Zespół – podstawowe pojęcia i zagadnienia Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 1 Agenda • Zespół a grupa • Cykl życia zespołu • Role w zespole Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 2 Zespół vs Grupa Czasami pojęcia używane są zamiennie. Grupa – zbiór ludzi, którzy wchodzą ze sobą w interakcje przez jakiś czas. Zespół – grupa, która ma cel ! Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 3 Cechy zespołów 1. Duża zależność członków między sobą 2. Współudział w podejmowaniu decyzji i kierowaniu, 3. Współodpowiedzialność za wyniki pracy 4. Wspólny cel, współudział w nagrodach (za: www.businessdictionary.com ) Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 4 Grupa czy zespół? Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 5 Cykl życia zespołuTuckman 1. formowanie (forming) 2. okres burzy i naporu (storming) 3. normowanie (norming) 4. działanie (performing) 5. pożegnanie (adjourning) 6. przekształcenie (transforming) http://en.wikipedia.org/wiki/Tuckman's_stages_of_group_development Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 6 Cykl życia zespołu http://aacecasablanca.wordpress.com/2012/03/19/w9_iqb_tuckman-analysis-part2/ Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 7 Cykl życia zespołów, zwłaszcza projektowych Dlaczego tak ważny jest ostatni etap? Zakończenie projektu/zadania/działania (adjourning) Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 8 Cykl życia 2 - Szczepanik 1. Budowa i integracja – dobór osób, zapoznanie z celami (współtworzenie celów i zasad działania) 2. Docieranie się – nie/spodziewane konflikty 3. Tworzenie synergii – realizacja celów, delegowanie 4. Kryzys wieku średniego – trzymanie się stołków, wypalenie 5. Odnowa i reintegracja lub równia pochyła (reakcja na 4) • zmiana zakresu obowiązków • nowe zadania • wprowadzenie nowych osób • awanse • dalsze delegowanie, zwłaszcza decyzyjności • wyjazdy szkoleniowe, integracyjne, motywacyjne http://pl.wikipedia.org/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_(zarz%C4%85dzanie) Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 9 Czy to zespół? Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 10 Role członków zespołu - Belbin Rola Opis Myśliciel (Plant) Twórczy, z wyobraźnią, postępowy. Rozwiązuje trudne problemy. Poszukiwacz źródeł (Resource Investigator) Ekstrawertyczny, entuzjastyczny, komunikatywny. Bada możliwości. Nawiązuje kontakty. Koordynator (Co-ordinator) Dojrzały, pewny siebie, dobry przewodniczący. Określa cele, zachęca do podejmowania decyzji, trafnie przydziela zadania. Lokomotywa (Shaper) Stawia przed zespołem zadania, dynamiczny, potrzebuje presji. Odważny i zdeterminowany w pokonywaniu przeszkód. Krytyk wartościujący (Monitor Evaluator) Rzeczowy, wnikliwy, ma talent strategiczny. Dostrzega różnorodne opcje. Zdolny do obiektywnej oceny. Dusza Zespołu (Teamworker) Współpracujący, łagodny, uważny i dyplomatyczny. Słucha, buduje, zapobiega tarciom, wprowadza spokój. Realizator (Implementer) Zdyscyplinowany, godny zaufania, konserwatywny i wydajny. Przekształca pomysły w działania. Skrupulatny wykonawca (Completer Finisher) Pracowity, sumienny, niespokojny. Szuka błędów i zaniedbań. Punktualny. Specjalista (Specialist) Samodzielny z inicjatywą. Potrafi wyznaczyć sobie jeden nadrzędny cel, skłonny do poświęceń. Posiada rzadko spotykaną wiedzę i umiejętności. Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 11 Role – warto pamiętać • Najważniejsza jest różnorodność, nie tylko kompetencji, ale też temperamentów. Podobieństwa się przyciągają, ale też mogą być pozorne, lub prowadzić do powstania syndromu grupowego myślenia. • Większość ludzi wykazuje sporą elastyczność i może pełnić kilka ról, w zależności od okoliczności. • Posiadanie w zespole „naturalnych” liderów i kontrolerów jest ważne zwłaszcza w zespołach bez mianowanych kierowników. Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 12 Role – wady Rola Dopuszczalne słabości Niedopuszczalne słabości Myśliciel (Plant) Pomija szczegóły. Zbyt zajęty, żeby się efektywnie Obstaje przy swoich indywidualnych pomysłach, podczas gdy porozumiewać. współpraca z innymi mogłaby doprowadzić do lepszych rezultatów. Poszukiwacz źródeł Zbyt optymistyczny. Traci zainteresowanie z chwilą, Zawodzi klientów, zapominając o dotrzymywaniu umów. (Resource Investigator) gdy mija pierwszy entuzjazm. Koordynator (Co- Może być postrzegany jako manipulator. W swojej ordinator) pracy wyręcza się innymi. Lokomotywa (Shaper) Może prowokować innych i ranić ich uczucia. Nie umie ratować sytuacji dobrym humorem, ani przeprosinami. Krytyk wartościujący Mało energiczny, nie umie inspirować innych. Popada w cynizm bez logicznego uzasadnienia. (Monitor Evaluator) Nadmiernie krytyczny. Dusza Zespołu Niezdecydowany w trudnych sytuacjach. Ulegający (Teamworker) wpływom. Realizator (Implementer) Mało elastyczny. W nowych sytuacjach reaguje z Uważa, że jemu należą się pochwały za wysiłek całego zespołu. Unika sytuacji, które mogłyby wiązać się z wywieraniem presji. Utrudnia zmiany. opóźnieniem. Skrupulatny Ma skłonność do zbytniego zamartwiania się. wykonawca (Completer Niechętnie przydziela zadania innym. Bywa Finisher) drobiazgowy. Specjalista (Specialist) Działa w wąskim zakresie. Koncentruje się na Objawia skłonność do obsesyjnych zachowań. Ignoruje czynniki spoza własnego obszaru specjalizacji. szczegółach, nie dostrzega całościowego obrazu. Małgorzata Rzeźnik-Knotek, 2013 13