Początki i rozwój konfucjanizmu w Państwie Środka, głównie z

Edukacja konfucjańska – jako niezmienny model kształcenia elit w wielowiekowej tradycji
„Państwa Środka 中國”.
Początki i rozwój konfucjanizmu w Państwie Środka, głównie z okresu epoki Zhou
(dynastia Zhou: Połowa XI wieku p.n.e. – 256 p.n.e), zdeterminował nie tylko ustrój
społeczny nakreślił typowy chiński styl myślenia, działania, zarządzania. Echem tego były
normy etyczne, zasad postępowania i funkcjonowania w społeczeństwie, które wzór miało
czerpać z dobrego przykładu i cnót władcy państwa. Sam Konfucjusz nie jest twórcą, raczej
przekaźnikiem mądrości i tradycji swoich przodków, opierając się na antycznej mądrości
chińskiej, zachowując ją w służbie wierności tradycji.
Konfucjanizm dążył do zbudowania idealnego społeczeństwa, zgodnego z niebiańskim
porządkiem, poprzez przestrzeganie obowiązków wynikających z hierarchii społecznej, z
rygorystycznego zachowania tradycji, ładu i porządku. Przez swoje idealistyczne założenia
posłuszeństwa społeczeństwa – władcy, ułatwił, wiele wieków później, przyjęcie i
zaadaptowanie nowego systemu władzy w Chinach – komunizmu. Ideologia Konfucjusza,
ceniona i darzona szacunkiem, wykształciła w Chinach klasę dominującą – literatów,
wysokich urzędników, zwanych mandarynami, którzy w swojej szlachetności, lojalności mieli
być wzorem dla podwładnych.
Niewątpliwie Konfucjusz zawsze stawiał na naukę, samodyscyplinę, wymagając
najpierw od siebie. Wytworzył skarbnicę mądrości, tym samym zostawiając niezatarty ślad
nie tylko w kulturze i filozofii chińskiej, ale myśl jego wybiegła poza granice Chin, a także
Azji. Ciągle na nowo jest poznawany, odkrywany i porównywany z innymi ludźmi wielkiego
formatu, którzy tworzyli historię. W całym kontekście wielkiej Azji Konfucjusz, Budda i
Mahomet – to postacie o ogromnym wpływie nie tylko kulturowo-historycznym, ale również
politycznym. Najbardziej znana jest nauka Konfucjusza i Buddy, mniej zaś Mahometa.