Załącznik nr 5 do Regulaminu Część finansowa wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia1 C. I. Biznes plan przedsięwzięcia2 II. Arkusz kalkulacyjny z aktywnym modelem finansowym III. Informacje ogólne 1. Informacje dotyczące przedsięwzięcia: a) Koszty inwestycyjne przedsięwzięcia (Tabela nr 1); b) Źródła finansowania przedsięwzięcia (Tabela nr 2); c) Warunki dofinansowania przedsięwzięcia (Tabela nr 3); d) Koszty i przychody przedsięwzięcia (Tabela nr 4); e) Przepływy pieniężne przedsięwzięcia (Tabela nr 5). 2. Informacje dotyczące oceny zdolności kredytowej Wnioskodawcy: a) Rachunek zysków i strat Wnioskodawcy (Tabela nr 6); b) Bilans Wnioskodawcy (Tabela nr 7); c) Rachunek przepływów pieniężnych Wnioskodawcy (Tabela nr 8); IV. Załączniki do części finansowej wniosku3 1. Dokumenty określające status prawny Wnioskodawcy4,5,6: a) Aktualna umowa/statut spółki/przedsiębiorstwa; b) Aktualne zaświadczenie o wpisie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) c) Inne dokumenty określające status prawny Wnioskodawcy (wymienić): ...................................................................................................................... 2. Dokumenty finansowe Wnioskodawcy7: a) Sprawozdanie finansowe za ostatnie 3 lata 8 poprzedzające rok złożenia wniosku wraz z opinią biegłego i raportem z badania sprawozdania finansowego; b) Sprawozdanie statystyczne według wzoru F-01 (lub inne) za wykonany okres sprawozdawczy bieżącego roku; c) Oświadczenie Wnioskodawcy o nie zaleganiu z płatnością podatków i opłat z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne; Na etapie oceny wniosku o dofinansowanie Wnioskodawca może zostać zobowiązany do uzupełnienia przedstawionych dokumentów finansowych. 2 Szczegółowe informacje dotyczące zakresu Biznes Planu zostały zawarte w Instrukcji wypełniania Części C wniosku o dofinansowania przedsięwzięcia. 3 Brak któregokolwiek z dokumentów wskazanych przez Wnioskodawcę nieuzupełniony do czasu podejmowania decyzji przez Zarząd NFOŚiGW może spowodować odmowę udzielenia dofinansowania. 4 Wnioskodawca składa tylko te dokumenty, które określają jego status prawny. 5 Wnioskodawca składa kopie dokumentów poświadczone za zgodność z oryginałem zgodnie z zasadami prawidłowej reprezentacji Wnioskodawcy, przez pracownika NFOŚiGW, po okazaniu mu oryginału dokumentu, przez osoby reprezentujące podmiot, który wydał dany dokument, notariusza. 6 Dokumenty przedkładane przez Wnioskodawcę powinny być aktualne, odzwierciedlać stan faktyczny i sporządzone nie wcześniej niż 3 miesiące przed datą złożenia wniosku o dofinansowanie do NFOŚiGW. 7 Wnioskodawcy składają dokumenty właściwe dla prowadzonej sprawozdawczości finansowej i do sporządzania których są prawnie zobowiązani. 8 W przypadku prowadzenia działalności przez okres krótszy należy przedstawić dokumenty finansowe za okres prowadzonej działalności wraz z odpowiednim komentarzem wyjaśniającym. 1 1 d) e) f) g) 3. Oświadczenie Wnioskodawcy o wywiązywaniu się z obowiązku uiszczania opłat i kar stanowiących dochód NFOŚiGW; Opinia banków: prowadzącego rachunek podstawowy Wnioskodawcy oraz obsługujących zaciągnięte pożyczki i kredyty Wnioskodawcy; PIT 9 ... – roczne zeznanie podatkowe Wnioskodawcy za ostatni rok poprzedzający rok złożenia wniosku oraz miesięczne deklaracje podatkowe za wykonany okres sprawozdawcy bieżącego roku; Inne dokumenty finansowe (wymienić): ......................................................................................................................... Dokumenty potwierdzające zbilansowanie źródeł finansowania przedsięwzięcia: a) Promesa udzielenia kredytu/pożyczki/dotacji (wydana przez banki lub inne instytucje finansowe); b) Umowy i/lub wyciągi z zawartych umów kredytowych/pożyczkowych/ dotacyjnych lub oświadczenie o przyznaniu kredytu/pożyczki/dotacji z banków lub innych instytucji finansowych; c) Oświadczenie o przyjęciu wniosku do rozpatrzenia przez inne niż banki instytucje finansowe; d) Wyciąg z ustawy budżetowej państwa na rok bieżący (w przypadku finansowania przedsięwzięcia ze środków budżetu państwa); e) Oświadczenie o ubieganiu się o pomoc z budżetu państwa w latach następnych (w przypadku finansowania przedsięwzięcia ze środków budżetu państwa); f) Kopia wyciągów z rachunków bankowych/inwestycyjnych; g) Uchwały Zarządu/Rady Nadzorczej/organów właścicielskich; h) Odpis KRS potwierdzający zarejestrowanie wniesionego kapitału; i) Umowy innych pożyczek; j) Inne dokumenty potwierdzające możliwość wniesienia deklarowanych środków własnych (wymienić): ........................................................................................................................ V. Oświadczenie Wnioskodawcy Potwierdzam prawdziwość danych zawartych w części C – finansowej wniosku o udzielenie dofinansowania przedsięwzięcia. ...................... ...................... (miejscowość) Wnioskodawcę) ................................................................................ data (rrrr-mm-dd) (pieczątki i podpisy osób reprezentujących ................................................................................ (pieczęć Wnioskodawcy) Dotyczy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (w tym: wspólników spółek cywilnych i jawnych) 9 2 VI. Instrukcja wypełniania tabel finansowych wniosku o dofinansowanie10 1. Okres finansowania Okres finansowania dla dotacji oznacza sumę okresu wypłat dotacji. 2. Okres trwałości finansowej Za okres trwałości finansowej przedsięwzięcia przyjmuje się okres 5 lat od daty zakończenia realizacji przedsięwzięcia. 3. Okres analizy Dla dofinansowania w formie dotacji prognozę danych finansowych należy sporządzić na okres nie krótszy niż okres trwałości finansowej. 4. Tabele finansowe gekon.gov.pl) (wzory dostępne na stronie internetowej: www.program- Tabela nr 1 – Koszt inwestycyjny przedsięwzięcia Koszty, o których mowa w Tabeli nr 1 należy podać w całym okresie realizacji przedsięwzięcia w układzie rocznym w podziale na koszty poniesione i koszty do poniesienia w okresie realizacji Przedsięwzięcia. Poszczególne pozycje kosztów mogą być modyfikowane według bieżących potrzeb Wnioskodawcy. Tabela nr 2 – Źródła finansowania przedsięwzięcia Tabela nr 2 powinna uwzględniać również wnioskowane dofinansowanie z NFOŚiGW. W przypadku współfinansowania przedsięwzięcia dotacją/dotacjami, Wnioskodawca nie wypełnia kolumn dotyczących: oprocentowania, spłaty rat kapitału pożyczki, odsetek oraz prowizji. W przypadku, gdy współfinansującym przedsięwzięcie jest inny podmiot niż Wnioskodawca, należy przedstawić także bieżącą sytuację finansową tego podmiotu (za okres 3 lat wstecz od roku złożenia wniosku o dofinansowanie), potwierdzającą posiadanie wskazanych środków finansowych – nie dotyczy instytucji finansowych (np. budżet państwa, WFOŚiGW, banki, firmy leasingowe, itp.) współfinansujących przedsięwzięcie w formie kredytu, pożyczki, dotacji, leasingu. Tabela nr 3 – Warunki dofinansowania W Tabeli nr 3 Wnioskodawca przedstawia propozycję terminów i wysokości wypłat dotacji oraz propozycję zabezpieczenia zwrotu dotacji. Zabezpieczenie wierzytelności wynikających z umów o dofinansowanie określa w szczegółowych zasadach Program priorytetowy, w ramach którego realizowane jest przedsięwzięcie. Standardowym zabezpieczeniem udzielonego dofinansowania jest weksel własny „in blanco” beneficjenta opatrzony klauzulą „bez protestu” wraz z deklaracją wekslową. Jeżeli w wyniku przeprowadzonej oceny merytorycznej wniosku (zgodnie z kryteriami merytorycznymi wskazanymi w Programie Priorytetowym) wykazane zostanie podwyższone ryzyko realizacji przedsięwzięcia to wymagane będzie 10 Uwaga: Niespójność danych zawartych w tabelach finansowych może spowodować odrzucenie wniosku. 3 wzmocnienie standardowego zabezpieczenia dodatkowo inną formą ustaloną w drodze negocjacji z Wnioskodawcą. Podstawą do weryfikacji propozycji Wnioskodawcy będzie przeprowadzona przez NFOŚiGW ogólna ocena finansowa, która rozpatrywana jest w odniesieniu do Wnioskodawcy z uwzględnieniem realizowanego przedsięwzięcia, w tym: ocena bieżącej i prognozowanej sytuacji finansowej Wnioskodawcy, ocena ryzyka realizacji przedsięwzięcia, ocena trwałości i wykonalności finansowej. Zabezpieczenie zwrotu dofinansowania w formie dotacji ustanawiane jest łącznie dla zabezpieczenia zwrotu: dotacji oraz wynikających z umowy należnych odsetek wyliczonych w wysokości jak dla zaległości podatkowych. W przypadku zaproponowania zabezpieczenia w innej formie niż weksel własny in blanco, struktura zabezpieczenia (typ, forma, własność) powinna być czytelnie i przejrzycie określona, a wartość proponowanego zabezpieczenia (wyceniona/ wyliczona/ oszacowana) powinna być nie mniejsza niż wartość wnioskowanego dofinansowania. Należy również w syntetyczny sposób przedstawić podstawę/metodę/sposób wyliczenia wartości proponowanego zabezpieczenia. Tabela nr 4 – Koszty i przychody przedsięwzięcia Tabelę nr 4 wypełnia Wnioskodawca odpowiednio do dziedziny ochrony środowiska, której dotyczy wniosek o dofinansowanie (środowiskowe aspekty pozyskiwania gazu niekonwencjonalnego, efektywność energetyczna i magazynowanie energii, ochrona i racjonalizacja wykorzystania wód, pozyskiwanie energii z czystych źródeł, nowatorskie metody otrzymywania paliw, energii i materiałów z odpadów oraz recyklingu odpadów). W zależności od rodzaju inwestycji i dziedziny jakiej przedsięwzięcie dotyczy Wnioskodawca odpowiednio nazywa tabelę, a także wiersze w części dotyczącej kosztów i przychodów w celu jak najlepszej prezentacji danych finansowych dotyczących przedsięwzięcia. Zakres tabeli w części dotyczącej kosztów i przychodów przedsięwzięcia może być rozszerzany odpowiednio do charakteru przedsięwzięcia. Prognozę należy sporządzić w układzie rocznym. Tabela nr 5 – Przepływy pieniężne przedsięwzięcia Dane umieszczone w Tabeli nr 5 dotyczą przepływów pieniężnych związanych z przedsięwzięciem w okresie jego realizacji i eksploatacji. Prognozę należy sporządzić w układzie rocznym. Tabela nr 6 – Rachunek zysków i strat Wnioskodawcy Tabela nr 6 jest wypełniana przez Wnioskodawców w wariancie porównawczym. W przypadku, gdy wartości prognozowane w sposób istotny odbiegają od wartości udokumentowanych sprawozdaniami finansowymi należy do Rachunku zysków i strat Wnioskodawcy dołączyć komentarz wyjaśniający. Prognozę należy sporządzić w układzie rocznym. 4 Tabela nr 7 – Bilans Wnioskodawcy Dane zawarte w prognozie bilansu powinny być spójne z danymi zawartymi w rachunku zysków i strat (Tabela nr 6) oraz w rachunku przepływów pieniężnych (Tabela nr 8). Wnioskodawca winien podać informację, jakie kwoty kredytów i pożyczek wynikają z zawartych umów, a jakie są ewentualnie planowane do zaciągnięcia, ze wskazaniem przeznaczenia tych środków. W przypadku, gdy wartości prognozowane w sposób istotny odbiegają od wartości udokumentowanych sprawozdaniami finansowymi należy do Bilansu Wnioskodawcy dołączyć komentarz wyjaśniający. Prognozę należy sporządzić w układzie rocznym. Tabela nr 8 – Rachunek przepływów pieniężnych Wnioskodawcy Rachunek przepływów pieniężnych należy sporządzić metodą pośrednią. Dane zawarte w prognozie rachunku przepływów pieniężnych powinny być spójne z danymi zawartymi w rachunku zysków i strat (Tabela nr 6) oraz w bilansie (Tabela nr 7). W przypadku, gdy wartości prognozowane w sposób istotny odbiegają od wartości udokumentowanych sprawozdaniami finansowymi należy do Rachunku przepływów pieniężnych Wnioskodawcy dołączyć komentarz wyjaśniający. Prognozę należy sporządzić w układzie rocznym. VII. Instrukcja sporządzania Biznes planu przedsięwzięcia 1. Biznes plan stanowi rozszerzenie i uzupełnienie informacji zawartych w części ogólnej (Część A), technicznej (Część B) i finansowej (Część C) wniosku o dofinansowanie przedsięwzięcia. 2. Biznes plan składa się z dwóch części: opisowej i obliczeniowej. 3. Biznes plan dostarczany jest w wersji papierowej i elektronicznej. 4. Część opisowa Biznes planu. a) Część opisowa Biznes planu sporządzana jest w postaci odrębnego dokumentu. b) Zakres części opisowej: 1. Informacje o Wnioskodawcy 1.1. Forma prawna i struktura własnościowa 1.2. Przedmiot działalności, w tym w kontekście projektu 1.3. Analiza wyników finansowych za trzy lata poprzedzające rok złożenia wniosku 1.4. Doświadczenie w realizacji i wdrażaniu innych przedsięwzięć w obszarze innowacyjnych technologii proekologicznych 1.5. Plany na przyszłość 2. Opis przedsięwzięcia 2.1. Cel, opis i zakres rzeczowy przedsięwzięcia, uzasadnienie 2.2. Kluczowa innowacyjność projektu (produktowa/procesowa, praktyczna użyteczność rezultatów prac B+R i opłacalność ich wdrożenia) 2.3. Plan marketingowy projektu (analiza rynku, nowe produkty/usługi/technologie, różnice między dotychczasowymi produktami/usługami/technologiami a produktami/technologiami/usługami zmodyfikowanymi w wyniku wdrożenia, wyniki badań popytu, dystrybucja, promocja, konkurencja) 2.4. Analiza techniczna i technologiczna 3. Plan wdrożenia przedsięwzięcia 5 3.1. Struktura organizacyjna jednostki odpowiedzialnej za wdrażanie przedsięwzięcia 3.2. Niezbędne działania instytucjonalne i administracyjne 3.3. Przygotowanie do realizacji przedsięwzięcia (stan wynikający z uzyskanych decyzji/pozwoleń) 3.4. Harmonogram realizacji przedsięwzięcia 4. Finansowanie przedsięwzięcia 4.1. Analiza zdolności Wnioskodawcy do obsługi planowanego zadłużenia związanego z realizacją przedsięwzięcia 4.2. Planowane koszty całkowite przedsięwzięcia (Tabela nr 1) 4.3. Planowane źródła finansowania przedsięwzięcia (Tabela nr 2) 4.4. Warunki dofinansowania proponowane przez Wnioskodawcę (Tabela nr 3) 5. Analiza finansowa 5.1. Analiza bieżącej sytuacji finansowej Wnioskodawcy (na podstawie sprawozdań finansowych za 3 ostatnie lata obrachunkowe) 5.2. Założenia i metodyka analizy finansowej 5.3. Analiza popytu i prognoza przychodów sporządzona w oparciu o plan marketingowy projektu, tj. system poboru opłat (przychody), usługi/produkty, konkurenci, oferenci, nabywcy, ceny, dystrybucja, itp. 5.4. Prognoza kosztów operacyjnych 5.5. Analiza zapotrzebowania na kapitał obrotowy Wnioskodawcy 5.6. Prognoza rachunku zysków i strat, w tym: 5.6.1. Prognoza kosztów i przychodów operacyjnych wyodrębnionych dla przedsięwzięcia (Tabela nr 4) 5.6.2. Prognoza rachunku zysków i strat dla Wnioskodawcy (Tabela nr 6) 5.7. Prognoza rachunku przepływów pieniężnych, w tym: 5.7.1. Prognoza przepływów pieniężnych dla przedsięwzięcia (Tabela nr 5) 5.7.2. Prognoza rachunku przepływów pieniężnych dla Wnioskodawcy (Tabela nr 8) 5.8. Analiza wskaźników efektywności finansowej (IRR, NPV) dla przedsięwzięcia i Wnioskodawcy 5.9. Ocena trwałości i wykonalności finansowej11 5.10. Ocena wyników analizy finansowej i analizy wskaźnikowej (wybrane zgodnie ze specyfiką branży, rodzajem prowadzonej sprawozdawczości finansowej wskaźniki obrazujące bieżącą i prognozowaną sytuację finansową Wnioskodawcy) 6. Ocena ryzyka i analiza wrażliwości 6.1. Analiza ryzyka w projekcie (marketingowo-rynkowe, techniczne, technologiczne, wdrożeniowe itp.) 6.2. Analiza wrażliwości 5. Część obliczeniowa Biznes Planu – model finansowy. a) Część obliczeniowa sporządzana jest w postaci arkusza kalkulacyjnego. b) Celem sporządzenia modelu finansowego jest prezentacja wyników obliczeń w Tabelach 1-8. Wypełnienie Tabel 1-8 nie zastępuje sporządzenia modelu finansowego. c) Obliczenia analizy finansowej powinny zostać zawarte w modelu finansowym, sporządzonym w postaci arkusza kalkulacyjnego, posiadającego odrębnie ujęte założenia, obliczenia i wyniki. d) Poszczególne skoroszyty arkusza kalkulacyjnego powinny być powiązane ze sobą aktywnymi formułami, aby można było prześledzić poprawność przeprowadzonych obliczeń. Trwałość i wykonalność finansową należy rozpatrywać w odniesieniu do Wnioskodawcy z uwzględnieniem realizowanego przedsięwzięcia 11 6 e) Arkusz kalkulacyjny nie powinien być chroniony i skompresowany. f) Zakres części obliczeniowej: 1. Informacje dotyczące przedsięwzięcia 1.1. Koszty inwestycyjne przedsięwzięcia (Tabela nr 1) 1.2. Źródła finansowania przedsięwzięcia (Tabela nr 2) 1.3. Warunki dofinansowania przedsięwzięcia (Tabela nr 3) 1.4. Koszty i przychody przedsięwzięcia (Tabela nr 4) 1.5. Przepływy pieniężne przedsięwzięcia (Tabela nr 5) 2. Informacje dotyczące oceny zdolności kredytowej Wnioskodawcy 2.1. Rachunek zysków i strat Wnioskodawcy (Tabela nr 6) 2.2. Bilans Wnioskodawcy (Tabela nr 7) 2.3. Rachunek przepływów pieniężnych Wnioskodawcy (Tabela nr 8) 6. Dodatkowe objaśnienia do Biznes planu. a) Przedstawiony w Biznes planie zakres analizy finansowej może być rozszerzany odpowiednio do charakteru i/lub struktury prawno-finansowej przedsięwzięcia; b) Tabelę nr 4 wypełnia Wnioskodawca odpowiednio do dziedziny ochrony środowiska, której dotyczy wniosek o dofinansowanie. W zależności od rodzaju inwestycji i dziedziny jakiej przedsięwzięcie dotyczy Wnioskodawca odpowiednio nazywa tabelę, a także wiersze w części dotyczącej kosztów i przychodów w celu jak najlepszej prezentacji danych finansowych dotyczących przedsięwzięcia. Zakres tabeli w części dotyczącej kosztów i przychodów przedsięwzięcia może być rozszerzany odpowiednio do charakteru przedsięwzięcia. Prognozę należy sporządzić w układzie rocznym. c) Założenia do analizy finansowej: a) Poszczególne elementy analizy finansowej powinny posiadać realne i uzasadnione założenia, z przywołaniem źródeł danych lub opisem metodologii ich sporządzenia; b) Analiza finansowa może być sporządzona w cenach zmiennych uwzględniających zmianę czynników makroekonomicznych lub w cenach stałych, przy czym należy pamiętać o odpowiednim zastosowaniu stopy dyskontowej. Zaleca się stosowanie stopy dyskontowej w wysokości 5% dla cen stałych lub 8% dla cen zmiennych; c) Zagadnienia podatkowe powinny zostać ujęte w oparciu o obowiązujące przepisy prawa; d) Założenia makroekonomiczne powinny zostać ujęte i przedstawione w zakresie adekwatnym dla charakteru projektu i jego modelu finansowego, z podaniem źródeł pochodzenia danych. Zaleca się stosowanie wskaźników makroekonomicznych publikowane przez Ministerstwo Gospodarki w dokumencie pn. „Warianty rozwoju gospodarczego Polski”, korygując nieaktualne dane z lat ubiegłych i przyjmując dane z ostatniego roku dla następnych lat prognozy. W przypadku wykorzystania innych wartości wskaźników makroekonomicznych należy przedstawić uzasadnienie i źródło tych danych. d) Trwałość i wykonalność finansowa. Trwałość i wykonalność finansową należy rozpatrywać w Wnioskodawcy z uwzględnieniem realizowanego przedsięwzięcia. odniesieniu do 7 Trwałość finansowa Analiza trwałości finansowej powinna potwierdzać, że w każdym roku prognozy: – wartość rocznych sald gotówkowych (z rachunku przepływów pieniężnych) będzie dodatnia, oraz – wskaźnik pokrycia obsługi długu (WPOD) wyliczany z rachunku przepływów pieniężnych jest nie niższy niż 1,2. Wykonalność finansowa. Przeprowadzona analiza wykonalności finansowej stanowi swego rodzaju podsumowanie analizy finansowej. Pozytywna ocena wykonalności finansowej przekłada się na stwierdzeniem, że: – – – – – zasoby finansowe przeznaczone na realizację projektu zostały zapewnione i są wystarczające do sfinansowania nakładów inwestycyjnych, kosztów odsetek od kredytów/pożyczek w okresie realizacji przedsięwzięcia (jeżeli dotyczy), zmian kapitału obrotowego netto – KON (jeżeli dotyczy), rozliczenia podatku VAT (jeżeli dotyczy), Wnioskodawca posiada zdolność do dalszego, niezagrożonego funkcjonowania, Wnioskodawca pozostaje finansowo stabilny w każdym roku analizy, prognozy finansowe zestawiono w wiarygodny sposób, z zachowaniem relatywności, komplementarności i ciągłości struktury przychodowo-kosztowej i kapitałowo-majątkowej, Wnioskodawca posiada zdolność do przyjęcia i obsługi wszystkich zobowiązań (jeżeli dotyczy), w tym: zobowiązań wobec NFOŚiGW. e) Analiza ryzyka – powinna być wykonana w odniesieniu do analizy trwałości finansowej. Analiza powinna wykazać, że określone czynniki ryzyka nie spowodują utraty płynności finansowej Wnioskodawcy. Analiza ryzyka powinna mieć charakter jakościowy i omówić okoliczności, które mogą spowodować wystąpienie określonej sytuacji. Należy przedstawić ocenę prawdopodobieństwa faktycznego wystąpienia danego ryzyka poprzez przypisanie do niego jednej z trzech kategorii prawdopodobieństwa (niskiego, średniego i wysokiego) oraz opisać okoliczności, jakie przyczyniłyby się do wystąpienia takiej sytuacji wraz ze wskazaniem działań, które podejmie Wnioskodawca w sytuacji wystąpienia ryzyk powodujących zagrożenie wystąpienia utraty płynności finansowej. f) Analiza wrażliwości – ma za zadanie zbadanie wpływu istotnych parametrów (zdefiniowanych czynników ryzyka) na: wskaźniki efektywności finansowej (NPV, IRR) wyliczone z uwzględnieniem wnioskowanego dofinansowania z NFOŚiGW, saldo niezdyskontowanych skumulowanych przepływów pieniężnych Wnioskodawcy. Analizę wrażliwości należy sporządzić na okres stanowiący sumę okresu realizacji oraz trwałości finansowej przedsięwzięcia (pięć lat po zakończeniu jego realizacji). 8