Muzyka reggae

REGGAE
Po raz pierwszy terminu "reggae" użył w 1967 Toots Hibbert. Istnieje kilka hipotez co do pochodzenia tego terminu. Jedna z
nich mówi że pochodzi ono od słowa Regga, nazwy plemienia mieszkającego nad jeziorem Tanganika. Bob Marley twierdził
że słowo to ma pochodzenie hiszpańskie i oznacza "króla muzyki". Z kolei Hux Brown, weteran jamajskich studiów
nagraniowych podaje wersję według której jest to po prostu opis rytmu, dowcipne słowo które oznacza nierówny rytm i
zmysłowe brzmienie.
Reggae - w slangu jamajskim "patois" oznacza coś przeraźliwie biednego, dzikiego, ale zarazem
coś niezwykle godnego. pełnego dumy i wolności.
Reggae (wym. rege) – styl we współczesnej muzyce rozrywkowej wywodzący się z Jamajki. Niezwykły
rozwój przeżył pod koniec lat 50., a także od momentu uzyskania przez Jamajkę niepodległości w 1962.
Stanowi najbardziej charakterystyczny gatunek muzyki jamajskiej.
Reggae jest popularne w środowisku ruchu Rastafari. Jej historia sięga ponad 400 lat wstecz do wczesnych
czasów afrykańskiego niewolnictwa. Na muzykę reggae wpływ miała tradycja nyabinghi oraz gatunki
muzyczne takie jak: calypso, blues, mento, liczne rytmy afrykańskie, indyjskie raga, soca, ju-ju, salsa,
muzyka Indian Południowej Ameryki, ska, rumba, cumina-burru, samba i inne. Ewolucja muzyki reggae
prowadziła przez szereg różnych gatunków: mento, ska, bluebeat, rocksteady.
Muzyka reggae związana jest nieodłącznie z brzmieniem, które ma nie tylko wymiar estetyczny, ale również
kulturowy. Czyli taki rodzaj słów, które mocą swego brzmienia mogą wywoływać przeobrażenia w postrzeganiu
otaczającego nas świata. Opowieści o Afryce, o jej tradycji i kulturze, stanowią główny wątek przesłania
reggae. Słuchając ich - jedni przypominają sobie to, co było, inni dowiadują się o tym.. Reggae - to naturalne
uczucie płynące prosto z serca i wielka wiara wynosząca ducha ponad marność tego świata. Jamajscy
Rastafarianie żyjący w ascezie, zintegrowani z przyrodą. walczą z diabłem w pieniądzu. Występują z orężem
własnej afrykańskiej tradycji, muzyki i pieśni - w walce z każdą formą przemocy. Ich credo to: Nie ma ludzi
złych. są tylko ludzie słabi, w których w nieustannej walce doczesnego życia. zło przeważa nad dobrem.
Jest to oczywiście rodzaj muzyki zbliżającej nas do Afryki. Jej korzenie są w plemionach afrykańskich , które wybijając rytm
na bębnach ( kongach - na których gra się do dziś ) dały podstawę reggae. Jednak pierwsze utwory reggae powstały w
slamsach dzielnicy biedoty West Kingston do rytmów reggae dodano basowe riffy. Od początku reggae nie było zbyt
zagmatwaną muzyką - jej rytm jest prosty , regularny wręcz hipnotyzujący. Pierwsze utwory reggae były poświęcane trudnej
sytuacji ludzi czarnych. Reggae było muzyką dla małego kręgu odbiorców , jednak dzięki Bobowi Marleyowi
rozprzestrzeniła się na cały świat (wraz z muzyką - religia rastafari). Jak sam mówił jego muzyka jest przeznaczona dla
czarnych i białych. Później wielu podążyło śladem Boba i kontynuowało popularyzację tej muzyki. Do najsłynnieszych
należą : Peter Tosh, Jimmy Cliff, Johnny Nash, The Mighty Diamonds, Fabulous Five, Byron Lee and the Dragonaires,
Junior Tucker, Joe Higgs, Burning Spear, The Abyssinians. 1977 roku powstał pomysł zorganizowania koncertu na Jamajce ,
na którym mieliby zagrać najsłynniejsi wykonawcy reggae. Sunsplash Reggae - tak nazwano festiwal którego pierwsza
edycja odbyła sie w 1978. Ogromna popularność festiwalu przyczyniła się do jego kontynuacji. Sunsplash odbywa się
corocznie aż do dziś. Jest uważany za największy koncert reggaowy na Ziemi. Peter Tosh i oczywiście Bob Marley and the
Wailers. Gdy muzyka reggae zaczęła zyskiwać popularność zaczęły się pojawiać poszczególne jej odmiany. Dziś można
mówić o roots - muzyce korzeni , którą grano na samym początku reggae ; rock steady - reggae lekkie , taneczne ; muffin reggae melodyjne , płynne ; dub - tu najważniejszy jest rytm i charakter transowy , często dzisiaj wykorzystywane są do
uzyskania takiego efektu instrumenty elektroniczne i komputery. Powstał dzięki singlom Boba Marley - jego utwory były
nagrywane również bez wokalu. Po dograniu nowych ścieżek powstawał dub. Styl ten rozwinął się w latach 70, kiedy to
objazdowi Discjockeye (dzisiaj Soundsystemy) wykorzystując swój wokal oraz zmixowane przeboje innych wykonawców
komentowali codzienne życie. Nazwano to Ride de Riddin Dub. Królem dubu jest Lee "Scratch" Perry. On odkrył ska a
później poprzez elektronikę uzyskiwał bardziej transowe i psychodeliczne efekty dające podstawę dzisiejszemu dubowi.
Bardzo bliską muzyki reggae jest ska. Charakterystyczną cechą ska jest używanie instrumentów dętych - np. trąbek. Poza
tym rytm ska jest szybszy od reggae. To są podstawowe różnice. Natomiast z reggae rozwinęła się popularna dzisiaj muzyka
hip -hop. Właśnie w reggae znajdują się jej korzenie.
POLSKIE REGGAE
Muzyka reggae pojawiła się w Polsce na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku.
Uznaje się, że pierwszą formacją która użyła jamajskich rytmów w swoich utworach była punkowa Brygada
Kryzys - Roberta Brylewskiego i Tomasza Lipińskiego. Stylistykę tę wykorzystywały również inne zespoły
związane z tym nurtem - Deadlock i TILT. Przełomowy był jednak rok 1983 rok kiedy to wspomniany R.
Brylewski założył pierwszy zespół reggae - Izrael. Krótko potem powstały: Gedeon Jerubbaal, R.A.P.,
Bakszysz i Daab.
Pierwsze teksty w polskim reggae dotyczyły prawie wyłącznie Babilonu, a więc złej, popsutej przez pieniądz
i władzę cywilizacji zachodu, co w naszym przypadku odnosiło się najczęściej do państwa komunistycznego.
Dzięki polskim tekstom i poruszanym w nich tematom, bliskim prawie każdej młodej buntującej się osobie,
reggae zaczęło odnosić niesamowite sukcesy. Okazało się, że muzyka z Jamajki wcale nie jest nam odległa
.ani dźwiękiem ani przekazem.
Niestety w parze z zainteresowaniem reggae wśród słuchaczy oraz organizatorów imprez muzycznych nie
szło zainteresowanie wytwórni płytowych, ani też mediów. Można nawet zaryzykować stwierdzenie, że
trójkolorowa subkultura ludzi ze strączkami na głowie - jak określano polskich rasta - była spychana w
medialny niebyt. Tylko nielicznym udawało się nagrać materiał i zaistnieć w radiu czy telewizji. Na szczęście
nie miało to wpływu na popularność jako taką, czego dowodem niech będą np. festiwale w Jarocinie, gdzie
rokrocznie grywały zespoły reggae, mające też w okresie boomu tego gatunku całe festiwalowe dni tylko dla
siebie.
…
Niestety raggae w Polsce nie przetrwało długo. Początek lat 90. przyniósł załamanie
jamajskiej sceny w Polsce. Muzyka nadwiślańskich "rastamanów" nie wytrzymała
konkurencji ze strony wszechobecnego rocka i popu.
W pewnym momencie zrozumiano, że reggae to nie tylko spokojna, kołysząca muzyka, ale i kilka
pokrewnych gatunków. Za sprawą satelitarnych stacji muzycznych do Polski dotarły dźwięki ragga i
dancehall. Nagle też, na fali popularności hiphopu, polski słuchacz tego gatunku dowiedział się, że korzenie
jego ulubionej muzyki to nic innego jak... reggae. I znów się zaczęło. Odrodziły się festiwale, zespoły
zaczęły wydawać lub wznawiać płyty a nad Wisłę zapraszano czołowych artystów z Jamajki i Wielkiej
Brytanii. Michael Rose, Twinkle Brothers, Zion Train - to tylko niektórzy wykonawcy jacy w tamtym czasie
dali w Polsce koncerty. Zapoczątkowana została druga młodość reggae. Nie trzeba było długo czekać na
narodziny nowych składów. Po latach posuchy w muzycznych kalendariach znów zrobiło się trójkolorowo a
na ulicach coraz częściej można było spotkać młodych ludzi w dredach. Reggae trafiło wreszcie do telewizji.
I choć reakcje na taki stan rzeczy były początkowo nieprzychylne - bo dla wielu reggae to niezależność, także
medialna - to jak się dziś okazuje wszystkim wyszło to na dobre.
. Niedawno doczekaliśmy się też drukowanej "Encyklopedii Polskiego Reggae" (autorstwa Jarosława
Hejenkowskiego), a nawet tematycznych czasopism ("Free Colours", "Reggaebeat"), o stronach
internetowych nie wspominając. Największe festiwale to te Ostródzie i Bielawie trwają 3 dni a ich główną
atrakcją są występy jamajskich klasyków i wielkie powroty gwiazd rodzimej sceny. To właśnie w Ostródzie
w 2006 roku reaktywował się IZRAEL Roberta Brylewskiego. Zdaje się więc, że reggae w Polsce przeżywa
dziś nie tyle drugą młodość co wchodzi w okres muzycznej dojrzałości. W każdym razie nigdy nie miało się
tak dobrze jak teraz...
Polskie zespoły reggae
BAKSHISH Jeden z najważniejszych polskich zespołów reggae powstały w Kluczborku
w 1982 roku. Choć na przestrzeni czasu wydali tylko trzy albumy, ich znaczenie jest
niepodważalne. Obecnie Bakshish, prowadzony przez założyciela i lidera Jarka „Jarexa”
Kowalczyka znów koncertuje a podczas występów obok klasyków usłyszeć można nowe
kompozycje.
Otwórz oczy
Żyjąca muzyka
Gdzie jesteś
Natural Dread Killaz
Natural Dread Killaz to wrocławska grupa grająca mieszankę reggae, dancehall, ragga i
hip hop. Zespół założyli bracia Mesajah i paXon, pełniący w zespole rolę nawijaczy i
producentów. Wokalnie wspierają ich Natty i Yanaz zaś za selekcję odpowiedzialny jest
Ko-Tune. Swój repertuar opierają przede wszystkim na własnych produkcjach, ale także
nie stronią od jamajskich riddimów.
Rasiści
Uwierz w siebie
Obudź w sobie lwa
Jamal
Jamal to duet producencki w składzie Miód i Łukasz Borowiecki. Powstał w 1999 roku w Radomiu. Początkowo tworzyli
nagrania stricte rapowe. Z czasem zaczęli się interesować muzyką reggae i raggamuffin.
Po przerwaniu działalności w 2001 roku, a następnie wznowieniu jej w 2004, zespół podjął kolejne próby przeniesienia tych
gatunków w polskie realia. Owocem tych starań jest debiutancka płyta duetu "Rewolucje", która ukaże się na rynku 18
czerwca 2005 roku.
Babilon
Automat
Stereo
WOKALIŚCI …
Bob Marley to legenda światowej muzyki XX wieku. Dla jamajskiego reggae był i pozostał guru, jednocześnie był
pierwszym artysta z tego kraju, który zdobył światowy rozgłos. Wokalista, gitarzysta i twórca niezapomnianych utworów
takich jak choćby "Exodus", "Iron Lion Zion", "No Woman, No Cry" czy "One Love". Jego nagrania do dziś inspirują
artystów na całym świecie. Bob Marley stał się pierwszą wielką gwiazdą, która pochodziła z kraju Trzeciego Świata. Jego
utwory, przesycone rewolucyjnymi treściami, trafiały do milionów zbuntowanych słuchaczy na całym świecie. Kolejnym
ważnym elementem, który wpłynął na fenomen popularności artysty było jego zaangażowanie w ruch rastafariański, łączący
tradycje biblijne z elementami wierzeń afrykańskich - rastafarianie wierzą, że mieszkańcy Afryki są narodem wybranym, a
prorokiem rastafarian był król Etiopii Hajle Selasje I, znany także jako Ras Tafari.
"
Exodus
Iron Lion Zion
No Woman, No Cry
Peter Tosh
Peter Tosh, to znany ze swojej bezkompromisowości muzyk reggae i – tuż obok Boba Marleya i Jimmiego Cliffa - jeden z
twórców tego gatunku. Urodził się w Grange Hill na Jamajce w 1944 roku jako Winston Hubert McIntosh, został
zamordowany 11 listopada 1987 roku. Był jednym z założycieli zespołu The Wailers (później znanego jako Bob Marley and
The Wailers) i współpracował z nim w latach 1963-74.
LEGALIZE
OUT OF SPACE
Feel No Way - 1983 Mama Africa(1983)
JIMMY CLIFF
Jimmy Cliff urodził się w 1948 roku na Jamajce. Jego twórczość zawiera elementy reggae, popu i ska. Jest jedną z
największych gwiazd muzyki tego gatunku.
Pierwsze kroki w show-biznesie stawiał już jako 14-latek, kiedy nagrał swój pierwszy hit - "Hurricane Hattie". Niebawem
pomagał Bobowi Marleyowi przy nagraniu jego pierwszego LP. Następnie jako wokalista dołączył do The Dragonaires.
Dzięki temu nawiązał współpracę z Chrisem Blackwellem.
I CAN SEE CLEARLY NOW
JOHN CROW
REGGAE NIGHT
Gentleman
Gentleman, czyli Tilmann Otto, urodził się 19 kwietnia 1974 roku w niemieckim Osnabrück. Po raz pierwszy zetknął się z
roots reggae, kiedy miał 13 lat. Wtedy też słuchał audycji jednego ze swoich idoli - Davida Rodigana, który mówił o tej
muzyce. Już jako 17-latek wyjechał na wakacje na Karaiby, gdzie słuchał jamajskiej muzyki. Tam też po raz pierwszy stanął
przed mikrofonem i wiedział, że właśnie to będzie robić w życiu. Przez następne lata Gentleman spędzał wolne dni na
Jamajce
Do the right thing
Runaway
DIFFERENT PLACES
MARIKA
Prawdziwe nazwisko Marta Kosakowska - Zarębska. Znana także jako Lady Marika i Lady MC. Polska autorka tekstów i
wokalistka spod znaku reggae, ragga, soulu, Funka, muzyki dancehall i nu jazzu. Na swoim koncie ma występy w Polsce i
poza jej granicami – między innymi we Francji, Wielkiej Brytanii i Irlandii. Supportowała między innymi Macy Gray, Sean
Paula i Gentlemana. Jest prawdziwą entuzjastką bashmentowych imprez z muzyką jamajską. Uwielbia brzmienie powstające
ze spontanicznej potrzeby serca i szczerych, autentycznych tekstów. Znana z energetycznych koncertów, podczas których jej
pasja i entuzjazm udzielają się całej publiczności.
Esta Festa
Nieważne ile
Siła ognia