Konsekwencje zdrowotne używania substancji psychoaktywnych
advertisement
Konsekwencje zdrowotne uŜywania substancji psychoaktywnych przez kobiety w ciąŜy Dr n. med. Krzysztof Stempniewicz Oddział Noworodkowy Krapkowickie Centrum Zdrowia Sp. z o.o. Substancje psychoaktywne Legalnie dostępne środki uzaleŜniające – Alkohol – Nikotyna (papierosy) – Leki Nielegalne środki uzaleŜniające – – – – – – Kokaina Opioidy 4-metyleno-dwuoksymetamfetamina (Extasy) Amfetamina Marihuana inne Działanie środków psychoaktywnych na płód Poronienie Działanie teratogenne Działanie toksyczne Działanie uzaleŜniające zespół odstawienia po urodzeniu Okoliczności współistniejące z uzaleŜnieniem matek Niechciana ciąŜa Niski status społeczno-ekonomiczny – Zła dieta – Nieodpowiednia opieka medyczna nad cięŜarną Przemoc wobec cięŜarnej CiąŜa u nastolatek Samotna matka CiąŜa po 40. roku Ŝycia ZakaŜenia przenoszone drogą płciową Towarzyszące choroby wynikające z uzaleŜnień – – – – Nowotwory Marskość wątroby WZW HIV Powikłania związane z paleniem papierosów w ciąŜy Poronienie (ryzyko 1,2-1,8x większe) Wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu (jedna z głównych przyczyn) ŁoŜysko przodujące (ryzyko 4x większe) Przedwczesne oddzielenie się łoŜyska (90% wzrost ryzyka) Przedwczesny odpływ płynu owodniowego Obumarcie wewnątrzmaciczne płodu Zespół nagłej śmierci niemowląt (ryzyko 4x wyŜsze) Powikłania związane z paleniem papierosów w ciąŜy ŁoŜysko kobiety palącej nie dostarcza dziecku odpowiedniej ilości tlenu (mniej aŜ o 25%!), niezbędnego do właściwego rozwoju i wzrostu – a więc płód jest przewlekle niedotleniony – ryzyko uszkodzenia mózgu Płód w macicy palącej cięŜarnej naraŜony jest na kontakt z 4000 substancji chemicznych, w tym 40 rakotwórczych, z którymi nie zetknąłby się, gdyby jego matka nie paliła. Noworodki urodzone przez matki palące znacznie częściej cierpią na zaburzenia układu sercowo-naczyniowego, oddechowego oraz przemiany materii. CięŜarna - alkoholiczka Stereotyp – Kobieta z marginesu społecznego – Przypadkowa ciąŜa – Paląca papierosy – Źle odŜywiająca się CięŜarna – alkoholiczka Ale coraz częściej – Dobrze zarabiająca – Korzystająca regularnie z porad ginekologa – Zdrowo się odŜywiająca – Choć teŜ Często paląca papierosy Samotna / w związku nieformalnym Stresująca praca Czasem narkotyki Wpływ alkoholu na płód I trymestr ciąŜy – alkohol uszkadza: mózg, prawidłowy rozwój i migrację komórek, moŜe dojść do deformacji twarzy, serce, wątrobę, – zwiększone ryzyko poronienia Wpływ alkoholu na płód Okres największej wraŜliwości na uszkodzenia narządów płodu OUN uszy z. n. płc. podnieb. tw. zęby nos oczy ramiona serce obumarcie podejrzewana pewna ciąŜa OM -2 0 2 4 6 8 10 12 14 16 tygodni Wpływ alkoholu na płód II trymestr ciąŜy, alkohol: – zagraŜa poronieniem, – osłabia rozwój mózgu, – uszkodzone mogą zostać komórki mięśni, skóry, gruczołów, kości. III trymestr ciąŜy, alkohol moŜe prowadzić do – – – opóźnienia przyrostu wagi, przedwczesnego porodu, negatywnie wpływa na rozwój zdolności poznawczych, koncentracji uwagi, myślenia przyczynowo-skutkowego. MoŜliwe poalkoholowe uszkodzenia mózgu płodu Aby spowodować fizyczne deformacje potrzeba zwykle większych ilości alkoholu, ale do uszkodzenia mózgu wystarczają niewielkie ilości Niebezpieczeństwo moŜliwych uszkodzeń wywołane tzw. okazjonalnym piciem alkoholu: – śmierć komórek mózgowych, przyjście na świat z mniejszą liczbą komórek nerwowych i mniejszym mózgiem – migracja komórek do niewłaściwych obszarów, komórki w trakcie tworzenia nie trafią tam, gdzie powinny podjąć działania, trafiając do obszarów które nie są celem ich migracji. – tworzenie się niewłaściwych połączeń między neuronami, co wpływa na odbiór świata przez dziecko (np. podwyŜszony próg bólu) MoŜliwe poalkoholowe uszkodzenia mózgu płodu Najbardziej naraŜone na uszkodzenia obszary mózgu: – ciało modzelowate, odpowiadające za współpracę pomiędzy półkulami mózgu. Uszkodzenie powoduje, Ŝe informacje pomiędzy półkulami przepływają powoli i nieskutecznie. Niektóre dzieci z FAS mają całkowity zanik ciała modzelowatego. Dlatego postępują impulsywnie, nie uświadamiając sobie konsekwencji działania. – móŜdŜek, odpowiada za funkcje motoryczne np. skoordynowanie ruchów – jądra podstawne, odpowiadające za pamięć i procesy poznawcze, – hipokamp, odpowiada za procesy uczenia się i pamięci, – płaty czołowe, odpowiadają procesy wykonawcze, kontrola impulsów, osąd. Wpływ narkotyków zaŜywanych przez cięŜarną na płód CiąŜa ektopowa Poronienie Przedwczesne oddzielanie się łoŜyska Przedwczesny odpływ płynu owodniowego Poród przedwczesny Wewnątrzmaciczne obumarcie płodu Wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania płodu Wpływ narkotyków zaŜywanych przez cięŜarną na płód Stan przedrzucawkowy Krwotok poporodowy Niska masa urodzeniowa Niedotlenienie okołoporodowe Mniejszy obwód głowy – niedorozwój OUN Zaburzenia oddychania Martwicze zapalenie jelit Wpływ narkotyków zaŜywanych przez cięŜarną na płód Zwiększona umieralność noworodków Zespół abstynencyjny Drgawki Martwicze zapalenie jelit Wady wrodzone Zespół śmierci łóŜeczkowej Zaburzenia rozwoju psychoruchowego Zaburzenia zdolności poznawczych Dziękuję
