Overview of Gastrointestinal/Cardiovascular Challenges
advertisement
Eugeniusz Józef Kucharz CHOROBY RZADKIE CHOROBA WYWOŁANA PRZEZ KRYSZTAŁY DWUWODNEGO PIROFOSFORANU WAPNIOWEGO Wrocław 2014 Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Nazewnictwo: - chondrokalcynoza (chondrocalcinosis) – morfologiczne określony stan wapnienia chrząstki w obrębie stawu - Artropatia pirofosforanowa (pyrophosphate arthropathy) – uszkodzenia stawów wywołane przez odkładania kryształów dwuwodnego pirofosforanu wapniowego - Dna rzekowa (pseudogout) – zespół kliniczny objawów i zmian o charakterze ostrego zapalenia błony maziowej stawu wywołany przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego (CPPDDD) to zespół objawów i zmian związanych z odkładaniem kryształów dwuwodnego pirofosforanu wapniowego (CPPD). Postacie kliniczne: - Bezobjawowa - Ostre zapalenia błony maziowej - Przewlekła artropatia wywołana przez CPPD Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Zwapnienia chrząstek opisywano już w XIX wieku Termin „chondrokalcynoza” został wprowadzony przez reumatologów slopwackich z Pisztan: Dušana Žitňana i Štefana Sitája w 1958 r. Ich praca ogłoszona w czasopiśmie Bratislavske lekarske listy podobnie została zapomniana a choroba odkryta ponownie przez Daniela J. McCarthy’ego jr. w 1962 r. Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Daniel McCarty jr. pracował Medical College of Wisconsin w Milwaukee i tam stworzył słynną szkołę badania krystalopatii. Jego prace kontynuują uczniowie pod kierunkiem Ann Rosenthal. Razem z Lee Holanderem wykazał występowanie kryształów CPPD i ich rolę w indukcji zapalenia. Wyjaśnił mechanizm wywoływania zapalenia przez CPPD Fizjopatologia Tworzenie kryształów CPPD Działanie kryształów CPPD Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Kryształy CPPD tworzą się prawie wyłącznie w strukturach stawowych w pobliżu powierzchni chondrocytów Tworzeniu kryształów sprzyjają zmiany w kolagenie i substancji pozakomórkowej Zwiększenie aktywności ekto-enzymu: Pirofosfohydrolazy trójfosforanów nukleotydów (NTPPH) hydrolizującej ATP Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Aktywność ANK – białka transmembranowego odpowiedzialnego za transport PPi z komórki na zewnątrz Zmniejszenie aktywności pirofosfatazy, enzymu rozkładającego tzw. debris pozakomórkowy Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Kryształy CPPD: - Indukcja proto-onkogenów Pobudzenie mitozy Aktywacja metoloproteinaz Zwiększenie wydzielania interleukiny 8 Aktywacja granulocytów obojętnochłonnych Zahamowanie apoptozy neutrofilii Wiązanie do Toll-like receptorów Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Indukcja proto-onkogenów Pobudzenie mitozy Stwierdzone in vitro w hodowli fibroblastów, może odpowiadać za rozwój choroby zwyrodnieniowej Aktywacja metoloproteinaz Endocytoza kryształów powoduje uwolnienie metaloproteinaz z fibroblastów i chondrocytów in vitro Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Zwiększenie wydzielania interleukiny-8 IL-8 jest silnym chemoatraktantem dla granulocytów obojętnochłonnych Aktywacja granulocytów obojętnochłonnych Zahamowanie apoptozy neutrofilii Uwalnianie rodników tlenowych Udział w rozwoju zapalenia Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Wiązanie do Toll-like receptorów Receptory Toll-like rozpoznają antygeny bakteryjne i odgrywają role w odporności naturalnej Wiązanie do Toll-like receptorów zapoczątkowuje zapalenie Obraz kliniczny Typ A: Pseudogout – Dna rzekoma Typ B: Pseudorheumatoid arthritis –PseudoRZS Typ C: Pseudoosteoarthrosis – Przypomina OA Typ D: Asymptomatic – Bezobjawowy Typ E: Pseudoneuropathic joints – Przypomina stawy Charcota Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Czynniki ryzyka CPPDDD Wiek Występowanie choroby zwyrodnieniowej stawów Urazy stawów, mogą być nieznaczne, ale powtarzające się Metaboliczne zaburzenia - Hyperparatyroidyzm - Hypofosfatazemia Postacie dziedziczne, przekazywane autosomalnie Kryteria diagnostyczne I. Wykrycie (badanie płynu stawowego, biopsja, radiologiczne badanie) II. Identyfikacja kryształów III. A. Ostre zapalenie stawu kolanowego lub innego dużego stawu bez hiperurykemii B. Różne formy przewlekłego zapalenia stawów Kryteria diagnostyczne Definite: I or II Probably: X-ray ”fingerprints” Possible: Criteria III should alert the clinician to the possibility of CPPD deposition. Leczenie - Aspiracja stawu Niesteroidowe leki przeciwzapalne Unieruchomienie Niektórzy autorzy sugerują stosowanie kolchicyny analogicznie jak w dnie moczanowej Badania genetyczne dotyczyły dwóch postaci choroby - o wczesnym początku klinicznym (20-30 lat) - o późnym początku (60-70 lat) W obu postaciach występowało nasilenie zmian zapalnych (dna rzekoma) i chondrokalcynoza Wykazano korelację występowania niektórych pojedynczych mutacji z występowanie CPPDDD Jeden z najczęstszych defektów białek transportowych Ogólna częstość występowania 1,1% Choroba wywołana przez kryształy dwuwodnego pirofosforanu wapniowego Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne EULAR ogłoszono w 2011 r. Ogólna refleksja: - pamiętać o takiej chorobie - może wikłać chorobę zwyrodnieniową stawów - leczenie objawowe, zbliżone do leczenia dny moczanowej - Prawdopodobnie istotna rola defektów genetycznych Dziękując za uwagę życzę, aby stawy Państwa chorych wyglądały przykładowo tak: Dziękując za uwagę życzę, aby stawy Państwa chorych wyglądały przykładowo tak:
