Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu Kierunek: Fizjoterapia Studia: niestacjonarne – 2° - I rok Rok akademicki 2013/2014 – semestr 2 (letni) Prof. zw. dr hab. Andrzej J. Szwarc PRAWO MEDYCZNE Program I. WPROWADZENIE II. PRAWO MEDYCZNE W SYSTEMIE POLSKIEGO PRAWA 1. Normy postępowania w medycynie 2. Prawo A. Pojęcie prawa B. Źródła prawa (akty prawne) C. Zasady tworzenia prawa D. Obowiązywanie prawa E. Wykładnia prawa F. System prawny a. Prawo publiczne b. Prawo karne c. Prawo prywatne (cywilne) G. Dziedziny prawa 3. Prawo medyczne A. Pojęcie prawa medycznego B. Polskie prawo medyczne 4. Prawna doniosłość w medycynie pozaprawnych norm postępowania III. STOSUNKI PRAWNE W MEDYCYNIE 1. Pojęcie stosunku prawnego 2. Podmioty prawne 3. Podmioty prawne i stosunki prawne w medycynie 4. Zdolność prawna 5. Czynności prawne A. Pojęcie czynności prawnej B. Rodzaje czynności prawnych C. Umowy 6. Zdolność do czynności prawnych IV. PODMIOTY LECZNICZE (PODMIOTY WYKONUJĄCE DZIAŁALNOŚĆ LECZNICZĄ, W TYM TAKŻE FIZJOTERAPEUYUCZNĄ) 1. Rodzaje podmiotów leczniczych 2. Podmioty niebędące przedsiębiorcami 3. Przedsiębiorcy (prywatne praktyki) 4. Kwalifikacje na stanowiskach w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami 2 V. ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE (FIZJOTERAPEYTYCZNE) 1. Świadczenia fizjoterapeutyczne jako świadczenia zdrowotne 2. Formy wykonywania świadczeń zdrowotnych (fizjoterapeutycznych) A. Umowa a. Umowa o pracę b. Inna umowa cywilno-prawna B. Działalność gospodarcza 3. Warunki wykonywania świadczeń zdrowotnych (fizjoterapeutycznych) A. Kwalifikacje a. Kwalifikacje zawodowe b. Kwalifikacje specjalistyczne B. Uznawanie kwalifikacji w stosunkach z innymi państwami C. Inne warunki prawne i etyczne wykonywania świadczeń zdrowotnych a. Uwagi ogólne b. Wybór rodzaju świadczenia c. Zasada udzielania świadczeń lege artis d. Informowanie pacjenta o stanie zdrowia oraz o ryzyku i skutkach zabiegu e. Zgoda pacjenta f. Eksperyment g. Tajemnica h. Dokumentacja medyczna i. Pomieszczenia i urządzenia j. Inne VI. PACJENCI 1. Status pacjenta 2. Prawa i obowiązki pacjenta 3. Status oraz prawa pacjentów niepełnosprawnych VII. SAMORZĄD I STOWARZYSZENIA ZAWODOWE FIZJOTERAPEUTÓW 1. Samorządy zawodowe A. Istota, status prawny i funkcje samorządu zawodowego B. Medyczne samorządy zawodowe C. Samorząd zawodowy fizjoterapeutów 2. Stowarzyszenia zawodowe A. Istota, status prawny i funkcje stowarzyszenia zawodowego B. Stowarzyszenia zawodowe fizjoterapeutów a. Polskie Towarzystwo Fizjoterapii b. Światowa Konfederacja Fizjoterapii VIII. ODPOWIEDZIALNOŚĆ W DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ (FIZJOTERAPEUTYUCZNEJ) 1. Rodzaje odpowiedzialności A. Uwagi ogólne B. Odpowiedzialność zawodowa C. Odpowiedzialność dyscyplinarna D. Odpowiedzialność pracownicza E. Odpowiedzialność cywilna F. Odpowiedzialność karna G. Problem tzw. multiodpowiedzialności 2. Niektóre zdarzenia rodzące odpowiedzialność A. Uwagi ogólne B. Brak zgody pacjenta 3 C. D. E. F. G. H. I. J. Brak poinformowania pacjenta o stanie zdrowia oraz o ryzyku i skutkach zabiegu Odmowa lub zwłoka udzielenia pomocy lub wykonania zabiegu Brak kwalifikacji Błąd sztuki Eksperyment Wydawanie nieprawdziwych zaświadczeń i orzeczeń Niezachowanie tajemnicy Inne IX. UBEZPIECZENIA W DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ (FIZJOTERAPEUTYUCZNEJ) 1. System ubezpieczeń 2. Powszechne ubezpieczenie zdrowotne 3. Ubezpieczenia prywatne A. Ubezpieczenie kosztów świadczeń zdrowotnych (fizjoterapeutycznych) B. Ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków C. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej X. PODATKI W DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ (FIZJOTERAPEUTYUCZNEJ) 1. System podatkowy 2. Podatki z tytułu działalności leczniczej (fizjoterapeutycznej) 3. Zwolnienia i ulgi 4. Podwójne opodatkowanie XI. PRAWO I OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ W DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ (FIZJOTERAPEUTYUCZNEJ) 1. Prawo wynalazcze 2. Prawo autorskie Najważniejsze akty prawne i etyczne Teksty aktów prawnych są dostępne w internecie we wyszukiwarce stron www: Google 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654 ze zmianami) Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zmianami) Ustawa z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (Dz. U. Nr 25, poz. 113 ze zmianami) – art. 43 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk pracy w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami (Dz. U. Nr 151, poz. 896 ze zmianami) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 września 2002 r. w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz. U. Nr 173, poz. 1419 ze zmianami) Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta (Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 417 ze zmianami) Europejska konwencja bioetyczna: Konwencja o ochronie praw człowieka i godności ludzkiej wobec zastosowań biologii i medycyny (Konwencja o prawach człowieka i biomedycynie) z dnia 4 kwietnia 1997 r. 4 8. 9. Tekst: T. Jasudowicz, tłum. i red.: Europejskie standardy bioetyczne: wybór materiałów. Toruń, TNOiK Dom Organizatora, 1998: 3-66 Kodeks etyki lekarskiej (Uchwała VII Krajowego Zjazdu Lekarzy z dnia 20 września 2003 r. ze zmianami uchwalonymi dnia 2 stycznia 2004 r.) Tekst dostępny na stronie internetowej: http://pl.wikisource.org/wiki/Kodeks_Etyki_Lekarskiej Projekt Kodeksu Etycznego Fizjoterapeuty Rzeczypospolitej Polskiej Tekst dostępny na stronie internetowej: http://www.fizjoterapia.org.pl/news.php Literatura 1. 2. 3. 4. 5. 6. Urszula Drozdowska, Cywilnoprawna ochrona praw pacjenta, C.H.Beck, 2007 Rafał Kubiak, Prawo medyczne, C.H.Beck, Warszawa 2014 Mirosław Nesterowicz, Prawo medyczne, Toruń 2007 Teresa Bukiet-Nagórska, Autonomia pacjenta a polskie prawo karne, WoltersKluwer Polska, 2008 Justyna Zajdel, Kompendium prawa medycznego, Progress 2008 A. Augustynowicz, A. Budziszewska-Makulska, Ustawa o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta, Warszawa 2010