Biojurysprudencja wobec innych nurtow prawa
advertisement
Biojurysprudencja wobec innych nurtów prawa 1.analityczna filozofia prawa a biojurysprudencja Analityczna filozofia prawa powiązana z pozytywizmem prawniczym , hermonautyką prawnicza argumentacją prawniczą utożsamiana niekiedy z angielska jurysprudencją analityczna jest wbrew tym jej nazwom- grupą szczególnych metod analizy prawa , a nie jakąś rozwiniętą filozofią. Powstała ona na gruncie filozofii ogólnej. Ogólna filozofia analityczna rozwijana przez wielu myślicieli jest wewnętrznie zróżnicowana zależnie od stopnia sformalizowania metody analizy- od rozpowszechnionej miękkiej analizy języka potocznego aż po dość rzadką twardą analizę matematyczno –logiczna. W interpretacji prawniczej akceptowanej również przez biojurysprudencję , ogólna filozofia analityczna inspirowała rozwój analitycznych metod jurysdykcji, szczególnie egzegezy pojęć prawnych instytucji prawnych uzasadnień praktyk prawnych i konsekwencji prawnych wyboru określonych celów społecznych oceny znaczenia analitycznej filozofii prawa wskazują jednak na ograniczoność praktycznych zastosowań ściśle formalnych metod logicznych tym bardziej metod matematycznych w procesach interpretacji i uzasadniania prawa. 2.teoria argumentacji prawniczej a biojuryprudencji Teoria argumentacji ma za swój przedmiot argumentacje kogoś przekonującego zmierzającego do przekonania przekonywanego oponenta i przekonywanego audytorium do czegoś. Argumentacja jest niezbędnym składnikiem każdego dyskursu prawniczego i rozstrzygania niemal w każdej sprawy prawnej , szczególnie trudnych przypadków. Oparta na rozwijanej od starożytności ogólnej teorii argumentacji prawniczej czerpie z wielu źródeł zwłaszcza logiki retoryki erystyki dialektyki i hermeneutyki uwzględniając przy tym specyfikę prawniczego słownictwa , pojęć zdań, racjonalności sprawiedliwości i słuszności. Teorie retoryki prawniczej znajdują swoje miejsce w biojurysprudencji jako metodzie złotego środka miedzy skrajnym relatywizmem poznawczym a takim absolutyzmem. 3.Proceduralna teoria sprawiedliwości a biojurysprudencja Proceduralna teoria sprawiedliwości jest tym przykładem we współczesnej jurysprudencji , która wskazuje na skłanianie się filozofii interpretacji bardziej ku pomysłom proceduralnym niż materialnym. Jest to teoria przydatna biojurysprudencji jednak tylko w związku z materialnymi teoriami sprawiedliwości wyraźnie określającymi wartości jak przede wszystkim życie w różnych jego aspektach. Już Arystoteles rozpoczął rozwój proceduralnej teorii sprawiedliwości rozróżnieniem sprawiedliwości rozdzielczej i sprawiedliwości odwetu. Za pewien wyraz proceduralnej teorii sprawiedliwości uznawana jest nowożytna idea umowy społecznej Kanta, idea praktycznego a także jego idea imperatywu kategorycznego. Opierając się na idei umowy społecznej John Rawls opracował koncepcję sprawiedliwości proceduralnej odnosząc ją nie do podmiotów lecz instytucji i zachowań. Przydatności proceduralnej teorii sprawiedliwości dla jurysprudencji podobnie jak dla innych koncepcji proceduralnych jest niewątpliwa, ponieważ zawiesza ciągłość trwających i możliwych sporów o ontologiczne i aksjologiczne uzasadnienie kluczowych dla niej pojęć, ocen i norm( np. prawdy , sprawiedliwości , słuszności). Podatna na relatywizm głownie ontologiczny, proceduralna teoria sprawiedliwości przy określaniu treści sprawiedliwości materialnej zwłaszcza wówczas gdy staje się teorią jedyną może legalizować nawet niesprawiedliwość , a więc w formalnie poprawnym bezpieczeństwie upatrywać najwyższą wartość prawa. Jak bardzo jest to groźna patologia jurysprudencji pouczają doświadczenia III Rzeszy. 4.Ekonomiczan analiza prawa a biojurysprudencja Ekonomiczna analiza prawa, nie zawęża analizy prawa do sfery powinności , popada jednak w jednostronność ontologiczna ograniczając jego istotę do czynników ekonomicznych. Analiza ta arbitralnie wskazuje jedynie na kryterium ekonomiczna jako normę obowiązywania, wartości i stosowania prawa. Na gruncie tej analizy interpretator prawa i stosujący prawo , szczególnie sędzia ma bardzo ograniczoną swobodę podejmowania decyzji przez czynniki ekonomiczne. Zamiast posługiwania się typowymi metodami prawniczymi rozumowań interpretacji i stosowania prawa skłaniany jest do sięgania po wyłączne metody ekonomiczne. Komparatystyka założeń ekonomicznej analizy prawa z założeniami biojurysprudencji odsłania jednostronność, przede wszystkim ontologiczną , tej pierwszej kontrastującą ostro ze wszechstronnością ontologiczna , epistemologiczna, aksjologiczna , i metodologiczna tej drugiej. Wysoki stopień trudności i złożoności niektórych nowych nurtów jurysprudencji, widoczny wyraźnie w biojurysprudencji może zniechęcać konserwatystów. Rozbieżność poglądów na temat wartości podstawowych jurysprudencji, przezwyciężane przez biojurysprudencję prewartością życia , skłaniają do sporów już w punkcie wyjścia wszelkich rozważań. Uniemożliwiają Preto dojście do wspólnie akceptowanych norm co umożliwia na gruncie biojurysprudencji prenorma życia. 5.Prawo a mądrość Za równo prawo jak i mądrość mają wiele różnych znaczeń pozostając ze sobą w wielorakich relacjach. Pojęcie prawa ograniczone jest w zasadzie do jego sensu jurydycznego, chociaż w rozważaniach nad biojurysprudencja nie sposób uniknąć nawiązywania do praw religijnych, praw moralnych i praw naukowych. Każdy rodzaj prawa jest wyrazem właściwej mu mądrości , każdy zaś przejaw mądrości dot. Jakiś pozostających poza nią. Życie jako wartość norma biojurysprudencji warunkuje wszelkie rozważania na temat prawa i mądrości i jest ich celem. fenomenów, wśród nich także praw. W niezliczonych definicjach mądrości powtarza się myśl, że jest ona rozumieniem bytu zgodnie z jego zasadami. Owa zgodność jest możliwa dzięki znajomości sposobów dochodzenia do rozumienia. Po osiągnięciu rozumienia powstaje umiejętność rozróżnienia faktu od złudzenia, dobra od zła prawości od nieprawości, piękna od brzydoty. Wśród rodzajów mądrości najszerszy zasięg ma mądrość życiowa .Mądrość życiowa przejawia się w myśleniu mówieniu i zachowaniu. Ze względu na zasięg podmiotowy istnieje m.in. mądrość osobista społeczna zawodowa. Z normatywnego punktu widzenia występuje mądrość religijna, moralna i prawna. Są one dostrzegalne i doceniane przez biojurysprudencje. Mądrość osobista jest wyrazem mądrości życiowej człowieka jako jednostki ludzkiej w odróżnieniu od mądrości społecznej-mniejszych lub większych zbiorowości ludzi. Mądrosc ta przejawia się poprzez prenormy tworzące podstawy biojurysprudencji- prenorme wartości samą w sobie warunkującą wszystkie inne wartości. Druga zaś ma charakter instrumentalny poprzez człowieka jako podmiot określa cele sposoby i przedmioty jego działania. Mądrość prawnicza – jurysprudencja- jest określeniem pochodzącym od łacińskich słow :Prudential- mądrość i Iris prawo. Prawnicy tworzący jeden z najstarszych zawodów toteż ich mądrości są już pieczałowicie zebrane starannie opracowane i wielokrotnie publikowane przeto trudno byłoby tutaj silić się jeszcze na jakaś oryginalność. Należy przy tym mieć na uwadze że mądrość prawnicza znacznie wykracza poza samo prawo. Ze względu na ścisłe związki prawa z moralnością i religią uwzględnię w opisach kultur prawnych mądrość prawnicza powinna zawierać w sobie również mądrość etyczna i mądrość teologiczna. Biojurysprudencja opiera swoje poglądy dot. normowania życia na powiązaniach prawa – bioprawa z moralnością i religia. Z tego względu rozważania relacji mądrości z prawem nie mogą pominąć relacji mądrości z moralnością i religią. Pogłębieniem tych rozważań byłoby znaczenie różnicy miedzy moralnością a etyką i religię a teologią. Tutaj jednak wystarczy zauważyć że moralność, jako zbiór określonych nakazów iż zakazów ma charakter normatywny etyka zaś jest dyscypliną wiedzy filozoficznej i naukowej opisująca zdaniami te nakazy z wykorzystaniem elementów wiedzy o mądrości. W świetle biojurysprydencji życie szczególnie życie człowieku jest równocześnie prewartoscią i prenormą bytem i powinnością utrzymania go ze względu na jego niekwestionowaną wartość. Mądrość na gruncie biojuresprodencji odwołuje się do prenormy ochrony i podnoszenia jakoś życia opartej na prenormie jego wartości życiu jako prewartość. Ten podstawowy nakaz mądrości jest jednak warunkowy zależy bowiem od oceny wszelkiego życia. Biojurysprudencja odróżnia kategorię wartości od kategorii jakości, wartość może się rozciągać w jakimś mniej lub bardziej rozległym spektrum od zupełnego jej braku poprzez jakość niską średnia wysoką aż do jakości najwyższej. 6. Powiązania biojurysprudencji Biojurysprudencja jako nowy nurt jurysprudencji mający jednak znaczenie dla innych dyscyplin naukowych kształtowała się w moim umyśle przez dziesięciolecia ale pierwszy zarys jej koncepcji został opublikowany w 1997 roku. Przedmiot biojurysprudencji jest tak rozległy jak rozległe SA zakresy różnych stron życia. Największy wpływ na ukształtowanie się koncepcji przedmiotu biojursprudencji miało bioetyka biotechnologia biomedycyna Powstanie i rozwój bioetyki pobudziły powstanie i rozwój biojurysrudencji .Bioetyka jest szczegółowa częścią etyki ogólnej kształtującą oceny i normy moralne dot. Rozstrzygania granicznych sytuacji życia człowieka i przyrody. Starsza bioetyka i młodsza biojurysprudencja wciąż jeszcze znajdują się dopiero na pierwszych etapach rozwoju toteż musi dookreślać elementy swoich przedmiotów zwłaszcza epistemologiczne i metodologiczne. Trzeba dodać że w wielu krajach w których bioetyka i wyspecjalizowane jej mutacje biotechnika biomedycyna biojurysprudencja nie zyskały jeszcze status odrębnej dyscyplinach naukowych. Należy tez podkreślić że biojurysprudencja jest najbardziej dojrzała pod każdym względem koncepcją związków bioetyki z prawem. Wiele rozbieżnych ocen etycznych dot. Biotechnologii nowoczesnej ingerującej środkami sztucznymi w naturalny świat drobnoustrojów roślin i zwierząt do celów produkcji spożywczej opartej na genetycznie modyfikowanych organizmach normatywnego punktu widzenia bioetyki i biojurysprudencji w ich odniesieniu do biomedycyny kluczową rolę powinny odgrywać transparentność . Może być ona realizowana poprzez systematyczne ujawnianie informacji przez producentów lub rządy wskazywanie tego co szczególnie wązne dla społeczeństwa i ostrzeganie przed określonymi źródłami niewiarygodnych informacji.. Rozwój biotechnologii przydatnej biomedycynie domaga się wyraźnego wskazywania granic prawnej ochrony życia i legalnych kierunków podnoszenia jego jakości wskazówki tego rodzaju należy poszukiwać w etyce prawie teologii filozofii. Biojurysprudencja opowiada się za pełną swobodą badań życia ale dostrzega konieczność normatywnych ograniczeń bioprawem zastosowań ich wyników. biojurysprudencja w poszukiwaniu takich norm i zasad opiera się na osiągnięciach bioetyki tworzących podstawy prawoznawstwa ochrony poprawy jakości życia człowieka. Osiągnięcia te wyrażają przede wszystkim bioetyczne zasady prymatu ludzkiej osoby poszanowania godności istoty ludzkiej od początku jej istnienia nienaruszalność integralności i niemajątkowego statusu ludzkiego ciała.. Obok bioetyki i biojurusprudencji rozwijają się inne nauki które podkreślają naczelne znaczenie życia : bioantroplogia biopsychologia biomechanika biostatystyka. Bioantropologia zbada ewolucję człowieka od prapoczątków stwierdza przyspieszony rozwój. Rośnie wielkość mózgu człowieka ludzie staja się i mają się stawać w przyszłości coraz piękniejsi i atrakcyjniejsi. Biopsychologia jej przedmiotem pozostaje przede wszystkim życie duchowe człowieka obserwowane przez pryzmat funkcjonowania mózgu i układu nerwowego. Dzięki temu uzasadniane są tezy i wysuwane hipotezy odnośnie genetyki tak wrodzonych uzdolnień i talentów jaki i ułomności Biomechnika zajmuje się badaniem właściwości mechanicznych tkanek narządów układów i ruchu mechanicznego żywych organizmów. Interesuje się ona wszystkimi organizmami żywymi i poszukuje wspólnych cech sterowania procesami życia. Biostatystyka jest nauką pomocniczą dla nauk biomedycznych wyjaśniająca sposoby i cele wykorzystywania metod statystycznych . jej przedmiot tworzą głownie zadnienia kluczowych nazw pojęć i terminów stosowanych w statystyce. Na gruncie biojurysprudencji stosunek prawny- stosunek bioprawny to relacja między podmiotami prawa oparta na normach prawa- bioprawa mająca na celu regulację określonego zakresu życia społecznego. Typowe stosunki prawne w obecnych nurtach jurysprudencji, dzielone są na cywilnoprawne, publiczne albo administracyjnoprawne, prawno karne i mieszane. System bioprawa w sensie obecnych systemów prawa współtworzą wszystkie regulacje bioprawa- prawa dot. Ochrony życia i podnoszenia jakości życia człowieka i niektórych gatunków zwierząt. Więzi między poszczególnymi jednostkami regulacji prawnych systemu bioprawa normami przepisami zasadami gałęziami określone są już samym charakterem życia i współżycia. Odznaczają się więzi naturalności procesów i przejawów życia zasadniczo odmienną od charakteru więzi narzucanych przez obecne koncepcje prawa. W bioprawie słabnie znaczenie hierarchii jednostek bioprawa w porównaniu z obecnym prawem ponieważ doceniana jest wartość nie tylko życia jednostek ludzkich ale niektórych gatunków zwierząt i określonych rodzajów roślin .Biojurysprudencja upraszcza i rozjaśnia niepotrzebnie kwalifikowana w praktyce stosowania prawa stanowionego problematykę wykładni prawa. Uprasza ponieważ najgłębszy sens wszelkiego prawa sprowadza do ochrony życia i podnoszenia jego jakości. Biojurysprudencja pozwala lepiej dostrzegać wieloaspektowość bioprawa niż obecne nawet tzw. Wielopłaszczyznowe czy też integracyjne jego koncepcje. Ogólne założenie biojurysprudencji oczekuje na bardziej szczegółowe rozwinięcie. Należałoby najpierw dokonać gruntownego przeglądu dotychczasowego pojęć języka prawnego i języka prawniczego. Całe prawo w świetle biojurysprudencji to bioprawo które zgodnie z naturalnym biegiem życia dzieli się na trzy działy charakteryzowane przez biojusgenezę biojuterapię i biojustantalogie. Skoro wszystkie normy w szczególności normy prawne odnoszą sie bezpośrednio lub pośrednio do określonych stron życia ze wszech miar uzasadnione jest posługiwanie się nazwą bioprawo zamiast nazwy prawo. Sama bowiem już nazwa bioprawo może stale przypominać to co jest jego przedmiotem preźródłem prewartością i prenormą. Wg biojurysprudencji zabijanie jednostek spoza własnego gatunku szczególnie zwierząt przez hodowców i myśliwych jest uzasadnione tylko w granicach konieczności zdobywania pożywienia. Myślistwo uprawiane tylko dla przyjemności jest przejawem wyrafinowanego prymitywizmu i brutalizmu aksjologicznego , jaskrawo naruszającego zarówno prenorme wartość życia jaki prenormę ochrony życia.
