INSPIRAC JE – SUN ZI „S Z T U K A WOJNY ” Praktyczny poradnik dla szefów sprzedaży, marketingu i projektantów Sztuka wojny na półce sklepowej, czyli jak wygrać walkę o uwagę klienta w trudnym świecie sprzedaży detalicznej 02 KTO POWINIEN PRZECZYTAĆ PORADNIK? Poradnik jest skierowany przede wszystkim do szefów marketingu i sprzedaży branży FMCG, brand managerów i shopper marketing managerów. O CZYM JEST PORADNIK? Decydujący moment w walce o uwagę klienta przypada w sklepie, przy półce. Ten teren wymyka się kontroli działów sprzedaży i marketingu, producentów i dystrybutorów FMCG. Jak przykuć uwagę klienta na obcym terytorium? Postępująca standaryzacja przestrzeni sprzedażowej, będącą wynikiem dominacji rynkowej sieci handlowych, stwarza nowe możliwości ekspozycji. Poradnik pokazuje, jak wykorzystać potencjał rozwiązania Shelf Ready Packaging (SRP) w kampanii marketingowo-sprzedażowej FMCG. CO NAS ZAINSPIROWAŁO? Inspirację dla e-booka stanowiło ponadczasowe dzieło Sun Zi „Sztuka wojny”, najwybitniejszy traktat o strategii, gdyż tylko kompleksowa taktyka pozwala współcześnie wygrać walkę o uwagę klienta. Standaryzacja przestrzeni sprzedażowej, będącą wynikiem dominacji rynkowej sieci handlowych, stwarza nowe możliwości ekspozycji e c ł ó p a n ż a d sprze „Nie ma nic trudniejszego niż walka zbrojna”. SUN ZI „SZTUKA WOJNY” Spis treści 05 TRENDY 11 PRAKTYKA 25 WARSZTAT FMCG online 06 26 Warsztaty DS Smith Impact Centre 07 Usieciowiony klient 12 SRP w strategii marketingowosprzedażowej FMCG 08 Sklep przyszłości 13 Wyzwanie 1: opanować chaos 09 Opakowania online 15 Wyzwanie 2: dać się poznać 10 Pozyskaj klienta 17 Wyzwanie 3: zapewnić dostępność 19 Co zmienia SRP w FMCG? 20 Dobre praktyki SRP 21 Kalkulator korzyści i strat 22 Na co zwrócić uwagę, projektując SRP? 24 Podsumowanie – główne myśli, szybkie zwycięstwa 28 Jak skorzystasz z udziału w warsztatach Impact Centre? Trendy 06 TRENDY FMCG online Czy na pewno internet zmienia wszystko? 1 W Polsce działa nieco ponad 100 tysięcy sklepów spożywczych (GfK, 2016). W przypadku sektora FMCG badania na grupie 461 młodych Polaków wykazały, że 98,5% robi zakupy w tradycyjny sposób. Jednak światowa tendencja sprzedaży artykułów spożywczych online rośnie. Według prognoz Kantar Worldpanel globalne obroty branży FMCG w sieci osiągną 130 mld USD w 2025 r. Wzrosty we Francji i Wielkiej Brytanii są szacowane na 10%, podczas gdy w przypadku Korei Południowej mają wynieść nawet 30%. 98,5% młodych Polaków robi zakupy w tradycyjny sposób 07 TRENDY 46% Usieciowiony klient Internet może nie zawojował sprzedaży w branży FMCG, ale wpłynął na sposób robienia zakupów. europejskich konsumentów twierdzi, że skanowałoby kody QR z opakowań, gdyby zawierały vouchery zniżkowe 2 Z badań amerykańskiej firmy badawczej Forrester Research wynika, że decyzje zakupowe Amerykanów są poprzedzone wcześniejszymi poszukiwaniami w sieci. Coraz częściej klienci sprawdzają informacje o produkcie w sklepie na smartfonie. To stwarza zupełnie nowe możliwości dla marketingu i sprzedaży. Na przykład 46% europejskich konsumentów twierdzi, że skanowałoby kody QR z opakowań, gdyby zawierały vouchery zniżkowe. Rewolucją mogą okazać się rozwiązania BLE beacon, zwiastujące nadejście ery inteligentnych zakupów w tradycyjnym środowisku. 08 TRENDY Sklep przyszłości Na przyszłości procesu robienia zakupów zaważą z pewnością zaawansowane rozwiązania technologiczne, które już teraz śmiało wkraczają do tradycyjnych sklepów. 3 W Polsce w tym roku przeprowadzone zostaną testy rozwiązania Scan & Go, np. w Tesco. Tymczasem w sklepie Lotte w Korei Południowej rozpoczął się pilotaż technologii Smart Department Store stworzonej we współpracy z firmą telekomunikacyjną. Poza możliwością zeskanowania i zapłacenia za zakupy bez kolejki i bez koszyka to rozwiązanie zapewnia dostawę pod wskazany adres o określonej porze. Używane podczas zakupów urządzenie SmartShopper korzysta z technologii BLE beacon, dzięki której kupujący otrzymuje wiadomości m.in. o aktualnych promocjach. Jeśli ta koncepcja się przyjmie, to sposób prezentacji produktów, a także robienia zakupów ulegnie drastycznej zmianie. 25% europejskich konsumentów twierdzi, że wolałoby robić zakupy w sklepie niż w internecie 09 TRENDY Opakowania online Badania wskazują, że choć walor estetyczny opakowania nie pozostaje bez znaczenia, to w przypadku opakowań zbiorczych kluczowym kryterium jest ich praktyczność. 4 Tę cechę wykorzystał Amazon, którego innowacje zmieniają zasady współczesnego handlu, stawiając w centrum wygodę użytkownika. Największy detalista online oferuje bezstresowe opakowania, czyli frustration free packaging. Pierwszym produktem dostarczanym w nowym pudełku był statek piracki Fisher-Price. Amazon podkreśla zalety rozwiązania: jest łatwe do otwierania, zrobione w 100% z surowców wtórnych i bezpieczne. Pierwszym produktem, dostarczanym w nowym pudełku Amazona był statek piracki Fisher-Price 10 TRENDY 76 % Pozyskaj klienta Współczesna sprzedaż wsparta marketingiem toczy zaciętą walkę o uwagę klienta. Klienta coraz bardziej zabieganego, wymagającego dostępności produktu, wygody i szybkiej obsługi. 2 2h 3 1 WIEMY O NIM, ŻE: 1 spędza ok. 2 godzin tygodniowo na zakupach 2 najczęściej kupuje w dyskontach 4 11’’ 3 76% decyzji zakupowych podejmuje w sklepie 4 11 sekund zajmuje mu powzięcie decyzji zakupowej 5 na ścieżce zakupowej, według badań eye-trackingowych, czyta średnio 7 słów 7! 5 11 TRENDY Praktyka 12 PRAKTYKA SRP w strategii marketingowo-sprzedażowej FMCG Coraz częściej wykorzystywanym narzędziem, wspierającym marketing i sprzedaż FMCG w sklepach, są rozwiązania SRP (Shelf Ready Packaging), nazywane czasami opakowaniami gotowymi na półkę. Ich popularyzacji sprzyja standaryzacja wielkości półek sklepowych postępująca wraz z rozwojem sieci handlowych. Niestety w wielu przypadkach, co potwierdza praktycznie każda wizyta w sklepie, w Polsce SRP nie stosują wypracowanych na świecie dobrych praktyk projektowania tego typu opakowań. Przestrzeganie tych reguł otwiera drzwi nie tylko do zwiększenia sprzedaży, ale również do optymalizacji kosztów łańcucha dostaw. Opakowanie zbiorcze niewłaściwie prezentujące produkt stwarza ryzyko braku identyfikacji wizualnej, niewłaściwej percepcji brandu, a nawet zniszczenia produktu. Właściwie skonstruowane, wykorzystując nierzadko innowacyjne technologie i nowoczesny design, pozwala natomiast przyciągnąć uwagę klienta i wygrać walkę o jego uwagę przy półce sklepowej. Omawiamy trzy możliwe scenariusze zaburzające komunikację marketingową i sprzedaż oraz radzimy, jak w pełni wykorzystać potencjał SRP w sprzedaży. SRP (Shelf Ready Packaging) jest opakowaniem zbiorczym, pozwalającym na wystawienie na półkę sklepową większej ilości produktów w uporządkowany sposób – bez potrzeby ich wyjmowania, pełniącym jednocześnie funkcję ekspozytora. ROZWÓJ RYNKU SRP 66 mld EUR 54 mld EUR 35 mln ton 29 mln ton 2023 r. 2015 r. (GLOBAL MARKET INSIGHTS, 2016) 13 PRAKTYKA Wyzwanie 1: opanować chaos Produkt trafia na półki w SRP. Opakowanie zostaje jednak ustawione w złą stronę. Zamiast przodu pokazuje tył opakowania jednostkowego. W kolejnym sklepie SRP jest zbyt małe, przez co nie wykorzystuje w pełni powierzchni półki. Jeśli zostanie przesunięte w głąb, przestaje być widoczne. W następnym punkcie sprzedaży SRP nie mieści się na półce, bo jest zbyt duże. Przez to traci całą swoją funkcjonalność, gdyż produkty trzeba wypakować. Towar zostaje szybko i przypadkowo rozstawiony. Panuje bałagan, zwany czasami chaosem półki, który zakłóca przekaz marketingowy i merchandisingowy. 8 na 14 produktów jest kupowanych pod wpływem zainteresowania opakowaniem (DESIGNER.PL, 2015) Rozwiązanie: W celu opanowania chaosu półki opakowanie SRP musi: •być dopasowane do jej wielkości, żeby właściwie eksponować brand •posiadać intuicyjne oznaczenia określające kierunek ustawienia SRP i sposób jego otwierania, żeby jego wygląd w sklepie odpowiadał wyobrażeniu producenta •zostać solidnie skonstruowane, zapewniając walory estetyczne i wygodę, żeby klient w łatwy sposób mógł zidentyfikować produkt i wziąć go do koszyka ie n a w o k a p o Dobre „Dobry wojownik staje tam, gdzie nie będzie można go pokonać, i nie przeoczy żadnej słabości przeciwnika”. SUN ZI „SZTUKA WOJNY” 15 PRAKTYKA Wyzwanie 2: dać się poznać Chaos półki zaburza komunikację marketingową, skoncentrowaną przede wszystkim na samym produkcie i opakowaniu jednostkowym. Nie zawsze jednak ten priorytet znajduje odzwierciedlenie w projekcie SRP. Niektóre opakowania tego typu zasłaniają opakowanie jednostkowe. Zdarza się, że nie utrzymują spójności z kolorystyką brandu. Takie działania są mylące dla klienta, który nie może łatwo i szybko zidentyfikować produktu. W gorszym przypadku zła ekspozycja wręcz zniechęca go do zakupu. Rozwiązanie: W celu wykluczenia błędów związanych z identyfikacją produktu opakowanie SRP musi: •podkreślać walory opakowania jednostkowego, bo to ono sprzedaje produkt •utrzymywać spójną identyfikację wizualną z brandem, gdyż poprzez brand klienci identyfikują produkty •zostać ocenione przez dział marketingu w warunkach sklepowych, żeby uniknąć zaskoczenia sposobem ekspozycji w sklepie Kolor zwiększa identyfikację brandu o 80% (KISSMETRICS, 2010) , t k u d o r p j u Ekspon „Walcz zbiegając ze wzgórza, a nie wspinając się na nie”. SUN ZI „SZTUKA WOJNY” 17 37 % PRAKTYKA Wyzwanie 3: zapewnić dostępność W przypadku braku towaru na półce 37% klientów kupuje produkt konkurencji Umowy ze sklepami zostały podpisane. Towar dojechał na miejsce. Można spać spokojnie. Chyba że dojdzie do sytuacji niewyobrażalnej. Produktu nie ma na półce, bowiem towar został uszkodzony przypadkowo w sklepie przez nieprzeszkolonego pracownika. Za zniszczenie produktu musi zapłacić, więc raczej postara się go schować. W systemie sprzedażowym nie widać, co się stało. Towar trafił zatem do sklepu, ale nie na półkę. Sprzedaż jest zablokowana. Klient wybierze inną markę lub inny sklep. Rozwiązanie: W celu minimalizacji ryzyka braku towaru SRP musi być: •dostosowane do ciężaru i wielkości produktów, żeby zachować swój kształt i zapewnić wygodę użytkowania •wygodne z dobrze zlokalizowanymi uchwytami pozwalającymi na łatwe przenoszenie, żeby uzupełnianie, przewożenie i magazynowanie było jak najłatwiejsze •zgodne ze schematem paletyzacji, który pozwala na maksymalne wykorzystanie powierzchni palety i efektywne zarządzanie przestrzenią magazynową a tym samym obniżenie kosztów logistycznych sprzedaż „Twoim celem musi być zdobycie wszystkiego bez zniszczenia czegokolwiek”. SUN ZI „SZTUKA WOJNY” 19 PRAKTYKA Co zmienia SRP w FMCG? SPRZEDAWCA SKLEPOWY Zadanie – dostępność towaru i sprzedaż SRP – zabezpiecza opakowanie jednostkowe, zachęca do kupna PRACOWNIK SKLEPU KIEROWNIK OPERACYJNY Zadanie – szybkie, bieżące uzupełnianie braków na półce Zadanie – magazynowanie i dostawy produktów SRP – łatwe do identyfikacji, otwierania, wstawiania na półki, składania i utylizacji, usprawnia pracę SRP – łatwe do identyfikacji, efektywnie wykorzystujące przestrzeń, obniża koszty i usprawnia pracę BRAND MANAGER Zadanie – zapanowanie nad przekazem marketingowym SRP – zapewnia spójność kampanii marketingowej i merchandisingu w sklepie poprzez właściwą prezentację produktu KLIENT Zadanie – szybki, wygodny zakup SRP – zapewnia łatwą identyfikację produktu i wygodny zakup 20 76° PRAKTYKA Dobre praktyki SRP KAŻDY STOPIEŃ SIĘ LICZY Wielkie sieci handlowe, jak Walmart w USA, Tesco w Wielkiej Brytanii czy Jeronimo Martins w Polsce, wymagają od opakowań trzymania się 5 prostych zasad, czyli 5 easies. Są to dobre praktyki stanowiące standard w branży projektującej i produkującej SRP. ŁATWE DO IDENTYFIKACJI ŁATWE DO OTWARCIA ŁATWE DO UZUPEŁNIANIA 76 stopni to kąt nachylenia ekranów komputerów MacBook w sklepach Apple’a, który ma zapewnić idealną prezentację i sprawić, żeby klient zmienił te ustawienia, a więc dotknął produktu (BUSINESS INSIDER, 2015) ŁATWE DO KUPOWANIA ŁATWE DO RECYKLINGU 21 PRAKTYKA Kalkulator korzyści i strat Poniższa symulacja, bazująca na przykładowych danych dotyczących fikcyjnego produktu, pozwala wyliczyć straty wynikające z zastosowania niewłaściwych opakowań zbiorczych. Policz ile możesz zyskać! Wypełnij formularz. Straty w wojnie na półce – w ilu sytuacjach Twoja marka przegrywa 9,90 zł Cena jednostkowa 12000 Dystrybucja (liczba sklepów) 1,50 zł Zysk na sztuce 20 Średnia sprzedaż miesięczna w sklepie (szt) Wpisz dane oduktu! r p o g je o w s dla 360.000 zł Zysk miesięczny 4.320.000 zł Zysk roczny 1,60 % Wyzwanie 1: Przypadki nieefektywnej prezentacji 0,20 % Wyzwanie 2: Problem z identyfikacją produktu 1,70 % Wyzwanie 3: Przypadki zniszczenia towaru 151.200 zł Wartość utraconych korzyści 75.600 zł Korzyści dzięki ograniczeniu strat o połowę (m.in. dzięki właściwym opakowaniom SRP) 22 PRAKTYKA Na co zwrócić uwagę, projektując SRP? 1. Angażuj w ocenę projektu SRP, przedstawionego przez dostawcę, wszystkie zainteresowane strony: marketing, sprzedaż, produkcję, jakość i logistykę. 2. Dostosuj parametry wytrzymałościowe nowego projektu SRP do swojego produktu, biorąc pod uwagę właściwości materiału opakowania jednostkowego, jego wagę, ilość sztuk. 3. Pamiętaj o kwestiach istotnych w sklepie: identyfikacji przez personel (oznakowanie), otwierania (estetyczne, bezpieczne), wstawiania na półkę (wygodne), wsparcia sprzedaży (widoczność, dostępność)… 4.…oraz w łańcuchu dostaw: efektywności paletyzacji, możliwości piętrowania palet, zabezpieczenia w transporcie. 5. Uwzględnij potrzeby małych sklepów – osiedlowych, convenience, stacji benzynowych, gdyż tam rotacja produktów jest mniejsza. „Poznanie innych i poznanie siebie to zwycięstwo bez ryzyka. Poznanie otoczenia i poznanie sytuacji to zwycięstwo całkowite”. SUN ZI „SZTUKA WOJNY” 24 PRAKTYKA Podsumowanie – główne myśli, szybkie zwycięstwa SRP jest ostatnim „billboardem” na drodze klienta do zakupu produktu. Starannie zaprojektowane stanowi ważny element tworzenia wizerunku towaru w przestrzeni sklepowej poprzez wyeksponowanie opakowania jednostkowego i prawidłową identyfikację brandu. Odpowiednio opracowane SRP wpływa nie tylko na wzmocnienie komunikacji marketingowej i sprzedażowej, lecz także minimalizuje ryzyko zniszczenia towaru i optymalizuje koszty magazynowania oraz transportu. Warsztat 26 WARSZTAT Warsztaty DS Smith Impact Centre CEL: Celem bezpłatnych warsztatów Impact Centre, organizowanych przez jednego z liderów na rynku SRP, firmę DS Smith, jest przekazanie wiedzy na temat technik zwiększania sprzedaży i wyróżnienia marki na półce, jako elementów kompleksowej strategii marketingowo-sprzedażowej FMCG. GRUPA DOCELOWA: dyrektorzy marketingu i sprzedaży, współpracujące z nimi studia graficzne, projektanci opakowań, brand managerowie i shopper marketing managerowie. METODA: Autorska koncepcja DS Smith, oparta na prawdziwych, polskich przykładach, zainscenizowana w przestrzeni sklepowej, ma stymulować do rozmowy i analizy wyzwań oraz możliwości stojących przed komunikacją marketingową i merchandisingiem FMCG. Warsztat jest organizowany zawsze tylko dla jednej firmy. ŚREDNIA OCENA WARSZTATÓW Z OSTATNICH 5 LAT: 9/10 SUN ZI „SZTUKA WOJNY” „Ci, którzy pierwsi staną onkurencji k na polu bitwy i oczekują wroga, są wypoczęci. Ci, którzy przybywają na pole ostatni i od razu przystępują do walki, są wyczerpani”. 28 WARSZTAT Jak skorzystasz z udziału w warsztatach Impact Centre? 1. Zrozumiesz, jak możesz wpłynąć na przekaz marketingowo-sprzedażowy w sklepie. 2. Dowiesz się o światowych trendach i innowacjach wdrażanych w sektorze opakowań SRP. 3. Poznasz na polskich przykładach w zaaranżowanej przestrzeni sklepowej wyzwania, jakie stają przed właściwą prezentacją Twoich produktów w sklepie. 4. Przeanalizujesz z ekspertem DS Smith możliwości optymalizacji rozwiązań dla Twoich produktów. 5. Przekonasz się o możliwościach, jakie stwarza rozwiązanie SRP w optymalizacji łańcucha dostaw. 6. Zapewniamy poufność – organizujemy warsztaty zawsze dla przedstawicieli wyłącznie jednej firmy. GDAŃSK 2H 30’ KUTNO IMPACT CENTRE POZNAŃ 2H WARSZAWA ŁÓDŹ 1H 45’ 1H PROWADZĄCY WARSZTAT: Robert Lis marketing manager DS Smith [email protected] WROCŁAW 3H KATOWICE 1H 45’ KRAKÓW 4H MIEJSCE: DS Smith – Kutno CZAS TRWANIA: ~2h 30’ napoje ciepłe i zimne w czasie całego warsztatu poczęstunek po zakończeniu warsztatu Weź udział w bezpłatnym warsztacie DS Smith Impact Centre! Możesz tylko zyskać! KLIKNIJ ŚREDNI CZAS DOJAZDU