ppt

Określniki chronologiczne w
Bibliografii Zawartości
Czasopism
Określniki chronologiczne:
 lokalizują przedmiot w czasie,
 wskazują czas, w którym zagadnienie
omawiane w dokumencie miało miejsce.
Określniki chronologiczne powinny być
stosowane w hasłach przedmiotowych
dla tych dokumentów, które mają
nacechowanie historyczne.
Określników chronologicznych nie
stosujemy:
 jeżeli przedmiot w swej nazwie zawiera
element czasowy, np.





Wojna 1939-1945 r.
Marzec 1968 r. w Polsce
Rewolucja 1989 r. aksamitna
Układ z Schengen (1985)
Sejm (1596)
 dla tematów i określników geograficznych
(nazwy państw), jeśli okres ich istnienia jest
ściśle określony, np.




Niemcy (Republika Demokratyczna)
Niemcy (Republika Federalna)
ZSRR (dla okresu 1917-1991)
Czechosłowacja (dla okresu 1918-1992)
 245 %Wyjście z Walhalii / Marianna Zielińska
 651 %Niemcy (Republika Federalna)
 jeżeli temat związany jest z
konkretnym okresem historycznym
lub wydarzeniami historycznymi






Gotyk
Impresjonizm
Romantyzm
Wiosna Ludów
Ruch oporu
Holocaust
 przy zagadnieniach i przedmiotach,
o których wiadomo, że związane są
z określonym czasem, np.
 Globalizacja
 Prywatyzacja
 Transformacja systemy społecznogospodarczego
 Gospodarka oparta na wiedzy
 Sztuczny satelita


245 %W tyglu transformacji / Wojciech Gliwa
650 %Transformacja systemu społeczno-gospodarczego –
Polska


245 %Nadzieje i zagrożenia globalizacji / Tadeusz Pilch
650 %Globalizacja

245 %Stan i perspektywy rozwoju społeczeństwa
informacyjnego w Polsce / Celina M. Olszak
650 %Społeczeństwo informacyjne – Polska




245 %Prywatyzacja polskiej gospodarki / Malwina
Szczepkowska
650 %Prywatyzacja – Polska
651 %Polska – gospodarka – od 1989 r.
 dla najnowszych kierunków w
sztuce, np.
 Performance
 Instalacja (szt.plast.)
 po tematach osobowych, z wyjątkiem
określnika zamach, ponieważ
element czasowy określony jest
latami życia danej osoby
 Określniki chronologiczne mają w
JHP BN charakter uogólniający.
 Określniki wyrażane są cyframi
arabskimi i uzupełnione skrótem w.
(wiek/wieki) lub r. (rok).
 Dla wieku XX i XXI określniki
podzielone są na daty roczne, dotyczy
to historii krajów europejskich.
 Określnikami są stulecia.
 Określniki wyrażone w postaci stuleci
lub dat mogą być łączone, np.
 19-20 w.
 1918-1939 r.
 Okresy sprzed naszej ery oznacza się
p.n.e., np.
 4 w. p.n.e.
 14-13 w. p.n.e.
 Jeżeli nie może sprecyzować początku
omawianego zagadnienia, ale jest
określony jego koniec stosujemy
określniki z przyimkiem „do”, np.
 do 19 w.
 do 15 w.
 Określniki te nie są uwzględniane w
kartotece wzorcowej, tworzone są na
potrzeby dokumentu.
 Określniki z przyimkiem „od” = od
oznaczonego początku do
współczesności, np.
 od 1944 r.
 od 2001 r.
 Nie stosujemy tych określników z
datą wyrażającą wiek, np. od 16 w.
 Określniki te kontrolowane są
kartoteką wzorcową
 Określniki dla 20 i 21 w.
 określniki ogólnego stosowania, np.
 1901-1914 r.
 1901-1939 r.
 1918-1939 r. z wyjątkiem: Niemiec,
Czechosłowacji, Austrii
 od 1945 r. z wyjątkiem tych krajów, po
których stosuje się określnik od 1944 r.
 od 1989 r. z wyjątkiem tych krajów, po
których stosuje się określnik od 1991 r.
 od 2001 r.
 określniki dla 20 i 21 w. związane z
tematem lub określnikiem
geograficznym, np.
 1940-1991 r. dla Estonii, Litwy, Łotwy
 od 1944 r. dla Bułgarii, Polski, Rumunii
 1917-1941 r. dla ZSRR i dla części
składowych federacji
 od 1991 r. dla Albanii, Jugosławii, krajów
byłej Jugosławii, Rosji, krajów byłego ZSRR
 od 1993 r. dla Czech i Słowacji
 Dla Czechosłowacji, Niemiec, Polski i
ZSRR określniki dla 20 i 21 w. są
rozbudowane,
 np. dla Niemiec






1918-1933
1918-1945
1933-1945
1945-1949
1989-1990
od 1990 r.
r.
r.
r.
r.
r.
 Dla Polski








1944-1956 r.
1944-1989 r.
1956-1989 r.
1970 r. – po tematach: Elbląg, Gdańsk,
Gdynia, Szczecin
1980-1981 r.
1980-1989 r.
od 1944 r.
od 1980 r.
 Określnik szczegółowy od 1965 r.
 stosuje się tematach związanych z
historią Kościoła Katolickiego, teologią
katolicką oraz po określniku katolicyzm
 dotyczy to jednak dokumentów
poświęconych Kościołowi w wymiarze
powszechnym, nie dotyczy spraw o zasięgu
lokalnym
 Określnik szczegółowy od 2004 r.
 występuje po nazwach krajów, które
wstąpiły do UE po 2004 r. i po temacie i
określniku Unia Europejska
 ale stosuje się go tylko dla tych
dokumentów, w których problematyka
unijna jest wyeksponowana, nie do opisu
wszystkich spraw dotyczących tych państw
po przystąpieniu do UE.
 Określniki chronologiczne po nazwach
województw utworzonych po 1999 r.
 Po nazwach województw utworzonych po
1999 r. , np. Mazowieckie, województwo,
Małopolskie, województwo, Łódzkie,
województwo (od 1999) nie stosuje się
określników chronologicznych
 Wyjątkiem są określniki chronologiczne w
postaci daty rocznej po określnikach: klęski
elementarne, wybory samorządowe,
środowisko
 Określniki chronologiczne zawierające
daty roczne:
 stan na... (rok) - stan na... (rok) –
stosuje się go po tematach z dziedziny
prawa, określnikach podział
administracyjny, ordynacja oraz po
tematach dotyczących monitoringu
środowiska człowieka, np.
 245 %Dziedziczenie praw majątkowych w świetle
polskiego prawa autorskiego / Piotr Slęzak
 650 %Majątek – prawo – Polska – stan na 2007 r.
 650 %Prawo autorskie – Polska – stan na 2007 r.
 245 %Normalniej czyli inaczej / Mariusz Urbanek
 650 %Wybory parlamentarne – ordynacja –
Polska – stan na 2005 r.
 245%Polska po 1999 r. / Zdzisław Sadowski
 651 %Polska – podział administracyjny – stan na
1999 r.
 Określnik chronologiczny po tematach
wyrażających wybory wszelkiego typu i
szczebla (np. parlamentarne,
samorządowe do Parlamentu
Europejskiego) oraz po temacie i
określniku klęski elementarne, np.
 245 %Kilka uwag o francuskich wyborach
prezydenckich / Jan Malewski
 650 %Wybory prezydenckie – Francja – 2007 r.
 245 %Podlaska lekcja / Lech Nikowski
 650 %Wybory samorządowe – Polska – 2006 r.
 651 %Podlaskie, województwo – wybory
samorządowe – 2006 r.
 245 %Powódź w Legnicy 1977 roku
 650 %Powódź – Polska – 1977 r.
 651 %Legnica (woj. dolnośląskie) – klęski
elementarne – 1977 r.
 245 %Pożar Konina 24 czerwca 1796 roku / Zdzisław
Włodarczyk
 650 %Pożar – Polska – 1796 r.
 651 %Konin (woj. wielkopolskie) – klęski
elementarne – 1796 r.
 Określniki chronologiczne zawierające
daty dane chronologiczne:
 zamach + data roczna (określnik ten
stosuje się po tematach osobowych), np.
 245 %Poderwały się gołębie / Stanisław Zasada
 600 %Jan Paweł II (papież ; 1920-2005) –
zamach 1981 r.
 określnik zjednoczenie + data roczna
(określnik ten stosuje się po nazwach
państw i regionów świata), np.
 245 %Polska wobec zjednoczenia Niemiec
1989-1991 / Jan Barcz
 651 %Niemcy – zjednoczenie 1989 r.
 245 %Królestwo Włoch w 19 w. / Anna
Barańska
 651 %Włochy – zjednoczenie 1861 r.
 określnik konstytucja + data roczna
(określnik ten stosuje nazwach państw i
regionów świata), np.
 245 %Włoskie państwo regionalne / Małgorzata
Lorencka
 650 %Regiony (adm.) - Włochy
 651 %Włochy – konstytucja 1947 r.
 245 %Czy podstawy do kasacji są zgodne z
Konstytucją RP / Dorota Szubielska
 650 %Kasacja – prawo – Polska
 651 %Polska – konstytucja 1997 r.
 W BZCz rozszerzono stosowanie dat
rocznych na określnik imprezy,
konkursy i festiwale, sprawozdanie,
statystyka, np.
 245 %Między ogrodem Semiramidy a domem : po
koncercie zapowiadającym budowę gmachu
filharmonii w Szczecinie / Agnieszka Rogulska
 610 %Filharmonia Szczecińska im. Mieczysława
Karłowicza
 650 %Muzyka – imprezy – Polska – 2006 r.
 651 %Szczecin (woj. zachodniopomorskie) – muzyka
– imprezy – 2006 r.







245 %Kontakt ’07 / Marek Wendorff
611 %Międzynarodowy Festiwal Teatralny „Kontakt” (17 ;
2007 ; Toruń)
650 %Teatr – konkursy i festiwale – Polska 2007 r.
651 %Toruń (woj. kujawsko-pomorskie) – teatr – konkursy
i festiwale – 2007 r.
245%Sprawozdanie dyrektora Archiwum Państwowego w
Krakowie za rok 2004 / Sławomir Radoń
610 %Archiwum Państwowe (Kraków) – 2004 r. –
sprawozdanie
651 %Kraków (woj. małopolskie) – archiwistyka – od 2001
r. - źródła
 Określniki chronologiczne po
tematach z dziedziny literatury, sztuki
i filozofii
 po tekstach literackich, filozoficznych,
teologicznych – stosuje się określnik w
postaci wieku, wyraża on okres
powstania utworu, np.
 245 %Życiorys bliźniaka / Roman Orzelski
 650 %Opowiadanie polskie – 21 w.
 Elegia III / Jacek Bierezin
 650 %Poezja polska – 20 w.
 245 %Młoda poezja hiszpańska / tł. Paweł Krupka
 650 %Poezja hiszpańska – 20 w. - antologia
 245 %Elementy filozofii / Proculus
 650 %Filozofia – 5 w.
 245 %Afraat o miłości
 650 %Miłość – teologia – 5 w.
 650 %Patrologia – 5 w.
 W opracowaniach na temat literatury,
sztuki, filozofii stosuje się określniki
szczegółowe przewidziane dla 20 i 21 w.
 245 %Czas maszyn, czas niepoprawnych głupców
/ Wojciech Rusinek
 650 %Powieść polska – historia – 1918-1939 r.
 245 %Jaka jesteś współczesna poezjo
 650 %Poezja polska – historia – od 1989 r.
 Określniki chronologiczne w
opracowaniu pamiętników
 po temacie pamiętniki stosuje się
określniki szczegółowe, które odnoszą się
do okresu omawianego w pamiętnikach
niezależnie od daty powstania czy
publikacji pamiętników, np.
 245 %Początki władzy ludowej w zapiskach Jana
Karola Wendego / oprac. Andrzej Winogrodzki
 600 %Wende, Jan Karol (1910-1986) – pamiętniki
 650 %Pamiętniki polskie – 1944-1956 r.
 651 %Polska – polityka wewnętrzna – 1944-1956
r. – pamiętniki
 245 %Okruchy dziennika / Mieczysław Franciszek
Rakowski
 600 %Rakowski, Mieczysław Franciszek (1926- ) –
pamiętniki
 650 %Pamiętniki polskie – od 2001 r.
 651 %Polska – polityka wewnętrzna – od 2001 r. pamiętniki
 Określniki chronologiczne po temacie
„nazwa narodowości za granicą”
 po temacie typu „nazwa narodowości za
granicą” określnik chronologiczny odnosi
się do określnika geograficznego
występującego w danym haśle
przedmiotowym, np.
 245 %Liczba i rozmieszczenie ludności niemieckiej w
powiecie kartuskim w okresie międzywojennym oraz
działania mniejszości niemieckiej w obronie swej
pozycji / Barbara Kąkol
 650 %Mniejszości narodowe – Polska - 1918-1939 r.
 650 %Niemcy za granicą – Polska – 1918-1939 r.
 651 %aKartuzy (woj. pomorskie ; okręg) – stosunki
etniczne – 1918-1939 r.
245 %Polacy w Niemczech między wojnami /
Dariusz Matelski
 650 %Mniejszości narodowe – Niemcy – 1918-1945 r.
 650 %Polacy zagranicą – Niemcy – 1918-1945 r.

 Jeżeli w haśle nie występuje określnik
geograficzny należy użyć określnik
chronologiczny ogólnego stosowania, np.
 245 %Emigracyjna dyplomacja / Tomasz Misiewicz
 610 %Rząd Rzeczypospolitej na uchodźstwie –
1944-1989 r.
 650 %Polacy za granicą – polityka – 1945-1989 r.
 Te same zasady dotyczą tematów
związanych z tematem Polacy za granicą:
Duszpasterstwo polonijne, Organizacje
polonijne, Szkolnictwo polonijne.
 245 %Duszpasterstwo Polaków na Litwie w procesie
przemian / Adam Bobryk
 650 %Duszpasterstwo polonijne – Litwa – od 1991 r.
 650 %Mniejszości narodowe – Litwa – od 1991 r.
 650 %Polacy za granicą – religia – Litwa – od 1991
r.
 245 %Polska organizacje w Wiedniu / Hanna
Kaczmarczyk
 650 %Mniejszości narodowe – Austria – od 1945 r.
 650 %Organizacje polonijne – Austria – od 1945 r.
 651 %Wiedeń (Austria) – organizacje – od 1945 r.
 245 %Szkoły polskie we Lwowie (1994-2004) / Bożena
Rafalska
 650 %Mniejszości narodowe – Ukraina – od 1945 r.
 650 %Szkolnictwo polonijne – Ukraina – od 1945 r.
 651 %Lwów (Ukraina) – szkolnictwo i oświata – od
1945 r.
 Określnik chronologiczny po temacie
Czasopisma polskie w innych krajach
dotyczy tematu nie określnika
geograficznego, np.
 245 %Model „Kultury” / George G. Grabowicz
 630 %Kultura (czasop.emigr.)
 650 %Czasopisma polskie – historia – Francja –
1944-1989 r.
 650 %Polacy za granicą – kultura – Francja –
1945-1989 r.
 Określniki ogólne, po których nie
stosujemy określników
chronologicznych:
 określniki: zbiory, recepcja, przekłady –
określnik chronologicznych sprawia, że
hasło nie jest jednoznaczne, np.
 Rysunek polski – zbiory – Francja – 20 w.
 można odczytać: zbiory dwudziestowiecznego
rysunku polskiego w Francji lub zbiory rysunku
polskiego we Francji 20 w.
 245 %Recepcja twórczości Wiktora Pelevina /
Arkadiusz Witecki
 600 %Pelevin, Viktor O. (1962- ) – recepcja - Polska
 650 %Literatura rosyjska – historia – od 1991 r.
 650 %Literatura rosyjska – recepcja – Polska
 245 %Fałszywi przyjaciele tłumacza w kontekście
rosyjskich przekładów powieści J. I. Kraszewskiego
„Hrabina Cosel” / Rustem Yunusov
 600 %Kraszewski, Józef Ignacy (1812-1887).
Hrabina Cosel – przekłady rosyjskie
 650 %Powieść polska – historia – 19 w.
 650 %Powieść polska – przekłady rosyjskie
 650 %Przekłady rosyjskie – historia – 19-20 w.
 Określniki historiografia (=w
historiografii), literatura (=w literaturze),
w filmie, w muzyce
 245 %Stan badań nad regionem świętokrzyskim w
czasach II wojny światowej / Stanisław Medycki
 650 %Historiografia polska – od 1989 r.
 651 %Kielce (woj. świętokrzyskie ; okręg) –
1939-1945 r.
 651 %Kielce (woj. świętokrzyskie ; okręg) –
historiografia



245 %Różne twarze kobiety w ujęciu Elizy Orzeszkowej /
Dominika Chuda
600 %Orzeszkowa, Eliza (1841-1910) – twórczość
650 %Kobieta – literatura polska
650 %Literatura polska – tematyka – 19-20 w.



245 %Kto wygrał tę wojnę / Konrad J. Zarębski
650 %Film polski – tematyka – 1944-1989 r.
650 %Wojna 1939-1945 r. – w filmie



245 %A to PRL właśnie / Katarzyna Wajda
650 %Komedia filmowa polska – tematyka – 1944-1989 r.
651 %Polska – w filmie

 Tematy rzeczowe (treściowe) zawierające
datę (dawniej zwane tematami
chronologicznymi), np.
Podziemie polityczne i zbrojne (1944-1956)
Polska Partia Robotnicza (1906)
Polska Partia Robotnicza (1942-1948)
Atak terrorystyczny na szkołę w Biesłanie 2004
r.
 Sejm (1991-1993)
 Bitwa 20-29 września 1920 r. nad Niemnem




 245 %Madryt, 11 marca / Małgorzata Kolankowska
 650 %Atak terrorystyczny w Madrycie 2004 r.
 245 %Irak i terroryzm / Julian Bartosz
 650 %Atak terrorystyczny na Stany Zjednoczone
2001 r.
 650 %Wojna 2003- amerykańsko-iracka
 245 %Budapeszt 1956 / Joanna Mieszko-Wiórkiewicz
 650 %Powstanie 1956 r. węgierskie
 245 %Kircholm 1605 / Tomasz Bohun
 650 %Bitwa 1605 r. pod Kircholmem






HASŁO
HASŁO
HASŁO
HASŁO
HASŁO
HASŁO
PRZED
PRZED
PRZED
PRZED
PRZED
PRZED
ODRZ
ODRZ
ODRZ
ODRZ
ODRZ
Powstanie 1953 r. w Berlinie
Berliński czerwiec 1956 r.
Czerwiec 1953 r. w Berlinie
Powstanie berlińskie
Powstanie w Berlinie
Wydarzenia 1953 r. w Berlinie
 HASŁO PRZED
Traktat brzeski z Rosją (1918)
 HASŁO PRZED ODRZ
Brzeski traktat pokojowy z
Rosją (1918)
 HASŁO PRZED ODRZ
Pokój brzeski z Rosją (1918)
 HASŁO PRZED ODRZ
Traktat brzeski (3.03.1918)