Wykład III ELEKTROMAGNETYZM Równania Maxwella Q E dA 0 (prawo Gaussa) B dA 0 (prawo Gaussa) d E d s dtB (prawo Faradaya) d E B d s I 0 0 dt (prawo Ampera-Maxwella) ŁADUNEK elektron: proton: neutron: -e = -1.610-19 C e = 1.610-19 C 0C n p p n Cząstka Prawo Coulomba kq1q 2 FE211 2 rˆ12 r Wektor natężenia pola elektrycznego Od pojedynczego ładunku: F E q Od układu ładunków: Ewyp Ei i Linie sił pola elektrycznego Są to linie styczne do wektora pola elektrycznego. Np: Q + + - + + -Q • kierunek linii sił jest taki jak kierunek wektora pole elektrycznego • Liczba linii na jednostkę powierzchni jest proporcjonalna do natężenia pola. Strumień wektora pola E E E dA S Prawo Gaussa dla pola elektrycznego Strumień pola elektrycznego przez powierzchnię zamkniętą jest proporcjonalny do ładunku znajdującego się w objętości zamkniętej tą powierzchnią: + + qin E 0 Gdzie o jest przenikalnością dielektryczną próżni. Potencjał elektryczny Potencjał elektryczny Vr w pewnym punkcie r jest zdefiniowany poprzez energię potencjalną, którą posiada ładunek elektryczny q umieszczony w tym punkcie: Ur qVr Jednostka – V ( wolt) Punkty o tym samym potencjale tworzą powierzchnię ekwipotencjalną. V Uwaga! Napięcie tj. różnica potencjałów w dwóch punktach Potencjał i wektor natężenia pola elektrycznego F gradE p E p dV E d s + V V V E V , , x y z + Ładunek elektryczny w jednorodnym polu elektrycznym y Fel qE const + x + a Fwyp m Fel q E m m q vt v 0 E t m 1 q r t r0 v 0 t E t 2 2 m - Lampa oscyloskopowa Licznik Geigera Przewodnictwo a) Izolatory – nie ma swobodnych nośników ładunku b) Metale – istnieją takie ładunki c) Półprzewodniki (Si, Ge, GaAs, InSb, CdTe ), swobodnych nośników jest mniej niż w metalu d) W nadprzewodnikach nośniki poruszają się bez rozpraszania. metal Przewodniki w stanie równowagi elektrostatycznej • Ładunek gromadzi się na powierzchni • Gęstość ładunku jest większa w punktach o mniejszym promieniu krzywizny • Wewnątrz przewodnika pola jest równe zeru • Na zewnątrz przewodnika wektor pola elektrycznego jest prostopadły do jego powierzchni i ma wartość /0. ( - gęstość powierzchniowa ładunku) • Powierzchnia przewodnika w stanie równowagi jest powierzchnią ekwipotencjalną. Prąd elektryczny Dipol elektryczny Izolatory Polaryzacja dielektryka Przykład