leki, leki dostępne bez recepty i preparaty ziołowe

124 Część 2: Przypadki
Ramka 15.1 Przyczyny żółtaczki
Część 2: Przypadki
Żółtaczka przedwątrobowa (bilirubina niesprzężona)
1 Wady wrodzone:
• zespół Gilberta (częsty)
• zespół Crigera-Najjara (rzadki)
2 Hemoliza:
• sferocytoza wrodzona
• niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
• niedobór G6PD
• talasemia
• malaria
• hemoliza autoimmunologiczna
• hipersplenizm
• niezgodna transfuzja krwi
Żółtaczka wątrobowokomórkowa
1 Ostra choroba wątrobowokomórkowa:
• wirusowe zapalenie wątroby (na przykład zapalenie
wątroby A, B, C i E, EBV, CMV)
• zakażenia (na przykład leptospiroza)
• ropień wątroby
• alkoholowe zapalenie wątroby
• autoimmunologiczne zapalenie wątroby
• polekowe (na przykład po paracetamolu)
• toksyny (na przykład czterochlorek węgla)
• zespól Budda-Chiariego
2 Przewlekła choroba wątrobowokomórkowa:
• przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby
• przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie wątroby
leki, leki dostępne bez recepty i preparaty ziołowe, łącznie
z herbatami i chińskimi medykamentami. Powinno się zapytać o tabletki i zastrzyki, a także przedawkowanie leków
i stosowanie środków znieczulających w ostatnim okresie.
Do leków będących częstą przyczyną żółtaczki polekowej należą: paracetamol (w przypadku przedawkowania),
metotreksat, izoniazyd, walproinian sodu, azatiopryna,
NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), amoksycylina
z kwasem klawulanowym, nitrofurantoina i allopurinol.
Wywiad społeczny
• Pochodzenie rasowe. Pewne choroby występują częściej w określonych grupach etnicznych.
• Zatrudnienie. Czy było narażenie związane z pracą
w przemyśle, kontakt ze zwierzętami lub picie alkoholu?
• Kontakt z osobami z żółtaczką, zwłaszcza narażenie
na zapalenie wątroby.
• Wywiad dotyczący podróży ostatnio i w bardziej odległej przeszłości, szczególnie do obszarów endemicznego
występowania zapalenia wątroby lub do krajów o dużej
zapadalności na malarię.
P_15.indd 124
•
•
•
•
•
•
•
marskość (na przykład alkoholowa)
przerzuty do wątroby
rak wątrobowokomórkowy
chłoniak
choroba Wilsona
hemochromatoza
niewydolność serca
Żółtaczka cholestatyczna (bilirubina sprzężona)
1 Wewnątrzwątrobowa:
• leki (na przykład chlorpromazyna)
• pierwotna marskość żółciowa
• wirusowe zapalenie wątroby
• ciąża
2 Pozawątrobowa (zaporowa):
• kamienie żółciowe w przewodzie żółciowym wspólnym
• łagodne zwężenie
• zapalenie dróg żółciowych
• stwardniające zapalenie dróg żółciowych (pierwotne lub
wtórne)
• rak dróg żółciowych
• rak trzustki
• przewlekłe zapalenie trzustki
• schistosomatoza
• węzły chłonne we wnęce wątroby
• wrodzona atrezja dróg żółciowych
• żywienie pozajelitowe
• Aktywność seksualna i narażenie na wirusowe zapalenie wątroby B.
• Stosowanie narkotyków dożylnych lub nadużywanie
rozpuszczalników. Czy pacjent mógł mieć wspólne igły
z osobą zakażoną?
• Tatuaże. Kiedy i gdzie zostały wykonane?
• Dokładny wywiad alkoholowy, obejmujący ilość wypijanego alkoholu, czas trwania nadużywania alkoholu oraz
objawy uzależnienia fizycznego i psychicznego.
• Sposób odżywiania oraz doustne spożycie pokarmów
i płynów.
Wywiad rodzinny
Czy w wywiadzie rodzinnym występuje żółtaczka? Zespół
Gilberta dziedziczy się jako zaburzenie autosomalne dominujące.
Pacjent podaje, że pił w nadmiarze alkohol w ciągu
ostatnich 5 miesięcy z powodu stresów w pracy, do jednej butelki wódki dziennie, podczas gdy w przeszłości
przez 5 lat pił 3 pinty (jedna pinta brytyjska to ok. 0,568 l
24.09.2013 10:00