TEMAT: KONGRES WIEDEŃSKI 1. Cele kongresu wiedeńskiego: uporządkowanie granic w Europie po klęsce Napoleona I i stworzenie nowego lądu według zasad: - restauracji - przywrócenie systemów polityczno-ustrojowych sprzed okresu napoleońskiego, powrót dawnych dynastii na trony - legitymizmu - nienaruszalność praw dynastycznych, wynikająca z teorii, że wszelka władza pochodzi od Boga - równowagi europejskiej - żadne państwo nie mogło wybić się na hegemona • twórcami nowego ładu w Europie byli: car Rosji Aleksander I, król Prus Fryderyk Wilhelm III, cesarz Franciszek I Habsburg i kanclerz Austrii Klemens Metternich, minister spraw zagranicznych Francji Charles Talleyrand i Anglii lord Henry Casllereagh 2. Akt końcowy kongresu podpisano 9 VI 1815 r. po wielu miesiącach rozmów, przerywanych balami, przyjęciami - „kongres nie posuwa się, on tańczy" (Charles de Ligne) - Francja (po „stu dniach" Napoleona) powróciła do granic z 1790 r, miała oddać dzieła sztuki, zapłacić kontrybucję; na tron powróciła dynastia Burbonów - sprawa polska • z większości ziem Księstwa Warszawskiego utworzono Królestwo Polskie w unii personalnej z Rosją • do Prus włączono Wielkopolskę (z której utworzono Wielkie Księstwo Poznańskie), Toruń i Gdańsk • Austria otrzymała kopalnie soli w Wieliczce i obwód tamopolski • Kraków został wolnym miastem, zwanym Rzeczpospolitą Krakowską, pod protektoratem trzech zaborców - sprawa niemiecka • utrzymano podział Niemiec i utworzono Związek Niemiecki pod wodzą Austrii, liczący 35 państw i 4 wolne miasta • wzrosła rola Prus, które oprócz ziem polskich otrzymały część Saksonii, Pomorze Szwedzkie wraz z Rugią, ziemie w Nadrenii i Westfalii - sprawa włoska ▪ utrzymano rozbicie polityczne Włoch, odnowiono Państwo Kościelne • potwierdzono wpływy Austrii w Lombardii, Wenecji, Dalmacji i Istrii • Maria Luiza Habsburg (druga żona Napoleona I) dostała w dożywotnie władanie Księstwo Parmy; Franciszek IV Habsburg otrzymał Księstwo Modeny; Księstwo Toskanii otrzymał Ferdynand III Habsburg utworzono Królestwo Sardynii (wraz z Piemontem i Sabaudią) • w 1816 r. utworzono Królestwo Obojga Sycylii pod rządami Ferdynanda I Burbona - inne postanowienia ▪ Dania zrzekła się Norwegii, którą połączono ze Szwecją ▪ Holandię połączono z Belgią i Luksemburgiem w Królestwo Niderlandzkie (istniało do 1830) ▪ zagwarantowano neutralność Związku Szwajcarskiego złożonego z 22 kantonów ▪ potwierdzono potęgę kolonialną Anglii - panowanie na Malcie, Wyspach Jońskich, Cejlonie i w Kraju Przylądkowym w południowej Afryce ▪ uchwalono kodeks dyplomatyczny i w praktyce nic nie znaczącą deklarację o zniesieniu handlu niewolnikami 3. System bezpieczeństwa ▪ Święte Przymierze - utworzone 14 IX 1815 r. przez Rosję, Austrię, Prusy (w sumie 16 większych państw - bez Anglii, Turcji, Państwa Kościelnego), które zobowiązały się do wzajemnej pomocy w tłumieniu rewolucji; Święte Przymierze stało na straży porządku i ładu wiedeńskiego w Europie i było ostoją zacofania oraz feudalizmu • Austria, Prusy i Rosja podpisały 19 XI 1820 r. w Troppau (Opawa) protokół o interwencji zbrojnej w przypadku złamania zasad kongresu wiedeńskiego • Święte Przymierze rozpadło się w czasie wojny krymskiej 1853-1856 ▪ Czwórprzymierze - utworzone 20 XI 1815 r. przez Anglię, Rosję, Austrię, Prusy (w 1818 r. przystąpiła Francja), które w przypadku wojny miały ustalić wspólną politykę; związek ten nazwano „koncertem mocarstw"