Zasady deponowania kodów źródłowych

Co to jest kod źródłowy?
Kod źródłowy to ciąg instrukcji określony w zrozumiałym dla człowieka języku programowania.
Kod źródłowy zazwyczaj występuje w formie tekstu. Ma na celu umożliwienie rozwijania
i rozbudowy programów o nowe funkcjonalności. W wielkim skrócie kod źródłowy określa
działania , jakie powinno być podejmowane przez komputer.
Aby kod źródłowy był „czytelny” dla komputera musi zostać wcześniej poddany „przetłumaczeniu”
na kod wynikowy (tj. translacji)
Proces automatycznego tłumaczenia kodu to kompilacja, a program służący do automatycznego
tłumaczenia kodu źródłowego na język wynikowy.
Ogólne zasady przenoszenia praw do oprogramowania.
Programy komputerowe podlegają ochronie. Nie podlegają ochronie idee i zasady leżące u podstaw
samego programu.
Prawo autorskie do utworu przysługuje twórcy. (inne zasady obowiązują w stosunku do
pracowników – twórców oprogramowania powstałego w ramach wykonywania obowiązków ze
stosunku pracy)
Twórca może tym prawem rozporządzać. Rozporządzenie prawem do utworu może przybrać dwie
postacie:
 przeniesienia autorskich praw majątkowych do oprogramowania
 ustanowienia licencji, tj. prawa użytkowania oprogramowania (może być wyłączna lub
niewyłączna).
Powszechnie przyjmuje się, że przeniesienie praw do programu komputerowego nie przenosi prawa
do kodu źródłowego.
Podobna sytuacja występuje w stosunku do licencji – udzielenie licencji na oprogramowanie nie
oznacza, że licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z kodów źródłowych.
W związku z powyższym powstaje pytanie w jaki sposób zabezpieczyć interesy zamawiającego,
który nabył prawa autorskie do oprogramowania lub licencję, ale nie posiada praw do kodów
źródłowych. Jest to szczególnie istotne, że względu na fakt, iż dostawca oprogramowania
zazwyczaj zobowiązuje się świadczyć usługi serwisowe i zapewniać rozbudowę oprogramowania
o moduły i funkcjonalności konieczne do zaspokajania zmieniających się potrzeb zamawiającego.
W przypadku gdy Wykonawca ogłosi upadłość, likwidację bądź też w inny sposób zaprzestanie
prowadzenia działalności zamawiający pozostanie bez opieki serwisowej.
W związku z powyższym częstym postanowieniem stosowanym w umowach w tym zakresie jest
nakładanie na Wykonawcę obowiązku zdeponowania kodów źródłowych do danego
oprogramowania.
1
Zakres tego obowiązku
Wykonawca powinien się zobowiązać do zdeponowania kodów źródłowych całego
oprogramowania oraz wszelkich niezbędnych modułów i bibliotek niezbędnych do prawidłowej
kompilacji oprogramowania
Wykonawca wraz z deponowanymi kodami źródłowymi obowiązany powinien dołączyć:
 szczegółową procedurę kompilacji,
 dokumentację techniczną.
Kiedy powstanie prawo skorzystania przez zamawiającego z zdeponowanych kodów
źródłowych.
Sytuacje te powinny być ściśle określone w umowie.
Do najczęściej wskazywanych należą:
 ogłoszenie upadłości,
 likwidacja,
 zaprzestanie działalności
 zaprzestanie rozwoju oprogramowania
przez Wykonawcę lub jego następców prawnych
W celu uniknięcia wszelkich wątpliwości zamawiający powinien zastrzec, iż ww. przypadkach
będzie mu przysługiwała licencja (może być niewyłączna) do kodów źródłowych. Zamawiający
powinien też określić pola eksploatacji w odniesieniu do tej licencji. Samo zagwarantowanie
dostępu nie jest wystarczające. Nie daje bowiem prawa do „używania” kodów źródłowych do
rozbudowy oprogramowania. Takie prawo daje tylko licencja.
W odniesieniu do okoliczności ogłoszenia upadłości należy stwierdzić, iż ze względu na treść art.
83 Prawa upadłościowego i naprawczego („Nieważne są postanowienia umowy zastrzegające na
wypadek ogłoszenia upadłości zmianę lub rozwiązanie stosunku prawnego, którego stroną jest
upadły”), wskazane jest uzależnienie prawa do dostępu do kodów źródłowych nie od samego
ogłoszenia upadłości, ale od złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Forma zdeponowania:
Kody źródłowe powinny być zdeponowane w wersji elektronicznej na nośnikach o gwarantowanej
trwałości.
W przypadku gdy zdeponowano kody źródłowe na nośnikach, które następnie zostały wycofane
z powszechnego obrotu Wykonawca powinien być zobowiązany zmienić formę przechowywania
kodów źródłowych, tak aby Zamawiający zawsze miał możliwość ich odczytu za pomocą
powszechnie używanych narzędzi.
Miejsce deponowania:
Zazwyczaj jest to kancelaria notarialna.
Zasady deponowania kodów źródłowych:
 zasada aktualności: wszelkie zmiany w kodzie źródłowym muszą prowadzić do aktualizacji
zdeponowanych materiałów.
2
 zasada zupełności: kody źródłowe i zdeponowane materiały muszą być w takim stanie, aby
umożliwiać pełną kompilację.
W związku z powyższym wskazane jest określenie w umowie zasad sprawdzania jakości kodu
i dokumentacji, a niekiedy przeprowadzenie próbnej kompilacji, tak aby zapobiec ewentualnym
problemom w kompilacji kodu w przyszłości,
Taka próba kompilacji może być przeprowadzona przez Wykonawcę z udziałem Zamawiającego
przy każdej dokonywanej zmianie w kodzie źródłowym aplikacji.
3