Prawo w oświacie Konferencje metodyczne dla nauczycieli oprac. E. Rostkowska D. Janiszewska Gorzów Wlkp., sierpień 2014r. Spis treści 1. Kierunki polityki państwa 2. Co nowego w oświacie? 3. Gdzie szukać informacji o zmianach w prawie oświatowym? 4. Nowelizacje aktów prawnych 5. Nowe akty prawne Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2014/2015 1. Wspieranie rozwoju dziecka młodszego na I-szym i kolejnych etapach edukacyjnych w związku z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego. 2. Podniesienie jakości kształcenia ponadgimnazjalnego w zakresie umiejętności określonych w podstawie programowej, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności w zakresie matematyki. 3. Profilaktyka agresji i przemocy w szkołach. 4. Edukacja włączająca uczniów niepełnosprawnych. Co nowego w oświacie? • Obowiązek szkolny sześciolatków dla dzieci urodzonych do 30 czerwca 2008 (możliwość odroczenia obowiązku szkolnego). • Programy nauczania (nowe rozwiązanie dotyczy możliwości zatwierdzania części programu nauczania z zastosowaniem podręcznika zapewnionego przez MEN). • Nowy darmowy podręcznik do klasy I, bezpłatny dostęp do materiałów, dostosowanie lub zmiana podręczników. • Uregulowania prawne dotyczące pracy świetlicy szkolnej; • Uregulowania prawne dotyczące zatrudniania asystentów nauczycieli (stworzenie sześciolatkom możliwie najlepszego startu szkolnego). Gdzie szukać informacji o zmianach w prawie oświatowym? www.men.gov.pl (zakładka: Akty prawne) www.ko-gorzow.edu.pl www.womgorz.edu.pl (zakładka: Prawo oświatowe) www.sejm.gov.pl. Internetowy System Aktów Prawnych NOWELIZACJE Ważne zmiany w ustawie o systemie oświaty • Ustawa z dnia 6 grudnia 2013r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014 , poz. 7 – ustawa rekrutacyjna) • Ustawa z dnia 21 lutego 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014 , poz. 290) • Ustawa z dnia 4 kwietnia 2014r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014, poz.538) • Ustawa z dnia 24 kwietnia 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014 , poz. 642) • Ustawa z dnia 30 maja 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014 , poz. 811 – ustawa podręcznikowa) Ustawa z dnia 6 grudnia 2013r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – nowe zasady rekrutacji do przedszkoli • Dają pierwszeństwo przyjęcia dzieciom mieszkańców z gminy, na terenie której znajduje się dana placówka. • Uwzględniają potrzebę godzenia pracy zawodowej rodziców z obowiązkami rodzinnymi. • Definiują rodziców samotnie wychowujących dzieci. • Uwzględniają potrzeby m.in. rodzin wielodzietnych raz niepełnosprawnych dzieci i rodziców. Ustawa weszła w życie z dniem 18 stycznia 2014., ale w odniesieniu do rekrutacji do publicznych szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych na lata szkolne 2014/2015 i 2015/2016 zachowano rozwiązania obowiązujące do tej pory Ustawa z dnia 6 grudnia 2013r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – zmiany w innych obszarach • Wprowadzono przepis umożliwiający zatrudnienie w publicznych przedszkolach (za zgodą kuratora oświaty) osób niebędących nauczycielami, ale posiadających specjalistyczne przygotowanie, którym dyrektor mógłby powierzyć prowadzenie np. zajęć dodatkowych. • Wprowadzono potrzebny przepis dotyczący potwierdzania niekaralności osób zatrudnionych w przedszkolu i w szkole. • Doprecyzowano zapisy dotyczące kształcenia specjalnego w publicznych i niepublicznych przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego. • Uporządkowano kwestie związane z dotacją dla kwalifikacyjnych kursów zawodowych. Ustawa z dnia 21 lutego 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2014 , poz. 290) Zmiany dotyczące podręczników szkolnych: • możliwość zlecania opracowania i wydania podręcznika przez Ministra Edukacji Narodowej; • dyrektorzy szkół nie maja już obowiązku ogłoszenia listy podręczników do 15 czerwca. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – asystent nauczyciela • Przepisy ustawy wprowadzają możliwość zatrudnienia od 1 września 2014 roku w szkole podstawowej (w tym specjalnej i integracyjnej) asystenta nauczyciela lub osoby niebędącej nauczycielem, prowadzących zajęcia w klasach I-III, lub asystenta wychowawcy świetlicy. • Do zadań asystenta należy wspieranie nauczyciela lub wychowawcy świetlicy w prowadzeniu zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. • Musi mieć on wykształcenie co najmniej na poziomie wymaganym do zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole podstawowej oraz przygotowanie pedagogiczne. • Asystent będzie zatrudniany na zasadach określonych w Kodeksie pracy, z tym że wynagrodzenie ustala się nie wyższe niż przewidziane dla nauczyciela dyplomowanego. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – świetlica szkolna • Określono szczegółowe regulacje zapewnienia zajęć świetlicowych w szkołach podstawowych i w gimnazjach. • Zajęcia świetlicowe mają być organizowane systematycznie, w ciągu całego dnia, z uwzględnieniem potrzeb edukacyjnych oraz rozwojowych dzieci, a także ich możliwości psychofizycznych. Nowe przepisy kładą nacisk na zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów oraz zajęcia zapewniające prawidłowy rozwój psychofizyczny. • Na zajęciach świetlicowych pod opieką jednego nauczyciela nie może pozostawać więcej niż 25 uczniów. • Wymienione przepisy będą miały zastosowanie także do gimnazjów, jeżeli zajdzie potrzeba zapewnienia zajęć świetlicowych, np. tym uczniom, którzy oczekują na dowóz do domu. Dotychczasowe rozwiązania w tym zakresie znajdujące się w rozporządzeniu MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół zostały przeniesione do ustawy. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – odroczenie obowiązku szkolnego • Odroczenie spełniania obowiązku szkolnego przez dziecko odbywa się na wniosek rodziców. • Wniosek rodzice mogą składać w trakcie całego roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy sześć lat. • Odroczenie dotyczy roku szkolnego, w którym dziecko ma rozpocząć lub już rozpoczęło spełnianie obowiązku szkolnego. Ustawa z dnia 30 maja 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – kluczowe rozwiązania • Nałożenie na ministra właściwego ds. oświaty i wychowania zadania wyposażenia szkół podstawowych w bezpłatny podręcznik do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej dla uczniów klas I-III. • Wprowadzenie wymogu dostosowania podręczników ww. do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów niepełnosprawnych. • Wprowadzenie dotacji celowej dla organów prowadzących szkoły podstawowe i gimnazja na zakup podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla SP i G. • Nałożenie na szkoły podstawowe i gimnazja obowiązku zapewniania uczniom bezpłatnego dostępu do podręczników, materiałów edukacyjnych bądź ćwiczeniowych (egzemplarze podręczników oraz materiałów edukacyjnych, będą własnością organu prowadzącego szkołę i będą wypożyczane lub udostępniane uczniom. Egzemplarze materiałów ćwiczeniowych zostaną przekazane uczniom bez obowiązku ich zwrotu). Ustawa z dnia 30 maja 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – kluczowe rozwiązania • Modyfikacja warunków dopuszczania podręczników do użytku szkolnego (zakaz zamieszczania w nich pytań, poleceń, zadań i ćwiczeń wymagających wypełniania w egzemplarzu podręcznika oraz zakaz zamieszczania w podręcznikach odwołań i poleceń do dodatkowych materiałów dydaktycznych przeznaczonych dla ucznia, opracowanych przez określonego wydawcę). • Wprowadzenie wymogu, aby zestaw podręczników obejmował po jednym podręczniku do danych zajęć edukacyjnych w danej klasie (przewidziane są wyjątki). • Umożliwienie rodzicom wpływu na ustalanie zestawu podręczników, materiałów edukacyjnych bądź ćwiczeniowych (opinia rady rodziców). Ustawa z dnia 30 maja 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – słowniczek pojęć • Program wychowania przedszkolnego lub programie nauczania do danych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego – należy przez to rozumieć opis sposobu realizacji celów wychowania lub kształcenia oraz treści nauczania ustalonych odpowiednio w podstawie programowej wychowania przedszkolnego lub podstawie programowej kształcenia ogólnego dla danego etapu edukacyjnego. • Program nauczania do zawodu – należy przez to rozumieć opis sposobu realizacji celów kształcenia i treści nauczania ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach, w formie efektów kształcenia, uwzględniający wyodrębnienie kwalifikacji w zawodzie, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 24 ust. 1; program nauczania do zawodu zawiera także programy nauczania do poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia w zawodzie, ustalonych przez dyrektora szkoły, a w przypadku szkół artystycznych – określonych w ramowych planach nauczania dla tych szkół. (Wprowadzenie definicji programu nauczania wynika z przeniesienia regulacji dotycz. warunków jakie powinny spełniać programy nauczania do ustawy o systemie oświaty) Ustawa z dnia 30 maja 2014r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw – słowniczek pojęć • Podręcznik – podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego. • Materiał edukacyjny – materiał zastępujący lub uzupełniający podręcznik, umożliwiający realizację programu nauczania, mający postać papierową lub elektroniczną. • Materiał ćwiczeniowy – materiał przeznaczony dla uczniów służący utrwalaniu przez nich wiadomości i umiejętności (zeszyty ćwiczeń, karty pracy itp.– materiały jednorazowe). (Wprowadzenie tych definicji wynika z nowych zasad wyboru i ustalania zestawu podręczników lub materiałów edukacyjnych oraz nowych zasad wyboru materiałów ćwiczeniowych obowiązujących w szkole, a także wprowadzenia finasowania ich zakupu ze środków pochodzących z dotacji celowej przekazywanej jednostkom samorządu terytorialnego) Bezpłatne podręczniki • Nowelizacja stanowi drugi etap reformy poprawy warunków realizacji konstytucyjnego prawa do nauki oraz obowiązku zapewnienia przez władze publiczne obywatelom powszechnego i równego dostępu do wykształcenia przez zwiększenie dostępności podręczników dla uczniów. • Wyposażenie szkół w podręczniki jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej wykonywanym przez jednostki samorządu terytorialnego. • Szczegółowe warunki korzystania przez uczniów z podręczników lub materiałów edukacyjnych określa dyrektor szkoły, uwzględniając konieczność trzyletniego okresu ich używania. • Znowelizowana ustawa gwarantuje dostęp do bezpłatnego podręcznika, materiałów edukacyjnych oraz materiałów ćwiczeniowych. Bezpłatne podręczniki – etapy wprowadzania Rok szkolny Uczniowie/typ szkoły 2014/2015 uczniowie klasy I SP 2015/2016 2015/2016 2017/2018 uczniowie klas II i IV SP klasy I G uczniowie klas III i V SP uczniowie klasy II G uczniowie klasy VI SP uczniowie klasy III G Ustawa z dnia 4 kwietnia 2014r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (poz.538) Art. 3. W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.5) w art. 92a po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b - Zmiany dotyczą nowych wymagań wobec wychowawcy i kierownika różnych form wypoczynku dzieci i młodzieży – obowiązek przedłożenia organizatorowi wypoczynku informacji o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego. Nauczyciel lub kandydat na wychowawcę lub kierownika formy wypoczynku (zatrudniony na podstawie przepisów, które zwierają warunek o niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie) składa w formie pisemnej oświadczenie o niekaralności za przestępstwa wymienione w ustawie (Zmiana weszła z dniem 26 maja 2014) Rozporządzenie MEN z dnia 11 lutego 2014r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. 2014 , poz. 251) • Dodaje się załącznik nr 14 „Ramowy plan nauczania dla klasy VI szkoły podstawowej dla dorosłych” Rozporządzenie MEN z dnia 25 marca 2014 zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. 2014 , poz. 478) Wprowadzone zmiany od 1 września 2014 : • organizacja nauki religii i etyki – zniesiony zostaje wymóg liczebności dla zorganizowania grupy (dla każdego zainteresowanego ucznia należy organizować zajęcia); • każdy uczeń ma prawo do uczęszczania na zajęcia religii, jak i etyki oraz otrzymywania ocen z tych zajęć; na świadectwie szkolnym uczeń wskazuje zajęcia, z których należy wpisać ocenę; • naukę religii lub etyki organizuje się na życzenie rodziców (SP i G), bądź samych uczniów (PG) w formie pisemnego oświadczenia. Rozporządzenie MEN z dnia 30 maja 2014 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2014, poz.803) Wprowadzenie obowiązkowej, bezpłatnej nauki języka obcego nowożytnego w przedszkolu: • od roku szkolnego 2014/2015 jeśli są możliwości organizacyjne, dyrektor może wprowadzić naukę języka; • od roku szkolnego 2015/2016 jest to obowiązek dla dzieci realizujących obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne. Zmiany w kl.I-III SP: • dostosowanie przebiegu procesu edukacji do indywidualnych możliwości i potrzeb najmłodszych uczniów (czas trwania zajęć edukacyjnych, metody nauczania, środki dydaktyczne oraz prace domowe). Nowe akty prawne Nowe akty prawne – obwieszczenia (teksty jednolite) • Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 stycznia 2014r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Karta Nauczyciela (TJ Dz. U. 2014, poz. 191) • Obwieszczenie MEN z dnia 18 grudnia 2013r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia MEN w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dot. wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (TJ Dz. U. z 2014, poz. 395) Nowe akty prawne – obwieszczenia (teksty jednolite) • Obwieszczenie MEN z dnia 18 grudnia 2013r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia MEN w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz ośrodkach (TJ Dz. U. z 2014, poz. 392) • Obwieszczenie MEN z dnia 18 grudnia 2013r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia MEN w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (TJ Dz. U. z 2014, poz. 414) Rozporządzenie MEN z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2014, poz. 909) Rozporządzenie określa: • szczegółowe warunki, jakie muszą spełniać dopuszczane do użytku szkolnego podręczniki (wersja papierowa i elektroniczna); • rodzaj zajęć edukacyjnych, do których nie dopuszcza się podręczników do użytku szkolnego: zajęcia techniczne i artystyczne – gimnazjum ekonomia w praktyce – szkoła ponadgimnazjalna • szczegółowe warunki i tryb dopuszczania do użytku szkolnego podręczników; • dokumenty, jakie należy dołączyć do wniosku o wpis na listę rzeczoznawców; • wysokość opłat wnoszonych w postępowaniu o dopuszczenie do użytku szkolnego podręczników; • tryb wnoszenia i zwrotu opłat w postępowaniu o dopuszczenie do użytku szkolnego podręczników. Rozporządzenie MEN z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2014, poz. 909) Podręczniki dopuszczone do użytku szkolnego są wpisywane do wykazu: • podręczników do kształcenia ogólnego • podręczników do kształcenia w zawodzie • podręczników do kształcenia ogólnego mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym • podręczników do kształcenia specjalnego Dziękuję za uwagę