m3 to zuŜycie gazu na ogrzewanie mieszkań. Z sieci gazowej korzysta
57 381 osób co stanowi 95,1% ogółu ludności. Od 2003 roku zuŜycie gazu na
1 mieszkańca w Świdnicy sukcesywnie spada .
Źródłem zasilania w gaz ziemny wysokometanowy jest gazociąg wysokiego ciśnienia
relacji Lubiechów – Świdnica – Ząbkowice. Średnica tego gazociągu na
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
28
odcinku Lubiechów – DzierŜoniów wynosi DN 300, natomiast na odcinku DzierŜoniów
– Ząbkowice DN 250. Od w/w gazociągu wyprowadzone są dwa odgałęzienia
umoŜliwiające zasilanie miasta za pośrednictwem 2 stacji I°:
stacji przy ul. Marii Curie-Skłodowskiej o nominalnej wydajności 16.000 m3/h
(zasilanej gazociągiem DN 300 o długości 1km);
stacji przy ul. Bystrzyckiej o nominalnej wydajności 3 000 m3/h, (zasilanej
gazociągiem DN 200 o długości 2,2 km);
2.7.5.
Sieć cieplna
Na
terenie
Gminy
Miejskiej
Świdnica
wytwarzaniem,
przesyłaniem
oraz dystrybucją ciepła zajmuje się Miejski Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.
(MZEC). W posiadaniu MZEC znajdują się 33 źródła ciepła zasilane węglem
kamiennym, gazem, olejem opałowym oraz węglem groszkiem.
Główne ciepłownie obsługujące miasto Świdnica to Ciepłownia Zawiszów
i Zarzecze. Ciepłownia Zawiszów wybudowana jest w starej technologii. Moc
dyspozycyjna tej ciepłowni wynosi 65 MW. Od 2008 r. realizowana jest inwestycja
polegająca
na
wybudowaniu
układu
kogeneracyjnego,
opalanego
biomasą
i
wytwarzającego jednocześnie energię elektryczną i cieplną. Kontynuacją tej inwestycji
jest planowana budowa drugiej zgazowarki oraz bloku kogeneracyjnego ORC (kocioł
odzyskowy + turbogenerator ORC) opalanego biomasą, z którego ciepło i prąd będą
kierowane na potrzeby odbiorców.
Stary kocioł WR-25 zostaje zastąpiony dwoma o mocy 12 MW i 10 MW z odpylaniem i
automatyką.
Ciepłownia Zarzecze przy ul. Rolniczej pracuje na potrzeby mieszkalnictwa oraz
na potrzeby przemysłu i usług. Moc dyspozycyjna tej ciepłowni wynosi 34,9 MW.
Realizowana jest inwestycja polegająca na budowie magistrali ciepłowniczej spinającej
Osiedle Zawiszów z Osiedlem Zarzecze, co w konsekwencji pozwoli zlikwidować
przestarzałe i niskosprawne źródło, jakim obecnie jest Ciepłownia Zarzecze.
Po realizacji planów MZEC
nowymi
urządzeniami
do roku 2013, Spółka będzie dysponowała w 100 %
wytwarzającymi
ciepło
o
wysokim
stopniu
sprawności.
Wprowadzone zostanie ekologiczne i odnawialne paliwo do produkcji ciepła i energii
elektrycznej. Rozszerzone zostaną usługi w zakresie przygotowania c.w.u. dla
szerszego grona odbiorców. Znacząco zostanie zmniejszona emisja gazów, pyłów i
odpadów procesowych.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
29
3. Ocena aktualnego stanu środowiska
3.1. Obszary chronione
3.1.1.
Uwarunkowania prawne
Ochronę przyrody w Polsce reguluje ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie
przyrody (Dz. U. z 2004, Nr 92, poz. 880, z późn. zm.), a takŜe m.in.:
Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich
naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493);
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków
dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1764);
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków
dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. Nr 168 poz. 1765);
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie
gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220,
poz. 2237);
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów
specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 198, poz. 2312, z późn. zm.).
Ochrona przyrody polega na: zachowaniu, zrównowaŜonym uŜytkowaniu oraz
odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody, takich jak: dziko występujące
rośliny, zwierzęta i grzyby; roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową;
zwierząt prowadzących wędrowny tryb Ŝycia; siedlisk przyrodniczych; siedlisk
zagroŜonych wyginięciem, rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów;
tworów przyrody Ŝywej i nieoŜywionej oraz kopalnych szczątków roślin i zwierząt;
krajobrazu; zieleni w miastach i wsiach; zadrzewień.
3.1.2.
Charakterystyka obszarów chronionych
Gmina
Miejska
ustanowionymi
Świdnica
w oparciu
usytuowana
o przepisy
jest
ustawy
poza
z dnia
obszarami
chronionymi
16 kwietnia
2004
r.
o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z późn. zm.), tj. parków krajobrazowych,
obszarów chronionego krajobrazu, rezerwatów przyrody, obszarów Natura 2000,
pomników przyrody i innych. NajbliŜsze takie tereny znajdują się w odległości (w linii
prostej od granicy miasta):
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
30
Parki Krajobrazowe
ok. 5,0 km na południowy - zachód „KsiąŜański Park Krajobrazowy”
ok. 5,5 km na południe „ŚlęŜański Park Krajobrazowy”
ok. 11,0 km na północny - wschód „Park krajobrazowy Doliny Bystrzycy”
ok. 11,0 km na południe – „Park krajobrazowy Gór Sowich”
Rezerwaty przyrody
ok. 7,0 km na zachód „Jeziorko Daisy”
ok. 6,5 km na południowy - zachód „Góra Choina”
ok. 10,0 km na zachód „Przełomy pod KsiąŜem k. Wałbrzych”
ok.12,5 km na północny – wschód „Góra ŚlęŜą”
ok. 13,0 km na wschód „Góra Radunia”
ok. 14,5 km na wschód „Łąka Sulistrowicka”
Obszary chronionego krajobrazu
ok. 3,0 km na południe „Góry Bardzkie i Sowie”
ok. 11,0 km na północny - wschód „Dolina Baryczy”
ok. 14,5 km na północny - zachód „Góra KrzyŜowa”
ok. 16,0 km na południowy – zachód „Kopuła Chełmca”
Europejska sieć ekologiczna Natura 2000
Sieć Natura 2000 składa się z dwóch typów obszarów:
specjalnych obszarów ochrony siedlisk (SOO), które określone są na podstawie
Dyrektywy Siedliskowej dla ochrony: typów siedlisk przyrodniczych i siedlisk
gatunków roślin i zwierząt;
obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO) utworzonych na podstawie
Dyrektywy Ptasiej dla ochrony siedlisk ptaków.
NajbliŜsze takie tereny znajdują się w odległości (w linii prostej od granicy miasta):
ok. 2,5 km na południowy - wschód SOO „Modraszki koło Opoczki”
ok. 3,0 km na południe SOO „Ostoja Nietoperzy Gór Sowich”
ok. 5,5 km na południe SOO „Wzgórza Kiełczyńskie”
ok. 9,0 km na południe SOO „Masyw ŚlęŜy”
ok. 11,0 km na północny - wschód OSO „Zbiornik Mietkowski”
ok. 12,0 km na północny - zachód SOO „Dobromierz”
ok. 10,0 km na zachód SOO „Przełomy Pełcznicy pod KsiąŜem”
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
1
2
4
5
3
6
7
Ryc. nr 9. Obszary sieci Natura 2000 w powiecie świdnickim
źródło: http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl
Legenda:
1. Zbiornik Mietkowski PLB 020004
2. Dobromierz PLH 020034
3. Przełomy Pełcznicy pod KsiąŜem PLH020020
4. Masyw ŚlęŜy PLH 020040
5. Wzgórza Kiełczyńskie PLH 020021
6. Modraszki koło Opoczki PLH 020094
7. Ostoja Nietoperzy Gór Sowich PLH 020071
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
31
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
32
Pomniki przyrody – ustanowione Rozporządzeniem Nr 11 Wojewody Dolnośląskiego
z dnia 8 sierpnia 2008 r. (Dz. Urz. Woj. Dol. Nr 221 z dnia 19 sierpnia 2008 r.
poz. 2494) oraz Uchwałą Nr XVI/152/95 z dnia 28 lipca 1995 r.:
Kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum) - o obw. 350 cm, Świdnica, na
placu przy kościele Stanisława;
Lipa drobnolistna (Tilia mordata) - grupa drzew15 szt., Świdnica, przy kościele
pokoju;
Aleja kasztanowcowa (Aesculus hippocastanum) - 94 szt. o obw. 60 do 295
cm, Świdnica, przy ul. Kościuszki;
Platan klonolistny (Platanus x hispanica) - o obw. 447 cm, Świdnica, Park
MłodzieŜowy przy ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Cis pospolity
czteropniowy (Taxus baccata) o obw. 105,100,100,68 cm,
Świdnica, Park MłodzieŜowy przy ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
śywotnik olbrzymi (Thuja plicata)- o obw. 182 cm, Świdnica, Park MłodzieŜowy
przy ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Sosna czarna (Pinus nigra) - o obw. 333 cm, Świdnica, Park MłodzieŜowy przy
ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Miłorząb dwuklapowy (Ginko biloba) - o obw. 182 cm, Świdnica, Park
MłodzieŜowy przy ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - obw. 361 cm, Świdnica, Park MłodzieŜowy
przy ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - obw. 568 cm, Świdnica, Park MłodzieŜowy
przy ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - obw. 364 cm, Świdnica, Park MłodzieŜowy
przy ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - obw. 355 cm, Świdnica, Park MłodzieŜowy
przy ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) obw. 385 cm, Świdnica, Park MłodzieŜowy
przy ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) obw. 365 cm, Świdnica, Park MłodzieŜowy
przy ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
33
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - obw. 370
cm,
Świdnica,
Park
MłodzieŜowy
przy
ul. Armii Krajowej, Kolejowej i Spacerowej;
Wiąz holenderski (Ulmus x hollandica)
- o obw. 320 cm, Świdnica, ul. Niecała 2;
Lipa srebrzysta (Tilia tomentosa) - o obw.
300 cm, Świdnica, ul. Niecała 2;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - obw. 345
cm,
Świdnica,
Park
„Strzelnica”
przy
ul. Esperantystów;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - obw. 362
cm,
Świdnica,
Park
„Strzelnica”
przy
ul. Esperantystów;
Lipa drobnolistna (Tilia cordata) - o obw.
410 cm, Świdnica, Park „Strzelnica” przy
Ryc. nr 10. Wiąz holenderski,
przy ul. Niecałej 2
(POŚ 2004 r.)
ul. Esperantystów;
Buk pospolity (Fagus sylvatica) - o obw. 370 cm, Świdnica, Park „Strzelnica”
przy ul. Esperantystów;
Jesion wyniosły (Fraxinus excelsior) - o obw. 361 cm, Świdnica, Park
„Strzelnica” przy ul. Esperantystów;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - o obw. 381 cm, Świdnica, Park przy
ul. Sikorskiego;
Buk pospolity odm. purpurowa (Fagus sylvatica ‘Purpurea’) - o obw. 370 cm,
Świdnica, Park przy ul. Sikorskiego;
Platan klonolistny (Platanus x hispanica) - o obw. 545 cm, Świdnica, Park przy
ul. Sikorskiego;
śywotnik olbrzymi (Thuja plicata) - o obw. 225 cm, Świdnica, Szkoła Podst.
Nr 7 przy ul. Jagiellońskiej 27;
Miłorząb dwuklapowy (Ginko biloba) - o obw. 238 cm, Świdnica, Szkoła Podst.
Nr 7 przy ul. Jagiellońskiej 27;
Dąb szypułkowy (Quercus robur ) - obw. 350 cm, Świdnica, Szkoła Podst. przy
ul. Jagiellońskiej 30;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - obw. 383 cm, Świdnica, Szkoła Podst. przy
ul. Jagiellońskiej 30;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
34
Dąb szypułkowy, (Quercus robur) - obw. 350 cm, Świdnica, Szkoła Podst. przy
ul. Jagiellońskiej 30;
Platan klonolistny (Platanus x hispanica) - o obw. 315 cm, Świdnica, skwer
przy ul. śeromskiego;
Grochodrzew biały (Robinia akacjowa - Robinia pseudoacaccia) - o obw. 325
cm, Świdnica, Przedszkole przy ul. Komunardów 2;
Winorośl pachnąca (Vitis riparia) - o obw. 85 cm, Świdnica, ZOZ przy
ul. Konopnickiej 4;
Lipa srebrzysta (Tilia tomentosa) - o obw. 347 cm, Świdnica, Przedszkole przy
Pl. Św. Małgorzaty;
Klon pospolity (Acer platanoides) - o obw. 276 cm, Świdnica, Przedszkole przy
Pl. Św. Małgorzaty;
Cis pospolity (Taxus baccata) - o obw. 195 cm, Świdnica, Parafia Ewangelicko
-Augsburgska, Pl. Pokoju 6;
Morwa biała (Morus alba) - obw. 254 cm, Świdnica, III LO przy ul. Kościelnej 32;
Klon jawor (Acer pseudoplatanus) - o obw. 262 cm, Świdnica, III LO przy
ul. Kościelnej 32,
Klon jawor (Acer pseudoplatanus) - o obw. 267 cm, Świdnica, Park pomiędzy
ul. Saperów a 1 Maja;
Klon pospolity (Acer platanoides) - o obw.
312 cm, Świdnica ul. Wrocławska;
Magnolia
Soulangea
(Magnolia
x
soulangeana) - o obw. 147 cm, Świdnica,
„Renifer” S.A. ul. Kliczkowska 30;
Topola czarna (Populus nigra) - o obw. 490
cm, Świdnica, Bulwar nad rz. Bystrzycą;
Topola czarna (Populus nigra) - o obw. 540
cm, Świdnica, Bulwar nad rz. Bystrzycą;
Klon srebrzysty (Acer saccharinum) - o obw.
301 cm, Świdnica, II LO, ul. Równa 11;
Cis pospolity (Taxus baccata) - o obw. 250
cm, Świdnica, Przedszkole przy ul. OkręŜnej
30;
Ryc. nr 11. Klon jawor,
III LO przy ul. Kościelnej 32
(POŚ 2004 r.)
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
35
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - o obw. 375 cm, Świdnica, Przedszkole przy
ul. OkręŜnej 30;
Platan klonolistny (Platanus x hispanica) - o obw. 410 cm, Świdnica,
ul. Kliczkowska 2;
Kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum) - o obw. 400 cm, Świdnica,
ul. Kraszewicka 60;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - o obw. 380 cm, Świdnica, ul. Śląska 49;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - o obw. 405 cm, Świdnica, Park przy
ul. Pionierów;
Kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum) - o obw. 360 cm, Świdnica, Park
„Centralny” przy ul. Śląskiej i Pionierów;
Lipa drobnolistna (Tilia cordata) – o obw. 354 cm, Świdnica, Park „Centralny”
przy ul. Śląskiej i Pionierów;
Klon pospolity (Acer platanoides) - o obw. 302 cm, Świdnica, Park „Centralny”
przy ul. Śląskiej i Pionierów;
Dąb szypułkowy (Quercus robur) - o obw. 349 cm, Świdnica, MDK
ul. Nauczycielska 2;
Sosna czarna (Pinus nigra) - o obw. 261 cm, Świdnica, Szkoła Podst. Nr 15 przy
ul. Traugutta 7;
Głóg jednoszyjkowy (Crataegus monogyna) - Aleja pomnikowa 6 szt. o obw.
177, 164, 211, 185, 164, 182, 141 cm, Świdnica, ul. Kwiatowa.
Zieleń miejska3
Na obszarze miasta i w jego najbliŜszych okolicach nie występują tereny objęte
szczególnymi
formami
ochrony.
Miasto
posiada
jednak
wiele
terenów
niezabudowanych, niejednokrotnie urządzonych jako parki miejskie, posiadających
duŜe znaczenie w strukturze funkcjonalno – przestrzennej miasta. Są to tereny
połoŜone wzdłuŜ rzeki Bystrzycy o powiększającym się areale w północnym
i południowym krańcu miasta. Tereny te tworzą główne nawietrzające korytarze
ekologiczne miasta. Następnym klinem nawietrzającym miasta są tereny połoŜone
między ul. Gen. Sikorskiego, a torami kolejowymi, w północno – zachodniej części
miasta. Wymienione tereny, wraz z pozostałymi terenami zieleni miejskiej jakimi są:
3
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica; WAMECO s.c., BTM Polska Sp. z o.o., Leibniz
- Lubieniecki Wydawnictwo Praw, Świdnica 2004r.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
36
parki i place miejskie, ogrody działkowe, tereny nad rzeką Witoszówką, potokiem
Pisarzowickim, Młynówką Kleczkowską i Wapienniczką, tworzą przyrodniczą strukturę
miasta.
Parki miejskie zajmują łączną powierzchnię ok. 56,53 ha, w tym:
park przy ul. Łukasińskiego o powierzchni 2,56 ha,
park przy ul. Sikorskiego „ Strzelnica” o powierzchni 16,51 ha,
park „MłodzieŜowy” o powierzchni 8,88 ha,
park przy ul. Pionierów o powierzchni 4,37 ha,
park przy ul. Sikorskiego o powierzchni 8,32 ha,
park przy ul. Kanonierskiej o powierzchni 1,57 ha,
park przy ul. Gdyńskiej o powierzchni 2,56 ha,
park przy ul. Parkowej o powierzchni 1,48 ha,
park „Centralny” o powierzchni 8,54 ha,
park pomiędzy ulicami 1-Maja - Saperów o powierzchni 1,74 ha.
Ponadto występują enklawy zieleni wysokiej w rejonie ulic: Bystrzyckiej,
Metalowców i Sikorskiego o powierzchni ok. 21 ha..
Za wyjątkiem „Strzelnicy” oraz kompleksów przy ul. Metalowców i Łukasińskiego
parki tworzą wokół śródmieścia układ zamknięty, tzw. system pierścieniowy, którego
realizację rozpoczęto w 1875 r. w miejscach dawnych fortyfikacji fryderycjańskich.
Przedmiotowe zespoły roślinne są w większości parkami typu krajobrazowego, nie
ogrodzone, z niewielką ilością zieleni niskiej. Dendroflora reprezentowana jest głównie
przez okrytonasienne, wśród których przewaŜają : dąb szypułkowy, lipa drobno
i szerokolistna, klon pospolity i jawor, jesion wyniosły, buk pospolity oraz grochodrzew
biały. Drzew iglastych jest stosunkowo niewiele, choć występuje tu znaczna
róŜnorodność gatunków. Najbardziej zróŜnicowana dendroflora z duŜą ilością gatunków
aklimatyzowanych (egzotycznych) występuje w Parku MłodzieŜowym, uznanym za
obiekt zabytkowy.
Na szczególne zwrócenie uwagi zasługuje kompleks parkowy pn. „Strzelnica”,
z uwagi na unikalny charakter i formę zespołu roślinnego, nie kształtowanego ręką
człowieka przez ponad pół wieku.
Układ zieleni wypoczynkowej tworzą: kompleks terenów sportowo – rekreacyjnych
przy ul. Śląskiej, tereny rekreacyjne nad zalewem Witoszówka, tereny zielone związane
z doliną rzeki Bystrzycy.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
37
Do zieleni miejskiej zalicza się równieŜ zieleń cmentarną, która jest zlokalizowana
przy ul. Brzozowej, Łukasińskiego, Słowiańskiej, Esperantystów (cmentarz Ŝydowski)
oraz na Placu Pokoju i zajmuje powierzchnię ok. 20 ha.
Świdnica charakteryzuje się duŜym areałem ogrodów działkowych. Ogólna
powierzchnia ogrodów stałych w stanie istniejącym wynosi ok. 201 ha. Rozmieszczone
są w kilku głównych kompleksach zlokalizowanych na obrzeŜach infrastruktury
miejskiej, po stronie zachodniej i na północy wzdłuŜ torów kolejowych oraz stanowią
mniejsze zespoły usytuowane w róŜnych częściach miasta.
Łączna powierzchnia zieleni wypoczynkowej wraz z parkami miejskimi, skwerami,
zieleńcami oraz zielenią izolacyjną wynosi ok. 299 ha.
3.2. Gleby
3.2.1.
Uwarunkowania prawne
Ochrona powierzchni ziemi polega na:
zapewnieniu jak najlepszej jej jakości, w szczególności przez:
- racjonalne gospodarowanie,
- zachowanie wartości przyrodniczych,
- zachowanie moŜliwości produkcyjnego wykorzystania,
- ograniczanie zmian naturalnego ukształtowania,
- utrzymanie jakości gleby i ziemi powyŜej lub co najmniej na poziomie wymaganych
standardów,
- doprowadzenie jakości gleby i ziemi co najmniej do wymaganych standardów, jeŜeli
nie są one dotrzymane,
- zachowanie wartości kulturowych, z uwzględnieniem zabytków archeologicznych;
zapobieganiu ruchom masowym ziemi i ich skutkom.
Ochronę gleb w Polsce reguluje ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie
przyrody (Dz. U. z 2004, Nr 92, poz. 880, z późn. zm.), a takŜe m.in. Rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz
standardów jakości ziemi.(Dz. U. Nr 165, poz. 1359). Unia Europejska przyjęła
Strategię Ochrony Gleb.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
38
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
3.2.2.
Charakterystyka gleb4
Na terenie Gminy Miejskiej Świdnica występują gleby pseudobielicowe, gleby
brunatne
właściwe,
gleby
brunatne
kwaśne
i
wyługowane,
czarne
ziemie
zdegradowane, mady i gleby glejowe. Rozmieszczenie poszczególnych typów gleb
występuje w dość ścisłej zaleŜności od ukształtowania terenu i związanym z nim
układem stosunków wodnych. Ogólnie moŜna przyjąć, Ŝe na terenach wyŜej
połoŜonych przewaŜają gleby brunatne i pseudobielicowe. Mady wyścielają dolinę rzeki
Bystrzycy. Pośrednie połoŜenie zajmują gleby namyte, deluwialne, najwięcej typu
pseudobielicowego. NajniŜsze połoŜenie zajmują gleby czarnych ziem. Występują one
w zagłębieniach o wysokim poziomie wód gruntowych i słabym odpływie. Gleby typu
glejowego występują sporadycznie w zagłębieniach terenu.
Do czynników naturalnych, powodujących degradację naturalną gleb, moŜna
zaliczyć zmiany klimatyczne, zmiany szaty roślinnej oraz przemieszczanie i degradację
gleby w wyniku erozji. Źródłem degradacji litosfery są jej współoddziaływania
z atmosferą i hydrosferą. Obumarłe składniki biocenozy równieŜ wnoszą do litosfery
zanieczyszczenia przechwycone z hydrosfery i atmosfery. W ramach nieustannego
krąŜenia substancji i pierwiastków w biosferze część zanieczyszczeń i składników
litosfery wchodzi w struktury organizmów Ŝywych, a takŜe ulega alokacji do hydrosfery
(np. spływ wód i zanieczyszczeń do zbiorników wodnych, rozpuszczanie się w wodzie
zanieczyszczeń zawartych w osadach dennych) i do atmosfery (unoszenie pyłów
z powierzchni, z wysypisk odpadów, z kopalń).
Czynniki antropogeniczne, powodujące degradację gleb, są związane z uprawą,
zmianowaniem, mechanizacją, melioracją, chemizacją i wpływem wielu innych
przejawów działalności gospodarczej.
3.2.3.
Ocena jakości gleb
Badania
monitoringowe
jakości
gleb
na
obszarach
uprzemysłowionych,
związanych z oddziaływaniem punktowych źródeł zanieczyszczeń, w ramach
Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska były realizowane w poszczególnych
latach na terenie Gminy Miejskiej Świdnica w punktach pomiarowych tj.:
w roku 2004 - Rejon przemysłowy Świdnicy (ŚFUP, Wagony - Świdnica, PAFAL)
– 10 punktów pomiarowych;
4
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica; WAMECO s.c., BTM Polska Sp. z o.o., Leibniz Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
39
w roku 2007 r. - „Galess” SJ Przedsiębiorstwo WielobranŜowe w Świdnicy
– 4 punkty pomiarowe;
w roku 2007 r. - Ciąg komunikacyjny DzierŜoniów-Świdnica – 4 punkty
pomiarowe.
Zakres badań obejmował wskaźniki:
podstawowe: skład granulometryczny, odczyn, zawartość substancji organicznej,
całkowita zawartość: Zn, Pb, Cd;
uzupełniające, wprowadzone w zaleŜności od obiektu: Cr, Ni, As, Hg, Cu, glin,
benzo(a)piren, olej mineralny, benzyna, siarka siarczanowa, fluor rozpuszczalny,
węglowodory.
Do oceny stopnia zanieczyszczenia gleb metalami cięŜkimi i wybranymi
zanieczyszczeniami
węglowodorowymi
wykorzystano
rozporządzenie
Ministra
Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz
standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359). Glebę lub ziemię uznaje się za
zanieczyszczoną, gdy stęŜenie co najmniej jednej substancji przekracza wartość
dopuszczalną, z zastrzeŜeniem iŜ jeŜeli przekroczenie wartości dopuszczalnej stęŜenia
substancji w badanej glebie lub ziemi wynika z naturalnie wysokiej jej zawartości
w środowisku, uwaŜa się, Ŝe przekroczenie dopuszczalnej wartości stęŜeń w glebie lub
ziemi nie nastąpiło. Wymienione rozporządzenie nie uwzględnia jednak odczynu gleb
i ich składu granulometrycznego. Dlatego teŜ do oceny zawartości Pb, Zn, Cd, Ni, Cu,
Cr
w
badanych
glebach,
wykorzystano
takŜe
wytyczne
do
oceny
stopnia
zanieczyszczania gleb i roślin metalami cięŜkimi i siarką, opracowane przez Instytut
Uprawy, NawoŜenia i Gleboznawstwa (IUNG).
Stopnie zanieczyszczeń w skali IUNG:
stopień 0 - zawartość naturalna
stopień I - zawartość podwyŜszona
stopień II - słabe zanieczyszczenie
stopień III - średnie zanieczyszczenie
stopień IV - silne zanieczyszczenie
stopień V - bardzo silne zanieczyszczenie
Lubieniecki Wydawnictwo Praw, Świdnica 2004 r.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
40
Zalecane uŜytkowanie rolnicze gleb o róŜnych stopniach jakości chemicznej:
stopień 0 – gleby nie zanieczyszczone o naturalnych zawartościach metali cięŜkich.
Gleby te nadają się pod wszystkie uprawy ogrodnicze i rolnicze, a zwłaszcza pod
uprawy roślin przeznaczonych dla dzieci i niemowląt
stopień I - gleby o podwyŜszonej zawartości metali cięŜkich. Mogą być przeznaczone
do pełnego wykorzystania rolniczego z ograniczeniem warzyw przeznaczonych dla
dzieci.
stopień II - gleby słabo zanieczyszczone. Rośliny uprawiane na takich glebach mogą
zawierać nadmierne ilości metali cięŜkich z punktu widzenia toksylogicznego.
Szczególnie wykluczyć naleŜy tutaj uprawę warzyw, takich jak np. sałata, szpinak,
kalafior, marchew. Dozwolona jest uprawa roślin zboŜowych, okopowych i pastewnych
oraz uŜytkowanie pastwiskowe.
stopień III - gleby średnio zanieczyszczone. Wszystkie uprawy na takich glebach mogą
ulec skaŜeniu metalami cięŜkimi. Dopuszczalna jest uprawa roślin zboŜowych,
okopowych i pastewnych, pod warunkiem okresowej kontroli poziomu metali w
konsumpcyjnych częściach roślin. Zalecane są uprawy roślin przemysłowych i traw
nasiennych. Wody gruntowe mogą być naraŜone na zanieczyszczenie metalami
cięŜkimi, w tym szczególnie kadmem, cynkiem i niklem. W przypadku pastwisk naleŜy
kontrolować pobieranie metali cięŜkich przez zwierzęta.
stopień IV - gleby silnie zanieczyszczone. Gleby takie, a zwłaszcza gleby lekkie,
powinny być wyłączone z produkcji rolniczej oraz zadarnione i zadrzewione. Na glebach
lepszych naleŜy uprawiać rośliny przemysłowe (np. len, konopie, wiklina) w zaleŜności
od ich wymagań siedliskowych. Dopuszcza się produkcję materiału siewnego zbóŜ i
traw oraz ziemniaków dla przemysłu spirytusowego (spirytus energetyczny) i rzepaku
na olej techniczny. Wykorzystanie na pastwiska naleŜy ograniczać. Zaleca się zabiegi
rekultywacyjne,
a
przede
wszystkim
wapnowanie
i
wprowadzanie
substancji
organicznej.
stopień V - gleby bardzo silnie zanieczyszczone. Powinny być wyłączone z produkcji
rolniczej i uŜytkowania pastwiskowego. NaleŜy liczyć się z potrzebą zabiegów
rekultywacyjnych. Konieczne jest zadarnienie i zadrzewienie takich gleb, między innymi
ze względu na zagroŜenie przenoszenia zanieczyszczeń wraz z pyłami glebowymi. Na
odpowiednich glebach
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
41
PoniŜej przedstawione zostały wyniki badań dla poszczególnych punktów
pomiarowych w poszczególnych latach przeprowadzonych na terenie Gminy Miejskiej
Świdnica.
Rejon przemysłowy Świdnicy (ŚFUP, Wagony - Świdnica, PAFAL);
Tabela nr 9. Niektóre właściwości chemiczne gleb oraz zakres zawartości metali cięŜkich
i innych wskaźników w próbkach pobranych w rejonie przemysłowym Świdnicy (ŚFUP,
Wagony - Świdnica, PAFAL) – dane z 2004 roku
mg/kg s.m.
Liczba
próbek
Odczyn
w 1n
KCl
Próchnic
a
%
Zn
Pb
Cd
Cu
Cr
Ni
10
6,3-7,7
1,9-5,17
48,5-488
21115
0,19-2,8
3,3-64
20-101
12-55
Siarka
siarczanowa
mg/ 100 g
gleby
WWA.
mg/kg
s.m.
2-11
<0,5-16
Dla przedmiotowego obszaru stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych stęŜeń
wskaźników w stosunku do wartości podanych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska
z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości
ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359) w następującym zakresie:
Zn (1 punkt);
Pb (1 punkt);
WWA (6 punktów).
Stwierdzono równieŜ zanieczyszczenie gleb (od II do V stopnia wg skali IUNG) dla
cynku (Zn) oraz podwyŜszoną antropogenicznie zawartość siarki siarczanowej
(IV stopień) w 3 próbkach gleb pobranych wokół rejonu przemysłowego Świdnicy.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
42
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Obszar wokół „Galess” SJ Przedsiębiorstwo WielobranŜowe w Świdnicy
19.1. Lokalizacja punktów pomiarowych
Tabela nr 10. Lokalizacja punktów pomiarowo-kontrolnych poboru próbek gleb
pobranych wokół „Galess” SJ, Przedsiębiorstwa WielobranŜowego w
Świdnicy
w 2007 roku
Nr punktu
Poziom
pobrania
( cm )
Rodzaj uŜytku
1
0 - 30
pola uprawne
2
0 - 30
ogródki
działkowe
3
0 - 30
pola uprawne
4
0 - 30
ogródki
działkowe
Współrzędne
geograficzne
Lokalizacja
Świdnica
ul. Szarych Szeregów
(na północny wschód od zakładu)
Świdnica
ul. Kraszewskiego
Świdnica
ul. Szarych Szeregów
(naprzeciwko zakładu)
Świdnica
ul. Reja
N 50,85599
E 16.52200
N 50.85561
E 16.51931
N 50.85647
E 16.52070
N 50.85608
E 16.51615
Tabela nr 11. Niektóre właściwości chemiczne oraz całkowita zawartość wybranych
metali
cięŜkich
w
glebach
pobranych
wokół
„Galess”
SJ,
Przedsiębiorstwa
WielobranŜowego w Świdnicy w 2007 roku
Poziom
Odczyn
Zawartość
Metale
pobrania
w1n
próchnicy
mg/kg s.m.
( cm )
KCI
%
Zn
Ni
Cu
Cd
Pb
Cr
As
1
0 - 30
6,6
7,72
57,6
13,8
26,6
0,166
24,2
22,1
6,30
0,239
2
0 - 30
7,0
4,69
178
15,2
26,5
0,359
39,9
23,6
7,73
0,304
3
0 - 30
5,9
3,90
84,8
16,5
38,4
0,263
26,3
28,7
7,84
0,379
4
0 - 30
7,4
4,52
128
15,0
22,2
0,337
32,5
25,4
6,93
0,243
Nr punktu
Hg
Na badanym obszarze pobrane próby gleby wykazywały w 2 punktach skład
granulometryczny glin lekkich pylastych, w pozostałych przypadkach była to glina
cięŜka pylasta i glina średnia pylasta.
Analizowane gleby wykazywały odczyn obojętny w punkcie nr 1 i 2, lekko kwaśny
w punkcie nr 3 oraz zasadowy w punkcie nr 4, w zakresie pH od 5,9 do 7,4. Badane
próby charakteryzowały się zawartością próchnicy na poziomie od 3,9 % do 7,72 %.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
43
Badane próby gleby zaklasyfikowano do 0 lub I stopnia zanieczyszczenia wg skali
IUNG pod względem zawartości metali cięŜkich (od zawartości naturalnej do
podwyŜszonej). W przypadku niklu, kadmu, ołowiu i chromu we wszystkich próbach
stwierdzono zawartość naturalną (0 stopień).
Naturalną zawartość cynku (0 stopień) stwierdzono w punkcie nr 1 i 3, natomiast
podwyŜszoną zawartość (I stopień) odnotowano w punkcie nr 2 i 4. Zawartość miedzi
kształtowała się od naturalnej w punkcie nr 4 do podwyŜszonej w punkcie nr 1.
W odniesieniu do wartości dopuszczalnych (grupa B) zawartych w rozporządzeniu
Ministra Środowiska z dn. 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz
standardów jakości ziemi (Dz. U. Nr 165, poz. 1359) w badanych próbach gleb nie
stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych analizowanych metali.
Obszary wzdłuŜ ciągu komunikacyjnego DzierŜoniów - Świdnica
Tabela nr 12. Lokalizacja punktów pomiarowo-kontrolnych poboru próbek gleb
pobranych wokół ciągu komunikacyjnego DzierŜoniów-Świdnica w 2007 roku
Nr punktu
Poziom
pobrania
( cm )
Rodzaj uŜytku
1
0 - 30
pola uprawne
2
0 - 30
pola uprawne
3
0 - 30
pola uprawne
4
0 - 30
pola uprawne
Lokalizacja
po prawej stronie drogi relacji
DzierŜoniów-Świdnica
przed Boleścinem*
po lewej stronie drogi relacji
DzierŜoniów-Świdnica
za Grodziszczem*
po prawej stronie drogi relacji
DzierŜoniów-Świdnica
w Mościsku*
po lewej stronie drogi relacji
DzierŜoniów-Świdnica
w Nowiźnie*
Współrzędne
geograficzne
N = 50,81381°
E = 16,53970°
N = 50,80498°
E = 16,55430°
N = 50,78182°
E = 16,59491
N = 50,77015°
E = 16,60589°
*opisy lokalizacji odnoszą się do kierunku od DzierŜoniowa do Świdnicy
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
44
Tabela nr 13. Niektóre właściwości chemiczne oraz całkowita zawartość wybranych
metali cięŜkich i innych wskaźników w glebach pobranych wokół ciągu komunikacyjnego
DzierŜoniów-Świdnica w 2007 roku
Metale
Olej
Benzo(a)
mineralny
piren
mg/kg
mg/kg
s.m.
s.m.
<1,0
<28
0,857
<50
<1,0
<28
1,49
<2,5
<50
<1,0
<28
0,172
<2,5
<50
<1,0
<28
1,02
Poziom
Odczyn
Zawartość
pobrania
w1n
próchnicy
( cm )
KCI
%
Zn
Cd
Pb
s.m.
1
0 - 30
5,7
2,29
50,1
<2,5
<50
2
0 - 30
5,1
2,47
46,9
<2,5
3
0 - 30
6,2
3,34
70,9
4
0 - 30
4,8
2,45
56,0
Nr
punktu
Benzyna
mg/kg s.m.
mg/kg
Na badanym obszarze pobrane próby gleby wykazywały skład granulometryczny
glin średnich.
Analizowane gleby wykazywały odczyn lekko kwaśny i kwaśny, w zakresie pH
od 4,8 do 6,2. Badane próby charakteryzowały się zawartością próchnicy na poziomie
od 2,29 % do 3,34 %. Jest to wysoka zawartość próchnicy.
Zawartość cynku i ołowiu w większości badanych prób zaklasyfikowano wg skali
IUNG do 0 stopnia, co oznacza zawartość naturalną. W odniesieniu do wartości
dopuszczalnych (grupa B) zawartych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia
9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi
(Dz. U. Nr 165, poz. 1359) w badanych próbach gleb nie stwierdzono przekroczeń
wartości dopuszczalnych analizowanych metali.
Zawartość benzyny i oleju mineralnego w badanych glebach nie przekroczyła
wartości dopuszczalnych określonych w w/w rozporządzeniu. StęŜenie benzo(a)pirenu
przekroczyło wartość dopuszczalną określoną w rozporządzeniu we wszystkich
punktach kontrolnych. Zakres zawartości benzo(a)pirenu w glebach na omawianym
terenie wynosił 0,172-1,49 mg/kg s.m.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
45
3.3. Wody powierzchniowe
3.3.1.
Uwarunkowania prawne
Ochrona wód polega na zapewnieniu ich jak najlepszej jakości, w tym
utrzymywanie ilości wody na poziomie zapewniającym ochronę równowagi biologicznej,
w szczególności przez:
utrzymywanie jakości wód powyŜej albo co najmniej na poziomie wymaganym
w przepisach;
doprowadzanie jakości wód co najmniej do wymaganego przepisami poziomu,
gdy nie jest on osiągnięty.
Ochronę jakości wód powierzchniowych w Polsce reguluje ustawa Prawo ochrony
środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz. U. Nr 25 poz. 150 z późn. zm.)
oraz ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (tekst jednolity Dz. .U. Nr 239 poz.
2019 z późn. zm.).
Ustawa Prawo wodne, regulująca zagadnienia związane z ochroną środowiska
wodnego i dostosowująca je do wymagań prawodawstwa Unii Europejskiej, odwołuje
się do szczegółowych aktów wykonawczych. Są to m.in.:
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie
sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U.
Nr 162, poz. 1008);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2009 r. w sprawie form
i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych
i podziemnych (Dz. U. Nr 81, poz. 685);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie
wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do
zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŜycia (Dz. U. Nr 204, poz.
1728);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie
wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem
Ŝycia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. 1455);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
kryteriów wyznaczania wód wraŜliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze
źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 241, poz. 2093);
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
46
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
szczegółowych
wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań
mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. Nr 4,
poz. 44);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie
warunków, jakie naleŜy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi,
oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego
(Dz. U. Nr 137, poz. 984).
3.3.2.
Charakterystyka wód powierzchniowych
Gmina Miejska Świdnica zlokalizowana jest w zlewni głównie rzeki Bystrzyca.
Bystrzyca o długości 95,2 km jest lewostronnym dopływem Odry, do której uchodzi
w km 266,5 na wysokości 110 m n.p.m. na zachodnim skraju Wrocławia. Wypływa
z Gór Kamiennych na wysokości 690 m n.p.m. w Bartnicy na południe od Głuszycy
w pobliŜu granicy polsko-czeskiej. Średni spadek cieku waha się od 21,24‰ w górnym
biegu do 6,96‰ w dolnym biegu rzeki, średnio 5,72‰. Głównymi dopływami są: Piława
(Lc = 45,4 km), Czarna Woda (Lc = 43,8 km), Strzegomka (Lc = 79,3 km).
Zlewnia Bystrzycy o powierzchni Azl = 1781 km2 w całości połoŜona jest na
obszarze województwa dolnośląskiego. Średni spadek zlewni wynosi ok. 1,37%.
Tereny uŜytkowane rolniczo zajmują ok. 69% powierzchni zlewni, natomiast obszary
leśne ok. 20%. Zlewnia źródłowa leŜy w obszarze Gór Sowich o strukturze rzeźby
charakterystycznej dla gór średnich oraz Gór Wałbrzyskich o strukturze gór niskich,
naleŜących do makroregionu Sudetów Środkowych oraz Pogórza Świebodzkiego
o strukturze wysoczyzny morenowej naleŜącego do Pogórza Zachodniosudeckiego.
W Górach Sowich dominują wśród utworów plejstoceńskich głównie gliny stokowe
i eluwialne na wychodniach metamorficznych, zaś w Górach Wałbrzyskich na
wychodniach osadowych. W środkowym biegu rzeki zlewnia obejmuje: ObniŜenie
Podsudeckie o strukturze wysoczyzny morenowej, Kotlinę DzierŜoniowską, Równinę
Świdnicką i Masyw Ślęzy o strukturze grzbietów i wzgórz wyspowych oraz przedgórzy
o cechach twardzieli i ostańców. Obszar ten wchodzi w skład makroregionu
Przedgórza Sudeckiego. Na ObniŜeniu Podsudeckim przewaŜają głównie gliny
zwałowe. W Kotlinie DzierŜoniowskiej większą część zlewni pokrywają plejstoceńskie
piaski i Ŝwiry lodowcowe oraz gliny stokowe i eluwialne na wychodniach
metamorficznych. Równinę Świdnicką pokrywają przede wszystkim plejstoceńskie gliny
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
47
zwałowe oraz piaski i Ŝwiry lodowcowe, a w Masywie Ślęzy plejstoceńskie gliny
stokowe
i eluwialne
na wychodniach
skał magmowych
oraz piaski
i
Ŝwiry
polodowcowe. Zlewnia dolnego biegu Bystrzycy naleŜy do Równiny Kąckiej
i Kostomłockiej o strukturze rzeźby charakterystycznej dla wysoczyzn morenowych,
równin sandrowych i teras kemowych. NaleŜą one do mezoregionu Równiny
Wrocławskiej i makroregionu Niziny Śląskiej z przewaŜającą pokrywą głównie
plejstoceńskich piasków i Ŝwirów lodowcowych oraz glin zwałowych.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
48
Tabela nr 14. Przepływy o zadanym prawdopodobieństwie przewyŜszenia i odpowiadające im stany wody w przekrojach wodowskazowych w
zlewni Bystrzycy
Rzeka
Wodowskaz
kl. II
1%
kl. III
2%
kl. IV
3%
kl. II
0,3%
kl. II
α
0,3 %
kl. III
0,5%
kl. III
α
0,5 %
kl IV
1%
0,1%
0,1 %
50%
10%
5%
Q [m /s]/
222
161
132
362
498
296
402
222
541
765
16,8
66,6
101
H [cm]
365
321
297
-
-
-
-
365
-
-
140
220
264
Q [m /s]/
156
116
96,2
247
334
205
272
156
361
500
14,7
50,9
74,7
H [cm]
-
-
327
-
-
-
-
-
-
-
199
274
309
Q [m /s]/
281
222
192
403
504
347
430
281
540
690
39,5
115
157
H [cm]
-
400
386
-
-
-
-
-
-
-
253
341
368
Q [m /s]/
385
303
260
560
720
481
611
385
761
1001
54,1
155
212
H [cm]
450
416
398
520
-
488
-
450
-
-
279
346
276
Q [m /s]/
97,5
82,8
74,3
113
155
112
141
97,5
145
185
14,9
48,9
63,5
H [cm]
474
455
439
-
-
-
-
474
-
-
259
376
415
Q [m /s]/
97,5
84,7
77,1
119
138
110
127
97,5
139
161
21,7
54,3
67,5
H [cm]
388
375
367
-
-
-
-
388
-
-
207
332
353
Q [m /s]/
56,8
48,1
43,1
71,7
85,8
65,4
78,0
56,8
85,4
103
8,77
28,2
36,8
H [cm]
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
139
214
241
p%
3
Jugowice
3
Lubachów *
3
Bystrzyca
Krasków
α
3
Mietków
Q [m /s]/
H [cm]
3
Jarnołtów
3
DzierŜoniów
Piława
3
Mościsko
3
Czarna Woda
Gniechowice
Chwaliszów
3
Q [m /s]/
3
Strzegomka
Dobromierz**
Q [m /s]/
102
85,0
75,1
132
173
119
156
102
160
211
11,9
46,5
62,9
H [cm]
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
134
246
-
Q [m /s]/
122
105
94,8
152
176
139
161
122
178
208
22,7
64,6
82,0
H [cm]
-
453
438
-
-
-
-
-
-
-
249
385
418
Q [m /s]/
34,2
30,4
28,2
40,5
48,2
37,8
44,9
34,2
46,2
55,4
10,9
21,4
25,4
H [cm]
240
229
222-
-
-
-
-
240
-
-
162
201
214
3
ŁaŜany
3
Pełcznica
Świebodzice
Ciąg przepływów maksymalnych za krótki do obliczenia przepływów prawdopodobnych
* - przepływy prawdopodobne określone po transformacji fali przez zbiornik
** - przepływy prawdopodobne określone na podstawie przepływów maksymalnych z okresu przed budową zbiornik
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
3.3.3.
49
Ocena jakości wód powierzchniowych
Do głównych źródeł zanieczyszczeń wód rzeki Bystrzycy naleŜą oczyszczalnie
ścieków zlokalizowane powyŜej Gminy Miejskiej Świdnica:
mechaniczno – biologiczno – chemiczna w Jugowicach (ilość odprowadzanych
ścieków w 2006 r. - 5216 m3/d);
mechaniczno – biologiczna w Wałbrzychu, dzielnica Rusinów (250 m3/d).
W 2001 r. oddano do eksploatacji nową, mechaniczno- biologiczną oczyszczalnię
ścieków w Dziećmorowicach o przepustowości 800 m3/d. W związku z tym wyłączono
z
eksploatacji
mechaniczno-biologiczną
starego
typu
oczyszczalnię
ścieków
w Wałbrzychu, w dzielnicy Rusinowa.
Ponadto istotnym źródłem zanieczyszczeń jest oczyszczalnia w Zawiszowie,
zlokalizowana poniŜej Gminy Miejskiej Świdnica, jednak oczyszczająca głównie ścieki
z miasta Świdnica. Jest to mechaniczno-biologiczna w Zawiszowie k/Świdnicy,
obsługująca Świdnicę i okoliczne wsie, takie jak Pszenno i Słotwina .
Badania monitoringowe jakości rzek, w ramach Wojewódzkiego Inspektora
Ochrony Środowiska były realizowane w poszczególnych latach na terenie Gminy
Miejskiej Świdnica w punktach pomiarowo – kontrolnych monitoringu operacyjnego.
W ramach ustanowionego na rzece Bystrzyca monitoringu diagnostycznego
i operacyjnego w latach - 2006 – 2008
badania prowadzone były w 7 punktach
pomiarowo-kontrolnych, w tym w ramach monitoringu diagnostycznego w 5 punktach,
2 przekroje objęte były monitoringiem uzupełniającym:
powyŜej m. Głuszyca, km 88,4 (monitoring diagnostyczny),
powyŜej zbiornika Lubachów, km 78,0 (monitoring operacyjny),
poniŜej zbiornika Lubachów (i poniŜej ujścia kolektora z oczyszczalni
w Jugowicach), km 74,1 (monitoring diagnostyczny),
poniŜej Świdnicy i powyŜej ujścia Piławy, km 60,0 (monitoring operacyjny),
poniŜej zbiornika Mietków, km 37,5 (monitoring diagnostyczny),
poniŜej ujścia Strzegomki, km 12,8 (monitoring diagnostyczny),
ujście do Odry, km 1,2 (monitoring diagnostyczny),
Klasyfikacja jakości wód rzeki Bystrzycy i badanych dopływów opracowana na
podstawie badań za rok 2006 przedstawiona jest na wykresie.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
50
Wykres nr 6. Klasyfikacja jakości wód rzeki Bystrzycy i jej dopływów w roku 2006
źródło: Ocena Jakości rzek województwa dolnośląskiego w 2006 r. (WIOŚ Wrocław)
W pierwszym przekroju pomiarowym zlokalizowanym na rzece Bystrzycy powyŜej
Głuszycy, badanym w ramach monitoringu diagnostycznego, jakość wody odpowiadała
IV klasie, to znaczy, Ŝe była niezadowalająca. O klasyfikacji decydowała tu m.in.
zawartość substancji organicznych (ChZTMn) oraz barwa, które to parametry osiągnęły
nieco większe wartości niŜ w 2005 r., a takŜe zanieczyszczenia bakteriologiczne.
Wyniki
przeprowadzonych
w
tym
przekroju
badań
hydrobiologicznych
makrobezkręgowców bentosowych odpowiadały I klasie jakości.
PoniŜej zbiornika Lubachów (jednocześnie poniŜej ujścia kolektora ściekowego
z
oczyszczalni
ścieków
w
Jugowicach),
gdzie
prowadzony
był
monitoring
diagnostyczny, jakość wody równieŜ odpowiadała IV klasie. Zasadniczy wpływ na
klasyfikację miała w tym przekroju zawartość azotanów, fosforanów i fosforu ogólnego
oraz poziom zanieczyszczeń bakteriologicznych. W punkcie tym jakość wody
pogorszyła się w 2005 r. w porównaniu do 2004 r., z IV na V klasę, ale w 2006 r.
ponownie stwierdzono w tym punkcie IV klasę jakości. Na zmiany te wpłynęły głównie
wahania w zawartości związków azotu.
W
przekroju
monitoringiem
znajdującym
uzupełniającym,
się
powyŜej
zawartość
zbiornika
związków
Lubachów,
organicznych
i
objętym
substancji
biogennych utrzymywała się głównie na poziomie II-III klasy, a ilość zanieczyszczeń
bakteriologicznych odpowiadała V klasie. W porównaniu do 2005 r. nie stwierdzono tu
większych zmian.
W punkcie kontrolnym usytuowanym poniŜej Świdnicy, objętym równieŜ
monitoringiem uzupełniającym, stęŜenia wielu parametrów, w tym z grupy związków
organicznych i substancji biogennych, osiągnęły poziom IV-V klasy, przy czym V klasie
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
51
odpowiadały następujące wskaźniki: ogólny węgiel organiczny, amoniak i azot
Kjeldahla, fosforany i fosfor ogólny oraz parametry bakteriologiczne. W przekroju tym
woda jest silnie zanieczyszczona i wahania stęŜeń poszczególnych parametrów
stwierdzane w latach 2004-2006 nie wpływają zasadniczo na zmianę złej końcowej
oceny jakości wody. Jak widać na poniŜszych wykresach zauwaŜalna jest tu dość duŜa
zmienność w stęŜeniach zanieczyszczeń stwierdzanych w poszczególnych miesiącach
rozpatrywanych lat. Punkt ten zlokalizowany jest poniŜej zrzutu ścieków z oczyszczalni
w Zawiszowie oraz równieŜ poniŜej składowiska odpadów w Sulisławicach, co
niewątpliwie
wpływa
na
okresowe
znaczne
podwyŜszanie
się
stęŜeń
wielu
zanieczyszczeń.
Wykres nr 7. Przebieg zmian miesięcznych wyników badań wybranych
parametrów w rzece Bystrzycy w punkcie poniŜej Świdnicy, km 60,0
źródło: Ocena Jakości rzek województwa dolnośląskiego w 2006 r. (WIOŚ Wrocław)
Bystrzyca wypływając ze zbiornika Mietków poprawia swoja jakość. W przekroju
poniŜej zbiornika Mietkowa odnotowano III klasę, czyli wody zadowalającej jakości,
poniŜej ujścia Strzegomku nastąpiła zmiana klasyfikacji i pogorszenie jakości do
IV klasy, a w przekroju ujściowy ponownie odnotowano III klasę. Parametrami, które w
dwóch ostatnich przekrojach zadecydowały o klasyfikacji były BZT5, zawiesiny,
amoniak, azot Kjeldahla i liczba bakterii coli.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Wyniki
przeprowadzonych
badań
hydrobiologicznych
52
makrobezkręgowców
bentosowych odpowiadały I klasie w punkcie kontrolnym zlokalizowanym powyŜej
Głuszycy oraz II klasie w przekrojach znajdującym się powyŜej zbiornika Mietków i na
ujściu do Odry. Wskaźnik saprobowości fitoplanktonu osiągał poziom III klasy jakości
Oceniając parametry charakteryzujące proces eutrofizacji, jedynie w początkowym
przekroju
Bystrzycy
nie
stwierdzono
przekroczeń.
W
następnym
punkcie,
zlokalizowanych powyŜej zbiornika Lubachów przekroczone zostały wartości średnie
roczne fosforu ogólnego, a w kolejnych punktach poniŜej zbiornika Lubachów i poniŜej
Świdnicy wartości średnie roczne azotanów, azotu ogólnego i fosforu ogólnego
przekroczyły wartości graniczne, powyŜej których występuje eutrofizacja. PoniŜej
zbiornika, w pierwszym przekroju równieŜ nastąpiło przekroczenie wartości średnich
rocznych azotanów i fosforu ogólnego, a w następnych przekrojach przekroczone
zostały wartości azotanów, fosforu ogólnego i azotu ogólnego.
Analiza stęŜeń wybranych parametrów wzdłuŜ biegu rzeki, wskazuje na wzrost
zawartości substancji biogennych juŜ w przekroju znajdującym się poniŜej zbiornika
Lubachów (i jednocześnie poniŜej ujścia kolektora z oczyszczalni w Jugowicach),
km 74,1, na co wpływ mają zrzucane ścieki, ale teŜ prawdopodobnie kumulacja
i odprowadzanie związków azotu i fosforu z wodami pochodzącymi ze zbiornika.
Natomiast zawartość związków organicznych charakteryzowanych przez wskaźnik
BZT5, silnie wzrasta w punkcie zlokalizowanym poniŜej Świdnicy, km 60,0, ze względu
na wymienione wcześnie punktowe źródła zanieczyszczeń.
Zbiornik w Mietkowie pozytywnie wpływa na jakość wód rzeki Bystrzycy i punkcie
poniŜej zbiornika następuje znaczne – niekiedy aŜ od dwie klasy – obniŜenie wartości
wskaźników zanieczyszczenia. Ta poprawa jest przejściowa – w dwóch kolejnych
punktach następuje pogorszenie klasyfikacji, a spowodowane jest to wpływem
zanieczyszczeń wprowadzanych z rzeką Strzegomką.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
53
Wykres nr 8. Przebieg zmian stęŜeń wybranych wskaźników zanieczyszczenia dla
rzeki Bystrzycy poniŜej Świdnicy i powyŜej Piławy (60,0 km) w latach 1994-2006
źródło: Ocena Jakości rzek województwa dolnośląskiego w 2006 r. (WIOŚ Wrocław)
Trend zmian w jakości wody w wieloleciu w przekroju zlokalizowanym na rzece
Bystrzycy poniŜej Świdnicy i powyŜej ujścia Piławy uwidoczniony jest na wykresach.
ZauwaŜalna jest poprawa jakości wody w zakresie niektórych parametrów (np. BZT5 i
azotu ogólnego) od 1998 r. związana z oddaniem do eksploatacji części biologicznej
oczyszczalni ścieków w Zawiszowie. Niemniej jednak poziom wielu zanieczyszczeń
pozostaje w dalszym ciągu wysoki, a tendencja zmian często nie jest jednoznaczna.
W 2007 r. Bystrzyca w ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego WIOŚ
badana była w 5 punktach pomiarowo-kontrolnych:
powyŜej m. Głuszyca, km 88,4,
powyŜej oczyszczalni Jugowice, km 80,6;
poniŜej Świdnicy i powyŜej ujścia Piławy, km 60,0;
powyŜej zbiornika Mietków, km 50,7;
ujście do Odry, km 1,2.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
54
Monitoring diagnostyczny prowadzono w punktach: powyŜej m. Głuszyca, km 88,4
oraz na ujściu do Odry, km 1,2. Dodatkowo w km 78,0, powyŜej zbiornika Lubachów,
kontrolowano jakość wód pod kątem wykorzystania do celów wodociągowych.
Równocześnie badane były zlewnie dopływów rzeki Bystrzycy: Piławy, Czarnej
Wody, Strzegomki, a takŜe kilka mniejszych dopływów Bystrzycy w punktach
ujściowych: Walimka, Młynówka i Witoszówka, połoŜone w górnej części zlewni.
Górna część zlewni Bystrzycy charakteryzuje się dobrą, względnie umiarkowaną
jakością wód. W punkcie powyŜej Głuszycy poziom zanieczyszczeń ma charakter
stabilny i większość wskaźników nie przekracza II klasy jakości. Jedynie zwiększona
liczba
bakterii
coli
typu
fekalnego
wskazuje
na
niewielkie
oddziaływania
antropogeniczne w tej części zlewni. W punktach powyŜej zbiornika Lubachów oraz
dopływach tej części zlewni wartości maksymalne badanych parametrów nie
przekraczają poziomu III klasy jakości. Pogorszenie jakości następuje w środkowej
części
zlewni,
miedzy
zbiornikami
Lubachów
i
Mietków.
Ilość
parametrów
przekraczających poziom IV klasy wzrasta do sześciu i są to wskaźniki odnoszące się
do związków biogennych. Spowodowane jest to wpływem ścieków odprowadzanych
z oczyszczalni w Zawiszowie (dla Świdnicy) oraz - poprzez rzekę Piławę
- z oczyszczalni w aglomeracji dzierŜoniowskiej. W przekroju ujściowym Bystrzycy do
Odry tylko jeden parametr - azot Kjeldahla - przekroczył poziom IV klasy, mimo iŜ na
tym odcinku dopływa do Bystrzycy zanieczyszczona rzeka Strzegomka. Pozytywnie na
jakość wód Bystrzycy na tym odcinku oddziaływuje zbiornik Mietków, gdzie następuje
wyrównanie składu wód i redukcja wielu zanieczyszczeń. Dla większości wskaźników
obserwuje się powolny, ale wyraźny trend obniŜania się ich wartości w ostatnich latach.
W 2008 r. Bystrzyca w ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego WIOŚ
badana była w 5 punktach pomiarowo-kontrolnych:
powyŜej oczyszczalni Jugowice, km 80,6;
poniŜej Świdnicy i powyŜej ujścia Piławy, km 60,0;
powyŜej zbiornika Mietków, km 50,7;
powyŜej ujścia Strzegomki, km 17,4;
ujście do Odry, km 1,2.
PoniewaŜ w roku 2008 badania elementów biologicznych były na etapie wdraŜania
i weryfikacji, ocena stanu ekologicznego została ograniczona do klasyfikacji elementów
fizykochemicznych.
We
wszystkich
punktach
pomiarowo-kontrolnych
elementy
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
55
fizykochemiczne zostały sklasyfikowane w III klasie, co oznacza, Ŝe – niezaleŜnie od
wyników klasyfikacji elementów biologicznych – osiągnięty zostałby w tych punktach co
najwyŜej umiarkowany stan ekologiczny, a w konsekwencji zły stan wód.
Tabela nr 15. StęŜenia miarodajne w punkcie pomiarowo-kontrolnym rzeki Bystrzyca
poniŜej Świdnicy i powyŜej ujścia Piławy, km 60,0 w latach 2006-2008.
Wskaźniki
jakości
Jednostka
wody
2006
2007
2008
Wartość
Wartość
Wartość
min
max
śr.
min
max
śr.
min
max
śr.
Temperatura
wody
°C
3,9
19,6
10,4
4,3
20,9
11,7
4,1
20,3
12,1
Zawiesiny
ogólne
mg/l
2,5
304
31
2,5
46
9,6
-
-
-
Odczyn
pH
7
8
8
7
8
8
8
8
8
Tlen
rozpuszczony
mg O2/l
8,9
13,3
11,1
9,2
12,8
11,1
7,7
13,9
11,2
BZT5
OWO
mg O2/l
1
7,5
3,96
2,2
4,9
3,56
2,8
7,9
4,24
mg C/l
5,4
27,7
10,78
3,6
8,5
6,15
3,73
9,5
6,93
Azot
amonowy
Azot
mg NH4/l
0,2
11,35
2,578
0,2
3,18
1,034
0,48
12,2
4,64
mg N/l
0,47
16,2
4,167
0,48
3,68
1,696
0,84
19,5
6,34
Azotany
mg NO3/l
1,53
29,7
16,06
6,26
40,5
19,73
7,92
29,4
14,61
Azotyny
mg NO2/l
0,033
0,533
0,1298
0,033
0,579
0,1973
0,138
0,7
0,27
Azot ogólny
mg N/l
3,01
19,03
8,008
2,2
10,65
6,215
3,51
21,333
9,709
Fosforany
mg PO4/l
0,148
5,6
1,552
0,215
4,87
1,475
0,213
1,272
0,455
Fosfor ogólny
mg P/l
0,13
1,97
0,735
0,13
1,64
0,563
0,19
0,8
0,354
Substancje
rozpuszczone
mg/l
134
464
359
167
465
321
251
423
337
Liczba
bakterii gr.
coli typu
kałowego
w 100 ml
430
240000
54607
-
-
-
15000
23000
21000
Liczba
bakterii gr.
coli
w 100 ml
750
460000
87629
-
-
-
23000
93000
45500
źródło: WIOŚ
W 2009 r. badania monitoringowe jakości rzek, w ramach Wojewódzkiego
Inspektora Ochrony Środowiska, nie objęły obszaru Gminy Miejskiej Świdnica.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
56
3.4. Wody podziemne
3.4.1.
Uwarunkowania prawne
Wody podziemne i obszary ich zasilania podlegają ochronie polegającej
w szczególności na:
zmniejszaniu
ryzyka
zanieczyszczenia
tych
wód
poprzez
ograniczenie
oddziaływania na obszary ich zasilania;
utrzymywaniu równowagi zasobów tych wód.
Ochronę jakości wód podziemnych w Polsce reguluje ustawa Prawo ochrony
środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz. U. Nr 25 poz. 150 z późn. zm.)
oraz ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (tekst jednolity Dz. .U. Nr 239 poz.
2019 z późn. zm.).
Ustawa Prawo wodne, regulująca zagadnienia związane z ochroną środowiska
wodnego i dostosowująca je do wymagań prawodawstwa Unii Europejskiej, odwołuje
się do szczegółowych aktów wykonawczych. Są to m.in.:
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów
i sposobu oceny stanu wód podziemnych(Dz. U. 2008 r. Nr 143 poz. 896);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
kryteriów wyznaczania wód wraŜliwych na zanieczyszczenie związkami azotu
ze źródeł rolniczych (Dz. U. 2002 Nr 241 poz. 2093);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie
szczegółowych
wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań
mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. 2003
Nr 4 poz. 44);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie
zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk
odpadów (Dz. U. 2002 Nr 220 poz. 1858).
3.4.2.
Warunki hydrogeologiczne
Jednym z elementów naturalnego obiegu wody w przyrodzie są wody podziemne.
KrąŜenie wód podziemnych jest częścią cyklu hydrologicznego. Powstają przede
wszystkim wskutek infiltracji części wód opadowych i powierzchniowych głąb ziemi.
Wody podziemne na cele wody pitnej oraz gospodarcze Gminy Miejskiej Świdnica
czerpane są głównie z piętra wodonośnego: trzeciorzędowego i czwartorzędowego.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
57
Według regionalizacji przedstawionej w Atlasie hydrogeologicznym Polski
przedmiotowy teren leŜy w obrębie rejonu hydrogeologicznego: XV – wrocławskiego;
subregion: XV1 – przedsudecki.
Ryc. nr 12. Schemat regionalizacji hydrogeologicznej wg. Atlasu hydrogeologicznego Polski
Region wrocławski charakteryzuje dominujące obszarowo piętro wodonośne
trzeciorzędowe (głównie poziom mioceński) cechujące się napiętym zwierciadłem wód,
zmiennymi parametrami miąŜszościowymi, filtracyjnymi i wydajnościowymi, natomiast
w obrębie dolin rzecznych, wysoczyzn czwartorzędowych i plejstoceńskich dolin
kopalnych
–
piętro
czwartorzędowe,
cechującego
się
zazwyczaj
swobodnym
zwierciadłem wód. Zwiększona rola wodonośców szczelinowych w części południowowschodniej, nawiązująca do sąsiadującego regionu sudeckiego, stanowiła podstawę dla
wydzielenia subregionu przedsudeckiego. Subregion przedsudecki charakteryzuje
dominujące obszary występowania wód szczelinowych w utworach krystalicznych
(paleozoik-proterozoik). Lokalne znaczenie wód porowych w utworach kenozoiku
(czwartorzęd i trzeciorzęd) oraz w utworach rumoszowych.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
58
PołoŜenie Gminy Miejskiej Świdnica
Ryc. 13. Regionalizacja hydrogeologiczna wód zwykłych (WBU Wrocław 2005 r.)
Zgodnie z Mapą Obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP)
w Polsce wymagających szczególnej ochrony (praca pod red. A.S. Kleczkowskiego,
Kraków 1990 r.) obszar miasta Świdnica nie znajduje się w granicach GZWP.
3.4.3.
Zasoby wód podziemnych
Wody podziemne na cele wody pitnej oraz gospodarcze Gminy Miejskiej Świdnica
czerpane są głównie z piętra wodonośnego: trzeciorzędowego i czwartorzędowego. Na
terenie gminy zlokalizowane są następujące ujęć wód podziemnych:
ujęcie przy ul. Bokserskiej – woda ujmowana jest z trzeciorzędowego piętra
wodonośnego systemem studni głębinowych o głębokości 55-130 m. Wielkość
poboru wody zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym Qmax = 700 m3/h;
ujęcie w Pszennie – woda ujmowana z trzeciorzędowego piętra wodonośnego
systemem studni głębinowych o głębokości 62-130 m. Wielkość poboru wody
zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym Qmax = 631 m3/h;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
59
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
3.4.4.
Ocena stanu czystości wód podziemnych
Zasadniczym czynnikiem stanowiącym o przydatności wody naturalnej do
określonego celu jest jej skład fizyko - chemiczny i bakteriologiczny. Skład
fizykochemiczny i bakteriologiczny wód podziemnych jest zmienny i zaleŜy od wielu
czynników, do których zaliczamy m.in. czas kontaktu z warstwami skalnymi, porę roku,
ilość i jakość wód opadowych, zagospodarowanie zlewni, ukształtowanie i pokrycie
terenu.
Klasyfikacja dla prezentowania stanu wód podziemnych obejmuje pięć klas jakości
tych wód, z uwzględnieniem przepisów w sprawie wymagań dotyczących jakości wody
przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi:
klasa I — wody o bardzo dobrej jakości
klasa II — wody dobrej jakości
klasa III — wody zadowalającej jakości
klasa IV — wody niezadowalającej jakości
klasa V — wody złej jakości
W ramach monitoringu diagnostycznego wód podziemnych realizowanego przez
Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska, skontrolowano punkt kontrolno
– pomiarowy w Świdnicy. Przedmiotowe badania w 2008 r. wykazały, iŜ woda
ujmowana z przedmiotowego ujęcia pod względem jakości klasyfikuje się jako wody
II klasy, tzn. były to wody o dobrej jakości. Wartość charakterystyczną dla III klasy
osiągnęły jedynie wskaźniki manganu i Ŝelaza. Ocenę jakości wyników monitoringu
diagnostycznego wód podziemnych w poszczególnych latach w Świdnicy przedstawia
poniŜsza tabela.
Tabela nr 16. Ocena jakości wyników monitoringu diagnostycznego wód podziemnych
w latach 2004 i 2008
Lata
Miejscowość
Stratygrafia
Typ wody
Azotany
Klasa
NO3/l
MJZWP*
2004
Świdnica
Tr
HCO3-Ca-Mg
<0,18
III
2008
Świdnica
Tr
HCO3-SO4-Ca-Mg-Na
0,4
II
Wskaźniki
w klasie
III
Wskaźniki
w klasie IV
Temperatura
Si, Mn
Mn, Fe,
*MJZWP – Monitoring Jakości Zwykłych Wód Podziemnych
źródło: Ocena stanu czystości wód podziemnych województwa dolnośląskiego lata 2004 i 2008 – WIOŚ Wrocław.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Fe
-
60
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
3.5. Gospodarka wodno-ściekowa
3.5.1.
Uwarunkowania prawne
Gospodarkę wodno - ściekową w Polsce reguluje ustawa Prawo ochrony
środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tekst jednolity Dz. U. Nr 25 poz. 150 z późn. zm.)
oraz ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (tekst jednolity Dz. .U. Nr 239 poz.
2019 z późn. zm.).
Ustawa Prawo wodne, regulująca zagadnienia związane z ochroną środowiska
wodnego i dostosowująca je do wymagań prawodawstwa Unii Europejskiej, odwołuje
się do szczegółowych aktów wykonawczych. Są to m.in.:
Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzaniu ścieków (Dz. U. z 2001 Nr 72 poz. 747);
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 14 stycznia 2002 r. w sprawie
określenia przeciętnych norm zuŜycia wody (Dz. U. Nr 8, poz. 70);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia, z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości
wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61, poz. 417 ze zm.);
Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r.
w sprawie warunków jakie naleŜy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub
do ziemi oraz w sprawie substancji szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U.
nr 137 poz. 984, z późn. zm.);
Rozporządzenie Ministra Budownictwa z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie
sposobu realizacji obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz
warunków wprowadzania ścieków do urządzeń kanalizacyjnych (Dz. U. nr 136
poz. 964);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie
komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. 2002.134.1140.
W
celu
uporządkowania
gospodarki
wodno-ściekowej
zawarte
zostało
porozumienie pomiędzy Gminą Miejską Świdnica, Gminą Wiejską Świdnica i Gminą
Marcinowice w sprawie wspólnego działania gmin na rzecz rozwoju gospodarki wodno
-ściekowej w aglomeracji Świdnica.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
61
3.5.2. Zaopatrzenie gminy w wodę
Na terenie miasta Świdnica właścicielem sieci wodociągowej i kanalizacyjnej jest
Świdnickie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o., które odpowiedzialne
jest za dostawę wody i odbiór ścieków z przedmiotowego terenu.
Wody podziemne na cele wody pitnej oraz gospodarcze Gminy Miejskiej Świdnica
czerpane są głównie z piętra wodonośnego: trzeciorzędowego i czwartorzędowego.
Na terenie gminy zlokalizowane są następujące ujęć wód podziemnych:
ujęcie przy ul. Bokserskiej – woda ujmowana jest z trzeciorzędowego piętra
wodonośnego systemem studni głębinowych o głębokości 55-130 m. Wielkość
poboru wody zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym Qmax = 700 m3/h;
ujęcie w Pszennie – woda ujmowana z trzeciorzędowego piętra wodonośnego
systemem studni głębinowych o głębokości 62-130 m. Wielkość poboru wody
zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym Qmax = 631 m3/h;
Na terenie Gminy Miejskiej Świdnica według danych GUS w roku 2009
do gospodarstw domowych dostarczono 2033,3 dam3 wody, tj. na 1 mieszkańca
przypadało 34,5 m3 wody. Długość czynnej sieci wodociągowej (bez połączeń
do budynków i innych obiektów) na obszarze przedmiotowej gminy wynosi 117,3 km.
Z sieci poprowadzonych jest 3049 połączeń prowadzących do budynków mieszkalnych
oraz zbiorowego zamieszkania. W tabeli nr 17 przedstawiono dane dotyczące
infrastruktury sieci wodociągowej Gminy Miejskiej Świdnica.
Tabela nr 17. Sieć wodociągowa Gminy Miejskiej Świdnica w latach 2004-2009
L.p.
1.
2.
3.
4.
Wodociągi
długość czynnej sieci rozdzielczej
przyłącza
prowadzące
do
budynków
mieszkalnych
i
zbiorowego zamieszkania
woda dostarczona gospodarstwom
domowym
zuŜycie wody na 1 mieszkańca
j.m.
2004
2005
2006
2007
2008
2009
km
113
113
116,3
116,6
117,1
117,3
szt.
2906
2928
2953
2973
3006
3 049
2386,1
2122,7
2070,9
1987,5
2204,9
2033,3
39,3
35,1
34,3
33,0
36,8
34,5
dam
m
3
3
źródło: dane GUS
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
62
Zgodnie z art. 5 ust. 1a ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym
zaopatrzeniu
w
wodę
i
zbiorowym
odprowadzaniu
ścieków
przedsiębiorstwo
wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane do prowadzenia regularnej wewnętrznej
kontroli jakości wody dostarczanej siecią wodociągową do uŜytkowników.
Wyniki badań jakości wody z poszczególnych ujęć:
ZUW Pszenno - woda uzdatniona
Tabela nr 18. Badania bakteriologiczne wody uzdatnionej w ZUW Pszenno
Kod próbki
Wskaźniki zanieczyszczenia
Norma
Opis próbki / miejsce poboru*
NajwyŜsze
dopuszczalne
760
parametry zgodne
z Rozporządzeniem
Jednostka
Ministra Zdrowia
ZUW Pszenno
z
dnia 29.03.2007
- woda uzdatniona
(Dz. U. Nr 61 poz.
417 z 06.04.2007)
Data analizy: 11.05 - 14.05.2010 r.
Liczba bakterii grupy coli w 100 ml
próbki
PBL/B/01/07 wyd.
01 z 28.12.07
jtk
0
0
Liczba bakterii E.coli w 100 ml próbki
PBL/B/01/07 wyd.
01 z 28.12.07
jtk
0
0
Liczba enterokoków kałowych w 100 ml PN-EN ISO 7899próbki
2: 2004
jtk
0
0
Liczba kolonii na agarze odŜywczym po PN-ISO 6222:
44h±4h w temp. 36ºC±2ºC w 1 ml wody 2004
jtk
nw
50
Liczba kolonii na agarze odŜywczym po PN-ISO 6222:
68h±4h w temp. 22ºC±2ºC w 1 ml wody 2004
jtk
nw
100
Tabela nr 19. Badania fizyko-chemiczne wody uzdatnionej w ZUW Pszenno
Kod próbki
Wskaźniki
zanieczyszczenia
Norma
Opis próbki / miejsce
poboru*
NajwyŜsze
dopuszczalne
759
parametry godne
z Rozporządzeniem
Jednostka ZUW Pszenno Ministra Zdrowia
woda
z dnia 29.03.2007
uzdatniona
(Dz. u. Nr 61 poz.
417 z 06.04.2007)
Data analizy: 11.05 - 31.05.2010 r.
Odczyn pH
PN-90/C-04540/01
7,20
6,5-9,5
Barwa
PBL/CH/21/06 wyd. 02 z 02.07.08
mg/l
2
15
Mętność
PN-EN ISO 7027: 2003
NTU
0,18
1
Zapach
PBL/CH/40/08 wyd. 01 z 01.07.08
TON
1 (akceptowalny)
akceptowalny
Smak
PBL/CH/40/08 wyd. 01 z 01.07.08
TFN
1 (akceptowalny)
akceptowalny
Azotany
PBL/CH/19A/07 wyd. 01 z 17.10.2007
mg/l
<1,0
50
Azotyny
PBL/CH/20/06 wyd. 01 z 03.09.2006
mg/l
<0,033
0,50
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Amonowy jon
PBL/CH/15/06 wyd. 02 z 27.06.2007
mg/l
<0,23
0,50
Chlor wolny
PBL/CH/22/06 wyd. 01 z 17.07.2006
mg/l
<0,01
0,3
Mangan
PBL/CH/16/06 wyd. 01 z 18.09.2006
mg/l
<0,030
0,050
śelazo
PBL/CH/14/06 wyd. 01 z 13.09.2006
mg/l
<0,100
0,200
Glin
PBL/CH/35/06 wyd. 01 z 17.11.2006
mg/l
<0,01
0,200
Przewodność elektr. w
temp. 25°C
(kompensacja
automatyczna)
PN-EN 27888: 1999
µS cm -1
639
2500
Sód
PN-ISO 9964-I:1994
mg/l
25,8
200
Chrom og.
PBL/CH/04/04 wyd. 01 z 15.09.04
mg/l
<0,005
0,050
Miedź
PBL/CH/05/04 wyd. 01 z 17.09.04
mg/l
<0,005
2,0
Chlorki
PN-ISO 9297:1994
mg/l
45,5
250
Fluorki
PBL/CH/25/06 wyd. 01 z 07.11.06
mg/l
0,45
1,5
Indeks nadmanganiowy
PN-EN ISO 8467: 2001
mg/l O2
0,77
5
Siarczany
PBL/CH/28/06 wyd. 01 z 16.11.2006
mg/l
125
250
Cyjanki
WKJ-3/IB/94 wyd.1 z 17.01.2005
mg/l
<0,005
0,050
Antymon
PN-EN 11885:2001
mg/l
<0,001
0,01
Arsen
PN-EN 11885:2001
mg/l
<0,001
0,010
Bor
PN-EN 11885:2001
mg/l
<0,015
1,0
Kadm
PBL/CH/05/04 wyd. 01 z 17.09.04
mg/l
0,001
0,01
Ołów
PBL/CH/05/04 wyd. 01 z 17.09.04
mg/l
<0,010
0,03
Nikiel
PBL/CH/05/04 wyd. 01 z 17.09.04
mg/l
<0,005
0,020
Selen
PN-EN 11885:2001
mg/l
<0,001
0,010
Rtęć
PN-EN 12338:2001
mg/l
<0,5
1
Benzen
WKJ-3/IB/104 wyd.1 z 10.01.2007
µg/l
<0,1
1,0
Benzo(a)piren
WKJ-3/IB/92 wyd.5 z 26.01.2009
µg/l
<0,003
0,010
Suma WWA
WKJ-3/IB/92 wyd.5 z 26.01.2009
µg/l
<0,006
0,10
1,2-Dichloroetan
PN-EN ISO 10301:2002
µg/l
<1,0
3,0
Suma trichloroetenu i
tetrachloroetenu
PN-EN ISO 10301:2002
µg/l
<1,0
10
Suma THM
PN-EN ISO 10301:2002
µg/l
<1,0
100
Suma Pestycydów
WKJ-3/IB/62 wyd.3 z 16.06.2008
µg/l
<0,05
0,50
Bq/l
<10
100
Tryt
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
63
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
64
ZUW Bokserska - woda uzdatniona
Tabela nr 20. Badania bakteriologiczne wody uzdatnionej w ZUW Bokserska
Kod próbki
NajwyŜsze
dopuszczalne
760
parametry zgodne z
Rozporządzeniem
Jednostka ZUW Bokserska
Ministra Zdrowia z
- woda
dnia 29.03.2007 (Dz.
uzdatniona
u. Nr 61 poz. 417 z
06.04.2007)
Wskaźniki zanieczyszczenia
Norma
Opis próbki / miejsce poboru*
Data analizy: 11.05 - 14.05.2010 r.
Liczba bakterii grupy coli w 100 ml próbki
PBL/B/01/07 wyd.
01 z 28.12.07
jtk
0
0
Liczba bakterii E.coli w 100 ml próbki
PBL/B/01/07 wyd.
01 z 28.12.07
jtk
0
0
Liczba enterokoków kałowych w 100 ml
próbki
PN-EN ISO 7899-2:
2004
jtk
0
0
Liczba kolonii na agarze odŜywczym po
44h±4h w temp. 36ºC±2ºC w 1 ml wody
PN-ISO 6222: 2004
jtk
nw
50
Liczba kolonii na agarze odŜywczym po
68h±4h w temp. 22ºC±2ºC w 1 ml wody
PN-ISO 6222: 2004
jtk
nw
100
Tabela nr 21. Badania fizyko-chemiczne wody uzdatnionej w ZUW Bokserska
Kod próbki
Wskaźniki
zanieczyszczenia
Norma
Opis próbki /
miejsce poboru*
NajwyŜsze
dopuszczalne
759
parametry zgodne z
Rozporządzeniem
Jednostka ZUW Bokserska
Ministra Zdrowia z
- woda
dnia 29.03.2007
uzdatniona
(Dz. u. Nr 61 poz.
417 z 06.04.2007)
Data analizy: 11.05 - 31.05.2010 r.
Odczyn pH
PN-90/C-04540/01
-
7,35
6,5-9,5
Barwa
PBL/CH/21/06 wyd. 02 z 02.07.08
mg/l
1
15
Mętność
PN-EN ISO 7027: 2003
NTU
0,39
1
Zapach
PBL/CH/40/08 wyd. 01 z 01.07.08
-
1 (akceptowalny)
akceptowalny
Smak
PBL/CH/40/08 wyd. 01 z 01.07.08
-
1 (akceptowalny)
akceptowalny
Azotany
PBL/CH/19A/07 wyd. 01 z 17.10.2007
mg/l
8,76
50
Azotyny
PBL/CH/20/06 wyd. 01 z 03.09.2006
mg/l
<0,033
0,50
Amonowy jon
PBL/CH/15/06 wyd. 02 z 27.06.2007
mg/l
<0,23
0,50
Chlor wolny
PBL/CH/22/06 wyd. 01 z 17.07.2006
mg/l
0,01
0,3
Mangan
PBL/CH/16/06 wyd. 01 z 18.09.2006
mg/l
<0,030
0,050
śelazo
PBL/CH/14/06 wyd. 01 z 13.09.2006
mg/l
<0,100
0,200
Glin
PBL/CH/35/06 wyd. 01 z 17.11.2006
mg/l
<0,01
0,200
Przewodność elektr.
w temp. 25°C
(kompensacja
automatyczna)
PN-EN 27888: 1999
µS cm -1
491
2500
Sód
PN-ISO 9964-I:1994
mg/l
14,6
200
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Chrom og.
PBL/CH/04/04 wyd. 01 z 15.09.04
mg/l
<0,005
Miedź
PBL/CH/05/04 wyd. 01 z 17.09.04
mg/l
<0,005
2,0
Chlorki
PN-ISO 9297:1994
mg/l
24,7
250
Fluorki
PBL/CH/25/06 wyd. 01 z 07.11.06
mg/l
0,28
1,5
Indeks
nadmanganiowy
PN-EN ISO 8467: 2001
mg/l O2
0,86
5
Siarczany
PBL/CH/28/06 wyd. 01 z 16.11.2006
mg/l
64
250
Cyjanki
WKJ-3/IB/94 wyd.1, z 17.01.2005
mg/l
<0,005
0,050
Antymon
PN-EB 11885:2001
mg/l
<0,001
0,01
Arsen
PN-EN 11885:2001
mg/l
<0,001
0,010
Bor
PN-EN 11885:2001
mg/l
<0,015
1,0
Kadm
PBL/CH/05/04 wyd. 01 z 17.09.04
mg/l
<0,001
0,01
Ołów
PBL/CH/05/04 wyd. 01 z 17.09.04
mg/l
<0,010
0,03
Nikiel
PBL/CH/05/04 wyd. 01 z 17.09.04
mg/l
<0,005
0,020
Selen
PN-EN 11885:2001
mg/l
<0,001
0,010
Rtęć
PN-EN 12338:2001
mg/l
<0,5
1
Benzen
WKJ-3/IB/104 wyd.1 z 10.01.2007
µg/l
<0,1
1,0
Benzo(a)piren
WKJ-3/IB/92 wyd.5 z 26.01.2009
µg/l
<0,003
0,010
Suma WWA
WKJ-3/IB/92 wyd.5 z 26.01.2009
µg/l
<0,006
0,10
1,2-Dichloroetan
PN-EN ISO 10301:2002
µg/l
<0,1
3,0
Suma trichloroetenu i
tetrachloroetanu
PN-EN ISO 10301:2002
µg/l
1,1 ± 2,2
10
Suma THM
PN-EN ISO 10301:2002
µg/l
<1,0
100
Suma Pestycydów
WKJ-3/IB/62 wyd.3 z 16.06.2008
µg/l
<0,05
0,50
Bq/l
<10
100
Tryt
65
0,050
źródło: www.spwik.com.pl
Mając na uwadze informacje zawarte w powyŜszych tabelach naleŜy uznać,
iŜ uzdatniona woda na terenie zakładów ZUW Pszenno i ZUW Bokserska spełnia
wymogi Rozporządzenia Ministra Zdrowia, z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości
wody przeznaczonej do spoŜycia przez ludzi (Dz. U. nr 61, poz. 417 ze zm.).
W listopadzie 2010 r. przystąpiono do budowy nowego zakładu uzdatniania wody
przy ul. Bokserskiej w Świdnicy, realizowanej przy udziale Wojewódzkiego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zakład o wydajności 10 000 m3/d z filtrami
otwartymi pospiesznymi z nowoczesną pompownią z falownikami. Przy ZUW-ie planuje
się wybudowanie zbiornika wody czystej o pojemności 2000 m3. Zakład ma być
wyposaŜony
w
aparaturę
kontrolno-pomiarową
sterowania
oraz
monitoring
zapewniający bezobsługową pracę. Zakład ma być sterowany z dyspozytorni przy ul.
Wrocławskiej. Zwiększenie przepustowości zakładu obniŜy koszty energii podnoszenia
słupa wody w całym mieście.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
66
3.5.3. Gospodarka ściekowa w gminie
Długość czynnej sieci kanalizacyjnej w przedmiotowej gminie zgodnie z danymi
GUS z 2009 r. wynosi 121,5 km. Do sieci kanalizacji podłączonych jest 3129 połączeń
prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania. W poniŜszej
tabeli przedstawiono dane dotyczące infrastruktury sieci kanalizacyjnej Gminy Miejskiej
Świdnica.
Tabela nr 22. Sieć kanalizacyjna Gminy Miejskiej Świdnica w latach 2004-2009
L.p.
1.
2.
3.
Kanalizacja
długość czynnej sieci kanalizacyjnej
przyłącza prowadzące do budynków
mieszkalnych i zbiorowego
zamieszkania
Ilość ścieków odprowadzanych
j.m.
km
2004
119
2005
119
2006
120,5
2007
120,9
2008
121,3
2009
121,5
szt.
3004
3026
3050
3064
3091
3129
3114
2803
2715,1
2696,7
2821,0
3089,0
dam
3
źródło: dane GUS
Ścieki komunalne z terenu miasta Świdnica odprowadzane są na mechaniczno
– biologiczną oczyszczalnię ścieków zlokalizowaną we wsi Zawiszów eksploatowaną
przez Spółkę Wodną „Bystrzyca”. Przepustowość oczyszczalni, części mechanicznej,
wynosi 60.000 m3/dobę, części biologicznej natomiast 30.000 m3/dobę. W styczniu
2006 r. została przejęta do eksploatacji część osadowa.
Oczyszczanie mechaniczne
Oczyszczanie mechaniczne (wstępne) realizowane jest na następujących
urządzeniach i obiektach:
kraty mechaniczne typu gęstego
piaskownik napowietrzany
osadniki wstępne
pompownia osadów wstępnych (pompy ściekowe i osadowe) i stacja dmuchaw
(dmuchawy do
napowietrzania
piaskowników i do
uruchamiania
pomp
mamutowych)
Na kratach realizowany jest proces cedzenia, umoŜliwiający zatrzymanie
większych zanieczyszczeń stałych – skratek. Skratki odwadniane są w praskach
śrubowej i tłokowej. Odwodnione skratki poddawane są procesowi higienizacji za
pomocą wapna palonego i magazynowane są tymczasowo na placu sezonowania
skratek i piasku.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
W
piaskownikach
następuje
wytrącanie piasku
i innych
67
zanieczyszczeń
ziarnistych, jak stłuczka szklana, Ŝwir, ŜuŜel itp. Jednocześnie prędkość przepływu
ścieków (0,3 m/s) umoŜliwia utrzymanie w zawieszeniu zawiesiny. Zanieczyszczenia
ziarniste usuwane są z piaskowników za pomocą pomp mamutowych i po zwapnowaniu
wywoŜone są na plac sezonowania skratek i piasku.
W osadnikach wstępnych realizowany jest proces sedymentacji, w efekcie którego
ze ścieków usuwana jest przede wszystkim zawiesina łatwo opadająca.
Oczyszczanie biologiczne
Ścieki mechanicznie oczyszczone kierowane są do reaktora z osadem czynnym.
W reaktorze wydzielono dwa ciągi technologiczne, składające się z komór: beztlenowej
(B), anoksycznej (N) i tlenowej (T).
Pojemności poszczególnych komór wynoszą:
strefa B
V = 2033,80 m3
strefa N
V = 3036,70 m3
strefa T
V = 7422,39 m3
We wszystkich komorach reaktorów następuje biodegradacja złoŜonych związków
organicznych do związków prostych i ich asymilacja przez mikroorganizmy osadu
czynnego.
W komorach tlenowych następuje utlenianie azotu amonowego do azotynów
i azotanów (proces nitryfikacji), natomiast w komorach anoksycznych i beztlenowych
następuje ich redukcja do azotu gazowego, który jest uwalniany do atmosfery.
Poddawanie
ścieków
naprzemiennie
warunkom
beztlenowym
(komora
beztlenowa) i tlenowym (komora tlenowa) umoŜliwia wzmoŜone usuwanie fosforu ze
ścieków.
Z reaktora biologicznego ścieki przepływają do osadników wtórnych wbudowanych
centralnie w reaktor biologiczny.
Z osadników wtórnych osad czynny recyrkulowany jest do komory beztlenowej,
natomiast nadmiar osadu (osad wtórny) odbierany jest z układu do zagęszczacza.
Oczyszczone ścieki odprowadzane są do odbiornika - rzeki Bystrzyca.
Obiekty pomocnicze części biologicznej:
stacja dmuchaw
instalacja dozowania PIX-u
pompownia osadu powrotnego i nadmiernego
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
68
zagęszczacze - dwa zbiorniki ZG1 i ZG2 przeznaczone do zagęszczania osadu
nadmiernego
zbiorniki osadu nadmiernego
stacja zagęszczania osadów
aparatura kontrolno-pomiarowa
Gospodarka osadowa
Nieodzownym
elementem
oczyszczania
ścieków
jest
produkcja
osadów
ściekowych:
wstępnych, odbieranych z osadnika wstępnego
wtórnych, odbieranych z osadników wtórnych po oczyszczaniu biologicznym
Opis ciągu technologicznego gospodarki osadowej
Osad wstępny tłoczony jest do grawitacyjnego przepływowego zagęszczacza
osadów wstępnych. W wyniku procesu sedymentacji osady wstępne zagęszczane są
do ok. 4% s.m.. Zagęszczony osad następnie trafia do zbiornika uśredniania,
do którego doprowadzany jest równieŜ osad wtórny, mechanicznie zagęszczony
do ok.5- 6 % s.m..
Ujednolicony osad (4-5 % s.m.) tłoczony jest do WKFZ (Wydzielona Komora
Fermentacji Zamkniętej) i poddawany jest procesowi fermentacji mezofilowej,
prowadzonej w temperaturze 35°C, przy czasie fermen tacji ok. 30 dni. Wymagana
temperatura w komorze utrzymywana jest dzięki wymianie ciepła, pomiędzy: osadem
recyrkulowanym z wnętrza komory i czynnikiem grzewczym – wodą, zachodzącej
w rurowym wymienniku ciepła. Osad przefermentowany odprowadzany jest do WKFo
lub do zbiornika nadawy, pełniącego funkcję magazynującą przed stacją odwadniania
osadów. Osady przefermentowane w wirówkach sedymentacyjnych. Odwodniony do
ok. 25 % s.m. osad poddawany jest procesowi suszenia w suszarkach fluidalnych.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
69
3.5.4. Stan fizykochemiczny odprowadzanych ścieków
Warunki, jakie naleŜy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi,
w tym najwyŜsze dopuszczalne wartości zanieczyszczeń, określa załącznik nr 1
do Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków,
jakie naleŜy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie
substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. 2006, Nr 137, poz.
984, z późn. zm.).
Tabela nr 23. NajwyŜsze dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń lub
minimalne procenty redukcji zanieczyszczeń dla oczyszczonych ścieków bytowych
i komunalnych wprowadzanych do wód i do ziemi1)
Lp.
Nazwa wskaźnika 3)
Jednostka
NajwyŜsze dopuszczalne wartości wskaźników lub
minimalne procenty redukcji zanieczyszczeń przy
RLM 2)
poniŜej od 2 000
2 000 do 9 999
1.
2.
Pięciodobowe biochemiczne
zapotrzebowanie tlenu (BZT5),
oznaczane z dodatkiem
inhibitora nitryfikacji
mgO2/I min.
% redukcji
Chemiczne zapotrzebowanie
tlenu (ChZTCr), oznaczane
metodą dwuchromianową
mgO2/I min.
% redukcji
Zawiesiny ogólne
mg/l
min. %
redukcji
3.
40
-
150
50
-
od 10 000 od 15 000 100 000
do 14 999 do 99 999 i powyŜej
25
lub
70-90
25
lub
70-90
15
lub
90
15
lub
90
125
lub
75
125
lub
75
125
lub
75
125
lub
75
35
lub
90
35
lub
90
35
lub
90
35
lub
90
Objaśnienia:
1) Określone w załączniku najwyŜsze dopuszczalne wartości wskaźników i minimalne procenty redukcji
zanieczyszczeń:
pięciodobowego biochemicznego zapotrzebowania tlenu (BZT5), chemicznego zapotrzebowania tlenu
oznaczanego metodą
dwuchromianową (ChZTCr )
oraz zawiesin ogólnych - dotyczą wartości tych
wskaźników w próbkach średnich dobowych; z tym, Ŝe w przypadku oczyszczalni ścieków komunalnych RLM
poniŜej 2 000 oraz o okresowym w ciągu doby odprowadzaniu ścieków dopuszcza się uproszczony sposób
pobierania próbek ścieków, jeŜeli moŜna wykazać, Ŝe wyniki oznaczeń będą reprezentatywne dla ilości
odprowadzanych zanieczyszczeń,
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
70
azotu ogólnego - dotyczą średniej rocznej wartości tego wskaźnika w ściekach, obliczonej dla próbek
średnich dobowych pobranych w danym roku
przy temperaturze ścieków w komorze biologicznej
oczyszczalni nie niŜszej niŜ 12 °C,
fosforu ogólnego - dotyczą średniej rocznej wartości tego wskaźnika w ściekach,
minimalne procenty redukcji zanieczyszczeń określane są w stosunku do ładunku zanieczyszczeń w ściekach
dopływających do oczyszczalni.
2) W czasie rozruchu oczyszczalni nowo wybudowanych, rozbudowanych lub przebudowanych oraz w
przypadku awarii urządzeń istotnych dla realizacji pozwolenia wodnoprawnego najwyŜsze dopuszczalne
wartości wskaźników zanieczyszczeń podwyŜsza się maksymalnie do 50 %, a wymaganą redukcję
zanieczyszczeń obniŜa się nie więcej niŜ do 50 % w stosunku do wartości podanych w załączniku.
3) Analizy wykonuje się z próbek homogenizowanych, niezdekantowanych i nieprzefiltrowanych, z wyjątkiem
odpływów ze stawów biologicznych, w których oznaczenia BZT5, ChZTCr, azotu ogólnego oraz fosforu
ogólnego naleŜy wykonać z próbek przefiltrowanych. Próbki pobrane z odpływu ze stawów biologicznych
naleŜy uprzednio przefiltrować, jednakŜe zawartość zawiesiny ogólnej w próbkach niefiltrowanych nie powinna
przekraczać 150 mg/l niezaleŜnie od wielkości oczyszczalni.
4) Wartości wymagane wyłącznie w ściekach wprowadzanych do jezior i ich dopływów oraz bezpośrednio do
sztucznych zbiorników wodnych usytuowanych na wodach płynących.
5) Minimalnego procentu redukcji nie stosuje się do ścieków wprowadzanych do jezior i ich dopływów,
bezpośrednio
do sztucznych zbiorników wodnych usytuowanych na wodach płynących oraz do ziemi.
Ścieki, podczyszczone na przedmiotowej mechaniczno – biologicznej oczyszczalni
ścieków, odprowadzane do odbiornika tj. rzeki Bystrzyca spełniają wymagania
pozwolenia wodnoprawnego, tym samym nie przekraczają parametrów określonych
w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków,
jakie naleŜy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie
substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. 2006, Nr 137, poz.
984, z późn. zm.) tj.:
BZT5
< 15 mgO2/dm3
ChZT
< 125 mg/dm3
zawiesina ogólna
< 35 mg/dm3
azot ogólny
< 15 mg/dm3
fosfor ogólny
< 2 mg/dm3
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
71
Skuteczność oczyszczania ścieków z poszczególnych zanieczyszczeń wynosi
odpowiednio:
dla BZT5: 97,6 %
dla ChZT: 95,7 %
dla zawiesiny: 96,7 %
dla azotu ogólnego: 80,9 %
dla fosforu ogólnego: 88,2 %
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
72
3.6. Powietrze atmosferyczne
3.6.1. Uwarunkowania prawne
Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakości,
w szczególności przez:
utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniŜej dopuszczalnych dla nich
poziomów lub co najmniej na tych poziomach;
zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co najmniej do dopuszczalnych,
gdy nie są one dotrzymane;
zmniejszanie i utrzymanie poziomów substancji w powietrzu poniŜej poziomów
docelowych albo poziomów celów długoterminowych lub co najmniej na tych
poziomach.
Ochronę powietrza w Polsce reguluje ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia
27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008, Nr 25, poz. 150, z późn. zm.).
Ustawa Prawo ochrony środowiska, regulująca zagadnienia związane z ochroną
powietrza i dostosowująca je do wymagań prawodawstwa Unii Europejskiej, odwołuje
się do szczegółowych aktów wykonawczych. Są to m.in.:
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie
poziomów niektórych substancji w powietrzu, (Dz. U. z 2008, Nr 47, poz. 281);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie
dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. z 2009.5.31);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie
wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U.2010.16.87);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie
standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. z 2005, Nr 260, poz. 2181, z późn.
zm.).
3.6.2. Źródła emisji zanieczyszczeń
Powietrze
atmosferyczne
jest
jednym
z
najbardziej
wraŜliwych
na
zanieczyszczenia komponentów środowiska, który jednocześnie decyduje o warunkach
Ŝycia człowieka, zwierząt i roślin. Zły stan aerosanitarny powoduje pogorszenie zdrowia
ludności, straty w środowisku, zwłaszcza w drzewostanie iglastym, a takŜe wymierne
straty gospodarcze.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Przez
zanieczyszczanie
powietrza
rozumie
się
wprowadzanie
do
73
niego
organizmów Ŝywych lub substancji chemicznych, które nie są jego naturalnymi
składnikami, albo – będąc nimi – występują w stęŜeniach przekraczający właściwy dla
nich zakres. Zanieczyszczenia powietrza mogą mieć formę stałą, płynną lub gazową
i dzieli się je ogólnie na zanieczyszczenia pierwotne - emitowane do powietrza
bezpośrednio ze źródeł zanieczyszczenia oraz wtórne – powstające w wyniku reakcji
chemicznych
zachodzących
w
atmosferze
pomiędzy
wprowadzonymi
zanieczyszczeniami pierwotnymi.
Dodatkowo, ze względu na sposób odprowadzania zanieczyszczeń do atmosfery,
emisję moŜna podzielić na zorganizowaną i niezorganizowaną. Emisja zorganizowana
występuje, gdy zanieczyszczenia odprowadzane są do atmosfery za pomocą emitora
(komin, wyciąg wentylacyjny), natomiast emisja niezorganizowana występuje na
hałdach, terenach zabudowanych lub podczas parowania cieczy. Jeszcze innym
rodzajem emisji jest emisja ze źródeł liniowych i powierzchniowych, takich jak drogi
i parkingi.
Stan jakości środowiska jest przedmiotem badań, prowadzonych w ramach
sieci monitoringu jakości powietrza przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska (WIOŚ) i inne podmioty. WIOŚ publikuje corocznie Raporty o stanie
środowiska w województwie dolnośląskim, a takŜe inne materiały o podobnym
charakterze.
Podstawą
prowadzenia
monitoringu
jakości
powietrza
oraz
sporządzania oceny stanu powietrza jest ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia
27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. 2008 Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) i akty wykonawcze.
Na potrzeby oceny jakości powietrza atmosferycznego ustalone zostały
dopuszczalne normy stęŜeń substancji obecnych w powietrzu. Na podstawie
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r., w sprawie poziomów
niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2008 Nr 47, poz. 281), dopuszczalne poziomy
i marginesy tolerancji wynoszą:
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
74
Tabela nr 24. Poziomy dopuszczalne dla niektórych substancji w powietrzu
Dopuszczalna
Okres
Dopuszczalny
częstość
Nazwa
uśredniania
poziom
przekraczania
substancji
wyników
substancji w
dopuszczalnego
pomiarów
powietrzu [µg/m3]
poziomu w rok
Benzen
Dwutlenek
azotu
Tlenki azotu
Dwutlenek
siarki
Ołów
Pył PM10
Tlenek węgla
Margines tolerancji
[%] / [µg/m3]
Termin osiągnięcia
poziomów
dopuszczalnych
kalendarzowym
2007
2008
2009
od
2010
60/3
40/2
20/1
0
2010 r.
15/30 10/20 5/10
0
2010 r.
Rok
kalendarzowy
5
-
Jedna godzina
200
18 razy
40
-
15/6
10/4
5/2
0
2010 r.
30
-
0
0
0
0
2003 r.
Jedna godzina
350
24 razy
0
0
0
0
2005 r.
24 godziny
125
3 razy
0
0
0
0
2005 r.
20
-
0
0
0
0
2003 r.
0,5
-
0
0
0
0
2005 r.
24 godziny
50
35 razy
0
0
0
0
2005 r.
Rok
kalendarzowy
40
-
0
0
0
0
2005 r.
8 godzin
10 000
0
0
0
0
2005 r.
Rok
kalendarzowy
Rok
kalendarzowy
Rok
kalendarzowy
Rok
kalendarzowy
Natomiast wartości odniesienia dla niektórych substancji dla terenu kraju określa
załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r.
w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2010
Nr 16, poz. 87), które wynoszą:
Tabela nr 25. Wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu
Lp.
1.
2.
Nazwa substancji
Ditlenek azotu
(dwutlenek azotu)
Ditlenek siarki
(dwutlenek siarki)
Wartości odniesienia
w [µg/m3] uśrednione
dla okresu
Oznaczenie numeryczne
substancji
(numer CAS)*
jednej godziny
roku kalendarzowego
10102-44-0
200
40
7446-09-05
350
20
3.
Tlenek węgla
630-08-0
30 000
-
4.
Pył zawieszony PM10
-
280
40
5.
Benzen
71-43-2
30
5
*numer CAS - oznaczenie numeryczne substancji wg Chemical Abstract Service Registry Number
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
75
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Źródła zanieczyszczeń powietrza w mieście Świdnicy pochodzą głównie
z działalności człowieka i dzielą się na:
energetyczne spalanie paliw – główne źródło emisji dwutlenku siarki, tlenków
azotu, pyłów (w tym metali cięŜkich) oraz dwutlenku węgla,
przemysł – główne źródło emisji lotnych związków organicznych, metanu,
dwutlenku azotu, pyłów i dwutlenku węgla,
transport towarów i ludzi – duŜy udział w emisjach tlenku węgla, tlenków azotu,
niemetanowych lotnych związków organicznych i dwutlenku węgla,
ogrzewanie budynków mieszkalnych i obiektów uŜyteczności publicznej – źródło
emisji
gazów
cieplarnianych
i
zakwaszających
środowisko,
a
takŜe
wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych i dioksyn, powstających
w procesach spalania, przebiegających w niskich temperaturach.
Zestawienie emisji zanieczyszczeń z funkcjonujących zakładów na terenie miasta
Świdnica posiadających aktualne pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do
powietrza przedstawia poniŜsza tabela.
Tabela nr 26. Zestawienie rocznej emisji zanieczyszczeń z podmiotów gospodarczych
funkcjonujących na terenie gminy
Podmiot
„Eurofoam Polska” Sp.
Rodzaj
Wielkość emisji
zanieczyszczeń
[Mg/rok]
aceton
0,325
z o.o. w Zgierzu;
wprowadzanie gazów lub
pyłów do powietrza
Decyzja Starosty
Świdnickiego nr 18/2002
instalacja do klejenia
cykloheksan
0,324
pianki PU: Krajalnia w
węglowodory
1,660
Świdnicy przy ul.
Pozwolenie na
z dnia 31.12.2002 r.
ROŚ-7644/866/2002
waŜna do 31.12.2012 r.
alifat.
pył całkowity
3,173
pył zawieszony
3,173
w Świdnicy przy
dwutlenek azotu
1,248
Świdnickiego nr 30/2004
ul. Kliczkowskiej 41;
alkohol butylowy
0,960
z dnia 30.12.2004 r.
instalacja do produkcji
ksylen
1,440
ROŚ-7644/1072/2004
octan butylu
1,440
octan etylu
1,440
pył całkowity
49,700
Firma prywatna
Osadowski
części i zespołów
elektromechanicznych
„Diora Świdnica” Sp. z
Decyzja Starosty
waŜna do 30.12.2014 r.
Decyzja Starosty
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
76
o.o. w Świdnicy przy ul.
pył zawieszony
20,989
Świdnickiego nr 27/2004
Bystrzyckiej 34;
dwutlenek azotu
5,256
z dnia 30.12.2004 r.
instalacja do produkcji
dwutlenek siarki
12,089
ROŚ-7644/1062/2004
obudów
octan butylu
4,056
waŜna do 30.12.2014 r.
ksylen
2,184
Miejski Zakład
pył całkowity
60,38
Energetyki Cieplnej w
dwutlenek azotu
24,40
Świdnickiego nr 21/2004
dwutlenek siarki
84,48
z dnia 09.12.2004 r.
i mebli dla sprzętu RTV
Świdnicy; instalacja:
ciepłownia „Zarzecze”
przy
Decyzja Starosty
ROŚ-7644/1008/2004
tlenek węgla
33,00
pył całkowity
8,959
pył zawieszony
4,660
dwutlenek siarki
7,176
Adler Polska Sp. z o.o.
dwutlenek azotu
12,355
w Bielsku – Białej;
tlenek węgla
39,331
instalacja do produkcji
fenol
0,911
włóknin w Świdnicy
formaldehyd
1,710
przy
amoniak
11,669
ul. Bystrzyckiej 9a
epichlorohydryna
0,431
kwas solny
8,295
HBr
1,121
ksylen
0,867
pył całkowity
4,118
pył zawieszony
4,118
dwutlenek siarki
0,393
dwutlenek azotu
6,876
I.M.P. „Comfort” Sp. z
tlenek węgla
15,756
Decyzja Starosty
o.o. w Bielsku – Białej;
formaldehyd
2,565
Świdnickiego nr 10/2004
instalacja do produkcji
octan winylu
2,771
z dnia 29.04.2004 r.
włóknin w Świdnicy
kwas octowy
1,267
ROŚ-7644/245/2004 waŜna
przy ul. Bystrzyckiej 9a
fenol
0,293
do 29.04.2014 r.
aceton
0,250
fluor
0,250
ul. Rolniczej
Decyzja Starosty
Świdnickiego nr 13/2004
z dnia 28.06.2004 r.
węglowodory
alifat.
„Pafal – Form” Sp. z
waŜna do 30.11.2014 r.
pył całkowity
ROŚ-7644/512/2004 waŜna
do 28.06.2014 r.
0,936
1,7136
Decyzja Starosty
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
o.o. w Świdnicy przy ul.
formaldehyd
Łukasińskiego 26;
węglowodory
instalacja do produkcji
aroma.
narzędzi
akrylaldehyd
0,0882
77
Świdnickiego nr 11/2005
z dnia 25.07.2005 r.
1,7820
0,0414
ROŚ-7644/519/2005 waŜna
do 24.07.2015 r.
Bayer Sp. z o.o. w
Warszawie; instalacja
Decyzja Starosty
do druku
Świdnickiego nr 16/2005
fleksograficznego i
tamponowego osłonek
octan etylu
0,163
wędliniarskich – dział
z dnia 07.09.2005 r.
ROŚ-7644/610/2005 waŜna
do 06.09.2015 r. (zakład
Walsroder Darm w
zlikwidowany 2009 r.)
Świdnicy przy ul.
Głowackiego 28
ksylen
0,1792
octan butylu
0,1792
F.W. „Jodko-Schiewe”
octan etylu
0,1792
Sp. j. w Świdnicy przy
mezytylen
0,1008
Decyzja Starosty
ul. Kazimierza
toluen
0,1008
Świdnickiego nr 10/2005
Odnowiciela 1;
butanol
0,1260
z dnia 25.07.2005 r.
instalacja: malarnia
propylobenzen
0,1008
ROŚ-7644/518/2005 waŜna
Autoryzowanego
węglowodory
Dealera Volkswagena
aroma.
węglowodory
alifat.
„Martin & Mateo” s.c. w
Świdnica przy ul.
Szarych Szeregów 6;
instalacja: kabina
lakiernicza
do 24.07.2015 r.
0,5585
0,0979
ksylen
0,1008
octan butylu
0,1008
octan etylu
0,1008
mezytylen
0,1008
toluen
0,1008
etylobenzen
0,0504
butanol
0,1260
propylobenzen
0,1008
węglowodory
aroma.
Decyzja Starosty
Świdnickiego nr 09/2005
z dnia 25.07.2005 r.
ROŚ-7644/517/2005 waŜna
do 24.07.2015 r.
0,5560
Świdnica Fabryka
pył całkowity
1,672
Decyzja Starosty
Pomp Sp. o.o. w
pył zawieszony
0,730
Świdnickiego nr 04/2005
cykloheksanon
1,330
Świdnicy przy ul.
InŜynierskiej 8;
z dnia 28.02.2005 r.
ROŚ-7644/100/2005 waŜna
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
instalacja do produkcji
ksylen
1,600
pył całkowity
0,986
pył zawieszony
0,972
dwutlenek siarki
3,261
Fabryka Aparatury
dwutlenek azotu
7,964
Przemysłowej „Pafal”
ftalany dibutylu
0,042
S.A. w Świdnicy przy
trietyloamina
0,163
ul. Łukasińskiego 26;
etano-1-2-diol
0,075
instalacja do produkcji
kwas akrylowy
0,006
liczników energii
formaldehyd
0,052
elektrycznej
akroleina
0,005
fenol
0,028
Pb (ołów)
0,019
Sn (cyna)
0,022
pomp
78
do 28.02.2015 r.
Decyzja Starosty
Świdnickiego nr 03/2005
z dnia 14.02.2005 r.
ROŚ-7644/88/2005 waŜna
do 31.12.2014 r. (uchylona
decyzją nr 12/2009 z dnia
20.05.2009 r. ROŚ-764480/07)
do 31.12.2006
247,5
do 31.12.2007
247,5
od 01.01.2008
99,0
od 01.01.2016
24,75
do 31.12.2006
495,0
Starosty Świdnickiego
do 31.12.2007
495,0
nr 2/PZ/2006 z dnia
od 01.01.2008
371,3
03.07.2006 r.
od 01.01.2016
371,3
ROŚ-7633-Z-618/06
do 31.12.2006
99,0
do 31.12.2007
99,0
od 01.01.2008
99,0
od 01.01.2016
99,0
pył całkowity
Miejski Zakład
Energetyki Cieplnej w
Świdnicy; instalacja:
dwutlenek siarki
ciepłownia „Zawiszów”
przy ul. Pogodnej 1
Pozwolenie zintegrowane
waŜna do 30.06.2016 r.
dwutlenek azotu
aceton
0,0924
Firma Importowo –
alkohol butylowy
0,014
Ekspresowa
etylobenzen
0,028
ksylen
0,049
octan butylu
0,049
instalacja: kabina
octan etylu
0,028
lakiernicza
toluen
0,049
pył zawieszony
0,092
„Euro-Auto” Sp. z o.o.
w Świdnicy przy
ul. Wrocławskiej 105;
Decyzja Starosty
Świdnickiego nr 28/2006
z dnia 28.08.2006 r.
ROŚ-7644/723/2006 waŜna
do 27.08.2016 r.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
79
Świdnickie
Przedsiębiorstwo
pył całkowity
1,951
Budowy Dróg i Mostów
Sp. z o.o. w Świdnicy
Decyzja Starosty
pył zawieszony
1,951
przy ul.
Częstochowskiej 12;
z dnia 04.05.2006 r.
dwutlenek siarki
4,695
instalacja do
wytwarzania mas
Świdnickiego nr 19/2006
ROŚ-7644/409/2006 waŜna
do 03.05.2016 r.
dwutlenek azotu
4,267
bitumicznych
Prasmet Sp. z o.o.
Decyzja Starosty
w Świdnicy przy
Świdnickiego nr 29/2006
ul. Łukasińskiego 26;
czterochloroetylen
1,870
z dnia 21.09.2006 r.
instalacja: do produkcji
ROŚ-7644/787/2006 waŜna
detali mechanicznych
do 20.09.2016 r.
pył całkowity
7,355
I.M.P. „Comfort” Sp. z
pył zawieszony
7,355
o.o. w Świdnicy przy ul.
tlenek węgla
3,910
dwutlenek siarki
0,121
dwutlenek azotu
2,768
geowłóknin i włóknin
chlorowodór
0,088
wysokopuszystych
fenol
0,432
węglowodory alif.
0,870
pył całkowity
0,006
Bystrzyckiej 9a;
instalacja do produkcji
włókien poliestrowych,
„Energo-Metal” Sp. z
pył zawieszony
ksylen
mechanicznych i
węglowodory
o.o. w Świdnicy przy ul.
0,006
aromat.
0,0024
włóknin
Świdnickiego nr 22/2006
ROŚ-7644/627/2006 waŜna
do 06.07.2016 r.
0,010
pył całkowity
4.295
pył zawieszony
2,673
dwutlenek siarki
3,869
dwutlenek azotu
4,056
tlenek węgla
8,112
formaldehyd
0,811
HBr
0,936
HCl
4,680
Westerplatte 72;
instalacja do produkcji
do 08.10.2016 r.
z dnia 07.07.2006 r.
urządzeń
I.M.P. „OVATEX” Sp. z
ROŚ-7644/857/2006 waŜna
Decyzja Starosty
instalacja do napraw
elektrycznych
Świdnickiego nr 31/2006
z dnia 09.10.2006 r.
o.o. w Świdnicy przy
ul. Łukasińskiego 26;
Decyzja Starosty
Decyzja Starosty
Świdnickiego nr 18/2006
z dnia 26.04.2006 r.
ROŚ-7644/336/2006 waŜna
do 30.12.2016 r.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
fenol
0,499
epichlorohydryna
0,375
amoniak
1,872
węglowodory alif.
13,104
pył całkowity
3,102
„Dolmeb” Sp. z o.o. w
Świdnicy przy ul.
z dnia 14.03.2006 r.
instalacja
pył zawieszony
0,942
Poland Sp. z o.o. w
Świdnicy przy ul.
pył całkowity
0,700
pył zawieszony
0,700
ołów, pył PM10
0,721
miedź, pył PM10
0,063
ksylen
0,165
toluen
0,229
alkohol butylowy
0,274
z dnia 14.03.2007 r.
węglowodory alif.
7,498
ROŚ-7644-16/2007 waŜna
Szarych Szeregów 1618; instalacja do
produkcji wyrobów
elektrotechniki
motoryzacyjnej
Galwanizeria „Galess”
Sp. z o.o. w Świdnicy
przy ul. Szarych
Szeregów 16/18;
węglowodory
aromat.
obróbki metali
Decyzja Starosty
Świdnickiego nr 04/2007
do 13.03.2017 r.
6,442
amoniak
0,352
styren
0,056
trójetyloamina
0,030
dwutlenek azotu
0,852
dwutlenek siarki
0,869
epichlorohydryna
0,001
fenol
0,00049
dwutlenek azotu
0,127
(zmieniona decyzją nr
18/2008 z dnia 30.12.2008
r. ROŚ-7644-134/08) –
zakład w stanie likwidacji
Pozwolenie zintegrowane
Wojewody
kwas siarkowy
0,589
fluor
0,116
chlorowodór
0,703
Dolnośląskiego
nr PZ 148/2007 z dnia
instalacja do
powierzchniowej
ROŚ-7644/183/2006 waŜna
do 31.12.2015 r.
produkcji mebli
Remy Automotive
Decyzja Starosty
Świdnickiego nr 07/2006
Westerplatte 55a;
technologicznej
80
05.11.2007 r.
SR.I.6619/W158/8/91/2007
waŜna do 05.11.2017 r.
Pył PM10
0,348
(zmieniona decyzją
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
cynk
0,002
chrom
0,001
81
Marszałka Województwa
Dolnośląskiego nr PZ
148.1/2009 z dnia
10.07.2009 r. DM-
Galwanizeria „Galess”
Sp. z o.o. w Świdnicy
przy ul. Łukasińskiego
26; instalacja IPPC
węglowodory alif.
0,013
dwutlenek azotu
0,438
kwas siarkowy
0,619
chrom VI
0,000077
nikiel
0,000153
pył PM10
0,064
chlor
1,865
bor
0,0025
chlorowodór
0,964
cyjanowodór
0,154
fluor
0,036
cyna
0,000006
cynk
0,000077
miedź
0,000959
dwutlenek azotu
0,337
Ś/MM/7660-22/175-III/09)
Pozwolenie zintegrowane
Wojewody
Dolnośląskiego
nr PZ 119/2007 z dnia
16.08.2007 r.
SR.I.6619/W154/7/57/2007
waŜna do 30.04.2017 r.
Pozwolenie zintegrowane
Wojewody
Dolnośląskiego
Cynkownia „Galess”
nr PZ 21/2005 z dnia
dwutlenek siarki
0,021
Sp. z o.o. w Świdnicy
SR.II.6619/W45/6/2005
przy ul. Wokulskiego
(zmieniona decyzjami
14; instalacja do
powierzchniowej
tlenek węgla
0,094
Marszałka Województwa
Dolnośląskiego:
obróbki metali
-nr PZ 21.1/2008 z dnia
z zastosowaniem
procesów chemicznych
28.12.2005 r.
pył PM10
0,783
18.03.2008 r.
DM-Ś/MM/7660-36/41III/08;
-nr PZ 21.2/2009 z dnia
cynk
0,696
01.06.2009 r. DMŚ/MM/7660-10/140-III/09;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
82
-nr PZ 21.3/2010 z dnia
chlorowodór
0,988
09.03.2010 r. DMŚ/MM/7660-42/59-III/10)
Electrolux Poland Sp. z
o.o. w Świdnicy przy ul.
Decyzja Starosty
Kazimierza
Świdnickiego nr 20/2008
Odnowiciela 28-14;
dwutlenek azotu
5,808
z dnia 30.12.2008 r.
instalacja do produkcji
ROŚ-7644-135/2008
sprzętu gospodarstwa
waŜna do 29.12.2018 r.
domowego
Pebek Sp. z o.o.
w Świdnicy przy
Decyzja Starosty
pył całkowity
0,892
ul. Metalowców 14;
instalacja do produkcji
Świdnickiego nr 17/2008
z dnia 30.12.2008 r.
pył zawieszony
0,892
elementów betonowych
ROŚ-7644-129/2008
waŜna do 29.12.2018 r.
„Dolmeb” Sp. z o.o.
octan winylu
0,3800
w Świdnicy przy
octan etylu
0,1430
ksylen
0,7528
pirydyna
0,2844
octan butylu
0,2597
amoniak
0,2340
pył całkowity
2,245
pył zawieszony
2,245
Decyzja Starosty
dwutlenek azotu
9,917
Świdnickiego nr 12/2008
dwutlenek siarki
0,399
z dnia 22.10.2008 r.
instalacja do produkcji
węglowodory alif.
0,007
ROŚ-7644-112/2008
pasty do zębów
węglowodory
ul. Westerplatte 55a;
instalacja do produkcji
mebli elementów
betonowych przy
ul. Stalowej 25
Colgate-Palmolive
Manufacturing (Poland)
aromat.
pył całkowity
waŜna do 29.12.2018 r.
waŜna do 21.10.2018 r.
0,002
Decyzja Starosty
Świdnickiego nr 1/2009
instalacja do produkcji
z dnia 19.02.2009 r.
betonu przy
ul. Przemysłowej 14
z dnia 30.12.2008 r.
0,002
PPH „ABeT” Sp. z o.o.
we Wrocławiu;
Świdnickiego nr 19/2008
ROŚ-7644-133/2008
Sp. z o.o. w Świdnicy
przy Al. Colgate 2;
Decyzja Starosty
pył zawieszony
0,002
ROŚ-7644-3/2009 waŜna
do 18.02.2019 r.
w Świdnicy
Wagony Świdnica S.A.
pył całkowity
5,411
Decyzja Starosty
w Świdnicy przy ul.
pył zawieszony
4,877
Świdnickiego nr 13/2009
Strzelińskiej 35j;
dwutlenek azotu
2,290
z dnia 25.05.2009 r.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
83
instalacja do produkcji
Fe w PM10
4,502
ROŚ-7644-136/2008
wagonów
Mn w PM10
0,030
waŜna do 24.05.2019 r.
LZO łącznie jako C
org.
68,531
pył całkowity
0,688
pył zawieszony
0,688
tlenek węgla
0,917
dwutlenek azotu
0,571
dwutlenek siarki
0,049
P.P.H.U. „Stelmach”
aceton
0,070
Sp. z o.o. w Świdnicy
metyloetyloketon
0,113
przy ul. Sikorskiego 37;
etylobenzen
0,195
instalacja do produkcji
ksylen
0,360
toluen
0,354
octan butylu
0,227
octan etylu
0,038
wyrobów
mechanicznych
węglowodory
aromat.
Decyzja Starosty
Świdnickiego nr 10/2009
z dnia 14.04.2009 r.
ROŚ-7644-18/2009 waŜna
do 13.04.2019 r.
0,375
butanol
0,123
akroleina
0,002
pył całkowity
0,1955
pył zawieszony
0,1955
dwutlenek siarki
1,922
dwutlenek azotu
6,783
ftalany dibutylu
0,170
Przemysłowej „Pafal”
trietyloamina
0,094
Decyzja Starosty
S.A. w Świdnicy przy
etano-1-2-diol
0,114
Świdnickiego nr 12/2009
ul. Łukasińskiego 26;
kwas akrylowy
0,002
z dnia 20.05.2009 r.
instalacja do produkcji
trójchloroeten
0,990
ROŚ-7644-80/2007 waŜna
formaldehyd
0,152
akroleina
0,003
fenol
0,040
Fabryka Aparatury
liczników energii
do 19.05.2019 r.
elektrycznej
2-cyjanoakrylan
etylu
Pb (ołów) w PM10
0,002
0,0144
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Handel, Usługi,
pył całkowity
3,469
pył zawieszony
3,469
Produkcja „Rolexim”
Roman Kaliński,
84
Decyzja Starosty
Leszek Popławski Sp. j.
Świdnickiego nr 04/2010
w Zielonej Górze;
z dnia 28.05.2010 r.
instalacja do produkcji
dwutlenek azotu
1,654
ROŚ-7644-59/2010 waŜna
filców technicznych w
do 27.05.2020 r.
Świdnicy ul.
formaldehyd
0,655
Westerplatte 72
źródło: Starostwo Powiatowe w Świdnicy
Wykres nr 9. Zestawienie wielkości emisji zanieczyszczeń do powietrza
z funkcjonujących na terenie gminy podmiotów gospodarczych
700
600
500
400
300
200
100
0
2004
dwutlenek siarki
pył całkowity
2007
2010
dwutlenek azotu
pył zawieszony
tlenek węgla
pozostałe
źródło: Starostwo Powiatowe w Świdnicy, opracowanie: własne
Jak
wynika
z
powyŜszego
wykresu
oraz
tabeli
emisja
zanieczyszczeń
z podmiotów gospodarczych funkcjonujących na terenie Gminy Miejskiej Świdnica
w latach 2004-2007 znacznie wzrosła. RóŜnica ta jest spowodowana powstaniem
nowych zakładów produkcyjnych w mieście emitujących zanieczyszczenia do
powietrza, jednakŜe wielkość emisji zanieczyszczeń nie przekracza poziomów
dopuszczalnych w powietrzu. Zmniejszenie emisji SO2 o 25 % i pyłu o 60 % w latach
2007-2010 wynika z ograniczenia emisji z instalacji energetycznego spalania paliw
ciepłowni Zawiszów eksploatowanej przez Miejski Zakład Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.
w Świdnicy .
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
85
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Na terenie gminy prócz emisji zorganizowanej występuje równieŜ emisja
niezorganizowana, której uciąŜliwość jest głównie związana z emitowaniem par
węglowodorów powstających wskutek spalania paliw w silnikach samochodowych.
Emisja niezorganizowana ze źródeł liniowych wraz z postępującym zwiększaniem się
ilości pojazdów wykazuje tendencję wzrostową. Szczególnie wysokie zanieczyszczenie
powietrza substancjami pochodzącymi ze spalania paliw w silnikach pojazdów
występuje na skrzyŜowaniach głównych ulic miasta. Przyczyną nadmiernej emisji
zanieczyszczeń ze środków transportu jest równieŜ zły stan techniczny pojazdów oraz
zła eksploatacja.
3.6.3. Ocena jakości powietrza
Ocena poziomów substancji w powietrzu
w województwie
dolnośląskim
wykonywana jest na podstawie pomiarów prowadzonych w wojewódzkiej sieci
monitoringu powietrza, w skład której wchodzą:
automatyczne stacje pomiarów jakości powietrza,
stacje manualne (oznaczenia wykonywane w laboratoriach),
punkty pomiaru zanieczyszczenia powietrza metodą pasywną i laboratoria
mobilne.
Badania monitoringowe jakości powietrza pod kątem ochrony zdrowia ludzi,
w ramach Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska były realizowane na terenie
Gminy Miejskiej Świdnica.
Przedstawione poniŜej dane pochodzą z opracowania WIOŚ Raportu o stanie
środowiska w województwie dolnośląskim w latach 2006-2009.
Na terenie Gminy Świdnica badania jakości powietrza pod kątem ochrony zdrowia
ludzi prowadzono w 1 stałej stacji pomiarowej, mierzącej stęŜenie pyłu zawieszonego
PM10 i metali w pyle (WSSE) oraz 2 punktach pomiarów pasywnych, które znajdują się
w Świdnicy na ul. ks. Jadwigi i ul. Siostrzanej, mierzących stęŜenie dwutlenku siarki
(SO2) i dwutlenku azotu (NO2). Wyniki pomiarów zamieszczono w poniŜszych tabelach.
Tabela nr 27. Wyniki pomiarów wskaźnikowych w 2007 r. – pomiary pasywne
Stanowisko
pomiarowe
Świdnica,
ul. Ks. Jadwigi
Lata
Średnia
roczna
Średnia w
sezonie
grzewczym
Średnia w sezonie
pozagrzewczym
Kompletność serii
pomiarowej
µg/m 3
µg/m 3
µg/m 3
%
SO2
9,0
12,3
5,7
100
NO2
18,3
23,8
12,7
100
Zanieczyszczenia
2006
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
86
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
SO2
7,9
13,2
3,5
92
NO2
16,0
23,2
10,0
92
SO2
11,5
20,2
2,8
100
NO2
26,3
35,3
17,3
100
SO2
19,5
32,5
3,8
92
NO2
23,8
34,6
13,0
83
2007
2006
Świdnica,
ul. Siostrzana
2007
źródło: WIOŚ
dopuszczalny poziom średnioroczny NO2 dla obszaru kraju: 40 µg/m3; dla obszarów ochrony uzdrowiskowej: 35 µg/m3
dopuszczalny poziom 24-godz. SO2 dla obszaru kraju: 125 µg/m3, dopuszczalna liczba przypadków powyŜej poziomu
dopuszczalnego: 3 razy dla obszaru ochrony uzdrowiskowej: 125 µg/m3, dopuszczalna liczba przypadków powyŜej poziomu
dopuszczalnego: brak
dopuszczalny poziom 1-godz. SO2 dla obszaru kraju: 350 µg/m3, dopuszczalna liczba przypadków powyŜej poziomu
dopuszczalnego: 24 razy dla obszaru ochrony uzdrowiskowej: 350 µg/m3, dopuszczalna liczba przypadków powyŜej poziomu
dopuszczalnego: brak
poziom alarmowy 1-godz. SO2: 500 µg/m3 – przekroczony, jeśli wartość występowała przez trzy kolejne godziny w punktach
reprezentujących jakość powietrza na obszarze o powierzchni co najmniej 100 km2
Tabela nr 28. Wyniki pomiarów pyłu zawieszonego PM10 w latach 2007 - 2009 r.
Stanowisko
pomiarowe
Lata
Średnia
roczna
µg/m3
2006
40,6
2007
31,7
Świdnica,
Rynek
2008
28,9
2009
31,4
źródło: WIOŚ
Średnia w
sez.
grzewczym
Średnia w sez.
pozagrzewczym
µg/m3
57,4
41,4
37,8
43,0
µg/m3
24,1
21,3
19,1
18,2
StęŜenie
maksymalne
µg/m3
194,0
137,0
129,0
180,0
StęŜenia 24-godzinowe pyłu zawieszonego PM10
Liczba
Liczba
przypadków
przypadków Kompleksowość
Percentyl
powyŜej
powyŜej
serii
90,1
poziomu
poziomu
pomiarowej
dopuszczalnego alarmowego
µg/m3
%
75,5
75
82%
64,6
50
84%
56,4
35
82%
65,8
53
0
84%
- przekroczenia wartości kryterialnych
dopuszczalny poziom średnioroczny pyłu zawieszonego PM10: 40 µg/m3
dopuszczalny poziom 24-godz. pyłu zawieszonego PM10: 50 µg/m3, dopuszczalna liczba przypadków powyŜej poziomu
dopuszczalnego: 35 razy
poziom alarmowy 24-godz. pyłu zawieszonego PM10: 200 µg/m3 – wartość progowa informowania społeczeństwa o ryzyku
wystąpienia przez trzy kolejne doby niekorzystnych skutków zdrowotnych
Tabela nr 29. Wyniki pomiarów kadmu, niklu i ołowiu w 2008 i 2009 r.
Stanowisko
pomiarowe
Zanieczyszczenia
Lata
Średnia roczna
Średnia w sezonie
grzewczym
Średnia w sezonie
pozagrzewczym
Kompletność serii
pomiarowej
2006
2,3 ng/m3
3,2 ng/m3
1,4 ng/m3
50%
2007
1,5 ng/m
3
1,8 ng/m
3
1,3 ng/m
3
52%
1,5 ng/m
3
1,8 ng/m
3
1,3 ng/m
3
52%
1,7 ng/m
3
2,1 ng/m
3
1,3 ng/m
3
52%
9,4 ng/m
3
13,4 ng/m
6,6 ng/m3
6,5 ng/m3
49%
7,0 ng/m
3
6,6 ng/m
3
53%
3,7 ng/m
3
3,9 ng/m
3
51%
kadm
2008
2009
Świdnica,
Rynek
3
2006
11,4 ng/m
2007
6,6 ng/m3*
nikiel
2008
2009
6,8 ng/m
3
3,8 ng/m
3
3
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
50%
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
ołów
87
2006
0,079 µg/m3
0,130 µg/m3
0,025 µg/m3
50%
2007
0,042 µg/m
3
0,067 µg/m
3
0,021 µg/m
3
52%
2008
0,044 µg/m
3
0,065 µg/m
3
0,025 µg/m
3
52%
2009
0,038 µg/m3
0,013 µg/m3
53%
0,064 µg/m3
wartość docelowa kadmu: 5 ng/m3
wartość docelowa niklu: 20 ng/m3
dopuszczalny poziom średnioroczny ołowiu: 0,5 µg/m3
*
wynik wskaźnikowy, obliczony na podstawie 14÷49% serii pomiarowej
Wyniki badań jakości powietrza, prowadzonych w poszczególnych latach
na terenie Gminy Miejskiej Świdnica wykazały:
dobrą i bardzo dobrą jakość powietrza w odniesieniu do norm obowiązujących
dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu oraz ołowiu;
w sezonie grzewczym na całym obszarze gminy rejestruje się wzrost poziomu
zanieczyszczenia powietrza (głównie: SO2, NO2, pyły); w miesiącach letnich
stęŜenia zanieczyszczeń, zwłaszcza dwutlenku siarki są znacznie niŜsze od
wartości normatywnych;
nieznaczne przekroczenie dopuszczalnego stęŜenia średniorocznego pyłu
zawieszonego PM10 zanotowano w 2006 r. w punkcie zlokalizowanym
na świdnickim Rynku;
ponadnormatywny poziom 24-godzinowych stęŜeń pyłu zawieszonego PM10
(75 w 2006 r., 50 w 2007 r., 53 w 2007 r. przypadki przekroczeń w Rynku
w Świdnicy wobec dopuszczalnych 35);
bardzo niski poziom zanieczyszczenia niklem i kadmem w odniesieniu
do wartości docelowych ustalonych w Dyrektywie (brak norm polskich w tym
zakresie).
Główne przyczyny aktualnego stanu jakości powietrza w odniesieniu do ww.
zanieczyszczeń to:
emisja z obiektów zaliczanych do sektora komunalno-bytowego: lokalnych
kotłowni i palenisk domowych, wyposaŜonych w niskie emitory. Ich eksploatacja
jest najwaŜniejszym czynnikiem wpływającym na wzrost zanieczyszczenia
powietrza w sezonie grzewczym, obserwowany w przypadku większości
mierzonych zanieczyszczeń. W miesiącach letnich stęŜenia zanieczyszczeń,
zwłaszcza dwutlenku siarki są znacznie niŜsze od wartości normatywnych;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
88
emisja związana z ruchem samochodowym, która skutkuje całorocznym
wysokim poziomem tlenków azotu w powietrzu oraz wpływa na podwyŜszony
poziom pyłu zawieszonego PM10 w rejonach dróg o duŜym natęŜeniu ruchu;
tzw. wtórna emisja zanieczyszczeń – dotycząca głównie pyłu zawieszonego
PM10;
emisja z zakładów przemysłowych;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
89
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Wykres nr 11. Wyniki pomiarów SO2
(ul. Siostrzana)
25
25
20
20
15
15
µg/m3
µg/m3
Wykres nr 10. Wyniki pomiarów SO2
(ul. Ks. Jadwigii)
10
5
10
5
0
0
2004
2006
2007
2004
2006
2007
średnia roczna w artość SO2
w artość dopuszczalna
średnia roczna w artość SO2
w artość dopuszczalna
źródło: WIOŚ, opracowanie: własne
Wykres nr 13. Wyniki pomiarów NO2
(ul. Siostrzana)
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
µg/m3
µg/m3
Wykres nr 12. Wyniki pomiarów NO2
(ul. Ks. Jadwigii)
2004
2005
2006
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2004
2007
2005
2006
2007
średnia roczna w artość NO2
w artość dopuszczalna
średnia roczna w artość NO2
w artość dopuszczalna
źródło: WIOŚ, opracowanie: własne
Wykres nr 15. Wyniki pomiarów
ołowiu (Rynek)
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
0,6
0,5
0,4
µg/m3
µg/m3
Wykres nr 14. Wyniki pomiarów pyłu
PM10 (Rynek)
0,3
0,2
0,1
0
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2004
2005
2006
2007
2008
2009
średnia roczna w artość pyłu PM10
średnia roczna w artość ołow iu
w artość dopuszczalna
w artość dopuszczalna
źródło: WIOŚ, opracowanie: własne
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
90
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Wykres nr 16. Wyniki pomiarów
niklu (Rynek)
Wykres nr 17. Wyniki pomiarów
kadmu (Rynek)
6
25
5
ng/m3
ng/m3
20
15
10
5
4
3
2
1
0
0
2004 2005 2006 2007 2008 2009
2004
2005
2006
2007
2008
2009
średnia roczna w artość niklu
średnia roczna w artość kadm u
w artość dopuszczalna
w artość dopuszczalna
źródło: WIOŚ, opracowanie: własne
3.7. Środowisko akustyczne
3.7.1. Uwarunkowania prawne
Ochrona przed hałasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu
akustycznego środowiska, w szczególności poprzez:
utrzymanie poziomu hałasu poniŜej dopuszczalnego lub co najmniej na tym
poziomie;
zmniejszanie poziomu hałasu co najmniej do dopuszczalnego, gdy nie jest on
dotrzymany.
Ochronę przed hałasem w Polsce reguluje ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2008 Nr 25 poz. 150 z późn. zm.), a takŜe m.in.:
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007.120.826);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2007 r. w sprawie
ustalania wartości wskaźnika hałasu LDWN (Dz. U. 2007.106.728 i 729);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 r. w sprawie
wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji
lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową,
lotniskiem, portem, (Dz.U.2007.192.1392);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie
rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
91
kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być
przekazywane
właściwym
organom ochrony środowiska,
oraz terminów
i sposobów ich prezentacji, (Dz.U. 2003.18.164).
Dokumentem UE dotyczącym hałasu jest Dyrektywa Parlamentu Europejskiego
i
Rady
Europy
dotycząca
oceny
i
zarządzania
hałasem
środowiskowym
COM(2000)468.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r.
(Dz. U. 2007, Nr 120, poz. 826) dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
wynoszą:
Tabela nr 30. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez
poszczególne grupy źródeł hałasu -z wyłączeniem hałasu powodowanego przez linie
elektroenergetyczne oraz starty, lądowania i przeloty statków powietrznych wyraŜone
wskaźnikami LAeqD i LAeqN, które to wskaźniki mają zastosowanie do ustalania i kontroli
warunków korzystania ze środowiska, w odniesieniu do jednej doby
Dopuszczalny poziom hałasu w [dB]
Drogi lub linie kolejowe
Pozostałe obiekty i działalność
będąca źródłem hałasu
LAeq D
LAeq N
przedział czasu przedział czasu
odniesienia
odniesienia
równy 16
równy 8
godzinom
godzinom
LAeq D
przedział czasu
LAeq N
odniesienia
przedział czasu
równy 8
odniesienia
najmniej
równy 1
korzystnym
najmniej
godzinom dnia
korzystnej
kolejno po
godzinie nocy
sobie
następującym
1
Lp.
Rodzaj terenu
a) Strefa ochronna "A" uzdrowiska
b) Tereny szpitali poza miastem
50
45
45
40
a) Tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej
b) Tereny zabudowy związanej ze
2 stałym lub czasowym pobytem dzieci
i młodzieŜy
c) Tereny domów opieki społecznej
d) Tereny szpitali w miastach
55
50
50
40
a) Tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej i zamieszkania
zbiorowego
3
b) Tereny zabudowy zagrodowej
c) Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe
d) Tereny mieszkaniowo-usługowe
60
50
55
45
65
55
55
45
1
4
Tereny w strefie śródmiejskiej miast
powyŜej 100 tys. mieszkańców
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
92
3.7.2. Źródła emisji hałasu
Hałas towarzyszy kaŜdej działalności człowieka. Powszechność występowania
hałasu powoduje wiele negatywnych skutków, szczególnie dla jakości Ŝycia i zdrowia
człowieka. UciąŜliwość akustyczna jest obecnie najpowszechniejszym i najczęściej
spotykanym czynnikiem zanieczyszczającym środowisko, a właściwe kształtowanie
klimatu akustycznego staje się obecnie jednym z priorytetowych zadań w dziedzinie
ochrony środowiska. W tym celu aby rozwiązać problemy ponadnormatywnego hałasu
na terenach zamieszkania ludności przeprowadzane są badania monitoringowe hałasu
komunikacyjnego oraz działania kontrolne z zakresu ochrony przed hałasem
instalacyjnym, które realizowane są w ramach działań WIOŚ.
Hałas środowiskowy moŜe być równieŜ rozpatrywany w kategoriach ocen
subiektywnych. Państwowy Zakład Higieny opracował na podstawie badań ankietowych
skalę subiektywnej uciąŜliwości zewnętrznych hałasów komunikacyjnych. Zgodnie
z dokonaną klasyfikacją uciąŜliwość tego rodzaju hałasów w następujący sposób zaleŜy
od wartości poziomu równowaŜnego LAeq:
mała uciąŜliwość LAeq < 52 dB,
średnia uciąŜliwość 52 dB< LAeq > 62 dB,
duŜa uciąŜliwość 63 dB< LAeq > 70 dB,
bardzo duŜa uciąŜliwość LAeq > 70 dB (obszar zagroŜeń).
Do głównych źródeł hałasu kształtujących klimat akustyczny na terenach
zurbanizowanych zaliczane są:
komunikacja samochodowa, tramwajowa, lotnicza, kolejowa,
parkingi, zajezdnie autobusowe i tramwajowe,
zakłady przemysłowe, rzemieślnicze i usługowe,
obiekty publiczne związane z hałaśliwą działalnością: stadiony, tereny zabaw,
dyskoteki, kluby muzyczne,
imprezy okolicznościowe: koncerty, występy uliczne,
tereny budowy,
Ze
względu
na
dynamiczny
wzrost
ilości
pojazdów
samochodowych,
niedostatecznie rozbudowaną sieć dróg i złą jakość ich nawierzchni, hałas wytwarzany
przez transport samochodowy stanowi jeden z głównych rodzajów obciąŜenia
środowiska.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
93
O poziomie hałasu komunikacyjnego, zarówno w miastach, jak i przy trasach
komunikacyjnych na terenach pozamiejskich, decyduje bardzo wiele róŜnego rodzaju
czynników, takich jak:
natęŜenie ruchu pojazdów,
procentowy udział pojazdów cięŜarowych w strumieniu pojazdów,
prędkość strumienia pojazdów,
połoŜenie drogi oraz rodzaj nawierzchni,
rodzaj i szerokość drogi,
płynność ruchu pojazdów,
ukształtowanie terenu, przez który przebiega trasa komunikacyjna,
rodzaj sąsiadującej z trasą zabudowy,
odległość pierwszej linii zabudowy od skraju jezdni.
Głównymi źródłami hałasu na terenie Gminy Miejskiej Świdnica, stanowiącymi
uciąŜliwość dla środowiska i ludzi moŜe być hałas emitowany z obiektów
przemysłowych i usługowych tzw. hałas przemysłowy (instalacyjny) oraz hałas
komunikacyjny.
Hałas przemysłowy
Hałas przemysłowy emitowany jest przez źródła znajdujące się na terenie
zakładów
przemysłowych,
wytwórczych
i
rzemieślniczych.
Źródłami
hałasu
przemysłowego są maszyny i urządzenia przemysłowe, procesy technologiczne,
a takŜe róŜnego rodzaju instalacje oraz transport wewnątrzzakładowy.
Hałas przemysłowy na terenie gminy stanowi zagroŜenie o charakterze lokalnym,
występujące
głównie
na
terenach
sąsiadujących
z
zakładami
produkcyjnymi
i usługowymi. Poziom hałasu przemysłowego jest kształtowany indywidualnie dla
kaŜdego obiektu i zaleŜy m.in. od parku maszynowego, zastosowanej izolacji hal
produkcyjnych, zastosowanych urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, transportu
wewnątrzzakładowego. UciąŜliwości są czasami spowodowane lokalizacją zakładów
w bezpośrednim sąsiedztwie z zabudową mieszkaniową.
Najczęstszymi przyczynami nadmiernej emisji hałasu z zakładów przemysłowych
do środowiska są:
brak właściwych zabezpieczeń akustycznych źródeł hałasu pracujących na
zewnątrz budynków produkcyjnych (instalacje wentylacyjne i odciągowe),
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
94
niewystarczająca izolacyjność akustyczna ścian budynków produkcyjnych
(otwarte okna i bramy),
niewłaściwa organizacja działalności produkcyjnej realizowanej z udziałem
hałaśliwych środków technicznych,
nieprawidłowa lokalizacja linii technologicznych, instalacji i urządzeń na terenie
zakładu oraz samych zakładów pośród zabudowy mieszkaniowej (szczególnie
dotyczy to działalności rozrywkowo-gastronomicznej).
W celu rozwiązania problemu ponadnormatywnej emisji hałasu na terenach
zamieszkania ludności przeprowadzane są działania kontrolne z zakresu ochrony przed
hałasem instalacyjnym, które realizowane są w ramach działań WIOŚ.
Przedmiotowe badania nie objęły jednak swoim zakresem Gminy Miejskiej
Świdnica. Przedmiotowa gmina nie posiada danych dotyczących wielkości hałasu, co
nie pozwala na dokładną analizę uciąŜliwości akustycznej na terenie przedmiotowej
gminy.
Hałas komunikacyjny
Hałas komunikacyjny wiąŜe się z transportem kolejowym i samochodowym.
Spośród wymienionych rodzajów transportu, komunikacja drogowa naleŜy do
najbardziej uciąŜliwych źródeł hałasu w środowisku, co wynika przede wszystkim
z powszechności jej występowania i czasu oddziaływania. Obserwowany ciągły wzrost
ilości pojazdów, zarówno osobowych jak i cięŜarowych, powoduje adekwatny wzrost
hałasu w środowisku. Staje się to coraz bardziej uciąŜliwe dla mieszkańców
szczególnie w otoczeniu dróg o wysokim natęŜeniu ruchu lub w pobliŜu skrzyŜowań
ulic.
Na hałas drogowy składa się przede wszystkim dźwięk generowany w związku
z poruszaniem się pojazdu i hałas powstający na styku opony z nawierzchnią drogową.
Przy prędkościach powyŜej 60 km/h, hałas wynikający z tarcia opon o nawierzchnię
drogi przewyŜsza hałas silnika. Poziom hałasu drogowego jest bezpośrednio związany
ze wskaźnikiem potoku ruchu, szybkością pojazdów oraz proporcją cięŜkich pojazdów,
które wraz z motocyklami są około dwa razy głośniejsze niŜ samochody osobowe.
Normy polskie i kodeks drogowy dopuszczają do udziału w ruchu pojazdy emitujące
hałas w granicach 85 dB (pojazdy osobowe) i 91-93 dB (samochody cięŜarowe
i autobusy).
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Ze
względu
na
szybko
wzrastającą
liczbę
pojazdów
95
samochodowych,
niedostateczną ilość dróg szybkiego ruchu (brak obwodnic) oraz złą jakość nawierzchni
drogowych, głównym obciąŜeniem środowiska jest przede wszystkim hałas wytwarzany
przez transport samochodowy.
O poziomie hałasu komunikacyjnego decyduje bardzo wiele czynników, takich jak:
natęŜenie ruchu pojazdów,
procentowy udział samochodów cięŜarowych w strumieniu pojazdów,
prędkość strumienia pojazdów,
połoŜenie drogi oraz rodzaj nawierzchni,
rodzaj i szerokość drogi,
płynność ruchu pojazdów,
ukształtowanie terenu, przez który przebiega trasa komunikacyjna,
rodzaj sąsiadującej z trasą zabudowy,
odległość pierwszej linii zabudowy od krawędzi jezdni,
kultura jazdy kierowców.
Zwarta zabudowa i brak wolnych terenów utrudniają zastosowanie odpowiednich
zabezpieczeń, takich jak ekrany czy pasy zieleni, mogących wpłynąć na poprawę
warunków akustycznych.
Ograniczenie hałasu drogowego moŜliwe jest dzięki zastosowaniu cichych
nawierzchni asfaltowych, budowaniu ekranów akustycznych wzdłuŜ dróg, polepszaniu
właściwości akustycznych pojazdów samochodowych (korzystne akustycznie bieŜniki
opon, skuteczniejsze układy tłumików, cichsze układy napędowe) oraz odpowiednim
strategiom zarządzania ruchem drogowym (np. nocne ograniczenie prędkości, „strefy
ciszy”, itd.).
3.7.3. Ocena klimatu akustycznego
Badania
monitoringowe
natęŜenia
hałasu
komunikacyjnego,
w
ramach
Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska były realizowane w roku 2008
na terenie Gminy Miejskiej Świdnica w dwóch punktach kontrolno-pomiarowych:
przy ul. Westerplatte (droga wylotowa w kierunku DzierŜoniowa),
przy ul. Sikorskiego (wylot w kierunku Strzegom).
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
96
Ryc. 14. Lokalizacja punktów kontrolno – pomiarowych monitoringu hałasu na terenie powiatu
świdnickiego w 2008 r.
Wyniki pomiarów w przedmiotowych punktach pomiarowo – kontrolnych
przedstawiały się następująco:
ul. Westerplatte (droga wylotowa w kierunku DzierŜoniowa Nr 382) - punkt
zlokalizowany w Świdnicy na obszarze zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
i zamieszkania zbiorowego w płd. - wsch. części miasta, po zachodniej stronie
ulicy przy ulicy Westerplatte, ok. 150 m za strzeŜonym przejazdem kolejowym.
Po przeciwnej stronie ulicy obszar o cechach terenu otwartego. Punkt
usytuowano przy prostym, poziomym odcinku drogi o nawierzchni asfaltowej w
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
97
dobrym stanie technicznym (po naprawach) o średniej prędkość potoku
pojazdów 40 – 50 km/h.
Punkt zlokalizowany na terenie o cechach obszaru zamkniętego, gdzie źródła
dźwięku znajdują się blisko punktów odbioru. Występowanie gęstej i wysokiej
zabudowy moŜe prowadzić do zjawiska ekranowania, w którym występują
dodatkowe efekty odbić na fasadach budynków, pomiędzy którymi zachodzi
propagacja. Średni poziom równowaŜny dźwięku odpowiadał 68,9 dB przy
natęŜeniu ruchu pojazdów lekkich (osobowe i dostawcze) 682 poj/h i cięŜkich
(cięŜarowe, autobusy, ciągniki, motocykle) 69 poj/h.
ul. Sikorskiego (droga wylotowa w kierunku Strzegomia Nr 382) - punkt
zlokalizowany
na
terenie
rozproszonej
zabudowy
mieszkaniowej
jedno
i wielorodzinnej w płn. - zach. części miasta, po wschodniej stronie ulicy
Sikorskiego, powyŜej hipermarketu Tesco. Po przeciwnej stronie punktu
pomiarowego - Zespół Szkół Mechanicznych im. M. Kopernika, objęty zakresem
analiz, w związku z funkcją przeznaczenia terenu punkt usytuowano przy
prostym, poziomym odcinku drogi o nawierzchni asfaltowej w dobrym stanie
technicznym (po naprawach) o średniej prędkość potoku pojazdów 50 - 60 km/h.
Średni poziom równowaŜny dźwięku odpowiadał 70,0 dB przy natęŜeniu ruchu
pojazdów lekkich (osobowe i dostawcze) 651 poj/h i cięŜkich (cięŜarowe,
autobusy, ciągniki, motocykle) 76 poj/h.
W związku przeprowadzonymi pomiarami stwierdzono w wytypowanych punktach
referencyjnych, reprezentujących obszar zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
i zamieszkania zbiorowego oraz tereny zabudowy związane ze stałym lub czasowym
pobytem dzieci i młodzieŜy, przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu [A] w dB.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r.
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),
wartość 60 dB [A], określa dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku,
wyraŜone wskaźnikami LAeq 60 dB [A] oraz LAeq 55 dB [A] dla terenów zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieŜy. We wszystkich
eksponowanych referencyjnych punktach pomiarowych stwierdzono emisję hałasu
powyŜej 60 A w dB [A].
W rezultacie przeprowadzonych pomiarów stwierdzono w jednym wytypowanych
punktów (ul. Sikorskiego), reprezentującym obszar zabudowy związanej z czasowym
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
98
pobytem dzieci i młodzieŜy, przekroczenie dopuszczalnego poziomu dźwięku LAeq dB
[A] dla pory dnia w dwóch wytypowanych punktach reprezentujących obszar terenów
zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego, przekroczenie
dopuszczalnego poziomu dźwięku LAeq dB [A].
Zdecydowanym
i
głównym
czynnikiem,
wpływającym
na
stan
klimatu
akustycznego w bezpośrednim sąsiedztwie drogi nr 382 objętej zakresem analiz, jest
cięŜki transport samochodowy, zły stan nawierzchni dróg.
Wykonane badania dokumentują istotną degradację klimatu akustycznego wzdłuŜ
waŜniejszych tras komunikacyjnych. Hałas drogowy jest powaŜnym problemem dla
mieszkańców wszystkich budynków zlokalizowanych w odległości mniejszej niŜ 3 m od
drogi.
Przeprowadzone badania mają charakter orientacyjny a podstawowym celem ich
jest podkreślenie problemu uciąŜliwości akustycznej wzdłuŜ głównych ciągów
komunikacyjnych. Wskazują one na potrzebę dalszych szczegółowych pomiarów
i modernizacji ciągów komunikacyjnych, budowę obwodnic a przede wszystkim na
uwzględnienie problemów uciąŜliwości hałasu komunikacyjnego w miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
99
3.8. Promieniowanie elektromagnetyczne (PEM)
3.8.1. Uwarunkowania prawne
Ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega na zapewnieniu jak
najlepszego stanu środowiska poprzez:
utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniŜej dopuszczalnych lub
co najmniej na tych poziomach;
zmniejszanie
poziomów
pól
elektromagnetycznych
co
najmniej
do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane.
Ochronę przed hałasem w Polsce reguluje ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo
ochrony środowiska (Dz. U. 2008 Nr 25 poz. 150 z późn. zm.), a takŜe m.in.:
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku
w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku
oraz sposobów sprawdzania dotrzymywania tych poziomów (Dz. U. z 2003 r.,
Nr 192, poz. 1883);
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 roku w sprawie
zakresu
i
sposobu
prowadzenia
okresowych
badań
poziomów
pól
elektromagnetycznych w środowisku (Dz. U. 2007.221.1645).
Polska jest jednym z krajów, które mają prawny system ochrony środowiska przed
oddziaływaniem sztucznych pól elektromagnetycznych, które określa Rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania
dotrzymania tych poziomów (Dz. U. z 2003r., Nr 192, poz. 1883).
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
100
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Tabela nr 31. Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się
parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na
dla
środowisko,
dopuszczalne
terenów
poziomy
przeznaczonych
pól
pod
zabudowę
elektromagnetycznych,
mieszkaniową
oraz
charakteryzowane
przez
dopuszczalne wartości parametrów fizycznych, dla terenów przeznaczonych pod
zabudowę mieszkaniową
Parametr fizyczny
Zakres częstotliwości pola
elektromagnetycznego
1
1
50 Hz
Składowa
elektryczna
2
1 kV/m
Składowa
magnetyczna
3
60 A/m
Gęstość
mocy
4
-
Objaśnienia:
a) 50 Hz - częstotliwość sieci elektroenergetycznej,
b) podane w kolumnach 2 i 3 tabeli wartości graniczne parametrów fizycznych charakteryzujących oddziaływanie pól
elektromagnetycznych odpowiadają wartościom skutecznym natęŜeń pól elektrycznych i magnetycznych.
Tabela nr 32. Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się
parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na
środowisko, dla miejsc dostępnych dla ludności oraz dopuszczalne poziomy pól
elektromagnetycznych, charakteryzowane przez dopuszczalne wartości parametrów
fizycznych, dla miejsc dostępnych dla ludności
Lp.
Zakres częstotliwości pola
elektromagnetycznego
Składowa
elektryczna
Składowa
magnetyczna
1.
0 Hz
10 kV/m
2.500 A/m
Gęstość
mocy
-
2.
Od 0 Hz do 0,5 Hz
-
2.500 A/m
-
3.
Od 0,5 Hz do 50 Hz
10 kV/m
60 A/m
-
4.
Od 0,05 kHz do 1,0 kHz
-
3/fA/m
-
5.
Od 0,001 MHz do 3,0 MHz
20 kV/m
3 A/m
-
6.
Od 3,0 MHz do 300 MHz
7 kV/m
-
-
7.
Od 300 MHz do 300 GHz
7 kV/m
-
0,1 W/m
2
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
101
3.8.2. Źródła promieniowania na terenie Gminy Miejskiej Świdnica
Promieniowanie - to termin oznaczający wysyłanie i przekazywanie energii.
Promieniowanie dzieli się na dwie zasadnicze grupy: jonizujące oraz niejonizujące.
Źródła promieniowania moŜna podzielić na naturalne - występujące w przyrodzie
i sztuczne – wytwarzane przez człowieka.
Na terenie Gminy Miejskiej Świdnica nie występują źródła promieniowania
jonizującego.
Promieniowanie
niejonizujące
jest
związane
ze
zmianami
pola
elektromagnetycznego
wytwarzanego przez źródła energetyczne i radiokomunikacyjne. Do źródeł tych zalicza
się m.in. urządzenia nadawcze (radio-telewizyjne, telekomunikacyjne, radiolokacyjne
itp.), jak równieŜ urządzenia przemysłowe i linie oraz stacje elektroenergetyczne.
Dla środowiska i człowieka w zakresie promieniowania elektromagnetycznego istotne
są mikrofale, radiofale i fale o bardzo niskiej częstotliwości (VLF), a takŜe fale
o ekstremalnie niskiej częstotliwości (FW).
Głównymi źródłami promieniowania elektromagnetycznego na terenie Gminy
Miejskiej Świdnica są pojedyncze obiekty i liniowe źródła PEM. Do źródeł PEM naleŜy
zaliczyć głównie:
stacje bazowe telefonii komórkowej,
rozdzielnie energii elektrycznej oraz linie elektroenergetyczne o napięciu 110 kV.
W art.121 Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. 2008, Nr 25, poz. 150, ze zm.)
określa zasady ochrony środowiska przed polami elektromagnetycznymi. Ochrona ta
polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez utrzymanie
poziomów pól elektromagnetycznych poniŜej dopuszczalnych lub co najmniej na tych
poziomach oraz zmniejszenie poziomów pól elektromagnetycznych co najmniej do
dopuszczalnych, gdy poziomy te nie są dotrzymane. Zgodnie z art. 123 w/w ustawy
oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku i obserwacji zmian dokonuje
się w ramach państwowego monitoringu środowiska. Monitoring środowiska obejmuje
uzyskiwane na podstawie badań monitoringowych informacje w zakresie pól
elektromagnetycznych.
Z uwagi na brak pomiarów pola elektromagnetycznego na terenie Gminy Miejskiej
Świdnica niemoŜliwe jest precyzyjne określenie istniejącej sytuacji w zakresie
promieniowania elektromagnetycznego. W celu dokładnego określenia wielkości
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
promieniowania
102
w środowisku, a takŜe określenia dynamiki jego wzrostu naleŜy
prowadzić dokładną rejestrację źródeł emisji, a w ramach państwowego monitoringu
winny być prowadzone badania poziomów pól elektromagnetycznych, co naleŜy do
zadań wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska .
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
103
4. Strategia ochrony środowiska do 2015 roku
4.1. Cel nadrzędny
Naczelną zasadą przyjętą w Programie ochrony środowiska dla Gminy Miejskiej
Świdnica jest zasada zrównowaŜonego rozwoju, umoŜliwiająca harmonijny rozwój
społeczny i gospodarczy wraz z ochroną walorów środowiskowych. Nadrzędny cel
„Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica na lata 2008-2015”
został określony jako:
ZrównowaŜony i trwały rozwój społeczno-gospodarczy Gminy Miejskiej Świdnica
poprzez poprawę stanu środowiska przyrodniczego, zachowanie jego istotnych
walorów, utrzymanie ładu przestrzennego i rozwój infrastruktury
ochrony środowiska
4.2. Priorytety ekologiczne
Spośród celów wyznaczonych w Programie ochrony środowiska dokonano wyboru
najistotniejszych zagadnień, których rozwiązanie przyczyni się w najbliŜszej przyszłości
do poprawy stanu środowiska na terenie Gminy Miejskiej Świdnica – tzw. priorytetów
ekologicznych. Ich wyboru dokonano w oparciu o ocenę stanu poszczególnych
komponentów środowiska na terenie gminy, uwarunkowania zewnętrzne (obowiązujące
akty prawne) i wewnętrzne, a takŜe inne wymagania w zakresie jakości środowiska.
Wybór
priorytetowych
przedsięwzięć
ekologicznych
przeprowadzono
przy
zastosowaniu następujących kryteriów organizacyjnych i środowiskowych:
wymiar przedsięwzięcia (ponadlokalny i publiczny),
zaawansowanie przedsięwzięcia w realizacji,
konieczność realizacji przedsięwzięcia ze względów prawnych,
zgodność
z
celami
zawartymi
w
dokumentach
szczebla
krajowego
i wojewódzkiego,
zabezpieczenie środków na realizację lub o moŜliwość uzyskania dodatkowych
zewnętrznych środków finansowych (z Unii Europejskiej z innych źródeł
zagranicznych lub krajowych),
moŜliwość
likwidacji
lub
ograniczenia
najpowaŜniejszych
zagroŜeń
środowiska i zdrowia ludzi,
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
dla
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
104
skala dysproporcji pomiędzy stanem aktualnym i prognozowanym oraz stanem
wymaganym przez prawo,
skala efektywności ekologicznej przedsięwzięcia (efekt planowany, tempo jego
osiągnięcia),
wieloaspektowość
efektów
ekonomicznych
przedsięwzięcia
(moŜliwość
jednoczesnego osiągnięcia poprawy stanu środowiska w zakresie kilku
elementów środowiska).
Biorąc pod uwagę powyŜsze kryteria proponuje się, w perspektywie najbliŜszych
czterech lat, następującą hierarchię potrzeb:
W zakresie zadań systemowych:
Rozwój edukacji ekologicznej
Zarządzanie środowiskowe
W zakresie poprawy jakości środowiska:
Poprawa jakości wód
Racjonalizacja gospodarki odpadami
Poprawa jakości powietrza atmosferycznego
Ochrona przed hałasem ze źródeł komunikacyjnych
W zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego uŜytkowania
zasobów przyrody:
Efektywna ochrona przyrody
Ochrona istniejących kompleksów parkowych ze szczególnym uwzględnieniem
kompleksu „Strzelnica”
Ochrona gleb
W zakresie zrównowaŜonego wykorzystania surowców, wody i energii:
Zabezpieczenie środowiska i człowieka przed zagroŜeniami powodziowymi
Wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych
NaleŜy zaznaczyć, Ŝe wiele przedsięwzięć proponowanych w ramach jednego
zagadnienia wpisuje się takŜe w pozostałe zagadnienia. Wynika to z faktu, Ŝe
poszczególne elementy środowiska i uciąŜliwości środowiskowe są ze sobą powiązane
i poprawa jakości lub ochrona jednego z nich zwykle skutkuje poprawą lub ochroną
pozostałych.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
105
5. Cele polityki ekologicznej gminy oraz kierunki działań
5.1. Ochrona przyrody i krajobrazu
Priorytet:
Poprawa jakości środowiska poprzez ochronę i kształtowanie istniejących
wartości przyrodniczych i krajobrazowych
Kierunki działań długoterminowych do 2015 r.:
Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich i kulturowych:
• Rewitalizacja i adaptacja na cele kulturalne zespołu fortyfikacyjnego twierdzy
Fryderyka Wielkiego w Świdnicy;
• Przebudowa Placu Św. Małgorzaty wraz z infrastrukturą komunikacji zbiorowej
w Świdnicy;
• Rewaloryzacja przestrzeni publicznych kwartałów Starego Miasta;
• Rewitalizacja Kościoła Pokoju wpisanego na listę światowego dziedzictwa
UNESCO wraz z zespołem ewangelickim placu Pokoju, ulicy Kościelnej i ulicy
Ks. Agnieszki, z przeznaczeniem na międzynarodowe centrum turystyczno –
naukowe;
• Rewitalizacja obszaru ulicy Kościelnej i Folwarcznej wraz z przebudową systemu
komunikacyjnego i utworzeniem turystycznego pasaŜu pieszego w sąsiedztwie
obiektów Kościoła Pokoju;
• Modernizacja obiektów kultury w Mieście Świdnica;
Rewaloryzacja, modernizacja i prawidłowa eksploatacja terenów zieleni miejskiej;
Ochrona obszarów i obiektów chronionych oraz przyrodniczo cennych;
Ochrona zasobów krajobrazowych;
Ochrona i wzrost róŜnorodności biologicznej oraz doskonalenie systemu obszarów
chronionych poprzez zachowanie, odtworzenie i wzbogacanie zasobów przyrody;
Zmniejszanie
ekspansji
terenów
zurbanizowanych
i
przemysłowych
na obszarach przyrodniczo cennych poprzez stosowanie odpowiednich zapisów
w planach zagospodarowania przestrzennego;
Promocja własnych działań i inicjatyw proekologicznych o charakterze cyklicznym;
Wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych i ochronnych istniejących pomników
przyrody;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
106
Objecie ochroną w formie uŜytku ekologicznego kompleksu „Strzelnica” ze względu
na wysokie walory przyrodnicze ekosystemu oraz pełnioną przez niego rolę
ekologiczną;
Kierunki działań krótkoterminowych do 2011 r.:
Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich:
• Modernizacja i przebudowa budynku przy ul. Długiej 33 na Centrum Integracji
i Centrum Organizacji Pozarządowych,
• Przebudowa rewaloryzacyjno-remontowa obiektów budowlanych i przestrzeni
publicznych Rynku i ulicy Łukowej;
• Przebudowa-zagospodarowanie placu Jana Pawła II wraz z przyległymi ulicami
w Świdnicy;
• Rewaloryzacja bloku śródrynkowego w Świdnicy wraz z restytucją wieŜy
ratuszowej;
BieŜąca aktualizacja danych dotyczących zasobów przyrodniczych i kulturowych
miasta;
Podnoszenie świadomości ekologicznej społeczności gminy odnośnie ochrony
przyrody i zasobów przyrodniczych.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
107
5.2. Turystyka i rekreacja
Priorytet:
Rozwój turystyki i rekreacji zgodnie z zasadami ochrony środowiska
Kierunki działań długoterminowych do 2015 r.:
Rozwój szlaków turystycznych i ścieŜek dydaktycznych i rowerowych na terenach
interesujących przyrodniczo;
• Rozbudowa infrastruktury technicznej umoŜliwiającej uprawianie turystyki
rowerowej w Świdnicy i regionie;
• Budowa parkingu wielopoziomowego przy ulicy 1 Maja w celu obsługi
turystycznej Kościoła Pokoju i powiększenia obszaru stref pieszych i rowerowych
w obrębie Starego Miasta w Świdnicy;
Rozwój infrastruktury rekreacyjno – sportowej;
• Modernizacja i rozbudowa OSiR w Świdnicy z przeznaczeniem na regionalne
centrum sportowo – rekreacyjne;
Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich i kulturowych:
• Rewitalizacja i adaptacja na cele kulturalne zespołu fortyfikacyjnego twierdzy
Fryderyka Wielkiego w Świdnicy;
• Przebudowa Placu Św. Małgorzaty wraz z infrastrukturą komunikacji zbiorowej
w Świdnicy;
• Rewitalizacja Kościoła Pokoju wpisanego na listę światowego dziedzictwa
UNESCO wraz z zespołem ewangelickim placu Pokoju, ulicy Kościelnej i ulicy
Ks. Agnieszki, z przeznaczeniem na międzynarodowe centrum turystyczno –
naukowe;
• Rewitalizacja obszaru ulicy Kościelnej i Folwarcznej wraz z przebudową systemu
komunikacyjnego i utworzeniem turystycznego pasaŜu pieszego w sąsiedztwie
obiektów Kościoła Pokoju;
• Modernizacja obiektów kultury w Mieście Świdnica;
Prowadzenie działań słuŜących zachowaniu walorów ekologicznych gminy poprzez
budowanie świadomości ekologicznej mieszkańców;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
108
Kierunki działań krótkoterminowych do 2011 r.:
Rozwój infrastruktury rekreacyjno – sportowej:
Rozwój szlaków turystycznych, ścieŜek dydaktycznych i rowerowych na terenach
interesujących przyrodniczo:
Zagospodarowanie zieleni miejskiej, poprawa estetyki przestrzeni publicznych
w mieście;
Rewitalizacja terenów cennych turystycznie na terenie gminy:
•
Przebudowa rewaloryzacyjno-remontowa obiektów budowlanych i przestrzeni
publicznych Rynku i ulicy Łukowej;
•
Przebudowa-zagospodarowanie placu Jana Pawła II wraz z przyległymi ulicami
w Świdnicy;
•
Rewaloryzacja bloku śródrynkowego w Świdnicy wraz z restytucją wieŜy
ratuszowej;
•
Zagospodarowanie terenu nad Zalewem Witoszówka w Świdnicy.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
109
5.3. Edukacja ekologiczna
Priorytet:
Podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa
Kierunki działań długoterminowych do 2015 r.:
Kontynuacja zadań krótkookresowych
Kierunki działań krótkoterminowych do 2011 r.:
Prowadzenie aktywnych form edukacji ekologicznej młodzieŜy i dzieci;
Kontynuacja współpracy z placówkami oświatowymi, fundacjami ekologicznymi
i wspólna organizacja: akcji promocyjnych, konkursów, wystaw prac związanych
z ekologią, wycieczek ekologicznych, zajęć terenowych, pokazów, itp.;
Kontynuowanie
współpracy
z
zagranicznymi
placówkami,
fundacjami
i samorządami;
Wspieranie finansowe i merytoryczne działań z zakresu edukacji ekologicznej
prowadzonej w szkołach;
Współdziałanie
władz
gminnych
i
powiatowych
z
instytucjami,
szkołami,
przedstawicielami środowiska naukowego i pozarządowymi organizacjami w celu
efektywnego wykorzystania róŜnych form edukacji ekologicznej;
Współdziałanie władz gminnych i powiatowych z mediami w zakresie prezentacji
stanu środowiska i pozytywnych przykładów działań podejmowanych na rzecz jego
ochrony;
Prowadzenie działań w zakresie edukacji ekologicznej społeczności lokalnej na
terenach cennych przyrodniczo;
Sukcesywne rozszerzanie działalności informacyjnej.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
110
5.4. Jakość wód i stosunki wodne
Priorytet:
Racjonalne wykorzystanie zasobów wodnych oraz dąŜenie do poprawy
jakości stanu wód oraz uporządkowanie gospodarki wodno ściekowej
Kierunki działań długoterminowych do 2015 r.:
Rozwój infrastruktury wodno – ściekowej:
•
Budowa ZUW Bokserska;
•
Rozwój infrastruktury wodociągowej;
•
Przedsięwzięcia rozwojowo modernizacyjne sieci kanalizacyjnej;
•
Kompleksowa modernizacja systemu wodno-kanalizacyjnego na terenie gminy
– m.in. wymiana przyłączy wodociągowych (w tym Os. Zawiszów);
Wykonanie regulacji potoków i cieków wodnych na terenie gminy:
• Jabłoniec-Zawiszów odbudowa i modernizacja koryta potoku gm. Świdnica
i Jaworzyna Śl.;
Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych;
Profilaktyczny monitoring przeciwpowodziowy;
Stworzenie systemu wsparcia dla pozyskiwania „zielonej” energii (generatory
wiatrowe, turbiny wodne, baterie słoneczne i inne);
Stworzenie
systemu
wsparcia
dla
„zielonych”
inwestycji
publicznych
i prywatnych, w tym indywidualnych.
Kierunki działań krótkoterminowych do 2011 r.:
Rozwój infrastruktury wodno – ściekowej:
• Rozwój infrastruktury wodociągowej – m.in. uzbrojenie ul. Lipowej φ 110 PE o dł.
230m; uzbrojenie ul. Zacisze φ 110 PE o dł. 140 m; uzbrojenie ul. Słonecznej;
uzbrojenie pod przyszłe budownictwo mieszkaniowe Os. Westerplatte;
• ZUW Pszenno - zbiornik wody wraz z napowietrzalnią oraz modernizacja układu
technologicznego uzdatniania wody;
• Przedsięwzięcia
rozwojowo
modernizacyjne
sieci
kanalizacyjnej
–
m.in.
uzbrojenie ul. Zacisze φ 200 PVC o dł. 140 m; uzbrojenie ul. Lipowej φ 200 PVC
o dł. 225 m; uzbrojenie ul. Słonecznej; uzbrojenie ul. Westerplatte (pod potrzeby
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
111
osiedla mieszkaniowego); uzbrojenie ul. Wiśniowa o długości 170 m 160-200
PVC; wymiana rurociągu tłocznego z przepompowni ścieków ul. Komunalna 360 m;
• Kolektor potoku Wapienniczka wraz z przepustem w ciągu ulicy Esperantystów;
Kompleksowa modernizacja systemu wodno-kanalizacyjnego na terenie gminy –
m.in. poprawa przepustowości sieci wodociągowej;
Poprawa jakości wód powierzchniowych i podziemnych;
• Pobór wody - odwiert 2 studni ul. Bokserska;
• Modernizacja ujęć - zakup głębinowych agregatów pompowych;
Współpraca samorządu z właścicielami cieków wodnych;
Prowadzenie działań w zakresie edukacji ekologicznej społeczności lokalnej,
sukcesywne rozszerzanie działalności informacyjnej w zakresie ochrony środowiska
wodnego;
Eliminacja zanieczyszczania brzegów zbiorników i cieków odpadami.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
112
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
5.5. Jakość powietrza atmosferycznego
Priorytet:
Poprawa jakości powietrza atmosferycznego poprzez zmniejszenie emisji
zanieczyszczeń do powietrza
Kierunki działań długoterminowych do 2015 r.:
Ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza z transportu i ruchu ulicznego
poprzez poprawę nawierzchni dróg:
• Drogi wraz z uzbrojeniem technicznym w obszarach nowej zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej;
Optymalizacja warunków ruchu drogowego w celu zwiększenia płynności
transportu, szczególnie w obszarach gęstej zabudowy;
Promowanie i wdraŜanie nowoczesnych rozwiązań technicznych w komunikacji
i pojazdach, mających na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń;
Promowanie proekologicznych zachowań właścicieli samochodów (np. Dzień bez
samochodu, korzystanie ze środków transportu publicznego, korzystanie kilku osób
z jednego pojazdu);
Tworzenie warunków dla intensyfikacji ruchu rowerowego, wyznaczanie układu
ścieŜek rowerowych:
• Rozbudowa infrastruktury technicznej umoŜliwiającej uprawianie turystyki
rowerowej w Świdnicy i regionie;
Zmiana systemu ogrzewania z węglowego na gazowe, elektryczne lub olejowe;
Edukowanie i informowanie społeczeństwa o szkodliwości i zakazie spalania
odpadów w paleniskach indywidualnych oraz na powierzchni ziemi;
Wprowadzenie
systemu
wsparcia
finansowego
dla
właścicieli
mieszkań
zmieniających system ogrzewania na proekologiczny;
Termomodernizacja budynków mieszkalnych i obiektów uŜyteczności publicznej:
• Termomodernizacja
obiektów
uŜyteczności
publicznej
pełniących
funkcje
edukacyjne i kulturalne na obszarze Przedgórza Sudeckiego i Niziny Śląskiej;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
113
Kierunki działań krótkoterminowych do 2011 r.:
Termomodernizacja budynków mieszkalnych i obiektów uŜyteczności publicznej:
• Termomodernizacja i przebudowa obiektów oświatowych w Świdnicy - etap I;
Ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza z transportu i ruchu ulicznego
poprzez poprawę nawierzchni dróg:
• Przebudowa ul. Śląskiej;
• Budowa drogi powiatowej nr 3396 D na odcinku pomiędzy drogą krajową nr 5,
a drogą wojewódzką nr 382 i ul. Stęczyńskiego w Świdnicy;
• Zbrojenie i drogi w kompleksie III przy ul. Przemysłowej;
• Przebudowa ul. Wałbrzyskiej na odcinku od granic administracyjnych Miasta do
skrzyŜowania ul. Kochanowskiego wraz z budową ronda;
• Budowa systemu ulic w obszarze Zawiszów;
• Przebudowa dróg gminnych;
Promowanie i wdraŜanie nowoczesnych rozwiązań technicznych w komunikacji
i pojazdach, mających na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń;
Zmiana systemu ogrzewania z węglowego na gazowe, elektryczne lub olejowe;
Tworzenie stref z zakazem ruchu samochodowego oraz stref ograniczonego ruchu.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
114
5.6. Jakość środowiska akustycznego
Priorytet:
Zmniejszenie zagroŜenia ponadnormatywnej emisji hałasu
Kierunki działań długoterminowych do 2015 r.:
Zmniejszanie
uciąŜliwości
hałasu
komunikacyjnego
poprzez
właściwe
projektowanie dróg, modernizacje i remonty nawierzchni, a takŜe budowę ekranów
akustycznych w miejscach najbardziej zagroŜonych oddziaływaniem hałasu:
• Drogi wraz z uzbrojeniem technicznym w obszarach nowej zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej;
Preferowanie
małokonfliktowych
lokalizacji
obiektów
przemysłowych
przy
opracowywaniu planów zagospodarowania przestrzennego i w procedurach
inwestycyjnych
Systematyczne eliminowanie w przemyśle technologii i urządzeń przekraczających
wartości normatywne emisji hałasu
Kierunki działań krótkoterminowych do 2011 r.:
Sukcesywne remonty dróg i chodników w całej gminie:
• Przebudowa ul. Śląskiej;
• Budowa drogi powiatowej nr 3396 D na odcinku pomiędzy drogą krajową nr 5,
a drogą wojewódzką nr 382 i ul. Stęczyńskiego w Świdnicy;
• Zbrojenie i drogi w kompleksie III przy ul. Przemysłowej;
• Przebudowa ul. Wałbrzyskiej na odcinku od granic administracyjnych Miasta do
skrzyŜowania ul. Kochanowskiego wraz z budową ronda;
• Budowa systemu ulic w obszarze Zawiszów;
Inwentaryzacja źródeł uciąŜliwości akustycznej - rozpoznanie sytuacji akustycznej
gminy:
Wyznaczenie terenów szczególnie zagroŜonych hałasem drogowym:
DąŜenie do ograniczenia hałasu na terenach, gdzie jest on odczuwalny jako
uciąŜliwy, szczególnie na terenach gęstej zabudowy mieszkalnej (dotyczy to przede
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
115
wszystkim hałasu emitowanego przez środki transportu w obszarach gęstej
zabudowy i wzdłuŜ głównych dróg)
Utrzymanie aktualnego poziomu hałasu w obszarach, gdzie sytuacja akustyczna
jest korzystna.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
116
5.7. Oddziaływanie pól elektromagnetycznych
Priorytet:
Ochrona mieszkańców Gminy Miejskiej Świdnica przed nadmiernym
oddziaływaniem pól elektromagnetycznych
Kierunki działań długoterminowych do 2015 r.:
Utrzymywanie natęŜenia promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego
poniŜej poziomów dopuszczalnych lub co najwyŜej na tym poziomie;
Kierunki działań krótkoterminowych do 2011 r.:
Preferowanie niekonfliktowych lokalizacji źródeł promieniowania niejonizującego
tzn. takich, które nie będą psuły walorów krajobrazowych oraz nie będą
powodowały konfliktów społecznych;
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
117
6. Podstawowe instrumenty zarządzania realizacją Programu Ochrony Środowiska
6.1. Instrumenty realizacji programu
6.1.1.
Instrumenty prawne
Program ochrony środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica realizowany jest
zgodnie ze znowelizowanym polskim prawem. Instrumenty słuŜące do realizacji polityki
ochrony środowiska wynikają przede wszystkim z następujących aktów prawnych:
ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach, Prawa o zagospodarowaniu
przestrzennym, ustawy o ochronie przyrody, Ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska,
Prawa geologicznego i górniczego, Prawa budowlanego, Prawa wodnego.
Podstawowymi instrumentami prawnymi wynikającymi z w/w aktów prawnych są:
decyzje reglamentacyjne – pozwolenia: zintegrowane, na wprowadzanie gazów
lub pyłów do powietrza, emitowanie hałasu do środowiska, emitowanie pól
elektromagnetycznych, wytwarzanie odpadów, wprowadzanie ścieków do wód
lub do ziemi,
zgłoszenia instalacji nie wymagających pozwoleń dokonywane przez zakłady je
eksploatujące,
decyzje na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami.
pozwolenia wodno-prawne na szczególne korzystanie z wód, wykonywanie
urządzeń wodnych, wykonywanie innych czynności i robót, budowli, które mają
znaczenie w gospodarowaniu wodami lub w korzystaniu z wód,
decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
cofnięcie
lub
ograniczenie
zezwolenia
lub
pozwolenia
na
korzystanie
ze środowiska,
decyzje naprawcze dotyczące zakresu i sposobu usunięcia przez podmiot
korzystający ze środowiska przyczyn negatywnego oddziaływania na środowisko
i
przywrócenia
do
środowiska
stanu
właściwego
oraz
zobowiązujące
do usunięcia uchybień,
opłaty za korzystanie ze środowiska,
administracyjne kary pienięŜne,
decyzje zezwalające na usuwanie drzew i krzewów,
programy
dostosowawcze
dotyczące
przywracania
standardów
środowiska do stanu właściwego,
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
jakości
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
118
instrumentami prawnymi są równieŜ:
kontrole przestrzegania prawa ochrony środowiska i zobowiązań wynikających
z decyzji,
oceny oddziaływania na środowisko,
raporty oddziaływania przedsięwzięcia inwestycyjnego na środowisko,
miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego,
przeglądy ekologiczne,
monitoring środowiska,
składniki prawa miejscowego, w szczególności dotyczące gospodarowania
środowiskiem i zrównowaŜonego rozwoju.
Przedstawione
powyŜej
Dolnośląskiego,
instrumenty
Marszałka
prawne
Województwa
są
stosowane
Dolnośląskiego,
przez
Wojewodę
Starostę
Powiatu
Świdnickiego, Prezydenta Miasta Świdnica, Wojewódzkiego Inspektora Ochrony
Środowiska,
Dyrektora
Regionalnego
Zarządu
Gospodarki
Wodnej,
zgodnie
z kompetencjami wymienionych organów.
6.1.2.
Instrumenty finansowe
Do podstawowych instrumentów finansowych naleŜy zaliczyć:
opłaty za korzystanie ze środowiska – za emisje zanieczyszczeń do powietrza,
za składowanie odpadów, za odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,
za pobór wody powierzchniowej lub podziemnej itp.,
administracyjne kary pienięŜne w zakresie przekroczeń określonych limitów
w pozwoleniach, naruszenie decyzji zatwierdzających eksploatację składowiska
odpadów lub decyzji określających miejsce i sposób magazynowania odpadów,
opłaty podwyŜszone za korzystanie ze środowiska uiszczają podmioty
korzystające z niego bez uzyskania wymaganego pozwolenia,
kredyty, poŜyczki i dotacje z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej
oraz innych funduszy oraz fundusze strukturalne i Fundusz Spójności,
opłaty produktowe i depozytowe,
budŜety samorządów i państwa,
pozostałe instrumenty finansowe.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
119
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
6.1.3. Instrumenty społeczne
Instrumenty społeczne wspomagają realizację programu ochrony środowiska.
Zagadnienie to wiąŜe się z realizacją zasady współdziałania, której słuŜą uzgodnienia
i usprawnienia instytucjonalne.
Akceptacja społeczna dla zaproponowanych działań jest podstawowym warunkiem
wdroŜenia
programu.
Instrumenty
społeczne
obejmują
działania
edukacyjne
i informacyjne prowadzone przez samorząd, a takŜe proces budowania powiązań
pomiędzy władzą samorządową a społeczeństwem. Celem obydwu elementów jest
podniesienie świadomości społecznej. Do instrumentów tych naleŜą:
edukacja ekologiczna,
współpraca i budowanie partnerstwa (włączenie do realizacji programu jak
najszerszej liczby osób, system szkoleń i dokształceń, współpraca zadaniowa
z
poszczególnymi
sektorami
gospodarki,
współpraca
z
instytucjami
finansowymi),
monitorowanie odczuć społecznych i badania dotyczące udziału społeczności
lokalnej w działaniach w zakresie zarządzania i poprawy stanu środowiska,
upowszechnianie informacji o środowisku.
6.1.4. Instrumenty programowo - planistyczne
Do instrumentów tych naleŜą:
studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz plany
miejscowe stanowią narzędzia o zupełnie podstawowym znaczeniu; są one
sporządzane przez władze gmin i uzgadniane przez starostę; sposób ich
opracowania, stopień szczegółowości i zasady współpracy z gminami w trakcie
udzielania przez starostę pozwoleń na budowę będą w znacznej części
decydowały o moŜliwości realizacji zapisów Programu,
oceny
oddziaływania
na
środowisko
projektów
miejscowych
planów
zagospodarowania przestrzennego stanowią istotny materiał umoŜliwiający
uzgodnienie planu miejscowego,
oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć inwestycyjnych realizowane
w ramach procedury zmierzającej do wydania decyzji o warunkach zabudowy,
pozwolenia na budowę, koncesji na poszukiwanie i wydobywanie kopalin,
pozwolenia wodno – prawnego, o warunkach prowadzenia robót regulacyjnych
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
120
wód i melioracyjnych, zatwierdzającej projekt scalania i podziału gruntów,
o zmianie lasu na uŜytek rolny,
programy gospodarki odpadami przedsiębiorstw.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
121
6.2. Monitoring realizacji Programu Ochrony Środowiska
WdroŜenie Programu Ochrony Środowiska spoczywać będzie na Prezydencie
Miasta Świdnica, który prowadzić będzie bieŜący nadzór nad realizacją Programu.
System
monitoringu realizacji Programu
ochrony środowiska
składa
się
z podstawowych elementów tj.:
monitoring środowiska,
monitoring wdraŜania zapisów programu ochrony środowiska, a takŜe jego
przygotowania, oceny i aktualizacji,
monitoring społeczny (odczucia i skutki),
monitoring, inspekcje i egzekucje leŜące w zakresie zadań WIOŚ i innych
instytucji.
Monitoring realizacji Programu Ochrony Środowiska polegał będzie na bieŜącej,
regularnej ocenie w zakresie:
określenia stopnia realizacji przyjętych celów priorytetowych,
określenia stopnia wykonania przyjętych zadań,
oceny oraz analizy przyczyn powstałych rozbieŜności pomiędzy przyjętymi
celami i zadaniami, a ich wykonaniem.
Przedmiotowa ocena stopnia realizacji celów ekologicznych,
określonych
w programie do 2015 r., odbywać się będzie w cyklach czteroletnich. Ocena ta będzie
podstawą do ewentualnej korekty celów i strategii ich realizacji. Taka procedura pozwoli
na
spełnienie
wymagań
zapisanych
w
ustawie
Prawo
ochrony
środowiska,
a dotyczących okresu, na jaki jest przyjmowany program ochrony środowiska i systemu
raportowania o stanie realizacji programu ochrony środowiska. Wynikającymi z zapisów
ustawy są następujące działania:
ocena stopnia wdraŜania programu ochrony środowiska, w tym przygotowanie
raportu (co dwa lata),
aktualizacja listy przedsięwzięć (co dwa lata),
aktualizacja polityki ochrony środowiska, tj. celów ekologicznych i kierunków
działań (co cztery lata).
Podstawą monitoringu realizacji programu jest sprawozdawczość oparta na
wskaźnikach odzwierciedlających stan środowiska i presję na środowisko. W celu
nadzoru nad realizacją opracowanego Programu, przyjęto wskaźniki, które będą
pomocne w przedstawianiu stopnia realizacji załoŜonych zadań. Analiza tych
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
122
wskaźników będzie podstawą do korekty i weryfikacji przedsięwzięć planowanych
w Programie ochrony środowiska.
Tabela nr 33. Wskaźniki efektywności Programu
(przykładowe, moŜliwe do wykorzystania w całości, bądź do wyboru)
L.p.
Wskaźnik
Jednostka
1.
długość sieci wodociągowej
połączenia sieci wodociągowej prowadzące do budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania
ludność korzystająca z sieci wodociągowej
woda dostarczona gospodarstwom domowym
długość sieci kanalizacyjnej
połączenia sieci kanalizacyjnej prowadzące do budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania
ścieki odprowadzane
ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej
zuŜycie wody na 1 mieszkańca
zuŜycie wody w przemyśle
ścieki oczyszczone komunalne
ścieki oczyszczone przemysłowe
ludność obsługiwana przez oczyszczalnie
wielkość emisji zanieczyszczeń do powietrza (gazy)
wielkość emisji zanieczyszczeń do powietrza (pyły)
wielkość emisji punktowej ze źródeł energetycznych
długość sieci gazowej rozdzielczej
czynne połączenia sieci gazowej do budynków mieszkalnych
odbiorcy gazu z sieci
ludność korzystająca z sieci gazowej
odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem
zuŜycie gazu z sieci
zuŜycie gazu z sieci na jednego mieszkańca
zuŜycie gazu na ogrzewanie mieszkań
powierzchnia obszarów prawnie chronionych
pomniki przyrody
nakłady na środki trwałe słuŜące ochronie środowiska
nakłady na środki trwałe słuŜące gospodarce wodnej
km
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
1
szt.
osoba
dam3
km
szt.
dam3
osoba
m3/rok
dam3/rok
dam3
dam3
osób
Mg
Mg
Mg
km
szt.
gosp. domowe
osoba
gosp. domowe
tyś. m3
m3
tyś. m3
ha
szt.
zł
zł
dam3 (dekametr sześcienny) = 1000 m3
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
123
6.3. Finansowanie programu
Realizacja zadań „Programu Ochrony Środowiska” wymaga zabezpieczenia
i uzyskania środków budŜetowych jak i pozabudŜetowych. WdraŜanie Programu
powinno
być
moŜliwe
między
innymi
dzięki
stworzeniu
sprawnego
systemu
finansowania ochrony środowiska, w którym podstawowymi źródłami finansowania są
fundusze ekologiczne, programy pomocowe, środki własne inwestorów oraz budŜet
gminy. Do instrumentów finansowych gminy w zakresie ochrony środowiska naleŜą:
opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska,
kary za przekroczenie wartości dopuszczalnych,
Fundusze celowe
Środki zgromadzone w funduszach są przeznaczane na finansowanie ochrony
środowiska i gospodarki wodnej i słuŜą realizacji zasad zrównowaŜonego rozwoju.
Gmina Miejska Świdnica ma moŜliwość ubiegania się o pomoc w finansowaniu zadań
w zakresie ochrony środowiska z poniŜej wymienionych źródeł:
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu,
który udziela pomocy finansowej na realizację zadań z ochrony środowiska i gospodarki
wodnej zgodnych z kierunkami Polityki Ekologicznej Państwa, Strategii Rozwoju
Województwa
Dolnośląskiego
oraz
zobowiązań
międzynarodowych
Polski
i obowiązujących przepisów prawa. Wojewódzki Fundusz zwykle współfinansuje
zadania inwestycyjne w wysokości nieprzekraczającej 50% udokumentowanych
kosztów realizacji zadania. Podstawową formą działalności WFOŚiGW jest udzielanie
poŜyczek na korzystnych warunkach oprocentowania i spłat oraz dofinansowania
niektórych zadań w formie dotacji.
Do planowanych przedsięwzięć priorytetowych dofinansowywanych w najbliŜszych
latach naleŜą:
ochrona zasobów wodnych,
gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi,
ochrona powietrza i ochrona przed hałasem,
ochrona przyrody i krajobrazu,
edukacja ekologiczna,
zapobieganie powaŜnym awariom
zarządzanie środowiskiem w regionie.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
124
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest największą
instytucją
finansującą
przedsięwzięcia
ochrony
środowiska
w
Polsce.
Celem
działalności NFOŚiGW jest finansowe wspieranie inwestycji ekologicznych o znaczeniu
i zasięgu ogólnopolskim i ponadregionalnym oraz zadań lokalnych, istotnych z punktu
widzenia potrzeb środowiska. Do priorytetowych programów przewidzianych do
finansowania na 2008 r. naleŜy ochrona:
wód i gospodarka wodna,
powierzchni ziemi, gospodarowanie odpadami i zasobami,
powietrza,
przyrody i krajobrazu oraz kształtowanie postaw ekologicznych.
Formy dofinansowania:
dotacje, poŜyczki, poŜyczki płatnicze, kredyty udzielane ze środków Narodowego
Funduszu przez banki, dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów
i poŜyczek, umorzenia
Warunki dofinansowania, przedmiot udzielania dotacji:
Dotacje mogą być udzielane na:
przedsięwzięcia realizowane w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego
Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, współfinansowane ze środków
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
przygotowanie dokumentacji niezbędnej do wystąpienia o dofinansowanie
przedsięwzięć wskazanych przez właściwe instytucje do wsparcia z funduszu
Spójności oraz dokumentacji niezbędnej do przygotowania inwestycji do
realizacji budowy, rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków i kanalizacji
spełniających warunki określone w Krajowym programie oczyszczania ścieków
komunalnych,
przedsięwzięcia realizowane w ramach priorytetowego programu Kształtowanie
ekologicznych postaw i zachowań społeczeństwa oraz profilaktyka zdrowotna
dzieci i młodzieŜy z obszarów, na których występują przekroczenia standardów
jakości środowiska,
przedsięwzięcia realizowane w ramach priorytetowego programu Wspieranie
działalności pozarządowych organizacji ekologicznych,
przedsięwzięcia realizowane w ramach priorytetowego programu Ochrona
przyrody i krajobrazu,
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
125
przedsięwzięcia realizowane w ramach priorytetowego programu Zwiększenie
lesistości kraju oraz ochrona zasobów leśnych,
przedsięwzięcia realizowane w ramach priorytetowego programu Zapobieganie
klęskom Ŝywiołowym i powaŜnym awariom oraz usuwanie ich skutków,
przedsięwzięcia realizowane w ramach priorytetowego programu Program
Państwowego Monitoringu Środowiska,
Beneficjenci:
O dofinansowanie ze środków Narodowego Funduszu mogą ubiegać się podmioty
podejmujące realizację przedsięwzięć słuŜących ochronie środowiska i gospodarce
wodnej oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej w celu
finansowania przedsięwzięć określonych w ustawie
Wysokość dofinansowania:
Dotacje- minimalna wysokość dotacji jest określona w kryteriach wybory
przedsięwzięć.
PoŜyczki - nie moŜe przekroczyć 80% kosztów przedsięwzięcia. W razie
finansowania przedsięwzięcia jednocześnie ze środków Narodowego Funduszu
i
z
niepodlegających
zwrotowi
środków
zagranicznych,
wysokość
dofinansowania nie moŜe przekroczyć 80% róŜnicy pomiędzy planowanymi
kosztami inwestycyjnymi przedsięwzięcia a dofinansowaniem ze środków
zagranicznych. Wysokość dofinansowania w formie poŜyczki nie moŜe być
niŜsza niŜ 300 000 pln, z wyłączeniem przedsięwzięć
ramach
Sektorowego
Programu
Operacyjnego
dofinansowanych w
Wzrost
Konkurencyjności
Przedsiębiorstw.
Bank Ochrony Środowiska S.A., który istnieje od 1991 roku. BOŚ jest uniwersalnym
bankiem komercyjnym, specjalizującym się w finansowaniu przedsięwzięć słuŜących
ochronie środowiska i współpracuje z organizacjami zajmującymi się finansowaniem
ochrony środowiska, tj. NFOŚiGW, WFOŚiGW oraz innymi funduszami pomocowymi.
Bank współfinansuje szerokie spektrum zadań z zakresu: ochrony wody i gospodarki
wodnej, ochrony atmosfery, ochrony powierzchni ziemi.
Formy dofinansowania:
Kredyt na zakup lub montaŜ urządzeń i wyrobów słuŜących ochronie środowiska
Kredyty na przedsięwzięcia z zakresu termomodernizacji
Kredyty dla firm realizujących inwestycje w formule „Trzeciej strony”
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
126
Kredyty na zbiorowe zaopatrzenie w wodę wsi i miast do 10 tys. mieszkańców
Kredyty na instalacje gazowe w wiejskich obiektach uŜyteczności publicznej
Kredyty BOŚ S.A. udzielane we współpracy z wojewódzkimi funduszami ochrony
środowiska i gospodarki wodnej
Warunki dofinansowania, przedmiot udzielania dotacji:
Przedsięwzięcia termomodernizacyjne, o których mowa w ustawie o wspieraniu
przedsięwzięć termomodernizacyjnych, czyli ulepszenia, w wyniku których następuje
zmniejszenie:
rocznego zapotrzebowania na energię zuŜywaną na potrzeby ogrzewania
i podgrzewania wody uŜytkowej, dostarczaną do budynków mieszkalnych
i budynków słuŜących do wykonywania przez jednostki samorządu terytorialnego
zadań publicznych;
• co najmniej 10% – w budynkach, w których modernizuje się jedynie system grzewczy;
• co najmniej 15% – w budynkach, w których w latach 1985-2001 przeprowadzono
modernizację systemu grzewczego;
• co najmniej 25% – w pozostałych budynkach;
• co najmniej 25% rocznych strat energii pierwotnej w lokalnym źródle ciepła i lokalnej
sieci ciepłowniczej, czyli:
– kotłowni lub węźle cieplnym, z których nośnik ciepła jest dostarczany
bezpośrednio do instalacji ogrzewania i ciepłej wody w budynku,
– ciepłowni osiedlowej lub grupowym wymienniku ciepła wraz z siecią ciepłowniczą
o mocy nominalnej do 11,6 MW, dostarczającej ciepło do budynku lub lokalnej sieci
ciepłowniczej, jeŜeli budynki, do których dostarczana jest z tych sieci energia,
spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii określone odpowiednimi
przepisami lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zuŜycia
energii dostarczanej do tych budynków;
• wykonanie przyłączy technicznych do scentralizowanego źródła ciepła, w związku
z likwidacją lokalnego źródła ciepła, prowadzące do zmniejszenia kosztów ciepła
dostarczanego do budynków o co najmniej 20% w stosunku rocznym;
•
całkowita
lub
częściowa
zamiana
źródeł
energii
z
konwencjonalnych
na
niekonwencjonalne (w tym odnawialne), realizowane zgodnie z projektem budowlanym
wykonanym na podstawie audytu energetycznego.
Inwestycyjne przedsięwzięcia proekologiczne:
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
127
których celem jest uzyskanie oszczędności energii elektrycznej, energii cieplnej,
zuŜycia wody lub z tytułu zmniejszenia opłat za gospodarcze korzystanie ze
środowiska,
słuŜące składowaniu lub zagospodarowywaniu odpadów, oczyszczaniu ścieków
lub uzdatnianiu wody i których efekty ekologiczne w wyrazie finansowym
zapewniają spłatę kredytu.
Przedmiot kredytowania
Urządzenia słuŜące do ujęcia i poboru wody, jej magazynowania i rozprowadzania
(budowa lub modernizacja stacji i sieci wodociągowych).
Beneficjenci:
właściciele lub zarządcy budynku, lokalnej sieci ciepłowniczej lub lokalnego
źródła ciepła, niezaleŜnie od statusu prawnego, z wyłączeniem jednostek
budŜetowych i zakładów budŜetowych,
jednostki
samorządu
terytorialnego
realizujące
przedsięwzięcie
termomodernizacyjne w budynku stanowiącym ich własność i wykorzystywanym
do wykonywania zadań publicznych,
przedsiębiorcy, wprowadzający nową technologię w obiektach zamawiającego
w celu uzyskania zysków z oszczędności lub opłat.,
Gminy.
Wysokość dofinansowania:
Maksymalna kwota kredytu – do 100% kosztów zakupu i kosztów montaŜu, przy czym
koszty montaŜu mogą być kredytowane w jednym z poniŜszych przypadków:
gdy sprzedawca, z którym Bank podpisał porozumienie jest jednocześnie
wykonawcą,
gdy wykonawca jest jednostką autoryzowaną przez sprzedawcę, z którym Bank
podpisał porozumienia,
gdy Bank podpisał z wykonawcą porozumienie dotyczące montaŜu urządzeń i
wyrobów zakupionych wyłącznie na zasadach obowiązujących dla niniejszego
produktu.
Termomodernizacja:
Maksymalna kwota kredytu – do 80% kosztów zadania.
Maksymalna kwota kredytu – 400 000 pln, lecz nie więcej niŜ 70% wartości
kosztorysowej zadania.
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
128
EkoFundusz, którego zadaniem jest dofinansowanie przedsięwzięć w dziedzinie
ochrony środowiska, które mają nie tylko istotne znaczenie w skali regionu czy kraju,
ale takŜe wpływają na osiągnięcie celów ekologicznych uznanych za priorytetowe przez
społeczność międzynarodową w skali europejskiej, a nawet światowej. EkoFundusz
wyklucza moŜliwości dofinansowania przedsięwzięć, których celem jest rozwiązywanie
jedynie lokalnych problemów. Zadaniem EkoFunduszu jest ponadto ułatwienie transferu
na polski rynek najlepszych technologii z krajów donatorów, a takŜe stymulowanie
rozwoju polskiego przemysłu ochrony środowiska.
Fundusze strukturalne Unii Europejskiej w zakresie ochrony środowiska dostępne
w latach 2007-2013. W ramach funduszy strukturalnych dostępnymi w Polsce
programami operacyjnymi są:
regionalne programy operacyjne (dla kaŜdego województwa - 16),
PO Infrastruktura i środowisko,
PO Kapitał ludzki,
PO Innowacyjna gospodarka,
Programy europejskiej współpracy terytorialnej,
PO Pomoc techniczna.
Fundusz Spójności
Z Funduszu Spójności udzielane jest wsparcie finansowe krajom członkowskim
Unii Europejskiej, których Produkt Narodowy Brutto (PNB) na mieszkańca nie
przekracza 90% średniej PNB dla wszystkich państw członkowskich.
Warunki dofinansowania, przedmiot udzielania dotacji:
W ramach Funduszu Spójności w ochronie środowiska wspierane będą
następujące rodzaje projektów:
poprawa jakości wód powierzchniowych, czyli budowa, rozbudowa i/lub
modernizacja systemów kanalizacji zbiorczej i oczyszczalni ścieków,
polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do spoŜycia, czyli budowa
nowych i modernizacja istniejących oczyszczalni ścieków komunalnych oraz
unowocześnienie urządzeń uzdatniania wody pitnej,
poprawa
jakości
powietrza,
czyli
instalacje
ochronne
w
miejskich
przedsiębiorstwach ciepłowniczych i energetycznych, słuŜące ograniczeniu
emisji dwutlenku siarki i tlenków azotu,
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
129
racjonalizacja gospodarki odpadami, czyli budowa, modernizacja i rekultywacja
składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych (niebezpiecznych) oraz
rekultywacja składowisk wyłączonych z eksploatacji, wybudowanie instalacji do
biologicznego i termicznego przetwarzania odpadów, wybudowanie instalacji do
odzysku
i
unieszkodliwiania
odpadów
niebezpiecznych,
wprowadzenie
selektywnej zbiórki odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych, komunalne
systemy zbiórki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
ochrona powierzchni ziemi,
zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.
Beneficjenci:
podmioty publiczne, czyli samorządy terytorialne (gminy, związki gmin),
przedsiębiorstwa komunalne
Wysokość dofinansowania:
Pomoc z Funduszu Spójności na określony projekt moŜe wynieść maksymalnie od
80% do 85%. Pozostałe co najmniej 15% musi zostać zapewnione przez beneficjenta.
Środki te mogą pochodzić np. z: budŜetu gminy; środków własnych przedsiębiorstw
komunalnych; środków NFOŚIGW (dotacji, kredytów); budŜetu państwa; innego
niezaleŜnego źródła (np. z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Banku
Odbudowy i Rozwoju).
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
130
Tabela nr 34. Lista zasadnicza projektów inwestycyjnych
Lp.
1
Nazwa zadania
2
Rewitalizacja i adaptacja na cele
kulturalne zespołu
fortyfikacyjnego twierdzy
Fryderyka Wielkiego
1)
w Świdnicy - etap I
Budowa centrum
przesiadkowego przy
ul. Dworcowej i Kolejowej
1)
w Świdnicy
Przebudowa Placu
Św. Małgorzaty wraz
z infrastrukturą komunikacji
1)
zbiorowej w Świdnicy
Przebudowa budynku przy
ul. Długiej 33 na Centrum
Wspierania Organizacji
1)
Pozarządowych
Jednostka
organizacyjna
realizująca
zadanie
Okres
realizacji
zadania
Koszt
całkowity
inwestycji w
tyś.
Źródła
finansowania
zadania
3
4
5
7
7107,4
Środki własne
i przychody
Gminy
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Rewaloryzacja przestrzeni
publicznych kwartałów Starego
1)
Miasta
Gmina Miejska
Świdnica
Przebudowa rewaloryzacyjnoremontowa obiektów
Gmina Miejska
Świdnica
2012-2014
2010-2012
2010-2011
2010-2011
2010-2013
2010
25000,0
(124,0 koszty
poniesione
przed 2010 r.)
11131,0
(1588,7 koszty
poniesione
przed 2010 r.)
7188,7 (90,0
koszty
poniesione
przed 2010 r.)
6200,0
3053,3 (98,3
koszty
Nakłady do poniesienia w latach w tyś.
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
8
9
10
11
12
13
-
-
-
-
179,6
586,5
300,0
-
Środki UE lub
EGO
-
-
-
-
1017,9
3323,4
1700,0
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
992,3
4097,3
4035,9
-
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
2107,7
6802,7
6840,1
-
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
3634,7
2371,3
-
-
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
2646,2
890,2
-
-
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
756,6
3700,0
-
-
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
416,5
2225,5
-
-
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
600,0
570,0
570,0
540,0
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
-
1330,0
1330,0
1260,0
-
-
Środki własne
i przychody
-
-
1333,7
-
-
-
-
-
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
2015
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
budowlanych
i przestrzeni publicznych Rynku i
1)
ulicy Łukowej
poniesione
przed 2010 r.)
Przebudowa-zagospodarowanie
placu Jana Pawła II wraz z
przyległymi ulicami w Świdnicy
2052,4
(2034,1 koszty
poniesione
przed 2010 r.)
Gmina Miejska
Świdnica
2010
1)
Rewaloryzacja bloku
śródrynkowego wraz z restytucją
1)
wieŜy ratuszowej
Rewitalizacja Kościoła Pokoju
wpisanego na listę światowego
dziedzictwa UNESCO wraz z
zespołem ewangelickim placu
Pokoju, ulicy Kościelnej i ulicy
Ks. Agnieszki,
z przeznaczeniem na
międzynarodowe centrum
1)
turystyczno – naukowe
Rewitalizacja obszaru ulicy
Kościelnej i Folwarcznej wraz
z przebudową systemu
komunikacyjnego i utworzeniem
turystycznego pasaŜu pieszego
w sąsiedztwie obiektów Kościoła
1)
Pokoju
Budowa parkingu
wielopoziomowego przy ulicy 1
Maja w celu obsługi turystycznej
Kościoła Pokoju
i powiększenia obszaru stref
pieszych i rowerowych
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
2010-2011
2011-2013
2011-2013
2011-2013
10691,0
(528,4 koszty
poniesione
przed 2010 r.)
13500,0
131
Gminy
Środki UE lub
EGO
-
-
1621,3
-
-
-
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
5,5
-
-
-
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
12,8
-
-
-
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
2544,8
504,0
-
-
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
2808,8
4305,0
-
-
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
-
150,0
150,0
150,0
-
-
Środki
prywatne
-
-
-
525,0
525,0
-
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
-
5737,5
5737,5
525,0
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
-
200,0
455,0
455,0
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
-
-
3145,0
3145,0
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
-
405,0
405,0
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
-
2245,0
2245,0
-
-
7400,0
5400,0
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
100,0
-
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
132
w obrębie Starego Miasta
1)
w Świdnicy
Modernizacja i rozbudowa OSiR
w Świdnicy
z przeznaczeniem
na regionalne centrum
1)
sportowo – rekreacyjne
Zagospodarowanie terenu nad
Zalewem Witoszówka
1)
w Świdnicy
Rozbudowa infrastruktury
technicznej umoŜliwiającej
uprawianie turystyki rowerowej
w Świdnicy i regionie 1)
Kolektor potoku Wapienniczka
wraz z przepustem w ciągu ulicy
1)
Esperantystów
Termomodernizacja obiektów
uŜyteczności publicznej
pełniących funkcje edukacyjne
i kulturalne na obszarze
Przedgórza Sudeckiego
1)
i Niziny Śląskiej
Modernizacja obiektów kultury w
1)
Mieście Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
2010-2013
2010-2011
2011-2013
60000,0
(3000,0 koszty
poniesione
przed 2010 r.)
4010,0 (689,0
koszty
poniesione
przed 2010 r.)
1500,0
2010-2011
9424,0
(2273,6
koszty
poniesione
przed 2010 r.)
2010-2013
19052,3
(1362,2 koszty
poniesione
przed 2010 r.)
2010-2015
4800,0
(1200, koszty
poniesione po
2015 r.)
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
1520,0
905,0
3000,0
2575,0
-
-
Środki
prywatne
-
-
-
-
20000,0
20000,0
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
-
-
4500,0
4500,0
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
1056,1
238,4
-
-
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
1470,3
556,2
-
-
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
-
120,0
120,0
135,0
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
-
360,0
360,0
405,0
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
4610,0
2540,4
-
-
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
2035,7
3551,9
3604,3
1803,8
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
1271,8
2399,8
2098,3
924,6
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
542,0
540,0
540,0
540,0
540,0
540,0
BudŜet
Państwa
-
-
58,0
60,0
60,0
60,0
60,0
60,0
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Jabłoniec - Zawiszów odbudowa
i modernizacja koryta potoku
gm. Świdnica
i Jaworzyna Śl. (dotacja
1)
inwestycyjna)
Budowa drogi powiatowej nr
3396D na odcinku pomiędzy
drogą krajową nr 5, a drogą
wojewódzką nr 382
i ul. Stęczyńskiego w Świdnicy
1)
(dotacja inwestycyjna)
Przebudowa ul. Wałbrzyskiej na
odcinku od granic
administracyjnych Miasta do
skrzyŜowania
ul. Kochanowskiego wraz
z budową ronda (dotacja
1)
inwestycyjna)
Przebudowa ul. Śląskiej
1)
Zbrojenie i drogi w kompleksie
1)
III przy ul. Przemysłowej
Wojewoda
Dolnośląski
ZDP w
Świdnicy
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
Gmina Miejska
Świdnica
2010-2013
2010-2011
2010
2010-2011
2011
6488,0 (159,9
koszty
poniesione
przed 2010 r.)
147 337,3
(1873,9 koszty
poniesione
przed 2010 r.)
10 000,0
(350,0 koszty
poniesione
przed 2010 r.)
7000,0 (160,0
koszty
poniesione
przed 2010 r.)
5 500,0
(3478,0 koszty
poniesione
przed 2010 r.)
133
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
-
400,0
400,0
-
-
-
BudŜet
Państwa
-
-
704,5
1528,5
1300,5
46,4
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
795,5
1071,6
74,2
6,9
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
2276,2
2763,9
-
-
-
-
Inne Jedn.
Samorz.
Terytot.
-
-
33733,6
34476,3
-
-
-
-
Środki UE lub
EGO
-
-
34994,6
37218,8
-
-
-
-
Środki własne i
przychody
Gminy
-
-
2026,5
-
-
-
-
-
Inne Jedn.
Samorz.
Terytot.
-
-
2798,5
-
-
-
-
-
BudŜet
Państwa
-
-
4825,0
-
-
-
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
1900,0
1520,0
-
-
-
-
BudŜet
Państwa
-
-
1900,0
1520,0
-
-
-
-
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
-
2022,0
-
-
-
-
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
Budowa systemu ulic
1)
w obszarze Zawiszów
Gmina Miejska
Świdnica
Drogi wraz z uzbrojeniem
technicznym w obszarach nowej
zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej
1)
i wielorodzinnej
Gmina Miejska
Świdnica
Budowa ZUW Bokserska i sieci
2)
wodociągowej
24
25
Rozwój infrastruktury
wodociągowej (uzbrojenie
ul. Zacisze φ 110 PE
2)
o dł. 140 m)
Rozwój infrastruktury
wodociągowej (uzbrojenie
ul. Lipowej φ 110 PE o dł. 230m)
ŚPWiK
Sp. z o.o.
134
2010
5 000,0
(2978,0 koszty
poniesione
przed 2010 r.)
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
1920,0
-
-
-
-
-
2011-2015
15 000,0
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
-
3000,0
3000,0
3000,0
3000,0
3000,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
50,0
1700,0
950,0
-
-
-
-
-
ŚPWiK
obce
-
5300,0
2700,0
-
-
-
-
-
2008-2010
10 700,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
75,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
75,0
-
-
-
-
-
-
-
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
60,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
60,0
-
-
-
-
-
-
-
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
30,0
Środki własne
i przychody
Gminy
30,0
-
-
-
-
-
-
-
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2010-2011
1 500,0
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
500,0
1000,0
-
-
-
-
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2010
150,0
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
150,0
-
-
-
-
-
2)
26
27
Rozwój infrastruktury
wodociągowej (uzbrojenie
2)
ul. Słonecznej)
Uzbrojenie (wodociągi) pod
przyszłe budownictwo
mieszkaniowe Os. Westerplatte
2)
28
Rozbudowa sieci wodociągowej
dla potrzeb
Os. Westerplatte dł. 180 m
2)
w 160 PE
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
135
29
Rozwój infrastruktury - sieć
wodociągowa ul. Wiśniowa
2)
o długości 190 m 160 PE
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
60,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
60,0
-
-
-
-
-
-
-
30
Rozwój infrastruktury - sieć
wodociągowa – Os. Zawiszów
dozbrojenie pod przyszłe
2)
inwestycje
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2009
250,0
Środki własne
i przychody
Gminy
-
250,0
-
-
-
-
-
-
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
20,5
ŚPWiK
Sp. z o.o.
20,5
-
-
-
-
-
-
-
31
Poprawa jakości usług - sieć
wodociągowa φ110 mm PE
o dł. 112m Zaułek Świętokrzyski
2)
32
Wymiana przyłączy
wodociągowych
2)
(w tym Os. Zawiszów)
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008-2013
430,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
90,0
120,0
70,0
50,0
50,0
50,0
-
-
33
Poprawa przepustowości Magistrala wodociągowa
ul. Jagiellońska-Bohaterów
Getta (wzdłuŜ ul. Konopnickiej
odcinek ul. JagiellońskaFranciszkańska) φ300 mm PE
2)
lub Hobas o dł. 160 m
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2009
200,0
Środki własne
i przychody
Gminy
-
200,0
-
-
-
-
-
-
34
Poprawa przepustowości Magistrala wodociągowa
ul. Jagiellońska-Bohaterów
Getta (wzdłuŜ ul. Konopnickiej
odcinek ul. FranciszkańskaBohaterów Getta) φ 250 mm
2)
crackingiem o dł. 160 m
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2009
120,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
-
120,0
-
-
-
-
-
-
35
Poprawa przepustowości - Plac
Św. Małgorzaty od nr 1 do 14
- cracking sieci wodociągowej
2)
φ 150 mm o dł. 400 m
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2009
170,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
-
170,0
-
-
-
-
-
-
36
Poprawa przepustowości Przejście sieci wodociagowej
pod torami PKP
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
5,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
5,0
-
-
-
-
-
-
-
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
136
ul. Kolejowa-Dworcowa φ 300
2)
mm o dł. 36 m
37
Poprawa przepustowości
- ul. Staszica i ul. M.C.
Skłodowskiej magistrala φ 300
mm o dł. 450 m (wraz z
hydrofornią pod potrzeby
2)
nowego osiedla)
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2011
215,0
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
-
215,0
-
-
-
-
38
Poprawa przepustowości
- ul. Stawki -cracking sieci
2)
wodociągowej - ok. 200m
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2010
60,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
-
-
60,0
-
-
-
-
-
39
ZUW Pszenno - zbiornik wody
2)
wraz z napowietrzalnią
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
100,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
100,0
-
-
-
-
-
-
-
40
ZUW Pszenno - modernizacja
układu technologicznego
2)
uzdatniania wody
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008-2009
300,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
20,0
280,0
-
-
-
-
-
-
41
Pobór wody - odwiert 2 studni
2)
ul. Bokserska
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008-2010
250,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
5,0
125,0
120,0
-
-
-
-
-
42
Modernizacja ujęć - zakup
głębinowych agregatów
2)
pompowych
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008-2009
46,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
16,0
30,0
-
-
-
-
-
-
43
Przedsięwzięcia racjonalizujące
zuŜycie wody - Monitoring
infrastruktury wodociągowej
2)
(prace studyjne) i sterowanie
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008-2011
320,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
69,0
51,0
100,0
100,0
-
-
-
-
44
Przedsięwzięcia rozwojowo
modernizacyjne sieci
kanalizacyjnej - uzbrojenie
ul. Zacisze φ 200 PVC
2)
o dł. 140 m
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
80,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
80,0
-
-
-
-
-
-
-
45
Przedsięwzięcia rozwojowo
modernizacyjne sieci
kanalizacyjnej - uzbrojenie
ul. Lipowej φ200 PVC
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
121,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
121,0
-
-
-
-
-
-
-
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
o dł. 225 m
137
2)
46
Przedsięwzięcia rozwojowo
modernizacyjne sieci
kanalizacyjnej - uzbrojenie
2)
ul. Słonecznej
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
30,0
Środki własne
i przychody
Gminy
30,0
-
-
-
-
-
-
-
47
Przedsięwzięcia rozwojowo
modernizacyjne sieci
kanalizacyjnej - kanalizacja
sanitarna w ul. Westerplatte
(pod potrzeby osiedla
2)
mieszkaniowego)
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2010-2011
3 000,0
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
1000,0
2000,0
-
-
-
-
48
Przedsięwzięcia rozwojowo
modernizacyjne sieci
kanalizacyjnej - sieć kanalizacji
sanitarnej dla potrzeb
Os. Westerplatte dł. 450 m 2002)
250 PVC
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2010
350,0
Środki własne
i przychody
Gminy
-
-
350,0
-
-
-
-
-
49
Przedsięwzięcia rozwojowo
modernizacyjne sieci
kanalizacyjnej - sieć kanalizacji
sanitarnej ul. Wiśniowa o
2)
długości 170 m 160-200 PVC
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008
65,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
65,0
-
-
-
-
-
-
-
50
Przedsięwzięcia rozwojowo
modernizacyjne sieci
kanalizacyjnej - sieć
kanalizacyjna Zaułek
Świętokrzyski φ200 PVC
2)
o dł. 113 m
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2009
40,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
-
40,0
-
-
-
-
-
-
51
Przedsięwzięcia rozwojowo
modernizacyjne sieci
kanalizacyjnej - sieć kanalizacji
sanitarnej w ul. Pułaskiego
2)
o dł. 190 m (kamionka)
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008-2009
176,2
ŚPWiK
Sp. z o.o.
10,2
166,0
-
-
-
-
-
-
52
Przedsięwzięcia rozwojowo
modernizacyjne sieci
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2011
95,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
-
-
-
95,0
-
-
-
-
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
138
kanalizacyjnej - wymiana
rurociągu tłocznego
z przepompowni ścieków
2)
ul. Komunalna - 360 m
Monitoring infrastruktury
kanalizacyjnej (prace studyjne)
2)
i sterowanie
53
SUMA
1)
2)
ŚPWiK
Sp. z o.o.
2008-2010
100,0
ŚPWiK
Sp. z o.o.
411 652,2 tyś. (30296,8 koszty poniesione przed 2010 r.)
7,0
43,0
50,0
-
-
-
-
-
-
-
125969,200
133761,300
65743,300
46681,600
5600,000
3600,000
Wieloletni Plan Inwestycyjny Gminy Miejskiej Świdnica na lata 2007-2013
Wieloletni Plan Rozwoju i Modernizacji Urządzeń Wodociągowych i Kanalizacyjnych będących w posiadaniu ŚPWiK Sp. z o.o. na okres 2008-2013
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
139
7. Analiza oddziaływania GPOŚ na środowisko
WdroŜenie zadań określonych w niniejszym „Programie Ochrony Środowiska dla
Gminy Miejskiej Świdnica” nie będzie powodowało negatywnego wpływu na
poszczególne komponenty środowiska.
Wskazane działania z zakresu ochrony przyrody i krajobrazu nie będą stwarzały
zagroŜenia
dla
ustanowionych
na
obszarze
gminy
form
ochrony
przyrody.
Nie przewiduje się teŜ, aby realizacja przedmiotowych zadań stanowiła zagroŜenie dla
naturalnych siedlisk i/lub gatunków o znaczeniu wspólnotowym, w tym priorytetowych,
zgodnie z Dyrektywami Rady: 92/43/EWG o ochronie naturalnych siedlisk oraz dziko
Ŝyjącej fauny i flory („Dyrektywa Siedliskowa”), 79/409/EWG o ochronie dziko Ŝyjących
ptaków („Dyrektywa Ptasia”) oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 16 maja 2005, w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin
i zwierząt, wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000
(Dz. U. Nr 94.poz. 795).
Podjęcie działań związanych z uregulowaniem gospodarki wodno – ściekowej
przyczyni się do poprawy stanu czystości środowiska w gminie, co poprawi ekologiczne
warunki Ŝycia mieszkańców gminy, jak równieŜ spowoduje poprawę jakości wód
powierzchniowych i podziemnych. Przedmiotowe działania nie będą powodować
ciągłego negatywnego oddziaływania na środowisko, uciąŜliwość proponowanych
działań moŜe być odczuwalna w fazie realizacji, jednakŜe wpływ będzie znikomy.
Z przeprowadzonej oceny aktualnego stanu środowiska z zakresu ochrony
powietrza wynika, iŜ na terenie Gminy Miejskiej Świdnica zachowane są normy
wskaźników zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego. Pomimo tego, iŜ stan
środowiska atmosferycznego, ze względu na ochronę zdrowia ludzi wykazały dobrą
i bardzo dobrą jakość powietrza w odniesieniu do norm średniorocznych oraz
średniodobowych obowiązujących dla wskaźników zanieczyszczeń, gmina w dalszym
ciągu podejmować będzie działania mające na celu dalsze ograniczenie negatywnego
wpływu na środowisko, poprzez m.in. sukcesywne remonty dróg, optymalizację
warunków
ruchu
drogowego,
promowanie
proekologicznych
zachowań
wśród
mieszkańców, a takŜe termomodernizację budynków mieszkalnych i obiektów
uŜyteczności publicznej.
W
celu
zamieszkania
rozwiązania
ludności
problemu
ponadnormatywnego
przeprowadzane
są
badania
hałasu
na
terenach
monitoringowe
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl
hałasu
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Świdnica
140
komunikacyjnego oraz działania kontrolne z zakresu ochrony przed hałasem
instalacyjnym, które realizowane są w ramach działań Wojewódzkiego Inspektora
Ochrony Środowiska. Przedmiotowe badania z zakresu hałasu komunikacyjnego objęły
swoim zakresem teren Gminy Miejskiej Świdnica. Miasto Świdnica nie posiada danych
dotyczących wielkości hałasu instalacyjnego, co nie pozwala na dokładną analizę
uciąŜliwości akustycznej na terenie przedmiotowej gminy.
Badania monitoringowe natęŜenia hałasu komunikacyjnego, w ramach WIOŚ
realizowane były w 2008 r. na terenie Gminy Miejskiej Świdnica i wykazały
przekroczenia
emisji
hałasu
w
dwóch
punktach
kontrolno-pomiarowych
przy
ul. Westerplatte (droga wylotowa w kierunku DzierŜoniowa – nr 382) i przy
ul. Sikorskiego (wylot w kierunku Strzegom – nr 382). W związku z powyŜszym gmina
powinna
zabiegać
o
zastosowanie
odpowiednich
środków
zapobiegawczych
ograniczających emisje hałasu od zarządcy drogi wojewódzkiej nr 382.
Ograniczenie hałasu drogowego moŜliwe jest dzięki zastosowaniu cichych
nawierzchni asfaltowych, budowaniu ekranów akustycznych wzdłuŜ dróg, polepszaniu
właściwości akustycznych pojazdów samochodowych (korzystne akustycznie bieŜniki
opon, skuteczniejsze układy tłumików, cichsze układy napędowe) oraz odpowiednim
strategiom zarządzania ruchem drogowym (np. nocne ograniczenie prędkości, „strefy
ciszy”, itd.).
mgr inŜ. Piotr Furtak
mgr inŜ. Magdalena Kroczak
Tech – eco Projektowanie i doradztwo w Ochronie Środowiska ul. Głowackiego18/1,
58- 100 Świdnica, [email protected], www.tech-eko.pl