IZOKOSZTY
advertisement
1. Izokoszty. To krzywe obrazujące różne kombinacje czynników wytwórczych jakie mogą być zaangażowane do produkcji przy danym poziomie ich cen i wielkości budżetu producenta. Każdemu poziomowi produkcji odpowiada inna izokoszta , przy czym wzrost poziomu produkcji przesuwa izokoszty w kierunku na prawo od początku układu współrzędnych. Wykorzystując izokoszty i izokwanty można wyznaczyć punkt (optimum producenta) w którym izokoszta styka się z izokwantą. Wyznacz on najbardziej efektywna dla producenta kombinacje czynników wytwórczych – przy danych ich cenach i wielkości produkcji – przy danym stanie budżetu producenta. 2. Zmiana kosztów w krótkim okresie marginalne i przeciętne Koszty w krótkim okresie są wyższe ponieważ przedsiębiorstwo nie może w tym okresie w pełni dostosować się do nowych warunków. SATC równa się sumie SAVC i SAFC. Kształt krzywej SATC jest pochodną kształtów krzywych SAVC i SAFC. Kiedy SAVC i SAFC opadają krzywa SATC również opada. Gdy SAVC Zaczynają rosnąc kształt krzywej SATC zależy od tego czy SAVC rosną szybciej niż spadają SAFC Koszty przeciętne w krótkim okr. Krótkookresowe koszty przeciętne stałe SAFC są równe krótkookresowym kosztom stałym SFC podzielonym przez wielkość produkcji. Krótkookresowe przeciętne koszty zmienne SAVC są równe krótkookresowym kosztom zmiennym SVC podzielonym przez wielkość produkcji zaś krótkookresowe przeciętne koszty całkowite SATC są równe krótkookresowym Kosztom całkowitym STC podzielonym przez wielkość produkcji. KOSZTY KRAŃCOWE Kiedy krańcowy produkt pracy wzrasta każdy kolejny pracownik przyczynia się do wzrostu produkcji. Jeżeli dodatkowe koszty zwiększania produkcji obniżają się to krótkookresowe koszty krańcowe SMC maleją do póki wzrasta krańcowy produkt pracy. Kiedy pojawiają się skutki prawa malejących przychodów krańcowy produkt pracy spada a SMC zaczynają ponownie rosnąć. Wytworzenie kolejnej jednostki Produktu wymaga coraz większych Nakładów pracy, tym samym kształt krzywej SMC i STC jest określony przez kształt krzywej krańcowego produktu pracy, a ten z kolei zależy od stanu wiedzy technicznej. Krzywa Krótkookresowych kosztów krańcowych SMC odzwierciedla krańcowy produkt czynnika zmiennego przy założeniu, że pozostałe czynniki nie ulegają zmianie. Na ogół w krótkim okresie praca jest traktowana jako czynnik zmienny a kapitał jako czynnik stały. Kiedy dany zakład zatrudnia zbyt mało pracowników w stosunku do liczby maszyn wydajność pracy jest niska. Rosnące nakłady pracy prowadzą do znacznych przyrostów produkcji w efekcie mają krótkookresowe koszty krańcowe SMC. Jeżeli posiadane maszyny są w pełni wykorzystane to każdy dodatkowo zatrud. W coraz mniejszym stopniu przyczynia się do wzrostu produkcji. Krótko okres. koszty krańcowe zaczynają wzrastać 3. Koszty przeciętne marginalne scharakteryzuj i przedstaw graf. Koszty przeciętne są równe kosztom całkowitym podzielonym przez wielkość produkcji. Krzywą długookresowych kosztów przeciętnych wyprowadzamy z krzywej długookresowych kosztów całkowitych przy założeniu pełnej elastyczności wszystkich nakładów. Krzywa długookresowych kosztów przeciętnych LAC ma najczęściej kształt litery U. Opadający odcinek tej krzywej to rezultat niepodzielności procesu produkcji ,korzyści ze specjalizacji oraz pewnych technicznych korzyści związanych z produkcją na dużą skalę .Są to przyczyny rosnących przychodów ze skali produkcji. Wznoszenie się krzywej kosztów przeciętnych wynika z menedżerskich niekorzyści skali. Krzywa długookresowych kosztów przeciętnych LAC ma typowy kształt litery U Minimum kosztów przeciętnych przypada W punkcie A, przy produkcji równej 6 Jednostek i poziomie kosztów 21$ Krzywa kosztów została wykreślona przy założeniu danych cen czynników produkcji. Zmiany cen czynników produkcji powodują zmianę położenia krzywej kosztów. Zależność między kosztami przeciętnymi a produkcją widoczna jest przy posuwaniu się po krzywej kosztów jest kształtowana przez związek między fizycznymi rozmiarami nakładów i produkcji. Koszt krańcowy jest to wzrost kosztów całkowitych wywołany wzrostem produkcji o jednostkę. 4. Krzywa obojętności, marginalna stopa substytucji. Gdy połączymy wszystkie punkty, które konsument ocenia jako jednakowo dobre, otrzymamy krzywą obojętności. Krzywa obojętności obrazuje wszystkie kombinacje dwóch dóbr dające konsumentowi taką samą całkowitą użyteczność. Wzdłuż każdej krzywej obojętności użyteczność dla konsumenta jest stała . Ponieważ woli on więcej a nie mniej każdy punkt położony na wyższej krzywej obojętności jest lepszy od punktów leżących na niższej krzywej. Krzywe obojętności muszą mieć nachylenie ujemne, w przeciwnym razie bowiem konsument mógłby nabywać większą ilość obydwu dóbr i uzyskać większą sumę użyteczności na tej samej krzywej. Zgodnie z prawem malejącej krańcowej stopy substytucji każda krzywa obojętności ulega spłaszczeniu, w miarę jak przesuwamy się w prawo. Krzywe obojętności nie mogą się przecinać ponieważ konsumentowi było by obojętne czy wybierze X czy Y oba te punkty leżą bowiem na tej samej krzywej UU. Wynikało by stąd że X,Y są równie dobre. „Z” daje większą ilość obydwu dóbr w porównaniu z X co prowadzi do sprzeczności z założeniem, że konsument woli więcej niż mniej. Krańcowa stopa substytucji filmów jest to liczba filmów z których musi zrezygnować konsument jeżeli chce zwiększyć i jednostkę liczbę posiłków nie zmieniając łącznej użyteczności. Malejąca krańcowa stopa substytucji występuje wtedy gdy przy stałej sumie użyteczności dodatkowe jednostki jednego dobra można pozyskiwać kosztem coraz mniejszych ilości drugiego dobra. Gusty konsumenta ujawniają malejącą krańcową stopę substytucji, gdy przy stałej sumie użyteczności dodatkowe jednostki jednego dobra można pozyskiwać kosztem coraz mniejszych ilości drugiego dobra. 5. Popyt na prace. Określamy jako ujemną zależność między wysokością płacy realnej , a wielkością zatrudnienia. Przy wyższym poziomie płacy pracodawcy będą zatrudniali mniej pracowników , a przy poziomie niższym więcej pracowników. Obrazująca to krzywa popytu na pracę ma więc nachylenie ujemne Na poziomie W1 płacy realnej wielkość zatrudnienia wynosi L1 natomiast spadek płacy do poziomu W2 wywoła wzrost zatrudnienia do wielkości L2 Połączenie wydajności pracy z ceną rynkową wytwarzanego przez pracownika produktu w końcowym efekcie stanowi o sile popytu na pracę. Istotną cechą popytu na pracę jest jej pochodny charakter. Każdy producent bowiem wcześniej określa rozmiary swojej produkcji, zależnie od skali popytu na jego produkty , a póżniej zgłasza zapotrzebowanie na czynniki produkcji w tym przede wszystkim na pracę ludzką. Inną determinantą popytu jest wydajność pracy pracownika czyli ilość produktów wytwarzana przez niego w jednostce czasu , np. ilość butów wytwarzana w ciągu 8 godzin. Jeżeli wydajność pracy jest wysoka zapotrzebowanie na pracę maleje , jeżeli jest niska zapotrzebowanie rośnie. 6. Podaż pracy. Określana jest jako dodatnia zależność między wysokością płacy realnej , a ilością pracowników chcących podjąć pracę. Przy wyższym poziomie płacy realnej więcej osób będzie chciało pracować, natomiast przy poziomie niższym-miej osób. A więc krzywa podaży ma nachylenie dodatnie. Na poziomie W1 płacy realnej ilość pracowników chcących podjąć pracę wynosi L1. Obniżenie płacy do poziomu W2 wywołuje spadek ilości chętnych do pracy do poziomu L2. Podaż pracy kształtują indywidualne decyzje pracowników ,którzy równocześnie rozważają wysokość kosztów alternatywnych własnego czasu. Na skłonność człowieka do podejmowania pracy wpływa również poziom oferowanej płacy realnej. Wzrost płacy jednostkowej skłania pracownika do zwiększenia ilości pracy i zmniejszenia czasu wolnego . Jednakże dalsze zwiększenie płacy jednostkowej wywołuje inną reakcję pracownika. Zwiększa on ilość czasu wolnego i zmniejsza ilość czasu pracy w tygodniu. 7. Prawo malejącego produktu krańcowego marginalnego. Produkt marginalny obliczamy jako stosunek przyrostu całkowitego produktu do odpowiedniego przyrostu zmiennego czynnika produkcji MP Q Q1 Zmniejszenie się produktu marginalnego w wyniku powiększania nakładu jednego czynnika produkcji przy stałej ilości innych czynników i niezmiennej technice produkcji nazywamy prawem malejących przychodów lub prawem malejącego produktu marginalnego. Zmniejszenie się produktu marginalnego wynika z tego , iż jeżeli powiększymy nakład jednego czynnika produkcji , a nakłady pozostałych czynników są stałe , to stosunek nakładu czynnika powiększanego stale się zmniejsza. „np. firma ogrodnicza dysponowała powierzchnią 10 hektarów. W miarę wzrostu liczby pracowników liczba hektarów a także maszyn i urządzeń przypadająca na jednego pracownika stopniowo się zmniejszała. Odpowiednio zatem zmniejsza się produkt marginalny. 8. Scharakteryzować i przedstawić graficznie zależności pomiędzy krzywymi kosztów przeciętnych a krzywą kosztów margin. Można powiązać ze sobą koszty przeciętne i krańcowe gdyż zachowują się one podobnie. Współzależność między krzywą kosztów krańcowych(LMC) i krzywą kosztów przeciętnych(LAC)charakteryzuje dwie cechy. Po pierwsze LAC opada zawsze wtedy kiedy LMC znajduje się poniżej LAC, oraz wznosi się gdy LMC przebiega powyżej LAC. Po drugie krzywa LMC przecina krzywą LAC w jej minimum, a więc w punkcie w którym jednostkowy koszt produkcji jest najniższy. Inaczej mówiąc koszty przeciętne LAC spadają gdy koszty krańcowe LMC są mniejsze od kosztów przeciętnych, oraz rosną gdy koszty krańcowe są większe od kosztów przeciętnych. Koszty przeciętne osiągają minimum dla rozmiarów produkcji, przy których następuje przecięcie z krzywą kosztów krańcowych. Z zależnością tego samego rodzaju mamy do czynienia w przypadku kosztów produkcji. Kiedy koszt krańcowy wytworzenia następnej jednostki przekracza koszt przeciętny wytworzenia wszystkich jednostek, produkcja tej jednostki musi podnieść koszt przeciętny. W sytuacji odwrotnej, gdy koszt krańcowy kolejnej jednostki jest niższy od kosztu przeciętnego dotychczas wyprodukowanych jednostek ostatnia wytworzona jednostka obniża wielkość kosztu przeciętnego. 9. Technologia produkcji i izokwanty produkcji Marginalna stopa techniczna substytucji IZOKWANTA- przedstawia różne kombinacje minimalnych nakładów czynników wytwórczych niezbędnych do wytworzenia określonej wielkości produkcji. Poszczególne punkty na izokwancie odzwierciedlają różne techniki wytwarzania tej samej ilości produktu. Punkty ABC i D oznaczają kombinacje nakładów czynników wytwórczych niezbędne do wytwarzania jednostki produkcji. Łącząc je otrzymujemy izokwantę obrazującą różne kombinacje nakładów zapewniających wytworzenie określonej wielkości produkcji. Nie mogą się one przecinać ponieważ każda z nich odnosi się do innych rozmiarów produkcji. Po drugie wszystkie krzywymi opadającymi. Po trzecie z rys. wynika, że poszczególne izokwanty ulegają spłaszczeniu w miarę gdy przesuwamy się w prawo w dół. IZOKWANTA PRODUKCJICharakteryzuje proces substytucji między czynnikami produkcji, który jest mierzony za pomocą margin. stopy tech. substytucji. Wytwarzanie danej ilości produktu jest możliwe przy zastosowaniu różnych kombinacji nakładów czynników produkcji, położonych na poszczególnych prostych. Łącząc te punkty, na poszczególnych prostych, które wyznaczają różne kombinacje nakładów czynników produkcji potrzebnych do uzyskania danej ilości produktu otrzymujemy- Izokwanty produkcji które stanowią zbiór punktów reprezentujących kombinacje nakładów dwóch czynników produkcji, za pomocą których uzyskuje się tę samą ilość produktu. Nachylenie izokwanty produkcji wyrażamy za pomocą stosunku w jakim jeden czynnik produkcji może być zastąpiony przez drugi czynnik, bez zmiany ilości produkcji. Stosunek ten nazywamy MARGINALNĄ STOPĄ TECH. SUBSTYTUCJI. 10. Użyteczność całkowita i krańcowa. Całość satysfakcji pochodzącej z konsumowanej ilości dóbr i usług nazywamy użytecznością całkowitą. Jej wielkość do pewnego stopnia jest zależna od ilości dóbr i usług uczestniczących w procesie zaspokajania potrzeb konsumenta. W miarę wzrostu ilości spożywanych produktów wzrasta również użyteczność całkowita ,czyli suma satysfakcji osiąganej z tego tytułu przez konsumenta. Wzrost ten jest jednak coraz mniejszy w miarę jak wzrasta ilość konsumowanych dóbr i usług ,aż w pewnym punkcie następuje odwrócenie tendencji , czyli spadek użyteczności całkowitej. Np. gdy bardzo jesteśmy głodni , to konsumowana bułka z masłem daje nam ogromna satysfakcję. Wzrasta ona jeszcze bardziej w momencie spożywania drugiej bułki i następnych , przy czym wzrost ten jest coraz mniejszy. W końcu przestajemy być głodni i dalsze jedzenie bułek powoduje efekt odwrotny do uczucia zadowolenia i satysfakcji. Tak więc spożywając każdą dodatkową bułkę nasze zadowolenie z tego tytułu maleje. Fakt ten przejawia się w użyteczności krańcowej , która jest miarą dodatkowej satysfakcji konsumenta spowodowanej spożyciem kolejnej jednostki produktu (bułki) Wraz ze wzrostem ilości spożywanego produktu spada użyteczność krańcowa, czyli dodatkowa satysfakcja , zadowolenie, radość , powstające w wyniku spożywania każdej dodatkowej jego jednostki. Po skonsumowaniu już pewnej ilości dóbr i usług dalsze ich spożycie wywołuje efekt niezadowolenia. Prawidłowość ta nosi nazwę prawa malejącej użyteczności krańcowej
