gimnastyka mózgu

GIMNASTYKA MÓZGU
Jak pomóc dzieciom uczyć się? – na to pytanie próbuje odpowiedzieć sobie wielu nauczycieli
wychowawców i rodziców.
Dlatego chciałabym zapoznać państwa z kinezjologią edukacyjną.
Kinezjologia edukacyjna – co to takiego?
Z greckiego kinesis – znaczy ruch, logos – nauka, czyli jest to nauka o ruchu. Jest to nauka
zajmująca się ruchem i jego wpływem na uczenie się. Wykorzystuje wzajemne zależności rozwoju
fizycznego, emocjonalnego i intelektualnego. Kierunek ten proponuje specjalnie zorganizowane
ruchy, które sprawiają, że ciało i mózg pracują w sposób optymalny na rzecz rozwoju i twórczości
każdej jednostki, każdej osobowości.
Kinezjologia nie jest odmianą wychowania fizycznego, nie zajmuje się każdym ruchem, lecz
ruchami bardzo specyficznymi. Takimi ruchami, których wykonanie aktywizuje i stymuluje
odpowiednie obszary mózgu; ruchami, które powodują zwiększenie ilości połączeń nerwowych
między prawą i lewą półkulą mózgową, przez co poprawia się jakość pracy mózgu jako całości.
Twórcą metody jest amerykański pedagog dr Paul Dennison. Po latach badań psychologicznych i
obserwacji, dostrzegł on związek oraz istotę wpływu jaki odgrywa ruch na funkcjonowanie mózgu i
sprawność procesów uczenia się.
Rezultatem prowadzonych od 1968 roku (przez psychologów, pedagogów, lekarzy,
neurofizjologów) badań, są metody kinezjologii edukacyjnej stosowane aktywnie w wielu krajach.
Głównym narzędziem kinezjologii edukacyjnej jest tzw: ,, gimnastyka mózgu ”,
która skutecznie stosowana jest zarówno w pracy z dziećmi, młodzieżą, dorosłymi, jak i osobami w
podeszłym wieku. Korzysta się w niej w rehabilitacji osób po wypadkach, upośledzonych lub
mających problemy wynikające z zaburzeń emocjonalnych.
Obecnie stosuje się techniki kinezjologii w pokonywaniu problemów związanych z:
-
uczeniem się ( dysleksja, dysgrafia, dyskalkulia )
-
nauką języka ( zaburzenia mowy, problemy językowe )
-
rozwojem ruchowym ( koordynacja ruchowa, urazy )
-
emocjami ( nadpobudliwość, autyzm, nieśmiałość )
Ponadto systematyczne wykonywanie odpowiednich ćwiczeń pozwala zauważyć pozytywne
zmiany w zakresie:
-
zapamiętywania,
-
pracy słuchu,
-
pracy wzroku,
-
koordynacji ruchowej,
-
wypowiadania się,
-
ogólnego samopoczucia,
-
obniżenia poziomu stresu i jego wpływu na sprawność intelektualną i fizyczną.
Mówiąc inaczej - ,, Gimnastyka mózgu ’’ to program rozwoju ruchowego, ukierunkowany na łatwe
uczenie się dzieci i stymulowanie ich rozwoju. To także program aktywizacji układu nerwowego i
uwalniania od stresu.
Tak zwane ruchy naprzemienne – podstawowe ćwiczenia Dennisona – powodują, że przepływ
informacji z jednej półkuli mózgowej do drugiej następuje nawet do 28 razy szybciej, a
jednocześnie dzieje się to przy wielokrotnie mniejszym wydatku energetycznym. Człowiek myśli
więc szybciej, sprawniej, a męczy się znacznie mniej niż poprzednio.
Niezmiernie ważnym elementem gimnastyki mózgu jest picie wody !
Picie wody to jedno z zasadniczych elementów gimnastyki mózgu.
Powinno się odbywać zarówno przed, jak i w trakcie ćwiczeń gdyż gwarantuje połowę sukcesu.
Woda zwiększa ilość tlenu w mózgu, pobudza jej przepływ, przyspiesza przewodzenie impulsów
nerwowych. Wodę popija się spokojnie, małymi łyczkami. Może to być woda mineralna (
niegazowana ) lub przegotowana.
PODSTAWOWE ĆWICZENIA KINEZJOLOGII EDUKACYJNEJ
Ćwiczenia te to zestaw-klucz, który ma funkcje: harmonizowania, wyciszania, koncentrowania.
Jest to ustawienie organizmu na poziomie optymalnym tak, aby jak najlepiej był on
przygotowany do uczenia się.
Stosujemy je gdy:


Kiedy jest potrzeba sporej koncentracji ( np: początek lekcji, wprowadzanie nowego
materiału, przed klasówką, egzaminem, innymi stresującymi wydarzeniami.)
po całym dniu nauki, pracy ( nauczyciela ), kiedy potrzebujemy szybkiej regeneracji.
Proponowane ćwiczenia
☻PUNKTY NA MYŚLENIE
Stajemy swobodnie w lekkim rozkroku. Jedną dłoń kładziemy na pępku, drugą masujemy dwa
punkty, są to wgłębienia znajdujące się tuż pod obojczykami po obu stronach mostka ( 20 – 30 s. ),
spokojnie oddychamy. Zmieniamy ręce.
Dzięki temu ćwiczeniu zwiększamy przepływ energii, poprawiamy
Równowagę lewej i prawej strony ciała, odprężamy się i aktywizujemy.
☻RUCHY NAPRZEMIENNE
Ćwiczenie polega na naprzemiennym marszu w miejscu:
a ) - unoszenie nogi zgiętej w kolanie i dotykanie przeciwną ręką,
b) - zginanie nogi z tyłu i dotykanie do stopy przeciwną ręką,
c) - unoszenie nogi zgiętej w kolanie i dotykanie do kolana łokciem
przeciwnej ręki.
Aktywizuje działanie mózgu, koordynuje pracę rąk, podwyższa zręczność rąk, usprawnia narząd
wzroku, poprawia wymowę, pisanie, słuchanie, czytanie i rozumienie, zwiększ koordynację prawej i
lewej strony ciała.
☻POZYCJA DENNISONA
Cel, to przekroczenie linii środka, jak największe skręcenie ciała.
Stajemy swobodnie, krzyżujemy nogi w kostkach. Ręce wyciągamy przed siebie krzyżujemy w
nadgarstkach, palce splatamy. Teraz splecione ręce wykręcamy i opieramy na mostku – oddychamy.
Ćwiczenie pomoże w rozładowaniu stresu, przywraca koncentrację poprawia wymowę i uważne
słuchanie.
☻LENIWE ÓSEMKI
Rysujemy ósemkę (leżącą) naprawdę lub w wyobraźni kierunek, zawsze do góry w lewo.
Można robić ósemki oczami zawsze bardzo powoli oddychając głęboko. Możemy rysować
kciukiem przed sobą w powietrzu lub obiema rękoma.
Schemat leżącej ósemki kojarzy się z dwiema półkulami mózgu a jednym
z ważnych elementów tego ćwiczenia jest właśnie integracja i aktywizacja
zasobu obu półkul.
☻KREATYWNE BAZGRANIE
Rysowanie tego samego obrazka obiema rękoma jednocześnie.
Głęboka relaksacja ramion i oczu.
☻SŁOŃ
Stajemy w rozkroku. Prostujemy rękę przed siebie ( to trąba słonia) . Do boku przykładamy ucho z
taką siłą, aby utrzymać kartkę. Wykonujemy w powietrzu ósemki (początek w górę w lewo). Druga
ręka oparta na kości ogonowej (ogonek słonia).
Kolana miękko balansują, oddychamy głęboko .
Ćwiczenie to znakomicie relaksuje mięśnie szyi i barków, a ponadto poprawia wzrok, pisanie,
czytanie, słuchanie, koncentrację. Wskazane dla dyslektyków.
☻KAPTUREK MYŚLICIELA
Odwijamy ucho z góry do dołu zamykamy oczy i słuchamy. To samo robimy z drugim uchem. Na
koniec masowania naciągamy lekko ucho w trzech miejscach w określony sposób.
Pobudza cały mechanizm słuchu, pobudza pamięć. Przydatne w zapamiętywaniu informacji.
Stymulacja receptorów w uchu zewnętrznym pobudza cały mechanizm słuchu.
☻ENERGETYCZNE ZIEWANIE
Ćwiczenie polega na masowaniu mięśni wokół stawu skroniowo-żuchwowego ( między szczęką a
żuchwą ) w czasie ziewania.
Ćwiczenie rozluźnia cały obszar twarzy. Wspomaga efektywniejszą werbalizację i komunikację.
Wskazane u dzieci z trudnościami w czytaniu.
☻SOWA
Uchwyt dłonią ramienia przeciwległej ręki, ścisk mięśnia, głęboki oddech, głowa pochylona powoli
wypuszczamy powietrze, ( pohukujemy ) odwracając głowę w przeciwną stronę. Tak samo robimy
z drugą ręką w przeciwną stronę.
Likwidacja stresu
Ćwiczenia ,, gimnastyki mózgu ” w długofalowym efekcie przynoszą niesamowite efekty
dydaktyczne i wychowawcze.
W stresie nie ma mowy o uczeniu się i funkcjonowaniu wyższych procesów, w tym
intelektualnych. W stresie człowiek chce po prostu uciec przed zagrożeniem.
Poprzez ćwiczenia mózgu uczymy dzieci wchodzenia w odpowiednie stany psychoemocjonalne,
które uaktywniają ich możliwości, integrują pracę półkul mózgowych i wydobywają posiadaną
wiedzę, zwiększają koncentrację i ,, otwierają pamięć’’.
Opracowała: mgr Bożena Wasylów